Brittney Cooper: The racial politics of time | TED

Çeviri: Atakan Yurdakul Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

What if I told you that time has a race,

Eğer size zamanın bir ırkı olduğunu söyleseydim,

a race in the contemporary way that we understand race

hem de ABD'de anladığımız gibi geçici bir şekilde

in the United States?

bir ırkı olduğunu, ne derdiniz?

Typically, we talk about race in terms of black and white issues.

Genel olarak, beyaz ve siyah olarak konuşuruz ırk konusunu.

In the African-American communities from which I come,

Afroamerikan topluluklarda, ki ben de ordan gelmeyim,

we have a long-standing multi-generational joke

"Rİ zamanı" veya "renkli insanların zamanı" dediğimiz

about what we call "CP time,"

uzun süredir bulunan,

or "colored people's time."

çok aşamalı bir esprimiz vardır.

Now, we no longer refer to African-Americans as "colored,"

Şu anda, Afroamerikalılara "renkli" olarak hitap etmiyoruz

but this long-standing joke

ancak uzun süredir bulunan,

about our perpetual lateness to church,

kiliseye, barbekülere, aile etkinliklerine,

to cookouts, to family events

hatta kendi cenazelerimize olan

and even to our own funerals, remains.

aralıksız geç kalmışlığımız hakkındaki espri, duruyor.

I personally am a stickler for time.

Ben zaman konusunda oldukça titizimdir.

It's almost as if my mother, when I was growing up, said,

Neredeyse annemin ben büyürken şöyle demesi gibiydi:

"We will not be those black people."

"Biz o klasik siyahilerden olmayacağız"

So we typically arrive to events 30 minutes early.

Biz de etkinliklere genelde yarım saat önceden varırdık.

But today, I want to talk to you more about the political nature of time,

Ama bugün, sizinle daha çok zamanın politik doğası hakkında konuşmak istiyorum

for if time had a race,

Eğer zamanın bir ırkı olsaydı,

it would be white.

o da beyaz olurdu.

White people own time.

Beyaz insanlar zamana sahipler.

I know, I know.

Biliyorum, biliyorum.

Making such "incendiary statements" makes us uncomfortable:

"Tahrik edici ifadeler" kullanmak bizleri rahatsız ediyor:

Haven't we moved past the point where race really matters?

Irkın gerçekten önemli olduğu noktayı geçmemiş miydik?

Isn't race a heavy-handed concept?

Irk sert bir konsept değil mi?

Shouldn't we go ahead with our enlightened, progressive selves

Aydınlanmış ve ilerleyici benliklerimizle ileri yol alıp

and relegate useless concepts like race to the dustbins of history?

ırk gibi gereksiz konuları tarihin tozlu sayfalarına gömmemiz gerekmiyor mu?

How will we ever get over racism if we keep on talking about race?

Irkçılığın üstünden, sürekli ırk hakkında konuşacaksak, nasıl gelebiliriz?

Perhaps we should lock up our concepts of race in a time capsule,

Belki de ırk konspetlerimizi bir zaman kapsülüne koyup

bury them and dig them up in a thousand years,

onları gömüp bin sene sonra geri çıkardıktan sonra,

peer at them with the clearly more enlightened,

geleceğe ait olan, daha aydınlanmış,

raceless versions of ourselves that belong to the future.

kendimizin ırksız haliyle bakmamız gerekiyordur.

But you see there,

Ama gördüğünüz üzere,

that desire to mitigate the impact of race and racism shows up

ırkın etkisini azaltma isteği ve ırkçılık,

in how we attempt to manage time,

zamanı nasıl yönetmeye çalıştığımızda,

in the ways we narrate history,

tarihi nasıl anlattığımızda,

in the ways we attempt to shove the negative truths of the present

zamanımızın olumsuz gerçeklerini geçmişe atma

into the past,

çabalarımızda,

in the ways we attempt to argue that the future that we hope for

umduğumuz geleceğin aslında şu anda yaşadığımız şimdi olduğuna

is the present in which we're currently living.

ikna etme denememizde ortaya çıkıyor.

Now, when Barack Obama became President of the US in 2008,

Barack Obama 2008'de ABD Başkanı olduğunda

many Americans declared that we were post-racial.

Birçok Amerikalı bizim ırkçılığı geride bıraktığımızı söyledi.

I'm from the academy

Ben akademidenim,

where we're enamored with being post-everything.

bir şeyi geride bırakmaya aşıkların bulunduğu yerde.

