Uğur Şahin and Özlem Türeci: Meet the scientist couple driving an mRNA vaccine revolution | TED

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Chris Anderson: Dr. Şahin and Dr. Türeci, welcome.

Chris Anderson: Dr. Şahin ve Dr. Türeci, hoş geldiniz.

Such a treat to speak with you.

Sizinle konuşmak o kadar güzel ki.

Özlem Türeci: Thank you very much, Chris.

Özlem Türeci: Çok teşekkürler, Chris.

It's a pleasure to be here.

Burada olmak da çok güzel.

CA: So tell me, as you think back over the last 18 months,

CA: Pekâlâ, son 18 ayı düşündüğünüz zaman

what words pop to mind for you?

aklınıza gelen sözcükler neler?

ÖT: Well, one word which comes to mind is breathless.

ÖT: Aklıma gelen bir sözcük ″nefes kesici.″

It was indeed a breathless 16, 17 months for us.

Çünkü gerçekten de nefes kesen bir 16, 17 ay geçirdik.

When we started in January last year,

Geçen yıl Ocak’ta başladığımızda

it was already at that time clear to us that we were already in a pandemic.

bir pandemide olduğumuz bize göre çok açıktı.

What was not known was how fast this pandemic would evolve

Bilinmeyen şey ise bu pandeminin ne hızda evrileceği

and whether we would have the time in the first place

ve bir aşı yapabilmek için

to have a vaccine ready soon enough in due time.

gereken zamanımız olup olmadığıydı.

And understanding this,

Bunu hesaba katınca

it meant for us that there was not even one day to lose.

kaybedecek tek bir günümüz bile yoktu.

And this was the mindset of the entire team

Burada Mainz ve BioNTech’teki tüm ekibin

here in Mainz and at BioNTech

zihin yapısında bu düşünce vardı.

and later on also of our partners which were involved,

Sonrasında da dahil olan ortaklarımız,

Pfizer and others,

Pfizer ve diğerleri de

to keep going and be fast.

ilerleme ve hızlı olma anlayışındaydı.

CA: I mean, it's so extraordinary that the ideas and the work in your minds

CA: Aklınızdaki fikirlerin ve çalışmaların yüz milyonları etkilemiş olması

have now impacted hundreds of millions,

öylesine olağanüstü ki

perhaps billions of people.

hatta milyarlarca insanı.

That must feel overwhelming.

Bunun yükü ağır olmalı.

And yet, I know at the same time,

Ama ayrıca, şunu da biliyorum ki

you don't believe in this notion of a flash-in-the-pan ideas.

siz saman alevi fikirlere inanmıyorsunuz.

Steven Johnson, the author, in his book "Where [Good] Ideas Come From,"

″Parlak Fikirler Nasıl Doğar″ adlı kitabında yazar Steven Johnson,

speaks of the slow hunch,

yavaş önseziden bahsediyor,

that the best ideas happen over many years.

en parlak fikirlerin yıllar içinde oluştuğundan.

And I know that you believe that is true in your case.

Siz de bunun doğruluğuna inanıyorsunuz.

I'd like us to go back a couple of decades to -- tell us how this began.

Tüm bunların nasıl başladığını anlatır mısınız?

How did you meet?

Nasıl tanıştınız?

ÖT: We met on an oncohematology ward,

ÖT: Biz bir onko hematoloji servisinde tanıştık.

Uğur being a young physician,

Uğur genç bir doktordu,

and I was still in medical school training on ward.

ben de serviste eğitim alan tıp öğrencisiydim.

Which means we met in one of the worlds

Yani bizim için önemli olan

which became important to us,

dünyalardan birinde tanıştık,

the world of patient care,

hasta tedavisi dünyasında,

of treating oncohematology patients.

onko hematoloji hastaları tedavisi.

And we soon found out

Ve kısa zamanda şunu öğrendik:

that there was a second world which we liked,

sevdiğimiz ikinci bir dünya var,

namely the world of science.

bilim dünyası.

We were haunted by the same dilemma,

Aynı ikilime düştük,

namely that whereas there was not much we could offer our cancer patients,

bir yandan kanser hastalarımıza sunabileceğimiz pek bir şey yoktu,

there were so many potential technologies we encountered in the lab

diğer yandan, laboratuvarda bu soruna yöneltilebilecek

which could address this.

çok sayıda potansiyel teknoloji vardı.

So one of our shared visions

Paylaştığımız vizyonlardan biri,

was to bridge this dilemma

bu ikilemin üstesinden gelmekti,

by working on bringing science and technology fast.

bunu da bilim ve teknolojiyi hızlı bir şekilde buluşturarak yapacaktık.

