Uğur Şahin and Özlem Türeci: Meet the scientist couple driving an mRNA vaccine revolution | TED

Translator: Kimie Trương Reviewer: Thu Ha Tran

Chris Anderson: Xin chào mừng tiến sĩ Şahin và tiến sĩ Türeci.

Thật vui được gặp hai người.

Özlem Türeci: Cảm ơn rất nhiều, Chris.

Chris Anderson: Dr. Şahin and Dr. Türeci, welcome.

Tôi cũng hân hạnh được ở đây.

CA: Vậy cho tôi biết là, khi nghĩ về mười tám tháng vừa qua

Such a treat to speak with you.

những từ nào sẽ nảy ra trong đầu ông bà?

Özlem Türeci: Thank you very much, Chris.

It's a pleasure to be here.

ÖT: Chà, một từ mà tôi nghĩ đến chính là không ngơi nghỉ.

CA: So tell me, as you think back over the last 18 months,

what words pop to mind for you?

16, 17 tháng qua thật sự là những tháng không ngơi nghỉ đối với chúng tôi.

ÖT: Well, one word which comes to mind is breathless.

Khi chúng tôi bắt đầu vào tháng Một năm ngoái,

It was indeed a breathless 16, 17 months for us.

chúng tôi đã rõ ràng một điều là mình đang ở trong một cơn đại dịch.

When we started in January last year,

Điều không biết chính là việc đại dịch này sẽ tiến triển nhanh đến mức nào

it was already at that time clear to us that we were already in a pandemic.

và liệu chúng tôi lúc ấy có đủ thời gian

What was not known was how fast this pandemic would evolve

để tạo ra một vắc-xin sẵn sàng đủ nhanh trong thời hạn.

and whether we would have the time in the first place

Và hiểu được điều này

to have a vaccine ready soon enough in due time.

với chúng tôi không được phép lãng phí dù chỉ một ngày.

And understanding this,

Và đó cũng là tư duy của cả đội

it meant for us that there was not even one day to lose.

ở Mainz này đây và cả ở BioNTech

và của những cộng sự liên quan sau này,

And this was the mindset of the entire team

Pfizer và những hãng khác,

here in Mainz and at BioNTech

để tiếp tục tiến triển và tiến triển nhanh.

and later on also of our partners which were involved,

CA: Tôi muốn nói, việc mà những ý tưởng và công trình trong tâm trí của hai người

Pfizer and others,

to keep going and be fast.

đã có tác động đến hàng trăm, hàng triệu, thậm chí là

CA: I mean, it's so extraordinary that the ideas and the work in your minds

hàng tỷ người thật sự vô cùng đặc biệt.

Điều đó hẳn phải cảm thấy rất áp đảo.

Thế nhưng, tôi biết là đồng thời

have now impacted hundreds of millions,

hai người không tin vào khái niệm của những ý tưởng chớp nhoáng.

perhaps billions of people.

That must feel overwhelming.

Tác giả Steven Johnson, trong cuốn “Những ý tưởng độc đáo từ đâu xuất hiện”,

And yet, I know at the same time,

you don't believe in this notion of a flash-in-the-pan ideas.

nói về linh cảm đến chậm, rằng

các ý tưởng tuyệt nhất diễn ra lâu dài.

Và hai người tin rằng trường hợp của mình cũng thế.

Steven Johnson, the author, in his book "Where [Good] Ideas Come From,"

Tôi muốn chúng ta lùi về vài thập kỉ trước hãy cho biết chuyện này bắt đầu ra sao.

speaks of the slow hunch,

that the best ideas happen over many years.

Ông bà gặp nhau thế nào?

ÖT: Chúng tôi gặp nhau ở khoa huyết học,

And I know that you believe that is true in your case.

I'd like us to go back a couple of decades to -- tell us how this began.

Uğur là bác sĩ chuyên khoa trẻ,

How did you meet?

ÖT: We met on an oncohematology ward,

còn tôi vẫn còn trong trường Y đang huấn luyện ở khoa.

Uğur being a young physician,

Nghĩa là chúng tôi gặp nhau ở một trong những thế giới

and I was still in medical school training on ward.

mà đã trở nên quan trọng đối với cả hai,

thế giới của chăm sóc người bệnh,

Which means we met in one of the worlds

chữa trị cho những bệnh nhân bị bệnh về máu.

which became important to us,

Và chúng tôi sớm nhận ra

có một thế giới thứ hai mà cả hai đều thích,

the world of patient care,

cụ thể là thế giới khoa học.

of treating oncohematology patients.

Chúng tôi đều bị ám ảnh bởi một song đề,

And we soon found out

that there was a second world which we liked,

đó là mặc dù chúng tôi không thể giúp đỡ gì nhiều cho những bệnh nhân ung thư,

namely the world of science.

We were haunted by the same dilemma,

chúng tôi lại bắt gặp rất nhiều công nghệ tiềm năng trong phòng thí nghiệm

namely that whereas there was not much we could offer our cancer patients,

mà có thể giải quyết vấn đề này.