We're postmodern, we're post-structural, we're post-feminist.

Biz post-moderniz, post-yapılsalcıyız, post-feministiz.

"Post" has become a simple academic appendage

"Post", olduğumuz yeri işaretlemek için

that we apply to a range of terms

bir dizi terime koyduğumuz basit bir

to mark the way we were.

akademik ek haline geldi.

But prefixes alone don't have the power to make race and racism

Ancak ön eklerin ırkı ve ırkçılığı

a thing of the past.

geçmişin bir parçası yapma gücü yok.

The US was never "pre-race."

ABD hiç "ırk öncesi" olmadı.

So to claim that we're post-race when we have yet to grapple with the impact

Bu sebeple ırkın siyahiler, Latinler veya yerliler üzerindeki etkisiyle

of race on black people, Latinos or the indigenous

daha yeni çarpışıyorken, ırkı aşmış olduğumuzu iddia etmek,

is disingenuous.

hiç samimi değil.

Just about the moment we were preparing to celebrate

Tam da ırkçılığı aşmış geleceğimizi kutlamaya hazırlanırken,

our post-racial future,

politik koşullarımız

our political conditions became the most racial they've been

son elli yıldır olduklarından

in the last 50 years.

en ırkçı hale dönüştüler.

So today, I want to offer to you three observations,

Irkçılıkla savaş ve beyaz baskınlığı ile alakalı olduğundan dolayı

about the past, the present and the future of time,

bugün sizlere üç adet gözlem sunmak istiyorum,

as it relates to the combating of racism and white dominance.

geçmiş, günümüz ve gelecek hakkında.

First: the past.

Öncelikle: geçmiş.

Time has a history,

Zamanın bir tarihi var,

and so do black people.

siyahi insanların olduğu gibi.

But we treat time as though it is timeless,

Ama biz zamana sanki zamansızmış gibi davranırız,

as though it has always been this way,

sanki hep bu şekildeymiş gibi,

as though it doesn't have a political history

sanki yerlilerin topraklarının yağmalandığı,

bound up with the plunder of indigenous lands,

yerlilerin soykırıma uğratıldığı,

the genocide of indigenous people

ve Afrikalıların anavatanlarından alındığı

and the stealing of Africans from their homeland.

bir politik tarihi yokmuş gibi.

When white male European philosophers

Beyaz, erkek, Avrupalı felsefeciler

first thought to conceptualize time and history, one famously declared,

zaman ve tarihi konseptleştirirken, bir tanesi ünlü şekilde ilan etti:

"[Africa] is no historical part of the World."

"[Afrika] Dünyanın tarihi bir parçası değildir.

He was essentially saying

O, özünde şunu söylüyordu;

that Africans were people outside of history

Afrikalılar tarih dışı insanlardı,

who had had no impact on time

zaman üzerinde veya ilerleme sürecinde

or the march of progress.

hiç etkileri olmamıştı.

This idea, that black people have had no impact on history,

Bu fikir, siyahilerin tarih üzerinde hiç etkisi olmadığı fikri,

is one of the foundational ideas of white supremacy.

beyaz üstünlüğünün kuruluş fikirlerinden biridir.

It's the reason that Carter G. Woodson created "Negro History Week" in 1926.

Carter G. Woodson'ın 1926'da "Zenci Tarih Haftası"nın sebebidir.

It's the reason that we continue to celebrate Black History Month

ABD'de her şubatta "Siyah Tarih Ayı"nı hala kutlayışımızın

in the US every February.

sebebidir.

Now, we also see this idea

Ayrıca, biz bu fikri

that black people are people either alternately outside of the bounds of time

siyahilerin dönüşümlü olarak tarihi sınırlarının dışında olduğu

or stuck in the past,

veya geçmişte takılı kaldığı

in a scenario where, much as I'm doing right now,

bir senaryoda görürüz, şu an yaptığım gibi

a black person stands up and insists that racism still matters,

siyahi biri ayağa kalkar ve ırkçılığın hala önemli olduğunda diretir,

and a person, usually white,

ve birisi, genelde beyaz,

says to them,

ona der ki

"Why are you stuck in the past?

"Neden geçmişte takılısın?"

Why can't you move on?

Neden devam edemiyorsun?

We have a black president.

Siyahi bir başkanımız var.

We're past all that."

Bunları geçtik artık."

William Faulkner famously said,

William Faulkner'in dediği gibi,

"The past is never dead.

