3 steps to turn everyday get-togethers into transformative gatherings | Priya Parker

Çeviri: Gamze Blommerde Gözden geçirme: Merve Kılıç

When I was a child,

Ben küçükken

every other Friday,

iki haftada bir cumaları

I would leave my mother and stepfather's home --

ateist, budist, agnostik, vejetaryen olan ve zaman zaman New Age tarzında takılan

an Indian and British, atheist, Buddhist,

son derece demokratik hayat süren biri Hintli ve biri İngiliz olan

agnostic, vegetarian, new age-y sometimes,

annem ve üvey babamın evinden ayrılır

Democratic household.

And I would go 1.4 miles to my father and stepmother's home

ve 2,2 km ötede yaşayan babam ve üvey annemin evine gider

and enter a white, Evangelical Christian,

onların beyaz, Evanjelist Hristiyan,

conservative, Republican,

muhafazakâr, cumhuriyetçi,

twice-a-week-churchgoing,

haftada iki defa kiliseye gidilen

meat-eating family.

ve mutfağında et pişen aile yaşamına katılırdım.

It doesn't take a shrink to explain how I ended up

Sonuç olarak uyuşmazlık çözümlemesi alanında

in the field of conflict resolution.

çalışmayı seçmemin nedeni çok bariz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Whether I was facilitating dialogues in Charlottesville or Istanbul

Charlottesville, İstanbul ya da Ahmedabad fark etmeksizin

or Ahmedabad,

uyuşmazlıkları çözümlerken

the challenge was always the same:

despite all odds,

Tüm kültür farklılıklarına rağmen

and with integrity,

yine de dürüst kalarak

how do you get people to connect meaningfully,

insanların anlamlı bir şekilde iletişime geçmeleri,

to take risks,

riskler almaya yönelmeleri

to be changed by their experience?

ve bu deneyimle birlikte değişmeleri nasıl sağlanırdı?

And I would witness extraordinarily beautiful electricity in those rooms.

Girdiğim her uyuşmazlık ortamında oradaki elektriğin olağanüstü güzelliğini yaşarken

And then I would leave those rooms

bu ortamı terk ettiğimde ise

and attend my everyday gatherings like all of you --

aynı sizler gibi gündelik hayattaki toplantılara katılır,

a wedding or a conference or a back-to-school picnic --

bir düğüne, konferansa ya da okula dönüş pikniğine giderdim

and many would fall flat.

ki bu toplantıların çoğu da vasat kalırdı.

There was a meaning gap

Benim gündelik toplantılarımla

between these high-intensity conflict groups

zıt grupların yüksek gerilimli ortamı arasında

and my everyday gatherings.

bir mana farklılığı seziyordum.

Now, you could say, sure, somebody's birthday party

Diyebilirsiniz ki, basit bir doğum günü partisinin

isn't going to live up to a race dialogue,

ırkçılık tartışmasına dönüşecek hali yok tabii,

but that's not what I was responding to.

ancak benim anlatmaya çalıştığım bu değil.

As a facilitator,

Bir uyuşmazlık çözümlemecisi,

you're taught to strip everything away

her şeyi bir kenara bırakıp

and focus on the interaction between people,

sadece insanlar arasındaki etkileşime odaklanmayı öğrenir.

whereas everyday hosts focus on getting the things right --

Günlük bir organizasyonun ev sahibi ise her şeyin yerli yerinde olmasına odaklanır

the food, the flowers, the fish knives --

-yemek, çiçekler, balık bıçağı gibi-

and leave the interaction between people largely to chance.

ve konuklar arasındaki etkileşimin nasıl işleyeceğini şansa bırakır.

So I began to wonder how we might change our everyday gatherings

Ben de düşünmeye başladım, nasıl yapsak da günlük toplantılarımızda

to focus on making meaning by human connection,

yemek gibi ayrıntılara takılmak yerine insanları daha anlamlı bir şekilde

not obsessing with the canapés.

bir araya getirmeye odaklansak diye.