And that's an important word here.

Bu önemli bir kelime.

Fast to the patient's bedside to address high medical need.

Hastanın önemli medikal ihtiyacı için hızla ona ulaşmak.

CA: So I think the first company you founded nearly 20 years ago

CA: Sanırım bundan 20 yıl önce kurduğunuz ilk şirketin amacı,

was to use the power of the human immune system to tackle cancer.

kanseri yenmek için insanın bağışıklık sisteminin gücünü kullanmaktı.

Uğur Şahin: We were always interested in using the patient's immune system

Uğur Şahin: Kanser ve diğer hastalıklarla savaşmak için

to fight cancer and other type of diseases.

hastanın bağışıklık sistemini kullanmak bizim için hep önemliydi.

As immunologists, we knew how powerful the human immune system is.

İmmunolog olarak bağışıklık sisteminin ne kadar güçlü olduğunu biliyoruz.

But it was also clear that the human immune system,

Ancak şunu da gördük ki insan bağışıklık sistemi,

in the case of cancer,

kanser vakalarında,

did not fight cancer cells.

kanser hücreleriyle savaşmıyordu.

It could fight it, but it didn't.

Savaşabilirdi ama savaşmıyordu.

And for that, we wanted to develop immunotherapies.

Bu yüzden immüno terapiler geliştirmek istiyorduk.

That means treatments that use the power of the immune system

Yani bağışıklık sisteminin gücünü kullanan

and redirect the power of the immune system to cancer cells.

ve bu gücün, kanserli hücrelerle savaşmasını sağlayan tedaviler.

It was clear that in the university setting,

Üniversite ortamında,

we could not continue to develop monoclonal antibodies

monoklonal antikor geliştirmeye devam edemeyeceğimizi anladık,

because the cost for development of monoclonal antibodies

çünkü monoklonal antikor geliştirmenin maliyeti,

before you can start a clinical trial,

klinik bir teste başlamadan bile

was in the range of 20, 30 million euros,

20-30 milyon avro arasındaydı.

and therefore we decided to start a company to get the funding.

Biz de finansman alacak bir şirket kurmaya karar verdik.

CA: Now, soon after you started this company,

CA: Siz bu şirketi kurduktan kısa süre sonra,

you decided to get married.

evlenmeye karar verdiniz.

Tell me about your wedding day.

Düğün gününüzden bahseder misiniz?

ÖT: Day was well planned, a quick wedding.

ÖT: Çok iyi planlanmış, kısa bir düğündü.

And thereafter we went back to the laboratory

Hemen sonrasında laboratuvara geri döndük

and our guests at our wedding, that was basically our team,

ve düğündeki misafirlerimiz, aslında ekibimizdi,

our research team.

araştırma ekibimiz.

So no time to lose, Chris.

Kaybedecek zaman yoktu yani, Chris.

CA: (Laughs)

CA: (Gülüyor)

That was a pretty special honeymoon.

Çok özel bir balayı olsa gerek.

I mean, it seems like your love for each other

Birbirinize olan sevginiz,

is very much bound up in your love for this work

işinize olan sevgiyle iç içe görünüyor

and your sense of the importance of this work.

ve tabii bu işin önemine duyduğunuz hassasiyet.

How would you characterize those intersecting relationships there?

Birbiriyle kesişen bu ilişkileri siz nasıl tanımlıyorsunuz?

UŞ: We are really two scientists.

UŞ: Biz iki bilim insanıyız.

At the end of the day, we love what we do,

Yaptığımız işi seviyoruz,

and for us,

bizim için...

we don't differentiate between work and life balance.

iş ve hayat dengesi arasında bir ayrım yapmıyoruz.

It's for us really a privilege to be scientists,

Bilim insanı olmak bizim için bir ayrıcalık,

to be able to do what we love.

sevdiğimiz şeyi yapabilmek.

And therefore, we combine our normal life with our professional life.

Bu yüzden de normal hayatımız, profesyonel hayatımızla iç içe.

And therefore, this is pretty normal for us.

Dolayısıyla bu bizim için normal.

CA: So talk to me about this extraordinary molecule RNA,

CA: Pekâlâ, bu olağanüstü RNA molekülünden konuşalım,

and how you got interested in it and how it became, as I understand it,

bu konu nasıl ilginizi çekti

an increasing focus of your work.

ve nasıl işinizin odağı oldu.

And indeed, it led to the founding of BioNTech.

Ve tabii, BioNTech’in kuruluşuna nasıl yön verdi.

Talk about that.

Bundan bahseder misiniz?