"Geçmiş asla ölmemiştir.

It's not even past."

O, geçmiş dahi değildir."

But my good friend Professor Kristie Dotson says,

Ancak yakın arkadaşım Profesör Kristie Dotson da der ki

"Our memory is longer than our lifespan."

"Hafızamız, yaşam süremizden daha uzundur"

We carry, all of us,

Biz, hepimiz, kendimizle birlikte

family and communal hopes and dreams with us.

ailesel ve toplumsal umut ve düşler taşırız.

We don't have the luxury of letting go of the past.

Geçmişin geçmesine izin verme lüksüne sahip değiliz.

But sometimes,

Ancak bazen,

our political conditions are so troubling

politik koşullarımız çok sıkınıtlıyken,

that we don't know if we're living in the past

geçmişte mi yaşıyoruz, yoksa şu anda mı,

or we're living in the present.

bilemiyoruz.

Take, for instance, when Black Lives Matter protesters

Örneğin, Siyah Hayatlar Önemlidir protestolarında

go out to protest unjust killings of black citizens by police,

insanlar siyahilerin polis tarafından adaletsizce öldürülmesini

and the pictures that emerge from the protest

protesto etmek için çıktıklarında, gösterilerden çıkan fotoğraflar

look like they could have been taken 50 years ago.

sanki elli yıl önce çekilmiş gibi duruyorlardı.

The past won't let us go.

Geçmiş, onu bırakmamıza izin vermiyor.

But still, let us press our way into the present.

Ancak, şu ana doğru olan yolda ilerleyelim

At present, I would argue

Günümüzde, tecrübelediğimiz ırka dayalı sorunların

that the racial struggles we are experiencing

zaman ve boşluk arasındaki çarpışmalar olduğunu

are clashes over time and space.

söyleyebilirdim.

What do I mean?

Neyi kastediyorum?

Well, I've already told you that white people own time.

Size daha önce beyazların zamana sahip olduğunu söyledim.

Those in power dictate the pace of the workday.

Günlük çalışma temposunu dikte edenler

They dictate how much money our time is actually worth.

Onlar, zamanımızın ederini dikte ediyorlar.

And Professor George Lipsitz argues

Profesör George Lipsitz der ki

that white people even dictate the pace of social inclusion.

beyazlar sosyal kaynaşmanın temposunu dahi dikte ediyorlar.

They dictate how long it will actually take

Onlar, azınlıkların kazanmak için savaştıkları hakları

for minority groups to receive the rights that they have been fighting for.

elde etmelerinin ne kadar süreceğini dikte ediyorlar.

Let me loop back to the past quickly to give you an example.

Örnek vermek için hemen zamanda geri saralım.

If you think about the Civil Rights Movement

Sivil Haklar Hareketi'ni düşünecek olursanız,

and the cries of its leaders for "Freedom Now,"

ve liderlerinin "Şimdi Özgürlük" için ağlayışlarını,

they were challenging the slow pace of white social inclusion.

onlar sosyal kaynaşmanın yavaş temposuna karşı çıkıyorlardı.

By 1965, the year the Voting Rights Act was passed,

1965 senesinde, Oy Hakkı Yasası'nın geçtiği yılda,

there had been a full 100 years

Sivil savaşın bitişi

between the end of the Civil War

ve Afroamerikalı topluluklara

and the conferral of voting rights on African-American communities.

oy hakkı verilmesi arasında yüz sene vardı.

Despite the urgency of a war,

Savaşın aciliyetine karşın,

it still took a full 100 years for actual social inclusion to occur.

elle tutulur bir sosyal kaynaşmanın gerçekleşmesi yüz yılı buldu.

Since 2012,

2012'den beri,

conservative state legislatures across the US have ramped up attempts

ABD'nin her tarafındaki muhafazakar devlet parlementoları, Afroamerikalıların

to roll back African-American voting rights

oy kullanma hakkını alabilmek için kısıtlayan

by passing restrictive voter ID laws

kimlik seçmen yasaları çıkartıp erken oy şanslarını

and curtailing early voting opportunities.

keserek denemelerde bulundular.

This past July, a federal court struck down North Carolina's voter ID law

Geçmiş Temmuz'da, federal mahkeme Kuzey Karolina'nın seçmen kimlik yasasını

saying it "... targeted African-Americans with surgical precision."

"Afroamerikalıları gözle görülür şekilde hedef aldığı" gerekçesiyle termine etti.

