Itamar Mann: An app that empowers people to solve their legal problems | TED Fellows

Translator: Linh Nguyen Reviewer: Nhu PHAM

[SHAPE YOUR FUTURE]

[ĐỊNH HƯỚNG TƯƠNG LAI]

I’m going to start by telling you a story about Danielle.

Tôi sẽ bắt đầu bằng câu chuyện của Danielle.

When she was a senior in college, Danielle's dad passed away,

Khi còn là sinh viên năm cuối đại học, bố của Danielle qua đời,

which left her mom with no way to support herself.

để lại mẹ cô với bàn tay trắng.

So Danielle had to drop out of college

Vì vậy, Danielle buộc phải thôi học

and pick up three jobs as a barista, a bartender and a car washer.

và bắt đầu làm ba công việc:

pha chế cà phê, pha chế rượu và rửa xe.

Altogether, the three jobs paid Danielle 23,000 dollars per year,

Nhìn chung, ba công việc này giúp Danielle thu về 23.000 đô la mỗi năm,

which wasn't a whole lot,

không quá nhiều,

but it allowed her to feed her mom and keep a roof over their head.

nhưng đủ để nuôi mẹ cô và trang trải nơi ăn chốn ở.

And for Danielle, that was enough.

Với Danielle, vậy là đủ.

But early one morning when Danielle was driving home from one of her jobs,

Nhưng vào một sáng sớm, sau giờ làm, khi Danielle đang lái xe về nhà,

a deer ran in front of her car.

một con nai vụt qua xe của cô.

She swerved off the road and crashed into a barn.

Cô đánh lái và đâm vào một cái chuồng.

And Danielle doesn't remember exactly what happened next,

Danielle không nhớ chính xác những gì xảy ra tiếp theo,

but when she woke up in a hospital a few hours later,

nhưng khi cô tỉnh dậy trong bệnh viện vài giờ sau đó,

a doctor told her that she had damaged her brain stem and C1 vertebrae.

bác sĩ bảo rằng cô ấy bị tổn thương thân não và đốt sống C1.

Now, the good news is that Danielle was going to leave the hospital alive.

Hiện giờ, tin tốt là Danielle đã sống sót ra viện.

But the bad news is that Danielle had 55,000 dollars in medical bills.

Còn tin xấu là cô phải phải trả 55.000 đô cho hóa đơn chữa trị.

Now, Danielle tried so hard for the next two years to try and pay back that debt,

Danielle đã cố gắng rất nhiều để trả món nợ đó trong hai năm tiếp theo,

but it was impossible.

nhưng việc đó là không thể.

It was impossible for Danielle to pay back 55,000 dollars in medical bills,

Danielle không thể nào trả nổi 55.000 đô cho hóa đơn y tế,

earning just 23,000 dollars per year.

trong khi chỉ kiếm được 23.000 đô một năm.

She felt trapped.

Cô ấy cảm thấy thật bế tắc.

One freak accident put Danielle

Một tai nạn kinh hoàng đã đẩy Danielle

on the verge of homelessness, hunger, poverty.

đến bờ vực không nhà, đói khát, nghèo khổ.

And when you're in Danielle's shoes, bankruptcy is a lifeline.

Và khi ở trong hoàn cảnh ấy, xin phá sản là lối thoát duy nhất.

It's a powerful legal tool that allows you to relieve your debt

Đây là một dịch vụ pháp lý quyền năng cho phép bạn được giải thoát khỏi nợ nần

and re-enter the economy.

và tái gia nhập nền kinh tế.

Medical emergency, a job loss, a divorce.

Cấp cứu y tế, thất nghiệp, ly hôn.

These are financial shocks that could happen to any of us.

Đây là những cú sốc có thể xảy ra với bất kỳ ai.

And when you're living paycheck to paycheck

Và khi bạn kiếm đồng nào, phải tiêu đồng nấy,

and don't have a whole lot of savings, like so many Americans,

và không có nhiều tiền tiết kiệm, như rất nhiều người Mỹ,

a financial shock can ruin your life.

cú sốc về tài chính này sẽ hủy hoại cuộc đời bạn.

Bankruptcy gives you a second chance.

Phá sản cho bạn cơ hội thứ hai.

