Tarana Burke: Me Too is a movement, not a moment | TED

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

I've been trying to figure out what I was going to say here for months.

Burada ne söyleyeceğimi aylardır kurgulamaya çalışıyorum.

Because there's no bigger stage than TED,

Çünkü TED'den daha büyük bir sahne yok,

it felt like getting my message right in this moment

bu sahnede mesajımı doğru açıklayabilmem

was more important than anything.

her şeyden daha önemliydi.

And so I searched and searched for days on end,

Günlerce ve günlerce düşündüm,

trying to find the right configuration of words.

doğru sözcükleri bulmaya çalıştım.

And although intellectually,

Düşünsel olarak sorun yoktu,

I could bullet point the big ideas that I wanted to share about Me Too

Me Too hakkında paylaşmak istediğim fikirleri listeleyebilirdim

and this movement that I founded,

ve başlattığım bu akım hakkında

I kept finding myself falling short of finding the heart.

ama içten gelen duyguyu yansıtmakta güçlük çekiyordum.

I wanted to pour myself into this moment

Bu akımla ilgili tüm duygularımı dökmek istiyordum

and tell you why even the possibility of healing or interrupting sexual violence

ve cinsel tacizi durdurma veya iyileştirme ihtimalinin bile

was worth standing and fighting for.

niçin savaşmaya değer olduğunu size anlatmaya.

I wanted to rally you to your feet with an uplifting speech

Teşvik edici bir konuşmayla ayaklarınızı yerden kesmek

about the important work of fighting for the dignity and humanity of survivors.

ve mağdurların onuru ve insanlığı için savaşmanın öneminden konuşmak istedim.

But I don't know if I have it.

Ama buna sahip miyim bilmiyorum.

The reality is,

Gerçek şu ki

after soldiering through the Supreme Court nomination process

Yaşadığım onca şeyden sonra, Temyiz Mahkemesi adaylık süreci

and attacks from the White House,

ve Beyaz Saray'dan gelen saldırılar,

gross mischaracterizations,

yanlış tanımlamalar,

internet trolls

internet trolleri

and the rallies and marches

ve yapılan yürüyüş ve eylemler

and heart-wrenching testimonies,

ve de yürek burkan itiraflardan sonra

I'm faced with my own hard truth.

kendi gerçeğimle yüzleştim.

I'm numb.

Hissizleştim.

And I'm not surprised.

Şaşırmıyorum da.

I've traveled all across the world giving talks,

Konuşmalar yapmak için dünyanın dört bir yanına seyahat ettim

and like clockwork, after every event,

ve tıpkı saatle çalışır gibi her etkinlik sonrası

more than one person approaches me

en az bir kişi yanıma yaklaşıyor ki

so that they can say their piece in private.

tecrübelerini bana özel olarak anlatabilsin.

And I always tried to reassure them.

Onları hep teselli etmeye çalışıyorum.

You know, I'd give them local resources

Yerel kaynaklardan bahsediyorum,

and a soft reassurance that they're not alone

yalnız olmadıkları konusunda teselli veriyorum

and this is their movement, too.

ve bunun onların akımı olduğu konusunda.

I'd tell them that we're stronger together

Onlara birlikte daha güçlü olduğumuzu söylerdim

and that this is a movement of survivors and advocates

Bu akımın öncü ve mağdurlardan oluştuğunu

doing things big and small every day.

ve her gün büyük ve küçük şeyler yaptığımızı.

And more and more people are joining this movement

Ve her geçen gün daha çok insan

every single day.

bu akıma katılıyor.

That part is clear.

İşin bu kısmı çok açık.

People are putting their bodies on the line

İnsanlar öne atılıyorlar

and raising their voices to say, "Enough is enough."

ve yüksek sesle ''Artık yeter'' diye bağırıyorlar.

So why do I feel this way?

Peki ben niçin böyle hissediyorum?

Well ...

Sebebi...

