A librarian's case against overdue book fines | Dawn Wacek

Çeviri: Berna Partal Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Hello, friends.

Merhaba arkadaşlar.

I'm happy to see all of you here today.

Hepinizi burada görmekten çok mutluyum.

This is actually exactly what I say to the people who visit us

La Crosse Halk Kütüphanesi'nde bizleri ziyaret eden insanlara

at the La Crosse Public Library.

söylediğim şey de tam olarak bu.

And I say it because I mean it.

Ve söylediklerimde ciddiyim.

The children who come into our library are my friends

Kütüphanemize gelen çocuklar benim arkadaşlarım

in that I care about their needs and their futures.

çünkü ihtiyaçlarını ve geleceklerini önemsiyorum.

I want them to be happy and successful.

Mutlu ve başarılı olmalarını istiyorum.

I hope that they'll find great books or a movie that delights them.

Umarım hoşlarına giden muhteşem kitaplar, filmler bulurlar.

Or the solution to a tricky problem.

Veya zor bir problemin çözümünü.

Libraries in general have this wonderful reputation

Kütüphaneler genel olarak topluluklarıyla gerçekten

of really caring about our communities.

ilgilenme ününe sahiptir.

We put out mission statements and statements of purpose

Topluluğumuzu daha kapsamlı bir dünyaya bağladığımızı belirten

that say that we connect our community to the broader world.

hedef tanımımız ve niyet mektubumuz var.

We engage minds,

Zihinleri çalıştırıyoruz,

we create lifelong learners.

yaşam boyu öğrenciler yaratıyoruz.

And these ideals are really important to us as libraries,

Kütüphaneler olarak, bu fikirler bizim için çok önemli

because we know the power they have to create a better world.

çünkü daha iyi bir dünya için sahip oldukları gücün farkındayız.

A more connected world, a more engaged and empathetic world.

Daha birleşik bir dünya, daha bağlantılı ve anlayışlı bir dünya.

Books have power, information has power.

Kitapların gücü vardır, bilginin gücü vardır.

And for the powerless in our communities,

Topluluklardaki güçsüzler için ise,

being able to connect to that is even more important.

buna bağlanabilmek çok daha önemlidir.

In 1995, Betty Hart and Todd Risley

1995'de Betty Hart ve Todd Risley

published a study that found that working class families

işçi sınıfı ailelerin ve refahta yaşayanların şu anda

and those being served by welfare

"30 milyon kelime farkı" adını verdiğimiz şeyi

experience what we now refer to as the "30 million word gap."

deneyimlediğini belirten bir çalışma gerçekleştirdi.

Essentially, what they learned is that children in these families

Esasen öğrendikleri şey şuydu; bu ailelerdeki çocuklar her gün

are hearing so many fewer words each day

o kadar az kelime duyuyorlar ki,

that by the time they are three years old,

üç yaşına geldiklerinde, öğrendikleri dilde

there's this enormous disparity in their learned language.

muazzam bir fark oluyor.

And that gap in words follows them as they enter school,

Bu kelime farkı onları okula başladıklarında takip ediyor

and it results in later reading, poorer reading skills,

ve bu da geç okuma, zayıf okuma becerileri

a lack of success overall.

ve başarısızlıkla sonuçlanıyor.

Children need to hear words every day

Çocukların her gün kelimeler duyması

and they need to hear not just our day-to-day conversation,

gerekiyor ve yalnızca gündelik sohbetlerimizi değil,

they have to hear rare words:

nadir kelimeleri de duymaları gerek:

those outside the common lexicon we share, of around 10,000.

paylaştığımız ortak sözlüğün dışında yaklaşık 10.000 kelime var.

I'm going to read you a short snippet from a children's book

Çocuk odasında favori yazarlarımızdan birisi olan Eric Carle'ın

by one of our favorite authors in the children's room, Eric Carle.

bir çocuk kitabından kısa bir parça okuyacağım.

Some of you might know his work "The Very Hungry Caterpillar."

Bazılarınız bunu biliyor olabilir "Aç Tırtıl".

But this is from "'Slowly, Slowly, Slowly,' said the Sloth."

Fakat bu "Ben Tembel Değilim" adlı kitabından.