And I set out and interviewed dozens of brave and unusual hosts --

Bunun için de onlarca cesur ve ilginç organizasyon sahibiyle röportaj yaptım;

an Olympic hockey coach, a Cirque du Soleil choreographer,

bir olimpik hokey antrenörüyle, Cirque du Soleil koreografıyla,

a rabbi, a camp counselor--

bir hahamla, kamp sorumlusuyla.

to better understand what creates meaningful

Toplantıyı manalı kılan ve insanları dönüştüren şeyin

and even transformative gatherings.

ne olduğunu öğrenmekti amacım.

And I want to share with you some of what I learned today

Bugün de öğrendiklerimi, yani yeni toplantı kurallarını

about the new rules of gathering.

sizlerle paylaşmak istiyorum.

So when most people plan a gathering,

Pek çokları bir toplantı planlarken

they start with an off-the-rack format.

kalıplaşmış bir formattan yola çıkıyor.

Birthday party? Cake and candles.

Doğum günü partisi mi? Pasta ve mum lazım.

Board meeting?

Yönetim kurulu toplantısı mı?

One brown table, 12 white men.

Kahverengi bir masa ve on iki adet beyaz erkeğe ihtiyaç var.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Assuming the purpose is obvious, we skip too quickly to form.

Amacın zaten çok belirli olduğu düşünülüp doğrudan formata geçiliyor.

This not only leads to dull and repetitive gatherings,

Bu da toplantıları sadece sıkıcı ve benzer yapmıyor,

it misses a deeper opportunity

aynı zamanda da daha önemli bir şeyi,

to actually address our needs.

ihtiyaçlarımıza hitap etme fırsatını kaçırtıyor.

The first step of creating more meaningful everyday gatherings

Daha anlamlı bir günlük toplantı organize etmenin ilk adımı,

is to embrace a specific disputable purpose.

özgün, tartışmaya yer açan bir amaç benimsemekten geçiyor.

An expectant mother I know was dreading her baby shower.

Tanıdığım bir anne adayı doğum öncesi partisi vermekten çekiniyordu.

The idea of "pin the diaper on the baby" games

Kartondan bebeklerle oynanan kalıplaşmış oyunları

and opening gifts felt odd and irrelevant.

ya da hediye açma törenini tuhaf ve önemsiz buluyordu.

So she paused to ask:

O da bir an durup düşündü:

What is the purpose of a baby shower?

"Doğum öncesi partisi neden verilir

What is my need at this moment?

ve benim şu anda ihtiyacım olan nedir?"

And she realized it was to address her fears

Bu şekilde farkına vardı ki asıl ihtiyacı olan şey

of her and her husband's -- remember that guy? --

kendisinin ve eşinin -onu da unutmamak gerek- ebeveynliğe geçişteki

transition to parenthood.

korkularından bahsetmekti.

And so she asked two friends to invent a gathering based on that.

O da iki arkadaşından bu temayla ilgili bir parti hazırlamalarını istedi.

And so on a sunny afternoon, six women gathered.

Güneşli bir öğle sonrası altı kadın buluşmuş oldular.

And first, to address her fear of labor -- she was terrified --

İlk olarak da doğum korkusundan konuştular zira anne adayı doğumdan çok korkuyordu.

they told her stories from her life

Anne adayına onun hayatından hikâyeler anlattılar

to remind her of the characteristics she already carries --

ki aslında sahip olduğu

bravery, wonder, faith, surrender --

cesur, mucizevi, inançlı, feragatli karakterini ona hatırlatsın

that they believed would carry her and help her in labor as well.

ve doğum sırasında ona yardımcı olsun diye.

And as they spoke, they tied a bead for each quality into a necklace

Her karakter özelliği için de getirdikleri kolyeye bir boncuk bağladılar,

that she could wear around her neck in the delivery room.

bu kolyeyi doğum sırasında da taksın diye.