Someone with credible accusations of sexual violence against him

Kendisine karşı elle tutulur cinsel taciz suçlamaları olan biri

was confirmed to the Supreme Court of the United States of America,

Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi tarafından onaylandı,

again.

bir kez daha.

The US President,

ABD Başkanı,

who was caught on tape talking about how he can grab women's body parts

kadınların vücudunu istediği her yerde, istediği her şekilde

wherever he wants, however he wants,

elleyebileceğini söylerken ses kaydı alındı

can call a survivor a liar at one of his rallies,

ve bir konuşması sırasında bir mağdura yalancı diyebiliyor

and the crowds will roar.

ve kalabalık adeta kükrüyor.

And all across the world, where Me Too has taken off,

Me Too hareketinin etkilediği dünyanın her bir yanında,

Australia and France,

Avustralya ve Fransa,

Sweden, China and now India,

İsveç, Çin ve artık Hindistan'da

survivors of sexual violence are all at once being heard

cinzel taciz mağdurlarının sesi duyuluyor

and then vilified.

ve sonra aşağılanıyorlar.

And I've read article after article bemoaning ...

Varlıklı beyaz erkeklerden dem vuran

wealthy white men

sayısız makale okudum,

who have landed softly with their golden parachutes,

o korkunç davranışlarının ortaya çıkışından sonra

following the disclosure of their terrible behavior.

her zaman altın paraşütleriyle hiç yara almadan kurtulan erkekler.

And we're asked to consider their futures.

Onların geleceğini düşünmemiz isteniyor.

But what of survivors?

Peki ya mağdurların?

This movement is constantly being called a watershed moment,

Bu akım için sürekli bir dönüm noktası deniliyor,

or even a reckoning,

hatta bir hesap sorma dönemi.

but I wake up some days feeling like all evidence points to the contrary.

Ama ben bazı günler tüm kanıtların aksini işaret ettiğini hissediyorum.

It's hard not to feel numb.

Hissizleşmemek zor.

I suspect some of you may feel numb, too.

İçinizden benimle aynı hissedenler vardır.

But let me tell you what else I know.

Ama bildiğim bir şeyi daha paylaşayım.

Sometimes when you hear the word "numb,"

''Hissiz'' kelimesini duyduğunuz bazı zamanlar,

you think of a void, an absence of feelings,

bir boşluk düşünüyorsunuz, hislerin yokluğunu,

or even the inability to feel.

hatta hissetme yeteneğinin yok oluşunu.

But that's not always true.

Ancak bu her zaman doğru değil.

Numbness can come from those memories that creep up in your mind

Hissizlik, gecenin bir yarısı aklınıza geldiğinizde

that you can't fight off in the middle of the night.

savaşamadığınız o anılardan geliyor.

They can come from the tears that are locked behind your eyes

Gözlerinizin arkasında saklı kalmış göz yaşlarından geliyor,

that you won't give yourself permission to cry.

kendinize ağlama izni vermediğiniz zamanlardan.

For me, numbness comes from looking in the face of survivors

Benim içinse mağdurların yüzlerine bakıp

and knowing everything to say

söylenecek her şeyi bilmekten

but having nothing left to give.

ama verecek hiçbir şeyim kalmamasından.

It's measuring the magnitude of this task ahead of you

Önünüzdeki bu görevin dev boyutu

versus your own wavering fortitude.

kaybolmaya başlayan cesaretinize karşı.

Numbness is not always the absence of feeling.

Hissizlik her zaman hislerin yokluğu değil.

Sometimes it's an accumulation of feelings.

Bazen hislerin birikmesi.

And as survivors,

Ve mağdurlar olarak

we often have to hold the truth of what we experience.

genellikle deneyimlerimizin gerçekliğini saklı tutmak zorundayız.

But now, we're all holding something,

Ama şimdi hepimiz bir şey saklıyoruz,

whether we want to or not.

istesek de istemesek de.