Restricting African-American inclusion in the body politic

Afroamerikalıların politikaya kaynaşmasını kısıtlamak,

is a primary way that we attempt to manage and control people

bizlerin insanları kontrol ve yönetme denemelerimizin

by managing and controlling time.

başlıca yoludur.

But another place that we see these time-space clashes

Bu zaman-boşluk çatışmalarını gördüğümüz bir başka yer ise

is in gentrifying cities like Atlanta, Brooklyn,

Atlanta ve Brooklyn Filadelfia, New Orleands ve Washington DC

Philadelphia, New Orleans and Washington, DC --

gibi nezih kentler --

places that have had black populations for generations.

kentler ki kaç jenerasyondur siyahi populasyonuna sahipler.

But now, in the name of urban renewal and progress,

Ancak şimdi, kentsel dönüşüm adı altında,

these communities are pushed out,

onları 21. yüzyıla getirme servisine karşı

in service of bringing them into the 21st century.

bu topluluklar dışarı itildi.

Professor Sharon Holland asked:

Profesört Sharon Holland sordu:

What happens when a person who exists in time

Eğer zaman içinde varolmuş olan bir kişi,

meets someone who only occupies space?

sadece boşluk kaplayan biriyle buluşursa ne olur?

These racial struggles

Bu ırksal problemler aslında

are battles over those who are perceived to be space-takers

boşluk kaplayacak olanlarla

and those who are perceived to be world-makers.

dünya yaratacak olanlar arasındaki savaşlar.

Those who control the flow and thrust of history

Tarihin akışını ve hücumunu kontrol edenler,

are considered world-makers who own and master time.

zamanı biçimlendiren ve ona sahip olan dünya yaratıcıları olarak düşünülüyor

In other words: white people.

Başka kelimlerle: beyaz insanlar.

But when Hegel famously said that Africa was no historical part of the world,

Ancak Hegel Afrika'nın dünya tarihinde bir yeri olmadığını söylerken

he implied that it was merely a voluminous land mass

kastettiği şey kürenin dibinde, yer kaplayan

taking up space at the bottom of the globe.

az biraz yararlı bir toprak yığınıydı.

Africans were space-takers.

Afrikalılar boşluk kaplayanlardı.

So today, white people continue to control the flow and thrust of history,

Bugün, beyazlar hala tarihin akışını ve hücumunu kontrol ediyorlar,

while too often treating black people as though we are merely taking up space

gayet sık şekilde biz siyahilere sahip olmadığımız boşluğu

to which we are not entitled.

dolduruyormuş gibi davranıyorlar.

Time and the march of progress is used to justify

Zaman ve sürecin ilerlemesi, boşluk doldurucu olarak görülen,

a stunning degree of violence towards our most vulnerable populations,

yaşadıkları yerden çıkartılmış olan, en hassas toplumlarımıza karşı şok edici

who, being perceived as space-takers rather than world-makers,

seviyede şiddetin meşrulaştırılması,

are moved out of the places where they live,

onları 21. yüzyıla getirme

in service of bringing them into the 21st century.

servisi karşılığında kullanılıyor.

Shortened life span according to zip code is just one example of the ways

Posta koduna göre kısaltılmış yaşam süresi, siyahi insanların yaşamında

that time and space cohere in an unjust manner

zamanın adaletsiz bir şekilde kaynaştığı yollardan

in the lives of black people.

bir tanesine bir başka örnek daha.

Children who are born in New Orleans zip code 70124,

New Orleans posta kodu 70124 ile doğan çocukların,

which is 93 percent white,

ki bunların %93'ü beyaz,

can expect to live a full 25 years longer

New Orleans posta kodu 70112'de doğan çocuklardan,

than children born in New Orleans zip code 70112,

ki bunların %60'ı siyahi,

which is 60 percent black.

25 yıl daha fazla yaşaması bekleniyor.

Children born in Washington, DC's wealthy Maryland suburbs

Washington DC'nin zengin Maryland varoşlarında doğan bir çocuğun,

can expect to live a full 20 years longer

oranın merkezinde doğan bir çocuğa kıyasla

than children born in its downtown neighborhoods.

yirmi yıl daha fazla yaşaması bekleniyor.

Ta-Nehisi Coates argues

Ta-Nehisi Coates der ki

that, "The defining feature of being drafted into the Black race

"Siyah ırka kaydolmayı belirleyen özellik,

is the inescapable robbery of time."

zamanın kaçınılmaz soygunudur."