"Finally, the sloth replied,

"Sonunda, diye cevapladı tembel hayvan,

'It is true that I am slow, quiet and boring.

'yavaş olduğum doğru, sessiz ve sıkıcıyım da.

I am lackadaisical,

uyuşuğum,

I dawdle and I dillydally.

aylağım ve vakit öldürüyorum.

I am also unflappable, languid, stoic,

Ayrıca soğukkanlı, gevşek, sabırlı,

impassive, sluggish, lethargic,

ruhsuz, miskin, uykulu,

placid, calm, mellow,

durgun, sakin, yumuşak,

laid-back and, well, slothful!

rahat ve peki, üşengecim!

I am relaxed and tranquil, and I like to live in peace.

Rahat ve sükunetliyim ve huzurlu yaşamayı seviyorum.

But I am not lazy.'

Fakat tembel değilim'.

Then the sloth yawned and said,

Sonra tembel hayvan esnedi ve dedi ki,

'That's just how I am.

'Ben böyleyim.

I like to do things slowly, slowly, slowly.'"

Bazı şeyleri yavaş yavaş, yavaş yavaş yapmayı seviyorum."

So you can see from this very brief example from one book in our library

Kütüphanemizde bulunan bir kitaptan aldığım bu örnekte gördüğünüz gibi,

how Eric Carle used 20 different words to get the same idea across to children.

Eric Carle çocuklara bir fikri vermek için 20 farklı kelime kullanıyor.

Now we know that a lot of the families visiting us at the library,

Kütüphanede bizleri ziyaret eden birçok ailenin, arkadaşlarımızın

a lot of our friends, are struggling financially.

çoğunun maddi zorluk yaşadığını biliyoruz.

We know that some of them are living in poverty,

Kiminin fakirlik içerisinde yaşadığını, yemek paralarının

and don't have enough to eat or anywhere safe to live.

veya yaşayacak güvenli bir yerleri olmadığını biliyoruz.

We know that our friend James, who comes in after school

Bir barınakta kalan ve okuldan sonra gelen arkadaşımız

and is staying at a local shelter,

James'in, sınıf düzeyinde

isn't reading at grade level

okumadığını biliyoruz

and has probably never read at grade level.

ve muhtemelen sınıf düzeyinde hiç okumadı.

We know we have that 30 million word gap

30 milyon kelime farkına ve çocuklar

and a corresponding achievement gap by the time kids enter the third grade,

üçüncü sınıfa geldiklerinde oluşacak başarı farkına sahibiz ve her ikisi de

both of which directly correlate to income level.

doğrudan gelir seviyesi ile bağlantılı.

So what's the responsibility of libraries in addressing these gaps?

Peki kütüphanelerin bu farklara hitaben sorumlulukları nedir?

How can we help our friends be more successful, more educated

Arkadaşlarımızın daha başarılı, daha eğitimli

ve bir gün daha iyi birer dünya vatandaşı olmaları için ne yapabiliriz?

and some day, better global citizens?

It starts with ensuring free and equitable access

Kütüphanelerin sağladığı her şeye ücretsiz ve eşitlikçi erişim

to everything libraries offer them.

sağlamakla başlıyor.

Books level the playing field

Kitaplar, her sosyoekonomik

by exposing children of every socioeconomic background to words.

geçmişten gelen çocuğu kelimelerle tanıştırarak, oyun alanını eşitler.

At the library, we provide programs

Kütüphanede erken okur-yazarlığın

that are based on the five tenants of early literacy:

beş sakini ile alakalı programlar sağlıyoruz:

playing, singing, talking, reading and writing.

oynama, şarkı söyleme, konuşma, okuma ve yazma.

We offer programs for adults

Yetişkinlere, bilgisayar dersleri

on computer classes and job-skills training.

ve mesleki kabiliyet eğitimleri üzerine programlar sunuyoruz.

Business start-ups.

İş başlangıçları.

We do all of this great work for our community members

Bu muhteşem şeylerin tamamını topluluk üyelerimiz için yapıyoruz

and at the same time, we counteract it by charging fines and fees of our patrons.

ve aynı zamanda, müşterilerimize para cezası ve harçla karşılık veriyoruz.