Our colleagues are speaking up and speaking out,

İş arkadaşlarımız sesini duyuruyor,

industries across the board are reexamining workplace culture,

endüstriler iş yeri kültürünü yeniden gözden geçiriyor

and families and friends are having hard conversations

ve aileler ve arkadaşlar saklı tutulmuş gerçeklerle ilgili

about closely held truths.

zor konuşmalar gerçekleştiriyorlar.

Everybody is impacted.

Herkes darbe almış durumda.

And then, there's the backlash.

Şimdi bir de ters tepki var.

We've all heard it.

Hepimiz bundan haberdarız.

"The Me Too Movement is a witch hunt."

''Me Too hareketi sadece bir cadı avı.''

Right?

Değil mi?

"Me Too is dismantling due process."

''Me Too yasal süreci yok ediyor.''

Or, "Me Too has created a gender war."

''Me Too bir cinsiyet savaşına yol açtı.''

The media has been consistent with headline after headline

Medya hiç durmadan manşet üstüne manşet yapıyor,

that frames this movement in ways that make it difficult

bu hareketi öyle bir şekilde gösteriyor ki

to move our work forward,

yolumuzu bulmak çok zorlaşıyor

and right-wing pundits and other critics

ve bir de sağ görüşlü ve eleştirmenler var,

have these talking points that shift the focus away from survivors.

konuşmalarıyla asıl odak noktasını mağdurlardan uzaklaştırıyorlar.

So suddenly, a movement that was started to support

Yani cinsel taciz mağdurlarını desteklemek için

all survivors of sexual violence

başlatılan bu hareket

is being talked about like it's a vindictive plot against men.

bir anda erkeklere kin güden bir planmış gibi lanse ettiriliyor.

And I'm like, "Huh?"

Ben anlayamıyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

How did we get here?

Bu aşamaya nasıl geldik?

We have moved so far away

On yıl önce başlayan bu hareketin kökeninden

from the origins of this movement that started a decade ago,

ve hatta sadece bir yıl önce başlayan etiketle niyetlenen amaçtan

or even the intentions of the hashtag that started just a year ago,

öylesine uzaklaştık ki

that sometimes, the Me Too movement that I hear some people talk about

bazen insanların konuştuğunu duyduğum Me Too hareketi

is unrecognizable to me.

bana çok yabancı geliyor.

But be clear:

Ama açık olalım:

This is a movement about the one in four girls

Bu akım her yıl cinsel tacize mağruz kalan

and the one in six boys

ve bu acıları yetişkinliğe taşıyan

who are sexually assaulted every year

her dört kızdan biri

and carry those wounds into adulthood.

ve her altı erkek çocuktan biri hakkında.

It's about the 84 percent of trans women who will be sexually assaulted this year

Bu akım, bu yıl tacize uğrayacak olan trans kadınların yüzde 84'ü hakkında

and the indigenous women

ve diğer tüm gruplara kıyasla

who are three-and-a-half times more likely to be sexually assaulted

üç buçuk kat daha fazla tacize uğrama ihtimaliyle karşı karşıya olan

than any other group.

yerli kadınlar hakkında.

Or people with disabilities,

Tacize uğrama ihtimalleri yedi kat daha fazla olan

who are seven times more likely to be sexually abused.

engelli bireyler hakkında.

It's about the 60 percent of black girls like me

Benim gibi siyahi kızların yaklaşık yüzde 60'ı hakkında,

who will be experiencing sexual violence before they turn 18,

18 yaşına basmadan cinsel şiddeti tecrübe edecek olan kızlar.

and the thousands and thousands of low-wage workers

Ve şu an cinsel tacize uğramakta olan

who are being sexually harassed right now

yüz binlerce düşük gelirli işçi hakkında,

on jobs that they can't afford to quit.

bırakayacakları işlerinde çalışan işçiler.

This is a movement about the far-reaching power of empathy.

Bu akım, empatinin ulaşabileceği güç hakkında.