We experience time discrimination,

Zaman ayrımcılığını tecrübeliyoruz,

he tells us,

ve bize şunu söylüyor;

not just as structural,

sadece yapısal olarak değil,

but as personal:

ayrıca kişisel olarak,

in lost moments of joy,

kaybedilmiş keyif anlarında,

lost moments of connection,

kaybedilmiş bağ anlarında,

lost quality of time with loved ones

sevenlerle geçirilecek kaybedilmiş kaliteli zamanda

and lost years of healthy quality of life.

ve kaybedilmiş sağlıklı yaşam yılları.

In the future, do you see black people?

Gelecekte, siyahileri görüyor musun?

Do black people have a future?

Siyahilerin geleceği var mı?

What if you belong to the very race of people

Ya eğer sen hep bana karşı komplo kurmuş

who have always been pitted against time?

bir ırka aitsen?

What if your group is the group for whom a future was never imagined?

Ya eğer senin grubun geleceğin hayal edilmediği bir grupsa?

These time-space clashes --

Bu zaman-boşluk çatışmaları

between protesters and police,

polislerle göstericiler arasında,

between gentrifiers and residents --

yerlilerle orada yaşayanlar arasında --

don't paint a very pretty picture

Amerika'nın, siyahilerin geleceği için

of what America hopes for black people's future.

ne umduğu hakkında pek iyi bir resim çizmiyor.

If the present is any indicator,

Günümüz bir göstergeyse,

our children will be under-educated,

çocuklarımız az eğitilmiş olacak,

health maladies will take their toll

hastalık çanları çalmaya başlayacak

and housing will continue to be unaffordable.

ve konaklama ücretleri hala karşılanamaz kalacak.

So if we're really ready to talk about the future,

Yani, gerçekten gelecek hakkında konuşmaya hazırsak

perhaps we should begin by admitting that we're out of time.

belki de zamanımızın geçtiğini kabul ederek başlamalıyız.

We black people have always been out of time.

Biz siyah insanlar, zamanımız hep geçmişti.

Time does not belong to us.

Zaman bize at değil.

Our lives are lives of perpetual urgency.

Bizim yaşamlarımız ebedi bir aciliyetin yaşamları.

Time is used to displace us,

Zaman, ya bizi yerimizden etmek için kullanıldı

or conversely, we are urged into complacency

ya da aksine, bitmeyen sabırlı olma çağırılarıyla

through endless calls to just be patient.

kayıtsızlığa itildik.

But if past is prologue,

Ancak eğer geçmiş bir ön sözse,

let us seize upon the ways in which we're always out of time anyway

zaten hali hazırda zamanını geçirdiğimiz yöntemlerle

to demand with urgency

özgürlüğü acilen talep etmemize

freedom now.

izin verin.

I believe the future is what we make it.

Ben bunun bizim yaptığımız gelecek olduğuna inanıyorum.

But first, we have to decide that time belongs to all of us.

Ancak önce, bizim bu zamanın hepimize ait olduğuna karar vermemiz lazım.

No, we don't all get equal time,

Hayır, hepimiz zamanı eşit almıyoruz,

but we can decide that the time we do get is just and free.

ancak alacağımız zamanın adil ve ücretsiz olacağına karar verebiliriz.

We can stop making your zip code the primary determinant

Posta kodumuzun hayat süremizin ana belirleyici olmasını

of your lifespan.

engelleyebiliriz.

We can stop stealing learning time from black children

Kovmaların ve uzaklaştırmaların aşırı kullanımı üzerinden

through excessive use of suspensions and expulsions.

siyahi çocuklardan öğrenim zamanlarını çalmayı durdurabiliriz.

We can stop stealing time from black people

Siddet içermeyen suçlardan uzun süre

through long periods of incarceration for nonviolent crimes.

hapsedilme üzerinden, siyahilerin zamanını çalmayı durdurabiliriz.

The police can stop stealing time and black lives

Polis aşırı güç kullanımı üzerinden

through use of excessive force.

zaman ve siyah canları çalmayı durdurabilir.

I believe the future is what we make it.

İnanıyorum ki gelecek yarattığımız şeydir.

But we can't get there on colored people's time

Ancak bu noktaya renkli insanların zamanlarıyla varamayız,

or white time

veya beyaz zamanla

or your time

veya senin zamanınla

or even my time.

ve hatta benim zamanımla.

It's our time.

Bu bizim zamanımız.

Ours.

Bizim.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)