But when Danielle went to go find a bankruptcy lawyer,

Nhưng khi đi tìm luật sư về phá sản,

she, like so many others filing for bankruptcy,

như rất nhiều người nộp đơn xin phá sản khác,

learned that it was going to cost her 1,500 dollars.

Danielle mới biết rằng nó sẽ ngốn của cô 1.500 đô la.

She didn't have that kind of money.

Cô ấy không có đủ tiền.

I mean, what a cruel irony.

Thật trớ trêu.

In America, it costs you 1,500 dollars to tell the court

Ở Mỹ, bạn phải trả 1.500 đô để nói với tòa án

that you have no money.

rằng bạn không có tiền.

When you walk into a court,

Khi bạn bước vào tòa án,

everyone from the judge to the clerk to the forms themselves

tất cả mọi người từ thẩm phán đến thư ký, đến cả đơn thư

will tell you to go find a lawyer,

cũng sẽ bảo bạn đi tìm luật sư

no matter how little money you have.

dù bạn có nghèo thế nào đi nữa.

One of the great civil rights injustices in America

Một trong những bất công lớn về quyền công dân ở Mỹ

is that we don't have equal rights under the law.

là chúng ta không có quyền bình đẳng theo luật.

What we have is equal rights if you can afford a lawyer.

Quyền bình đẳng chỉ có nếu bạn có đủ khả năng thuê luật sư.

Whether you're evicted from your home in an abusive relationship

Cho dù bị đuổi khỏi nhà vì một mối quan hệ bạo lực

or need access to bankruptcy,

hoặc cần nộp đơn xin phá sản,

you have no right to a free lawyer in most civil cases.

bạn cũng không có quyền thuê luật sư miễn phí

trong hầu hết trường hợp dân sự.

Và vì gần như không có những miễn giảm về trợ giúp pháp lý,

And because there aren't even close to enough

pro bono or legal aid lawyers around,

four out of five low-income Americans

4/5 người Mỹ có thu nhập thấp

can't get the legal help they need to access their civil legal rights.

không tiếp cận được với các quyền dân sự hợp pháp của mình.

Four years ago, I helped start an organization

Bốn năm trước, tôi đã giúp thành lập một tổ chức

to fight for new civil right in America,

đấu tranh cho quyền dân sự mới ở Mỹ,

the right to solve your own legal problem when you can't afford a lawyer.

quyền giải quyết vấn đề pháp lý khi bạn không có khả năng thuê luật sư.

We started with bankruptcy.

Chúng tôi bắt đầu với việc xin phá sản.

Our nonprofit Upsolve has built an app to help people file for bankruptcy

Tổ chức phi lợi nhuận Upsolve của chúng tôi

đã tạo ra một ứng dụng giúp nộp đơn xin phá sản miễn phí.

on their own for free.

People like Danielle.

Dành cho những người như Danielle.

Our app asks people questions about their finances

Ứng dụng của chúng tôi đặt câu hỏi về tài chính

in language they can understand

bằng ngôn ngữ mà họ có thể hiểu

and then uses this information to help generate their forms.

và sau đó, sử dụng thông tin này để giúp họ tạo đơn.

Last year, Danielle used Upsolve to file for bankruptcy

Năm ngoái, Danielle đã sử dụng Upsolve để nộp đơn xin phá sản

on her own for free.

miễn phí.

She got her final letter from the court, relieving all of her medical debt,

Cô ấy đã nhận được lá thư cuối từ tòa án, giải quyết tất cả nợ nần của cô,

right after Christmas Day.

ngay sau Giáng Sinh.

Today, Danielle has the highest paying job she's ever had

Hiện, Danielle đã có công việc với mức lương cao nhất từ trước đến giờ

and she's on track to finish her degree.

và đang hoàn thành việc học.

There are so many opportunities to create a more just legal system

Ta có rất nhiều cơ hội để tạo ra một hệ thống pháp lý công bằng hơn

by empowering people to solve their own legal problems

bằng cách trao quyền giải quyết các vấn đề về luật cho mọi người

whenever possible.

bất cứ khi nào có thể.

This is especially true in nonadversarial areas of the law,

Điều này đặc biệt đúng trong các lĩnh vực luật không đối tụng,

things like no-asset bankruptcies,

như phá sản không tài sản,

uncontested divorces and Social Security disability.

ly hôn thuận tình và an sinh xã hội cho người khuyết tật.