And so it's about the millions and millions of people

Bir sene önce ellerini kaldırıp ''Me Too'' diye haykıran

who, one year ago, raised their hands to say, "Me too,"

yüz milyonlarca insan hakkında

and their hands are still raised

ve elleri hâlâ havada

while the media that they consume erases them

ama hayatlarında yer eden medya bunu siliyor,

and politicians who they elected to represent them

kendilerini temsil etmeleri için seçtikleri siyasetçiler

pivot away from solutions.

çözümlerden uzaklaşıyor.

It's understandable that the push-pull of this unique, historical moment

Bu eşsiz, tarihi anın iniş çıkışları duygusal bir heyecan treni gibi

feels like an emotional roller-coaster that has rendered many of us numb.

pek çoğumuzu hissizleştirdi.

This accumulation of feelings

Dünyanın her yerinde

that so many of us are experiencing together, across the globe,

pek çoğumuzun tecrübe ettiği bu biriken hisler

is collective trauma.

toplu bir travma gibi.

But ...

Ancak...

it is also the first step

bu aynı zamanda,

towards actively building a world that we want right now.

istediğimiz dünyaya giden ilk adım.

What we do with this thing that we're all holding

Tutunduğumuz bu şeyle yaptıklarımız

is the evidence that this is bigger than a moment.

bunun bir dönemden çok daha büyük olduğunu kanıtlıyor.

It's the confirmation that we are in a movement.

Bir akımın içinde olduğumuzu onaylıyor.

And the most powerful movements

En güçlü akımlar

have always been built around what's possible,

hep mümkün olanın çevresinde inşa edildi,

not just claiming what is right now.

sadece şu an mevcut olanı isteyerek değil.

Trauma halts possibility.

Travma olanakları durduruyor.

Movement activates it.

Akım ise onu harekete geçiriyor.

Dr. King famously quoted Theodore Parker saying,

Dr. King, Theodore Parker'ın söylediklerine atıfta bulundu:

"The arc of the moral universe is long, and it bends toward justice."

''Ahlaki evrenin yayı oldukça uzun ve adalete doğru eğiliyor.''

We've all heard this quote.

Bu atıfı hepimiz duymuşuzdur.

But somebody has to bend it.

Ama birinin onu eğmesi lazım.

The possibility that we create in this movement and others

Bu akım ve diğerleriyle yarattığımız olanak

is the weight leaning that arc in the right direction.

o yayı doğru yöne bükecek ağırlığı oluşturmak.

Movements create possibility,

Akımlar olanaklar yaratıyor

and they are built on vision.

ve amaçlar üzerine inşa ediliyorlar.

My vision for the Me Too Movement

Benim Me Too akımıyla öngördüğüm şey

is a part of a collective vision to see a world free of sexual violence,

cinsel şiddetin hiç olmadığı bir dünyaya dair toplu bir amacın parçası

and I believe we can build that world.

ve bu dünyayı inşa edebileceğimize inanıyorum.

Full stop.

Nokta.

But in order to get there,

Ama bu noktaya gelmek için

we have to dramatically shift a culture that propagates the idea

savunmasız ve izin sözcüklerinin eş anlama geldiği

that vulnerability is synonymous with permission

ve bedensel özerkliğin temel bir insan hakkı olmadığı

and that bodily autonomy is not a basic human right.

fikrini savunan kültüre doğru radikal bir geçiş yapmak zorundayız.

In other words, we have to dismantle the building blocks of sexual violence:

Diğer bir deyişle cinsel şiddetin yapı taşlarını yıkmak zorundayız:

power and privilege.

güç ve imtiyaz.

So much of what we hear about the Me Too Movement

Me Too hareketi ile ilgili duyduklarımızın çoğu

is about individual bad actors or depraved, isolated behavior,

kötü bireyler veya ahlaksız, dışlanmış davranmışlarla ilgili

and it fails to recognize

ve şunu göremiyoruz ki

that anybody in a position of power comes with privilege,

güçlü bir konumdaki herkes imtiyaz sahibi

and it renders those without that power

ve o güce sahip olmayanlar

more vulnerable.

dahsa savunmasız.