UŞ: Yeah, mRNA is a natural molecule,

UŞ: mRNA doğal bir molekül,

it's one of the first molecules of life.

yaşamın ilk moleküllerinden biri.

It is a carrier of genetic information.

Genetik bilgi taşıyan bir kurye.

But in contrast to DNA, it's not stable.

Ancak DNA’ya kıyasla stabil değil.

So it can be used to transfer information to human cells.

İnsan hücrelerine bilgi transferi için kullanılıyor.

And the human cells can use this information to build proteins,

İnsan hücreleri de bu bilgiyle proteinler yapabiliyor,

which can be used for therapeutic settings,

bunlar da tıbbi tedaviler için kullanılabiliyor.

for example, to make a protein which is a vaccine,

Örneğin bir aşı proteini yapmak için

or to make a protein which is an antibody,

veya antikor olan bir protein yapmak için

or to make a protein which is another type of drug.

veya başka bir ilaç olan bir protein yapmak için.

And we were fascinated by this molecule class,

Bu molekül sınıfı bizi büyülemişti

because it was very clear

çünkü şu çok açıktı ki

that mRNA can be produced pretty fast, within a few days.

mRNA çok hızlı üretilebiliyordu, birkaç gün içinde.

And we were, as MDs,

Biz de doktorlar olarak

we were particularly interested to develop personalized medicines.

kişiselleştirilmiş ilaç konusuna çok ilgiliydik.

That means a treatment and immunotherapy

Yani bir kanser hastası için

specifically designed for a cancer patient,

özel olarak tasarlanmış tedavi ve immüno terapi

because one of the key challenges in cancer treatment,

çünkü kanser tedavisindeki zorluklardan biri

is that every patient has a different tumor.

her hastanın farklı bir tümörü olması.

If you compare two tumors of two patients

Aynı tip tümöre sahip iki hastaya ait

with the same type of tumor,

iki tümörü karşılaştırdığınızda

the similarity of the tumors is less than three percent

benzerliğin yüzde 3′ten az olduğunu,

and 97 percent is really unique.

tümörün yüzde 97 benzersiz olduğunu görürsünüz.

And today, it's still not possible

Bir hastanın tümörünü tanımlayabilmek

to address the uniqueness of the tumor of a patient.

bugün hâlâ mümkün değil.

And therefore,

İşte bu yüzden,

we were seeking for a technology which could be used for immunotherapy

immüno terapi olarak kullanılabilecek bir teknoloji arayışındaydık,

and which could be used to develop a treatment

ayrıca mümkün olan en kısa zamanda

bir tedavi geliştirmede kullanılabilecek bir teknoloji.

within the shortest possible time.

The idea to get the genetic sequence of the tumor

Tümörün genetik dizilimini alabileceğimiz

and then make a vaccine which is personalized,

ve buna göre birkaç haftada kişiselleştirilmiş aşı yapabileceğimiz

within a few weeks.

bir fikir doğdu.

CA: Is it fair to say

CA: Şunu söyleyebiliriz ki

that almost all of the significant things that happen to us biologically

biyolojik yönden yaşadığımız neredeyse her önemli şey

are actions done by proteins,

proteinler tarafından gerçekleştirildi

and that it's mRNA that actually makes those proteins?

ve bu proteinleri yapan şey mRNA’nın kendisi.

If you can understand the language of mRNA,

mRNA dilini anladığınız zaman,

you can get involved in pretty much everything of significance

önemli her şeye dahil olabiliyorsunuz,

to the well-being of a human being.

insanın refahına kadar.

ÖT: Exactly.

ÖT: Kesinlikle.

So in principle,

Temel olarak,

the information instructions are in the DNA.

bilgi talimatları DNA içinde.

These have to be translated into protein

Bunların proteine dönüşmesi gerek

because proteins are the actors which keep our cells alive

çünkü hücrelerimizi canlı,

and our organism functional.

organizmamızı işlevsel kılan aktörler proteinler.

And the way how to translate

DNA talimatlarını

what is instructed by DNA

tam zamanında proteine dönüştürmek

in a fashion that it is well-timed

ve bunu doğru yerlerde gerçekleştirmek için

and happens at the right places, into protein,

there is messenger RNA.

haberci RNA var.

Messenger RNA sort of instructs when

Haberci RNA,

and how much of which protein has to be built

vücudumuzun işlevini gerçekleştirebilmesi için

in order to ensure the activity of our body.

hangi proteinin ne zaman ve ne kadar oluşturulacağını bildiriyor.

CA: So you can almost think of DNA

CA: Yani neredeyse DNA’yı

as the sort of The Oxford English Dictionary of Language.

Oxford İngilizce Sözlük’e benzetebiliriz.