Next, her husband came in,

Sonrasında baba adayı da onlara katıldı,

and they wrote new vows, family vows, and spoke them aloud,

karı koca yeni aile yeminleri yazdılar ve bunları yüksek sesle okudular.

first committing to keep their marriage central

Ebeveyn olduklarında evliliklerinin önce geleceğine

as they transitioned to parenthood,

yemin ettiler ilk olarak,

but also future vows to their future son

sonrasında da doğacak oğulları için bir yemin yazdılar,

of what they wanted to carry with them from each of their family lines

her iki aileye ait vasıflardan hangilerini oğullarına öğreteceklerini

and what would stop with this generation.

ve hangilerinden onu uzak tutacaklarını söylediler.

Then more friends came along, including men, for a dinner party.

Sonunda da akşam yemeği için kadınlı erkekli bir arkadaş grubu katıldı onlara.

And in lieu of gifts, they each brought a favorite memory from their childhood

Hediye yerine her biri kendi çocukluk dönemine ait bir hatırayı getirmişti

to share with the table.

ve bu hatıraları paylaştılar.

Now, you might be thinking this is a lot for a baby shower,

Bütün bunların bir doğum öncesi partisi için çok fazla olduğunu düşünebilirsiniz

or it's a little weird or it's a little intimate.

ya da biraz garip olduğunu, fazlaca özele girdiğini.

Good.

Şöyle söyleyeyim,

It's specific.

bu gayet özgün

It's disputable.

ve tartışmaya yer açan bir toplantı.

It's specific to them,

O insanlara özgün,

just as your gathering should be specific to you.

tıpkı sizin toplantılarınızın da size özgün olması gerektiği gibi.

The next step of creating more meaningful everyday gatherings

Daha anlamlı bir günlük toplantı organize edebilmenin ikinci adımı,

is to cause good controversy.

iyi bir tartışma ortamı yaratmaktan geçiyor.

You may have learned, as I did,

Belki benim gibi sizlere de

never to talk about sex, politics or religion at the dinner table.

yemek masasında seks, politika ve dinden bahsedilmemesi öğretilmiştir.

It's a good rule in that it preserves harmony,

Güzel bir kural aslında, ortamdaki uyumu korur

or that's its intention.

ya da en azından bunu amaçlar.

But it strips away a core ingredient of meaning, which is heat,

Ancak toplantıyı anlamlı kılan kilit bir bileşeni, böyle ortak bir konunun

burning relevance.

cezbedici hararetini yok eder.

The best gatherings learn to cultivate good controversy

İyi bir toplantı kendiliğinden doğru koşulları yaratarak

by creating the conditions for it,

iyi bir tartışma ortamı üretir.

because human connection is as threatened by unhealthy peace

Zira insanlar arasındaki iletişimi bozan sadece sağlıksız bir uyuşmazlık değil

as by unhealthy conflict.

aynı zamanda da sağlıksız bir huzurdur.

I was once working with an architecture firm,

Bir seferinde bir mimarlık şirketiyle çalışmıştım,

and they were at a crossroads.

şirket bir dönüm noktasındaydı.

They had to figure out whether they wanted to continue to be an architecture firm

Bir mimarlık şirketi olarak devam edip yapı inşaatına mı odaklanmaları

and focus on the construction of buildings

yoksa yeni moda dizayn firmasına dönüşerek

or pivot and become the hot new thing, a design firm,

mekânlar inşa etmenin ötesine mi geçmeleri

focusing on beyond the construction of spaces.

gerektiğine karar veremiyorlardı.

And there was real disagreement in the room,

Ortada gerçek bir fikir uyuşmazlığı vardı

but you wouldn't know, because no one was actually speaking up publicly.

ancak bunu göremiyordunuz çünkü kimse fikrini paylaşmıyordu.

And so we hosted good controversy.

Biz de iyi bir tartışma ortamı kurduk.