Teachers and students, coaches and athletes,

Öğretmenler ve öğrenciler, koçlar ve atletler,

law enforcement and citizen, parent and child:

kanuni yaptırım ve vatandaşlar, ebeveyn ve çocuk:

these are all relationships that can have an incredible imbalance of power.

bunların tümü inanılmaz bir güç dengesizliği yaratan ilişkiler.

But we reshape that imbalance by speaking out against it in unison

Fakat biz bu dengesizliği birlik hâlinde sesimizi çıkararak

and by creating spaces to speak truth to power.

ve güce karşı gerçekleri konuşarak yeniden şekillendirebiliriz.

We have to reeducate ourselves and our children

Kendimizi ve çocuklarımızı yeniden eğitrerek

to understand that power and privilege doesn't always have to destroy and take --

güç ve imtiyazın her zaman almak demek olmadığını anlamamız gerek;

it can be used to serve and build.

hizmet etmek ve üretmek de demektir.

And we have to reeducate ourselves to understand that, unequivocally,

Ve tartışmasız bir şekilde şu konuda da kendimizi eğitmemiz gerekiyor ki

every human being has the right to walk through this life

her bir insan, onuruna hiçbir leke gelmeden

with their full humanity intact.

hayatını yaşama hakkına sahiptir.

Part of the work of the Me Too Movement

Me Too hareketinin bir kısmı

is about the restoration of that humanity for survivors,

mağdurlar için bu insani değerin yerine konulmasıyla alakalı

because the violence doesn't end with the act.

çünkü şiddet yapılan hareketle sona ermiyor.

The violence is also the trauma that we hold after the act.

O hareket sonrasında yaşanan travma da şiddet.

Remember, trauma halts possibility.

Unutmayın, travma imkânları durduruyor.

It serves to impede,

Engel koyuyor,

stagnate, confuse and kill.

gelişimi durduruyor, kafa karıştırıyor ve yok ediyor.

So our work rethinks how we deal with trauma.

Yani çalışmamız travmayla mücadelemize yeni bir bakış açısı sunuyor.

For instance, we don't believe

Örneğin mağdurların başlarına gelenleri

that survivors should tell the details of their stories all the time.

sürekli detaylı bir şekilde anlatmaları gerektiğine inanmıyoruz.

We shouldn't have to perform our pain over and over again

Sırf size farkındalık kazandırmak için

biz acımızı tekrar tekrar yaşamak zorunda değiliz.

for the sake of your awareness.

We also try to teach survivors to not lean into their trauma,

Ayrıca mağdurlardan travmalarına değil

but to lean into the joy that they curate in their lives instead.

hayatlarında tecrübe edecekleri güzel şeylere odaklanmalarını istiyoruz.

And if you don't find it, create it and lean into that.

Bunu bulamıyorsanız kendiniz yaratın ve ona yönlenin.

But when your life has been touched by trauma,

Ama hayatınızda travma yaşadıysanız

sometimes trying to find joy feels like an insurmountable task.

hayatınızda güzel bir şey bulmak baş edilemez bir görev gibi geliyor.

Now imagine trying to complete that task

Şimdi kendinizi bu görevi üstlenirken hayal edin,

while world leaders are discrediting your memories

dünya liderleri hatırladıklarınızı geçersiz kılarken

or the news media keeps erasing your experience,

veya haber yayın organları yaşadıklarınızı sürekli silerken

or people continuously reduce you to your pain.

ya da insanlar durmadan sizi çektiğiniz acıya indirgerken.

Movement activates possibility.

Hareket imkânları mümkün kılar.