Today in La Crosse,

Bugün La Crosse'de

10,000 of our users are unable to check out library materials

kullanıcıların 10.000'i ceza bedeli ve harçlar nedeniyle

kütüphane materyallerini kullanamıyor.

because of fines and fees.

If we narrow in on our neighborhoods experiencing the most poverty,

Konuyu civarımızdaki en çok yoksulluk yaşayan mahallelere daraltırsak,

those where 82 percent of the student body is considered economically disadvantaged,

öğrenci yoğunluğunun yüzde 82'sinin ekonomik olarak yoksun görüldüğü yerlerde,

the number rises to 23 percent of the neighborhood.

sayı mahallenin yüzde 23'üne yükseliyor.

And these are local numbers, it's true, but they hold true nationwide.

Bunlar yerel sayılar, bu doğru fakat ülke çapında da doğrular.

In libraries across the country that charge fines,

Ülkede para cezası talep eden kütüphanelerde

the poorest neighborhoods have the most number of people blocked from use.

kullanımı engellenen kişi sayısı daha çok en fakir mahallelerden çıkıyor.

In fact, the Colorado State Library was so worried about this,

Colorado Halk Kütüphanesi bu konuda öyle endişeliydi ki,

they published a white paper

beyaz bülten yayınladılar

and they stated unequivocally

ve fakir aileleri kütüphaneden

that it's the fear of fines that keeps poor families out of libraries.

uzak tutanın şeyin, tartışmasız para cezası korkusu olduğunu belirttiler.

A colleague of mine took a ride in a Lyft in Atlanta last year,

Bir meslektaşım geçen sene Atlanta'da bir Lyft taksi yolculuğu yaptı

and he started chatting with his driver about libraries, as we do.

ve şoförü ile kütüphanelerden konuşmaya başladı, bizim yaptığımız gibi.

And she told him she grew up visiting her local library, she loved it.

Halk kütüphanelerini ziyaret ederek büyüdüğünü, bundan zevk aldığını söyledi.

But now that she's a parent with three children of her own,

Ama şimdi üç çocuklu bir anne.

there's no way she would allow them to get a library card,

Kütüphanelerin dayattığı katı teslim tarihi nedeniyle

because of the strict deadlines libraries impose.

çocuklarının kütüphane kartı almalarına izin vermiyor.

She said, "It would be like another credit card that I can't pay."

"Ödeyemeyeceğim başka bir başka kredi kartı." benzetmesi yapıyor.

Meanwhile, when other libraries have experimented with eliminating fines,

Para cezasını bertaraf eden kütüphanelerde var,

like one in San Rafael that took away children's fines,

çocuklardan para almayan San Rafael'deki kütüphane gibi.

they had a 126-percent increase in child card applications

Birkaç ay içerisinde çocuklar için hazırlanan kart talebinde

within the first few months.

%126 oranında artış görüldü.

When people aren't afraid of the fines they might accrue,

Sürekli artan para cezasından korkmadıkları zaman,

they line up to access what we have to offer.

önerdiğimiz teklife erişmek isteyeceklerdir.

So what are we telling people, then?

Peki, biz insanlara ne diyoruz?

We have these two disparate ideas.

İki farklı fikrimiz var.

On the one hand, we're champions of democracy

Bir taraftan, demokrasinin savunucularındanız,

and we claim that we're there so that every citizen can educate themselves.

her vatandaşın kendini eğitebilmesi için burada olduğumuzu söylüyoruz.

We're advocates for the power early literacy has

Erken okuryazarlığın başarı farkını azaltıp

to reduce that achievement gap and eliminate the word gap.

kelime farkını yok edeceğini savunuyoruz.

We tell people, "We're here to help you."

İnsanlara "Yardım etmek için buradayız," diyoruz.

On the other hand,

Diğer taraftan,

if you're struggling financially, and you make a mistake,

eğer mali açıdan zor durumdaysan ve bir hata yapmışsan,

the kind of mistake that anyone in this room could make --

bu odadaki herkesin yapabileceği türden bir hata yapmışsan;

your tote bag that belongs to the library sits by your back door

kütüphaneye ait olan çanta

kapının arkasında olması gerektiğinden daha uzun süre kaldıysa,

for a couple of weeks longer than it should,

you lose a CD,

bir CD'yi kaybettiysen,

you spill your coffee on a book,

kitabın üzerine kahveni dökmüşsen,

suddenly, we're not here for you so much anymore,

artık senin için orada olmayıveririz

because if that happens, we're going to make you pay for it.