After a lunch break, all the architects came back,

Öğle yemeğinden sonra tüm mimarlar geri geldiğinde

and we hosted a cage match.

bir kafes dövüşü düzenledik.

They walked in,

Mimarlar içeri girdiler,

we took one architect, put him in one corner to represent architecture,

onlardan birini bir köşeye oturtup yapı mimarisini savunmasını istedik,

the other one to represent design.

diğer köşedeki de dizaynı savunacaktı.

We threw white towels around their necks,

Boyunlarına da birer beyaz havlu verdik,

stolen from the bathroom -- sorry --

havluları banyodan çalmıştık ama neyse,

played Rocky music on an iPad,

iPadlerden birinde Rocky müziği açtık,

got each a Don King-like manager

her birine Don King benzeri bir menajer verdik

to rev them up and prepare them with counterarguments,

ki şevke gelsinler, karşı savlara hazırlansınlar diye

and then basically made them each argue the best possible argument

ve firmanın geleceği için en iyisi olduğunu düşündükleri argümanları

of each future vision.

birbirleriyle yarıştırdık.

The norm of politeness was blocking their progress.

Ama kibar olma gereği hissediyorlar ve bu yüzden ilerleyemiyorlardı.

And we then had everybody else physically choose a side

Biz de geri kalan herkesten iş arkadaşlarının gözü önünde

in front of their colleagues.

bir taraf seçmelerini istedik.

And because they were able to actually show where they stood,

Herkesin açık açık nerede durduğunu gösterebilmesiyle birlikte

they broke an impasse.

kördüğüm çözülmüş oldu.

Architecture won.

Yapı mimarisi kazandı.

So that's work.

Bu iş dünyasından bir örnekti.

What about a hypothetical tense Thanksgiving dinner?

Peki ya gergin geçebilecek bir Şükran Günü örneği vermek istersek?

Anyone?

Fikri olan?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So first, ask the purpose.

Öncelikle amacı sorgulayalım.

What does this family need this year?

Yemeği verecek olan ailenin bu sene neye ihtiyacı var?

If cultivating good heat is part of it,

Eğer sağlıklı bir hararetli ortamsa ihtiyaç duyulan,

then try for a night banning opinions and asking for stories instead.

fikir paylaşımı yerine bir geceliğine hikâye paylaşımı denenebilir.

Choose a theme related to the underlying conflict.

İçinde çatışma unsuru bulunduran bir tema seçin örneğin

But instead of opinions,

ve herkese fikirleri yerine

ask everybody to share a story from their life and experience

hayat tecrübelerinden bir hikâye paylaşmalarını söyleyin.

that nobody around the table has ever heard,

O masadaki kimsenin duymadığı bir hikâye olsun,

to difference or to belonging

farklılıklar ya da aidiyetle ilgili

or to a time I changed my mind,

ya da fikirlerin değiştiği bir döneme ait olsun

giving people a way in to each other

ve ortamın huzuru bozulmadan

without burning the house down.

herkes birbirinin dünyasına girebilsin.

And finally, to create more meaningful everyday gatherings,

Daha anlamlı bir günlük toplantı organize edebilmenin üçüncü adımı da

create a temporary alternative world

tek seferlik ve duruma özgün kurallar kullanarak

through the use of pop-up rules.

geçici bir alternatif dünya yaratmak.

A few years ago, I started noticing invitations coming with a set of rules.

Bundan birkaç yıl önce fark etmiştim davetiyelere çeşitli kurallar eklendiğini.

Kind of boring or controlling, right?

Sıkıcı ya da kontrol edici kurallar mı dersiniz?

Wrong.

Kesinlikle hayır.

In this multicultural, intersectional society,

Bulunduğumuz bu çok kültürlü ve kesişimsel toplumda,

where more of us are gathered and raised

çoğumuzun bir araya getirilip

by people and with etiquette unlike our own,

bizimkilere benzemeyen normlarla yetiştirildiği,

where we don't share the etiquette,

kendi normlarımızınsa farklı kaldığı bu toplumda

unspoken norms are trouble,

dile getirilmeyen kurallar sorun doğurur.

whereas pop-up rules allow us to connect meaningfully.