It sort of sits there as the reference point.

Referans alabileceğimiz kaynak olarak orada.

But for the actual living work,

Ama asıl işi yapan,

the living work of language out there in the world instructing things,

bir şeylere yön veren, konuşulan dil,

that is done by mRNA.

bunu da mRNA yapıyor.

UŞ: Yeah, absolutely, it is possible.

UŞ: Kesinlikle, bu mümkün.

So the human cells,

İnsan hücreleri,

exactly, DNA is like a library.

aslında DNA, tam tamına bir kütüphane gibi.

If you have the platform for the messenger RNA therapy,

Haberci RNA terapisi için platformunuz varsa

you can deliver any type of message

her tür mesajı iletebilirsiniz

and the body cells ensure that the message is translated

ve insan hücreleri

mesajın doğru proteinlere dönüştürülmesini sağlar.

into the right protein.

ÖT: A high advantage of mRNA is that it is so versatile.

ÖT: mRNA’nın büyük bir avantajı çok yönlü olması.

You can deliver all sorts of messages, as Uğur has called them.

Uğur’un söylediği gibi çok sayıda mesaj iletebilirsiniz.

On the one hand, you can deliver the blueprint for the protein

Bir yandan, o hücrede üretilmesini istediğiniz proteinin

which you want to be produced in this cell.

bir taslağını iletebilirsiniz.

But you can, with the same molecule,

Ama aynı molekül içinde,

also design into the mRNA

bu proteinin nasıl oluşması gerektiğini de

instructions how this protein should be built,

mRNA içine tasarlayabiliyorsunuz,

instructions to the protein factories of the cell.

hücrenin protein yapı taşlarına talimat vererek.

So you can define

Yani bu proteinin,

whether you want this protein to be built in high amounts

yüksek miktarda veya uzun süreli oluşturulması

or for a long duration,

kararını verebiliyorsunuz,

how the pharmacokinetics of this protein should be in the cell.

hücre içinde bu proteinin farmakokinetiğinin nasıl olacağını.

CA: So talk about January of last year

CA: Geçen yılın Ocak ayı hakkında konuşalım,

when you first heard about this new virus that was spreading.

yayılan bu yeni virüsü ilk duyduğunuz zamanlar.

UŞ: So in the end of January,

UŞ: Ocak ayının sonunda,

we read a paper published about this outbreak in Wuhan,

Wuhan’da ortaya çıkan bu salgına dair bir makale okuduk

and realized that this new outbreak

ve fark ettik ki bu yeni salgın,

has all features to become a global pandemic,

küresel bir pandemiye dönüşmek için gerekli tüm şartları taşıyor.

and we were concerned that our life will change,

Hayatımızın değişeceğinden endişelendik,

that this outbreak could change the fate of mankind.

bu salgının insan türünün kaderini değiştirebileceğinden.

And we knew that we have this messenger RNA technology,

Aynı zamanda bu mRNA teknolojisine sahip olduğumuzu da biliyorduk,

which was actually developed for personalized cancer therapy.

kişiselleştirilmiş kanser tedavisi için geliştirilmiş teknoloji.

But the idea of personalized cancer therapy

Kişiselleştirilmiş kanser tedavisi fikri,

is to get the genetic information of the patient

önce hastanın genetik bilgilerini edinme

and then make a vaccine as fast as possible.

ve akabinde hızla bir aşı yapma üstüne kurulu.

And we had now the same situation.

Aynı durumla karşı karşıyaydık.

It was not a personalized vaccine,

Ama elimizdeki kişiselleştirilmiş bir aşı değil

but it was a genetic information of the virus,

virüsün genetik bilgisiydi,

which was released two weeks earlier.

iki hafta önceden bu bilgi ortaya çıkarılmıştı.

And so this genetic information of this virus was available,

Virüsün genetik bilgisi hazırdı

and our task was to make a vaccine as fast as possible.

ve yapmamız gereken şey en hızlı şekilde bir aşı yapmaktı.

And the challenge at that time point was,

O zaman işin zor kısmı,

there was almost nothing known about this virus.

bu virüsle ilgili hiçbir şey bilinmiyor olmasıydı.

It was a completely new virus.

Tamamen yeni bir virüstü.

We had some assumptions

Virüsle kodlanmış hangi molekülün

which target which molecule encoded by the virus

doğru hedef olduğuna dair

could be the right target.

bazı varsayımlarımız vardı.

That means the molecule which can be used

Bu da bir bağışıklık saldırısı tasarlamak için

to precisely engineer an immune attack.

hangi molekülün kullanılacağı demek.

This is the spike protein.

Spike proteini.