çünkü bunlardan biri olduysa, ödemesini yapman kaçınılmazdır.

And if you can't pay for it, you're out of luck.

Ve eğer ödeyemezsen, şansına küs.

I have been a librarian for a lot of years.

Yıllardır kütüphanecilik yapıyorum.

And in the past few years,

Geçen birkaç yıl içinde

I myself have paid over 500 dollars in late fines.

500 doların üstünde gecikme ücreti ödedim.

Now, you might wonder why,

I mean, I'm there every day, and I certainly know how the system works.

Yani her gün oradayım, sistemin nasıl işlediğini tabii ki biliyorum.

But like all of our friends at the library,

Ama tıpkı kütüphanedeki bütün herkes gibi

I am busy, I lose track of things,

ben de meşgulüm, bazı şeyler aklımdan uçup gidiyor,

my house is sometimes messy,

bazen evim karman çorman oluyor

and I have lost a DVD or two under the sofa.

ve koltuğun altındaki CD'yi bulamıyorum.

And I have been fortunate enough to be able to pay

Ama son birkaç yıl içinde ödemiş olduğum 500 doları

that 500 dollars over the last several years.

karşılayacak gücüm vardı.

If not happily, I at least had the means to do it.

İsteyerek olmasa da, en azından ödeyecek param vardı.

So is that fair and equitable service

Eğer bazılarımız cezayı karşılayabilir

if some of us can pay our fines and continue to operate as we always have,

ve kütüphane haklarımıza devam edebiliyorken, tek bir hata yaptığı için

and others of us make one mistake and no longer are welcome back?

hoş karşılanmayanların olması adil bir hizmet mi?

It's simply not.

Basbayağı değil.

Now, why would we continue to operate under a model that hurts

Öyleyse neden devamlı müşterilerimizi bile

our most vulnerable patrons the most?

incitebilecek bir sisteme devam etmekteyiz?

There are reasons.

Nedenleri elbette var.

There are reasons like responsibility.

Bu nedenler daha çok sorumluluk gibi.

There are some libraries that really feel

Pek çok kütüphaneci işimizin

that it's our job to teach people responsibility.

insanlara sorumluluk öğretmek olduğunu düşünüyor.

And they haven't figured out that there might be ways to do that

Ama bu öğretinin para dışında başka yollarının da

that don't equate to dollars.

olabileceğini bilmiyorlar.

There's also this idea that we share the resources collectively in a community,

Toplumda kaynakları kolektif olarak kullandığımıza dair bir fikir de var,

and so we have to take turns.

yani dönüşümlü yapmalıyız.

If I keep my "My Little Pony" movie for too long,

Eğer 'My Little Pony' filmi gereğinden fazla bende kaldıysa

and somebody else wants to watch it, it's not fair.

ve izlemek isteyen başka biri varsa, hiç adil olmaz.

And then, there's the money.

Ve işe yine para karışıyor.

Community members often love their libraries,

Toplum genellikle kütüphanelerini seviyor

and they don't want us to not be able to sustain the services we offer.

ve sunduğumuz hizmetin kesilmesini istemiyorlar.

Luckily, we can address all of these things in a variety of ways

Neyse ki, değerli kitlemizi korkutup kaçırmadan,

without scaring away our most vulnerable populations.

bu tür şeyleri farklı yollarla da iletebiliyoruz.

Some libraries have gone to a Netflix model.

Bazı kütüphaneciler

Netflix tarzını benimsediler.

You might be familiar with this:

you check things out,

İhtiyacınız olana bakın,

when you're done with them, you return them.

iade edin.

If you don't return them, you can't check more things out,

İade etmezseniz daha fazlasına erişemezsiniz.

but once you do, it's all forgiven, it's fine.

İade gerçekleştikten sonra, hakkınız yenilenir.