Vậy nên một trong những tầm nhìn chung của chúng tôi

there were so many potential technologies we encountered in the lab

để “đẩy thằng béo xuống cầu” trong song đề này

which could address this.

là nghiên cứu để đưa đến khoa học và công nghệ một cách nhanh chóng.

So one of our shared visions

was to bridge this dilemma

Và “nhanh chóng” là từ quan trọng ở đây.

by working on bringing science and technology fast.

Nhanh chóng tiếp cận bệnh nhân để giải quyết những nhu cầu y tế cấp thiết.

And that's an important word here.

CA: Vậy là công ty đầu tiên hai người thành lập gần 20 năm trước

Fast to the patient's bedside to address high medical need.

là để sử dụng sức mạnh của hệ miễn dịch con người nhằm xử lí bệnh ung thư.

CA: So I think the first company you founded nearly 20 years ago

Uğur Şahin: Chúng tôi luôn hứng thú trong việc dùng hệ miễn dịch của con người

was to use the power of the human immune system to tackle cancer.

để chống lại ung thư và các loại bệnh khác.

Uğur Şahin: We were always interested in using the patient's immune system

Là nhà nghiên cứu miễn dịch, chúng tôi biết hệ miễn dịch mạnh mẽ như thế nào.

to fight cancer and other type of diseases.

Nhưng một điều rõ ràng là hệ miễn dịch của con người,

As immunologists, we knew how powerful the human immune system is.

trong trường hợp khi bị ung thư,

không chống lại những tế bào đó.

But it was also clear that the human immune system,

Nó có thể, nhưng nó lại không.

in the case of cancer,

Và do đó, chúng tôi muốn phát triển các liệu pháp miễn dịch.

did not fight cancer cells.

Đó là những phương pháp điều trị sử dụng sức mạnh của hệ miễn dịch

It could fight it, but it didn't.

And for that, we wanted to develop immunotherapies.

và điều hướng nó đến các tế bào ung thư.

That means treatments that use the power of the immune system

Rõ ràng là trong môi trường đại học,

chúng tôi không thể tiếp tục phát triển các loại kháng thể đơn dòng

and redirect the power of the immune system to cancer cells.

vì chi phí cho việc phát triển đó

It was clear that in the university setting,

cho tới khi bắt đầu một thử nghiệm lâm sàng

we could not continue to develop monoclonal antibodies

nằm trong mức 20, 30 triệu euros,

because the cost for development of monoclonal antibodies

và thế nên chúng tôi quyết định thành lập công ty để nhận vốn.

before you can start a clinical trial,

was in the range of 20, 30 million euros,

CA: Sau khi thành lập công ty này không lâu,

hai người quyết định kết hôn.

and therefore we decided to start a company to get the funding.

Kể cho tôi nghe về ngày cưới đi.

ÖT: Hôm đó được lên kế hoạch rất chu đáo, một đám cưới nhanh gọn.

CA: Now, soon after you started this company,

you decided to get married.

Và ngay sau đó chúng tôi trở về phòng thí nghiệm,

Tell me about your wedding day.

khách dự ở đám cưới hôm đó căn bản là đội của chúng tôi,

ÖT: Day was well planned, a quick wedding.

And thereafter we went back to the laboratory

đội nghiên cứu.

and our guests at our wedding, that was basically our team,

Vậy nên không tốn thì giờ đâu, Chris.

CA: (cười)

Tuần trăng mật đó khá đặc biệt đấy.

Ý tôi là, có vẻ như tình yêu hai người dành cho nhau

our research team.

So no time to lose, Chris.

cũng gần như gắn với tình yêu dành cho công việc này

CA: (Laughs)

và ý thức về tầm quan trọng của nó.

That was a pretty special honeymoon.

I mean, it seems like your love for each other

Hai người phân loại những mối quan hệ giao thoa ở đây như thế nào?

is very much bound up in your love for this work

and your sense of the importance of this work.

UŞ: Chúng tôi về bản chất là hai nhà khoa học.

How would you characterize those intersecting relationships there?

Suy cho cùng, chúng tôi yêu những gì mình làm,

và đối với chúng tôi,

UŞ: We are really two scientists.

cả hai không phân biệt rạch ròi giữa cân bằng công việc và đời sống.

At the end of the day, we love what we do,

and for us,

Được làm nhà khoa học thực sự là một đặc quyền đối với cả hai,

we don't differentiate between work and life balance.

được làm những gì mình yêu.

Và do đó, chúng tôi kết hợp cuộc sống đời thường của mình với đời sống chuyên môn.

It's for us really a privilege to be scientists,

to be able to do what we love.

Thế nên chuyện này khá là bình thường.

And therefore, we combine our normal life with our professional life.

CA: Vậy thì nói cho tôi nghe về phân tử RNA phi thường này đi,

về cách mà ông bà trở nên hứng thú với nó và cách mà nó trở thành, theo như tôi hiểu

And therefore, this is pretty normal for us.