Halbuki özgün, anında belirlenen kurallar manalı bir toplanmaya kapı açar.

They're one-time-only constitutions for a specific purpose.

Bunlar, özel bir amaca hizmet eden tek seferlik anayasalar gibidir.

So a team dinner,

İş yerindekilerle çıkılan bir yemekte örneğin,

where different generations are gathering

farklı jenerasyonlar bir araya gelir ki

and don't share the same assumptions of phone etiquette:

bu grupların topluluk içinde telefon kullanma kuralları farklıdır.

whoever looks at their phone first

"Telefonuna ilk bakan hesabı üstlenir!"

foots the bill.

kuralı böyle bir ortamda

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Try it.

denenebilir mesela.

(Applause)

(Alkışlar)

For an entrepreneurial advice circle of just strangers,

Girişimcilik tavsiyeleri verilen bir toplantıda

where the hosts don't want everybody to just listen

tek konuşanın o bilindik, cesur sermayeci olmasını

to the one venture capitalist in the room --

önlemek için

(Laughter)

(Gülüşmeler)

knowing laugh --

-anladığınızı görebiliyorum-

(Laughter)

(Gülüşmeler)

you can't reveal what you do for a living.

katılımcıların mesleklerini söylemelerinin yasak olması kuralı mesela.

For a mom's dinner,

Ya da annelerin buluştuğu bir yemekte

where you want to upend the norms

bir araya geldiklerinde hep konuşulan

of what women who also happen to be mothers talk about when they gather,

standart konuları değiştirmek adına, çocuklarından bahsederlerse

if you talk about your kids, you have to take a shot.

ceza olarak bir shot kadehini kafaya dikmeleri kuralı gibi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

That's a real dinner.

Tam bir akşam yemeği yani.

Rules are powerful,

Kurallar son derece güçlüdür

because they allow us to temporarily change and harmonize our behavior.

zira geçici olsa da değişmemizi ve kendimizi ortama uydurmamızı sağlar.

And in diverse societies,

Duruma özgün, tek seferlik kuralların da

pop-up rules carry special force.

farklı toplumlar üzerinde özgün etkileri vardır.

They allow us to gather across difference,

Farklılıkları aşarak bir araya gelmemizi,

to connect,

bağlanmamızı sağlar,

to make meaning together

aynı olmak zorunda olmadan

without having to be the same.

bir aradalığımızı anlamlı kılar.

When I was a child,

Ben küçükken

I navigated my two worlds by becoming a chameleon.

iki farklı dünyamda da yolumu bir bukalemuna dönüşerek bulurdum.

If somebody sneezed in my mother's home,

Mesela biri hapşırdığında annemin evindeysem

I would say, "Bless you,"

"Çok yaşa",

in my father's, "God bless you."

babamın evindeysem "Tanrı seni korusun" derdim.

To protect myself, I hid,

Kendimi korumak adına, pek çoklarımız gibi

as so many of us do.

ben de saklanmayı seçerdim.

And it wasn't until I grew up and through conflict work

Yetişkin olup uyuşmazlık alanında çalışana kadar da

that I began to stop hiding.

saklanmayı bırakmadım.

And I realized that gatherings for me,

Bu noktada görüyorum ki bütün o toplantıların

at their best,

bana göre en üst amacı

allow us to be among others,

bizlerin bir araya gelmesini,

to be seen for who we are,

kim olduğumuzu göstermemizi

and to see.

ve görmemizi sağlamak.

The way we gather matters

Nasıl toplandığımızın önemi de çok büyük

because how we gather

zira toplantı tarzımız aynı zamanda

is how we live.

hayatımızı nasıl yaşadığımızı gösterir.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)