But there are two main barriers that stand in the way.

Nhưng có hai rào cản chính.

The first is legal complexity.

Đầu tiên là phức tạp về pháp lý.

We've designed our forms in courts around lawyers, not regular people.

Đơn trong tòa án vốn được thiết kế

dành cho luật sư, chứ không phải người thường.

Nhiều đơn từ giống như bài kiểm tra văn học hiện đại.

Many legal forms are like modern day literacy tests.

When you can't understand them, you can't access your rights.

Không hiểu được chúng, bạn sẽ không thể tiếp cận các quyền của mình.

Every year, poorly designed forms, courts and processes

Hàng năm, đơn từ được thiết kế kém cỏi, tòa án và quy trình này

deny millions of Americans their life, their liberty and their property.

đã từ chối hàng triệu người Mỹ, cùng quyền tự do và tài sản của họ.

Legal complexity is a civil rights injustice.

Sự phức tạp về pháp lý là sự bất công đối với quyền công dân.

To start solving this problem,

Để giải quyết vấn đề này,

we need to require basic user testing in courts

chúng ta cần yêu cầu thử nghiệm người dùng tại các tòa án

and reviser assumption in areas of poverty law

và sửa đổi những võ đoán trong luật cứu tế người nghèo

that everybody will be able to afford a lawyer.

rằng ai cũng có đủ khả năng thuê luật sư.

A second barrier is a closed culture.

Rào cản thứ hai là văn hóa khép kín.

We've been met with pushback from some folks

Chúng tôi đã gặp phản đối từ một số người

who believe that you need to go see a lawyer

tin rằng cần đi gặp luật sư

no matter what legal problem you have.

dù vấn đề là gì đi nữa.

Imagine you had to go see a doctor

Hãy tưởng tượng việc phải đi gặp bác sĩ

to cure a plain old headache

để chữa một cơn đau đầu cũ

rather than being able to buy Advil at your local pharmacy.

thay vì mua Advil tại hiệu thuốc gần nhà.

Telling a person who is poor to go find a lawyer

Bảo người nghèo đi tìm luật sư

when they obviously can't afford one

khi rõ ràng là họ không đủ tiền thuê

is out of touch,

là không thể,

iIntimidating, unfair and wrong.

đáng sợ, bất công và sai trái.

It's also a racial injustice.

Đó cũng là một sự bất công về chủng tộc.

Black and brown communities disproportionately cannot afford

Các cộng đồng người da màu thường không đủ khả năng chi trả

the legal fees they need to access their civil legal rights.

chi phí pháp lý để tiếp cận các quyền dân sự hợp pháp của mình.

Many legal fees are like modern day poll taxes.

Nhiều loại phí pháp lý giống như thuế thân trong thời hiện đại.

When you can't afford to pay the fees, you can access your rights.

Khi không có khả năng trả phí, bạn không có được quyền.

And we have a decision to make

Và chúng ta sẽ là người quyết định

about how open and equal we want our system of justice to be.

mức độ cởi mở và bình đẳng mà ta muốn hệ thống công lý đáp ứng.

The only way we're ever going to have equal rights in America

Cách duy nhất để đạt được quyền bình đẳng ở Mỹ

is if we get rid of the modern day literacy tests

là khi ta loại bỏ được các bài kiểm tra văn học hiện đại

and poll taxes that dominate our courts and legal system.

và thuế thân, đang thống trị tòa án và hệ thống pháp luật của chúng ta.

We need a new civil right in America,

Chúng ta cần quyền dân sự mới ở Mỹ,

the right to solve your own legal problem when you can't afford a lawyer.

quyền giải quyết vấn đề pháp lý khi không có khả năng thuê luật sư.

Because in America, our rights are supposed to be inalienable,

Bởi ở Mỹ, các quyền của ta được coi là bất khả xâm phạm,

our protections are supposed to be equal,

mỗi người phải được bảo vệ một cách bình đẳng,

and we all deserve a chance at life,

và tất cả chúng ta đều xứng đáng có được cơ hội trong cuộc sống,

liberty and the pursuit of happiness,

tự do và theo đuổi hạnh phúc,

whether or not we can afford the legal fees.

dù có đủ khả năng chi trả các chi phí pháp lý hay không.

Thank you.

Xin cảm ơn.