It is on the surface of the virus.

Virüsün yüzeyinde.

And there's not only one copy of the spike protein on the virus,

Ve virüsün yüzeyinde sadece bir değil

but multiple in the range of 20, 25, 30 spike proteins.

20, 25, 30 civarında çok sayıda spike proteini var.

And the spike protein has two functions.

Spike proteinin iki işlevi var.

One function is really to enable that the virus sticks to human cells.

Biri, virüsün insan hücrelerine tutunmasını sağlamak.

For example, it sticks to cells in the human lung.

Örneğin, bu sayede akciğerlere yapışıyor.

And the second is that the spike protein acts as a key.

İkincisi, spike proteini anahtar rolü üstleniyor.

It allows the virus to enter into the cells.

Virüsün hücrelerin içine girmesine izin veriyor.

Our goal was to engineer an immune response.

Bizim amacımız, bir bağışıklık tepkimesi tasarlamaktı.

CA: You've got a slide showing the T-cell response to your vaccine.

CA: T-hücresinin, aşınıza nasıl yanıt verdiğine dair bir slaytınız var.

How long were you into the process before you saw this

Bunu gördüğünüzde, süreçte hangi aşamadaydınız?

and you saw, wow, there really is a spectacular response going on here?

Ve böylesi muhteşem bir tepkime gördüğünüzde çok şaşırdınız mı?

ÖT: We saw this already in the animal models

ÖT: Bunu zaten hayvan modellerinde görmüştük

because they are also meant to assess the immune response.

çünkü aynı zamanda bağışıklık tepkimesini ölçmek için varlar.

And what is shown on this slide

Bu slaytta görünen,

is on the left side, a lymph node

sol tarafta bir lenf nodülü,

from a setting where there was no RNA treatment or RNA vaccination.

hiçbir RNA tedavisi veya aşısı olmamış bir model.

And on the right side, a lymph node of a treated organism,

Sağ tarafta ise, tedavi alan bir organizmanın lenf nodülü.

in this case, an animal.

Örnek bir hayvana ait.

And the localization matters.

Lokalizasyonun da önemi var.

And we have constructed our RNA nanoparticles,

RNA nano partikülleri,

with encapsulation into lipids

lipit kapsülleri içinde bir araya getirdik,

such that the mRNA is carried into lymph nodes,

böylelikle mRNA lenf nodüllerine taşınabildi,

not just anywhere, it's carried into lymph nodes

herhangi bir yer değil, lenf nodüllerine taşınıyor

and in the lymph nodes

ve lenf nodüllerinde

it reaches a very special cell type, which is called dendritic cells,

dendritik hücreler dediğimiz çok özel bir hücreye ulaşıyorlar.

and these cells are coaches of the immune system.

Bu hücreler bağışıklık sisteminin koçları.

So they are the generals which call all the different special forces

Tüm diğer özel kuvvetleri göreve çağıran

and train them on the wanted poster of attacker.

ve suçluyu yakalamak için onları eğiten bir komutan gibi.

And it's very important that you reach those cells.

Bu hücrelere ulaşabilmek çok önemli.

On the right side, you can see the effect of reaching those cells.

Sağ tarafta, bu hücrelere ulaşmanın etkilerini görüyorsunuz.

You see many red dots.

Çok sayıda kırmızı nokta var.

And these are T-cells which have been trained to recognize the antigen,

Bunlar, antijeni tanımak için eğitilmiş T hücreleri,

the protein which mRNA has delivered,

yani mRNA’nın getirdiği protein.

and they have expanded to a sort of army of clones, so to say.

Klonlardan oluşan bir orduya dönüştüler.

So all these red dots are an army

Bu kırmızı noktalar,

which only knows one goal,

tek bir amacı olan bir ordu,

namely attacking this specific protein encoded by the mRNA.

mRNA tarafından kodlanmış bu spesifik proteine saldırmak.

CA: So it's really stunning

CA: Son 100 yıl içinde

that within just a few days of your looking at this sequence

insanlığı etkileyen en tehlikeli patojenin dizilimini

of the most dangerous pathogen to hit humanity in 100 years, I guess,

yalnızca birkaç gün inceleyerek

that you were able to come up with these these candidate vaccines.

birkaç aşı adayı ortaya çıkarabildiniz.

And I guess over the course of the next weeks and months,

Ve sanıyorum ki sonraki haftalarda ve aylarda

you had growing confidence that, wow, this was going to work.

bunun işe yarayacağına dair duyduğunuz güven arttı.

It wasn't until the results of the human trials came out,

İnsan denemelerinin sonuçları gelene kadar da --

I guess in November of last year,

sanırım geçen yıl Kasım ayıydı --

that you really knew.

tam emin olamadınız.