You can check out again.

Tekrardan göz atabilirsiniz.

Others continue to charge fines,

Diğerleri ceza kesmeye devam etmekte

but they want to offer alternatives to their library patrons,

ama devamlı müşterilerine alternatifler sunmak istiyorlar.

and so they do things like food for fines, where you bring in canned goods,

Konserve ürünleri ile para yerine yemek getirmeniz

or read away your fines, where you can read off your fines.

ya da cezadan kurtulmak için sesli kitap okumanız talep ediliyor.

There's even another library in Wisconsin

Wisconsin'deki bir başka kütüphanede

that offers scratch-off tickets at their counter,

kazı-kazan biletleri sunuyorlar.

so you can scratch off and get 10 or 20 percent off your fines that day.

Yani sadece kazıyarak ödemede %10-20 indirim kazanıyorsun.

And there are amnesty days.

Ve af günleri de var.

One day a year, you bring back your late materials

Yılda bir kez, unuttuğun ürünleri

and all is forgiven.

cezasız geri getirebilirsin.

There was a library in San Francisco that did an amnesty day last year,

Geçen yıl San Francisco'daki bir kütüphane af çıkardı,

and they welcomed back 5,000 users who had been blocked.

hakları engellenmiş 5.000 kullanıcıyı aralarına kattılar.

That same day, they received more than 700,000 items that were overdue.

Aynı gün, vadesi geçmiş 700.000'den fazla ürüne kavuştular.

Among them was one book that was 100 years overdue.

İçlerinden birinin vade günü 100 yıl kadar önceydi.

So I know that sounds ridiculous, but I know from experience

Kulağa komik gelebilir ama vadesi geçiş ürünleri olduğunda

that people will stay away from the library

kütüphane yetkilileriyle yüzleşmek yerine,

rather than face the authority of the librarian

insanların kütüphanelerden uzak durduklarını

when they have late items.

deneyimlerimden çıkarabilirim.

As Michael might have mentioned, I've been a librarian for 15 years

Micheal'ın bahsettiği gibi, 15 yıldır kütüphaneciyim.

and my mom hasn't been in a library in decades,

Annem 10 yıldan fazladır kütüphaneye ayak basmadı.

because when she was young, she lost a book.

Nedeniyse küçükken kaybettiği bir kitap.

So, these are great baby steps.

Bunlar daha küçük adımlar.

But they don't go far enough,

Ama yeterli değiller.

because they make people jump through hoops.

İnsanları engellerle karşı karşıya bırakıyorlar.

They have to come on the right days, at the right times.

Doğru günde, doğru saatte gelmeliler.

They might have to have extra food to share.

Paylaşacak fazladan yemekleri olmak zorunda.

They want to read away their fines, they need to be literate.

Para cezasından kurtulmak için okuryazar olmak zorundalar.

If we want people to use the library again,

İnsanların kütüphaneleri kullanmaları için

we should just get rid of fines altogether.

tamamen para cezasını kaldırmalıyız.

Now, you might think I've forgotten a money piece,

Kütüphanelere finansal destek yapmamız gerektiği

where we need to finance libraries, right?

konusunu unutmuş olduğumu düşünüyorsunuzdur.

But there's a couple of things to consider

Ama düşünülmesi gereken bazı şeyler var.

when we think about how fines function in library budgets.

Mesela para cezası kütüphane bütçesinde nasıl işlev görüyor?

The first is that fines have never been a stable source of revenue.

Öncelikle, para cezası asla sabit bir gelir kaynağı olamaz.

They've always fluctuated,

İnişli çıkışlı bir ilişki var

and in fact, they've continued to go down over the last few decades.

ve aslında son 10 yılı aşkın sürede düşüşe geçmiş durumdalar.

When the recession hit, especially, people's ability to pay was hit, as well.

Düşüşe geçen aslında insanların mali yeterliliği.

So for a lot of those 10,000 friends that we've got at the library

Kütüphanemize gelen 10 bin kişiden çoğu

that aren't able to use it,

haklarını kullanamayacak olanlar,

they might never be able to pay us.

bize belki de asla ödeme yapamayacaklar.