There's folklore in my family, like most black folks,

Çoğu siyahi insan gibi benim ailemde de hikâyeler var,

about my great-great-grandaddy, Lawrence Ware.

büyük büyük büyükbabam Lawrance Ware ile ilgili.

He was born enslaved,

Köle olarak doğmuştu,

his parents were enslaved,

onun anne babası da öyle

and he had no reason to believe that a black man in America

ve bir gün Amerika'da siyahi bir erkeğin

köle olarak ölmeyeceğine inanmak için hiçbir sebebi yoktu.

wouldn't die a slave.

And yet,

Ama yine de

legend has it that when he was freed by his enslavers,

söylenenlere göre sahipleri tarafından özgür bırakılmış,

he walked from Georgia to South Carolina

zorla ayrıldığı karısı ve çocuğunu bulabilmek için

so that he could find the wife and child that he was separated from.

Georgia'dan Güney Karolin'ya yürümüştü.

And every time I hear this story, I think to myself,

Bu hikâyeyi her duyduğumda şunu düşünüyorum,

"How could he do this?

''Bunu nasıl yapabilir?

Wasn't he afraid that he would be captured and killed by white vigilantes,

Yakalanıp beyaz avcılar tarafından öldürülmekten korkmuyor muydu

or he would get there and they would be gone?"

veya vardığında onların orada olmayacaklarından?''

And so I asked my grandmother once

O yüzden bir keresinde büyükanneme

why she thought that he took this journey up,

neden onun bu yolculuğa baş koyduğunu sordum

and she said,

ve bana şöyle dedi,

"I guess he had to believe it was possible."

''Sanırım mümkün olduğuna inanması gerekiyordu.''

I have been propelled by possibility for most of my life.

Hayatımın çoğu boyunca imkânlarla ilerledim.

I am here because somebody, starting with my ancestors,

Bugün bu aşamadayım çünkü biri, atalarımdan itibaren,

believed I was possible.

bunun mümkün olduğuna inandı.

In 2006, 12 years ago,

2016 yılında, 12 yıl önce,

I laid across a mattress on my floor in my one-bedroom apartment,

Tek yatak odalı dairemin zeminine bir yatak serdim,

frustrated with all the sexual violence that I saw in my community.

topluluğumda gördüğüm tüm bu cinsel şiddet yüzünden çok sinirliydim.

I pulled out a piece of paper, and I wrote "Me Too" on the top of it,

Bir kağıt çıkardım ve üst kısmına ''Ben de'' yazdım

and I proceeded to write out an action plan

ve altına bir faaliyet planı yazdım,

for building a movement based on empathy between survivors

amacım mağdurlar arasında empatiye dayanan bir hareket yaratmaktı.

that would help us feel like we can heal,

iyileşebileceğimize hissedeceğimiz bir hareket,

that we weren't the sum total of the things that happened to us.

başımıza gelenlerden ibaret olmadığımızı hisseceğimiz.

Possibility is a gift, y'all.

İmkân bir hediye, arkadaşlar.

It births new worlds,

Yeni dünyalara kapı açıyor

and it births visions.

ve yeni vizyonlara.

I know some of y'all are tired,

Kiminiz yorgun, biliyorum

because I'm tired.

çünkü ben de yorgunum.

I'm exhausted,

Çok yıprandım

and I'm numb.

ve hissizleştim.

Those who came before us didn't win every fight,

Bizden önce gelenler her savaştan galip çıkmadı

but they didn't let it kill their vision.

ama bunun amaçlarını yok etmesine izin vermediler.

It fueled it.

Bu onlara gaz verdi.

So I can't stop,

Ben de duramam

and I'm asking you not to stop either.

ve sizden de durmamanızı rica ediyorum.

We owe future generations a world free of sexual violence.

Gelecek nesillere cinsel şiddetin hiç olmadığı bir dünya borçluyuz.

I believe we can build that world.

Bu dünyayı kurabileceğimize inanıyorum.

Do you?

Ya siz?

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)