Tell us about that moment.

O andan bahseder misiniz?

ÖT: It was a Sunday when we were waiting for these results,

ÖT: Bir Pazar günü bu sonuçları bekliyorduk,

which are assessed in such trials by an independent committee

bağımsız bir komite tarafından yapılan bu denemelerin değerlendirmesi.

and Uğur said, "So let's see how the data will look like."

Uğur dedi ki, ″Bu verilerin ne yönde çıkacağına bir bakalım.″

It was not clear whether it would be a thumbs up or down.

Olumlu mu olumsuz mu olacağı belli değildi.

And we were very relieved.

Sonuç çıkınca da rahatladık.

And I felt blessed to hear that the vaccine was efficacious

Aşının etkili olduğunu hatta yüzde 90 üzeri bir oranla

and it was highly efficacious, over 90 percent.

oldukça etkili olduğunu duymak çok güzel bir histi.

CA: And that more than 90 percent almost disguises the full extent,

CA: Ve bu yüzde 90 üzeri etkinlik, tam boyutunu göz ardı ettiriyor

because that's just against any kind of level of infection of COVID.

çünkü aşı, COVID enfeksiyonlarının her düzeyine karşı etkili.

Severe infection and fatalities were almost completely protected against,

Ciddi enfeksiyon ve can kayıpları neredeyse tamamen korunuyor,

I think.

öyle sanıyorum.

And it must have been an ecstatic moment for you.

Bu sizin için çok heyecan verici bir an olmalı.

Certainly was for so many people around the world.

Dünyanın pek çok yerinden insanlar için öyleydi.

UŞ: Yes, absolutely.

UŞ: Evet, kesinlikle.

So this was a Sunday evening,

Bir Pazar akşamıydı

and there were a handful of people

bu küresel pandemiye karşı

knowing that an effective vaccine is existing against this global pandemic.

etkili bir aşı olduğunu bilen sadece birkaç kişiydik.

And we were so excited and so happy

O kadar mutlu ve heyecanlıydık ki.

and we shared of course this information the next day.

Tabii bunu hemen sonraki gün paylaştık.

CA: So based on what's happened this time around

CA: Bu sefer olanlardan yola çıkarak

and the amazing acceleration,

ve tabii daha önceki aşı çalışmalarına kıyasla

compared with any other vaccine development,

inanılmaz bir hızla olduğunu da eklersek,

I mean, if we were hit by another virus,

Başka bir virüsün tehdidi altına girersek,

could you picture that next time

eğer gerekirse

we could accelerate the time line further still if need be?

aşı için gereken zamanı hızlandırabilir miyiz?

UŞ: Yes, Chris, this is an excellent question.

UŞ: Evet, Chris, bu harika bir soru.

Actually, the world was not prepared to deal with such a pandemic.

Aslında dünya bir pandemiyle yüzleşmeye hazır değildi.

The science and the vaccine developers reacted in an excellent fashion.

Bilim ve aşı geliştiriciler mükemmel bir edayla yanıt verdi.

And it is incredible and wonderful

Pandemi hâlâ sürerken

that it was possible to come up with an effective vaccine

12 aydan kısa bir süre içinde

while a pandemic is ongoing, in less than 12 months.

etkili bir aşı bulmak inanılmaz.

But the challenges that we have at the moment

Ancak şu an karşı karşıya olduğumuz zorluk,

is that we don't have sufficient production capacity.

yeterli üretim kapasitemizin olmaması.

Ideally, we would be prepared the next time,

Teoride bir sonraki pandemi için hazır olmamız gerek,

not only to develop a vaccine in light speed,

sadece ışık hızında bir aşı geliştirmek için değil

but also to to make and distribute the vaccine in light speed.

ayrıca ışık hızında aşı geliştirip dağıtabilmek için.

So what we need now is an additional element which was not existing,

Şu an ihtiyacımız olan şey elimizde olmayan ek bir element:

is manufacturing capacity.

Üretim kapasitesi.

And idle manufacturing capacity.

Ve hazır bekleyecek bir üretim kapasitesi.

We must be bringing us into a position

Kendimizi öyle bir pozisyona getirebilmeliyim ki

that we can produce 12 billion doses of vaccine,

12 milyar doz aşıyı üretebilelim,

if you consider prime boost, within less than six months.

ardışık iki doz stratejisini düşünürseniz, altı aydan kısa süre içinde.

And this is technically possible.

Bu teknik olarak mümkün.