When we talk about eliminating their fines,

Aslında para cezalarını kaldırmak

we're not losing money so much as the idea of money.

para kaybediyoruz anlamına gelmiyor.

And thirdly, you might be surprised to know

Üçüncüsü, bu sizi şaşırtabilir,

fines on average, nationally, are about one and a half percent

para cezaları ortalama olarak bir kütüphanenin gelirine

of a library's operating budget.

%1,5 oranında gelir sağlıyor.

Now that can still be a lot of money.

Tabii bu hâlâ çok para demek.

If you're looking at a large library or a large library system,

Bir kütüphanede

the dollar amount can be high.

dolar miktarı fazla olabilir.

But it's an achievable cut for most libraries to absorb.

Bu çoğu gazetecinin faydalandığı

başarılı bir pay.

And finally, and maybe most importantly, fines cost us money to collect.

En önemlisi ve son olarak, cezalar para tahsilatı yapmamıza neden oluyor.

When you start to factor in all of the ways that we collect fines,

Para cezalarını toplama şekillerini düşündüğünüzde;

supplies like mailers that we send out to remind people of their fines,

hatırlatıcı görevini üstlenen mail tarzı yöntemler,

services, like collections management services,

bilgi edinme hizmetleri,

even telephone and email notifications can cost libraries money.

hatta telefon ve e-mail bildirileri için para harcanıyor.

And staff time is a huge cost for libraries.

Ve tabii mali destek gereken kadro taslağı da var.

So that our frontline staff is standing there,

Aktif kadromuz, insanlarla

talking to people about their fines, sometimes arguing with people about fines.

para cezaları hakkında konuşuyor, bazen de tartışıyor.

When we eliminate all of those pieces,

Bunların tümünü saf dışı bırakırsak,

if we got rid of fines, we might actually save money in our libraries.

cezalardan kurtulursak, parayı muhafaza edebiliriz.

Or at the very least,

Ya da en azından,

bahsettiğimiz misyonlara daha iyi uyan

we would be able to reallocate our staff time

bir takip için kadro taslağımızı yeniden tahsis edebiliriz.

to pursuits that better fit those missions we talked about.

The other thing I want everybody to come away understanding

İnsanların şu algıdan sapmasını istediğim

is that fines don't actually work to do what we think they do.

bir başka konuysa para cezaları düşündüğümüz şekilde işlemiyor.

The debate about fines --

Cezalarla ilgili çelişki --

whether we should fine, how much we should fine, it isn't new.

ceza kesmeli miyiz, ne kadar kesmeliyiz süregelen bir konu.

We've been talking about it for almost 100 years.

Yaklaşık 100 yıldır bunu konuşuyoruz.

As long as that book was overdue.

Kitabın gecikmesi suretiyle.

Study after study has shown that the reason libraries fine

Yapılan çalışmalar, bu cezanın nedenini

is because of strongly held beliefs

materyallerin zamanında geri alınmasındaki

about the effectiveness of getting materials back on time

etkililik hakkındaki güçlü inanç olduğunu

backed by no evidence.

kanıtsız ortaya koydu.

Basically, we fine because we've always fined.

Özünde ceza kesiyoruz çünkü hep yapıyorduk.

So, the best option for your libraries is to put their mission first.

Kütüphaneler için en iyi seçenek misyonlarına öncelik vermeleri.

And they will do that if their community members ask it of them.

Ve topluluk üyeleri bunu talep ederlerse, yapacaklardır.

When you leave here, I hope you'll visit your public library

Buradan ayrıldığınızda, umarım halk kütüphanesine gidersiniz

and talk to your librarians,

kütüphaneciniz ile,

talk to your neighbors and community members

kütüphane adına çalışan komşularınızla

who serve on library boards.

ve üyelerle konuşursunuz.

Tell them that you know how important literacy is

Toplumunuzdaki herkese okuryazarlığın

to everyone in your community.

ne kadar önemli olduğunu söyleyin onlara.

That if our libraries are truly for everyone,

Eğer kütüphaneler herkes içinse,

that they have to get rid of fines and embrace their entire community.

cezaları kaldırmalı ve toplumla kucaklaşmalılar.

Thank you.

Teşekkürler

(Applause)

(Alkışlar)