So this can be done if governments

Hükûmetler ve uluslararası organizasyonlar

and international organizations invest into manufacturing capacity,

üretim kapasitesine, hazır beklemede kapasiteye yatırım yaparsa

invest into keeping this idle capacity,

bunu başarmakla kalmayıp

and also come up with a standard time span and process

aşı çalışmalarını daha da hızlandıracak

standart bir süre ve süreç bilgisine de sahip oluruz.

to enable even faster response.

So we in principle,

Yani teoride,

we might be able to manage to come up with a vaccine

sekiz aydan bile daha kısa süre içinde

and start distribution in even less than eight months.

bir aşı yapıp bunu dağıtmayı başarabiliriz.

CA: What does what's happened in this last year tell you now

CA: mRNA teknolojisini kanser ve diğer hastalıkların tedavisinde

about the prospects for using mRNA to treat cancer

kullanmak konusunda geçen yıl yaşananlar

and indeed other diseases?

size ne tür bilgiler veriyor?

Where is this heading?

Bu nasıl bir yol izliyor?

UŞ: What we have now is now an approved technology

UŞ: Şu an sahip olduğumuz şey, onaylanmış bir teknoloji

and a first approved product.

ve onaylanmış bir ürün.

The development of the coronavirus mRNA vaccine shows the power

Koronavirüs mRNA aşısı,

of the mRNA

mRNA’nın gücünü

and it shows also the safety of this approach.

ve bu yaklaşımın güvenli olduğunu gösteriyor.

And it shows

Ek olarak,

that it opens up a door for new technology

yeni bir teknolojiye

and for new type of treatments.

ve yeni tedavi yöntemlerine kapı açıyor.

And the mRNA molecules

Şu an kanser için kullandığımız

that we are currently using for cancer,

mRNA molekülleri --

we have more than 10 products now in clinical development,

klinik geliştirmede şu an 10′dan fazla ürünümüz var --

are diverse against different types of cancer.

kanserin farklı türlerine karşı çeşitliler.

We are very confident that the success that we have generated now

Bulaşıcı hastalık aşıları konusunda

for our infectious disease vaccines

sahip olduğumuz başarının

can be continued with our cancer immunotherapies.

kanser immünoterapisinde de kullanılacağına güveniyorum.

CA: Some people may hear this

CA: Bunun sadece yeni bir ilaç olduğunu söyleyecek

and say this is just another type of drug that's coming along.

birtakım insanlar olacaktır.

But I think on the mental model you're talking about,

Ancak bahsettiğiniz mental modeli düşününce

we should think about it as much more revolutionary than that,

bunun çok daha devrimsel bir şey olduğunu anlamamız gerek.

that typically a drug, a traditional drug, kind of changes the chemical environment,

Geleneksel ilaç, bir nevi kimyasal çevreyi değiştiriyor,

the background of an entire area of the body.

vücudun tüm alanının arka planını değiştiriyor.

But your --

Ama sizin --

If you understand the language of mRNA,

mRNA dilini anlıyorsanız eğer,

you can do something much more specific and precise.

çok daha spesifik ve hassas bir şey yapabilirsiniz.

Is that something like a fair way to think about it?

Bu düşünce şekli doğru mu?

ÖT: Yes, indeed.

ÖT: Evet, öyle.

It could be the next revolution

Biyofarma alanında

in the biopharm landscape.

yeni bir devrim olabilir.

UŞ: At the end of the day, disease is a situation

UŞ: Düşündüğünüz zaman, hastalık denen durum,

where the communication between cells is disturbed.

hücreler arası iletişimin bozulmasıdır.

So, for example, autoimmune disease is a disease condition

Örneğin oto immün hastalık,

where immune cells attack normal cells.

bağışıklık hücrelerinin normal hücrelere saldırması durumu.

And indeed, we could engineer messenger RNA therapies

Ve gerçekten de bağışıklık sistemine bunu durdurmasını öğretecek

which could teach the immune system to stop to do that,

haberci RNA terapileri tasarlayabiliriz.

without inhibiting the whole immune system,

Üstelik tüm bağışıklık sistemini kısıtlamadan

by just communicating with the immune cells which are attacking.

ve yalnızca saldırı yapan bağışıklık hücreleriyle iletişim kurarak.

We could be precise and more specific.

Daha fazla hassasiyet oranıyla daha spesifik olabiliriz.

CA: The success of BioNTech over the last couple of years,

CA: Son iki yıl içinde BioNTech’in başarısı,

I think the value of the company has rocketed

yaşanan harika gelişmeler neticesinde

because of the amazingness of what's happened.

sanırım şirketin değeri tavan yaptı.

I mean, it's made you both extremely wealthy,

Bu ikinizi de inanılmaz varlıklı yaptı,

I think you're both billionaires now.

sanırım şu an ikiniz de milyardersiniz.

How have you been able to respond to that?

Bunu deneyimlemek sizin için nasıl oldu?

Sometimes so much money brings its own problems with it.

Bazen çok fazla para beraberinde çok sorun getiriyor.

Is that proving a distraction?

Bu bir dikkat dağınıklığı yaratıyor mu?

ÖT: For a company

ÖT: İnovasyonu,

which sees innovation as its core mission,

temel görevi edinmiş bir şirket için

too much money is never a problem.

çok fazla para hiçbir zaman sorun olmaz.

Because innovation really means that you have to invest.

Çünkü inovasyon demek yatırım demektir.

Otherwise, we will only have two type of products

Yoksa yalnızca iki tür ürün

or incremental improvement

veya yüksek tıbbi ihtiyaçların çözümü için

for solutions of high medical need.

kademeli gelişim olurdu.

UŞ: It really gives us the chance to transform our company.

UŞ: Bu bize şirketimizi dönüştürmek için bir fırsat veriyor.

So we were when we started --

Bu işe atıldığımızda --

When we compare ourselves with the situation we had

2020′nin başında içinde bulunduğumuz durumla

at the beginning of 2020,

kendimizi kıyasladığımızda

we had a number of product candidates in clinical testing,

klinik denemelerde bir grup ürün adayımız vardı

but the company required funding every year or every second year.

fakat şirket her yıl veya iki yılda bir finansmana ihtiyaç duyuyordu.

Now we have a situation to really address the full vision of the company.

Şimdi ise şirketin tam vizyonunu gerçekleştirebileceği bir durumdayız.

We started BioNTech

BioNTech’i

with the idea really to provide novel treatments

karşılanmayan aşırı tıbbi ihtiyaç olduğu zaman

wherever there is a high unmet medical need.

yeni tür tedaviler sunmak için kurduk.

And we now can do that in a much larger and broader scale,

Ama şimdi bunu daha geniş ölçekte yapabiliyor

and bring our innovations faster to patients.

ve inovasyonları hastalara daha hızlı getirebiliyoruz.

CA: You are both from families who immigrated from Turkey to Germany.

CA: İkiniz de Türkiye’den Almanya’ya göç eden ailelerdensiniz.

Immigrants have faced hard times in many countries, including Germany.

Göçmenler pek çok ülkede zorluklar yaşadı, Almanya da dahil.

And yet you, I think,

Ancak yine de

have helped transform the debate about immigration,

göçmenlik tartışmasının dönüşümüne yardım ettiniz,

in Germany and elsewhere,

Almanya’da ve her yerde,

just by the extraordinary success that you've achieved

sadece imza attığınız bu olağanüstü başarıyla,

creating this world-leading company in Germany.

Almanya’da dünya devi bir şirket kurarak.

Do you take joy for the impact you may have had on this issue?

Konu üzerinde bıraktığınız etkiden memnun musunuz?

UŞ: It is somehow surprising

UŞ: Aslında şaşırtıcı

because the way how we do science,

çünkü bilimi uygulama şeklimiz

and how we recognize how people work effectively in teams together

ve ekip çalışmasında insanların etkili çalışması

is not to us from where the person is coming,

bize göre kişilerin nereden geldiğiyle alakalı değil,

but what the person can contribute.

kişinin ne kattığıyla alakalı.

So in our company, we have employees from more than 60 countries.

Nitekim şirketimizde, 60′tan fazla ülkeden çalışan var.

So we are an international group of scientists,

Yani biz uluslararası bir grup bilim insanıyız,

as any other research institution.

her bilimsel enstitü gibi.

So we have to recognize that globalization really helps

Küreselleşmenin insanları, bilim insanlarını ve mühendisleri

to bring people, scientists or other engineers into one place,

bir araya getirerek

allowing to work together

onların birlikte çalışmasını sağladığını

and to come with extraordinary results.

ve olağanüstü sonuçlar aldığını görmeliyiz.

For us, this is somehow surprising that this is seen as special.

Bize göre bunun özel bir durum görülmesi bir şekilde şaşırtıcı.

It is just the way how excellent research and science work.

Bu sadece harika bir bilim ve araştırmanın nasıl işlediğine örnek.

CA: Well, it's extraordinary and inspiring what you've achieved,

CA: Başarınız şüphesiz olağanüstü ve ilham verici,

and it'll be very exciting to track progress over the coming years.

önümüzdeki yıllarda da ilerlemeleri takip etmek heyecan verici olacak.

Thank you so much. Thank you.

Çok teşekkür ederim.