CA: So talk to me about this extraordinary molecule RNA,

trọng tâm của công việc.

Và hơn thế, lí do cho sự thành lập BioNTech.

and how you got interested in it and how it became, as I understand it,

Xin hãy nói thêm về điều đó.

an increasing focus of your work.

UŞ: Hẳn rồi, mRNA là một phân tử tự nhiên.

And indeed, it led to the founding of BioNTech.

Nó là một trong những phân tử đầu tiên của sự sống.

Talk about that.

Nó mang theo thông tin di truyền.

UŞ: Yeah, mRNA is a natural molecule,

it's one of the first molecules of life.

Nhưng trái ngược với DNA, nó không ổn định

nên nó có thể được dùng để truyền tải thông tin đến các tế bào của con người.

It is a carrier of genetic information.

But in contrast to DNA, it's not stable.

Và những tế bào đó có thể dùng thông tin này để tạo ra các loại protein,

So it can be used to transfer information to human cells.

thứ có thể được dùng cho các mục đích trị liệu,

And the human cells can use this information to build proteins,

ví dụ như tạo ra loại protein để làm vắc-xin,

which can be used for therapeutic settings,

hoặc tạo ra loại để làm kháng thể,

hoặc tạo ra loại để làm thuốc.

for example, to make a protein which is a vaccine,

Chúng tôi bị cuốn hút bởi loại phân tử này,

or to make a protein which is an antibody,

vì một điều rõ ràng là

or to make a protein which is another type of drug.

And we were fascinated by this molecule class,

mRNA có thể được tạo ra khá nhanh, chỉ trong vòng một vài ngày.

because it was very clear

Với tư cách là bác sĩ,

chúng tôi cực kì hứng thú trong việc phát triển các mô hình y học cá thể hóa.

that mRNA can be produced pretty fast, within a few days.

And we were, as MDs,

Đó là phương pháp điều trị và liệu pháp miễn dịch

we were particularly interested to develop personalized medicines.

được thiết kế dành riêng cho một bệnh nhân ung thư,

vì một trong những thách thức chính của điều trị ung thư

That means a treatment and immunotherapy

là việc mỗi bệnh nhân đều có một khối u khác nhau.

specifically designed for a cancer patient,

Nếu bạn so sánh những khối u của hai bệnh nhân

because one of the key challenges in cancer treatment,

trong cùng một loại u,

is that every patient has a different tumor.

sự giống nhau của các khối u đó là ít hơn 3%

If you compare two tumors of two patients

và khác nhau ở 97% còn lại.

with the same type of tumor,

the similarity of the tumors is less than three percent

Và tận ngày nay, việc giải quyết sự khác biệt

của khối u của bệnh nhau vẫn là bất khả thi.

and 97 percent is really unique.

And today, it's still not possible

Thế nên,

chúng tôi đang tìm kiếm một công nghệ có thể sử dụng được cho liệu pháp miễn dịch

to address the uniqueness of the tumor of a patient.

và cho việc phát triển một phương pháp điều trị

And therefore,

we were seeking for a technology which could be used for immunotherapy

trong khoảng thời gian ngắn nhất có thể.

Ý tưởng là lấy được chuỗi trình tự gen của khối u

and which could be used to develop a treatment

rồi tạo nên loại vắc-xin dành riêng cho nó

within the shortest possible time.

trong vòng một vài tuần.

The idea to get the genetic sequence of the tumor

CA: Có đúng không khi nói

rằng gần như mọi điều đáng kể nào xảy ra với chúng ta trên mặt sinh học

and then make a vaccine which is personalized,

within a few weeks.

đều được gây ra bởi các protein,

CA: Is it fair to say

that almost all of the significant things that happen to us biologically

và mRNA là thứ thật sự làm nên các protein đó?

Nếu các bạn có thể hiểu được thứ ngôn ngữ của mRNA,

are actions done by proteins,

các bạn có thể can thiệp vào gần như mọi thứ quan trọng

and that it's mRNA that actually makes those proteins?

If you can understand the language of mRNA,

đến sức khỏe của một con người.

ÖT: Chính xác là vậy.

you can get involved in pretty much everything of significance

Về nguyên lý,

những hướng dẫn thông tin đều nằm trong DNA.

to the well-being of a human being.

ÖT: Exactly.

Những cái đó phải được phiên dịch vào protein

So in principle,

the information instructions are in the DNA.

vì protein là những tác nhân giúp tế bào của chúng ta sống được

These have to be translated into protein

và cơ thể chúng ta hoạt động được.

Và cách để phiên dịch

because proteins are the actors which keep our cells alive

điều được quy định bởi DNA

and our organism functional.

theo một cách mà đúng lúc

And the way how to translate

what is instructed by DNA

và xảy ra vào đúng nơi, vào protein,

in a fashion that it is well-timed

là do RNA thông tin.

RNA thông tin đại loại quy định thời điểm

and happens at the right places, into protein,

và số lượng mà loại protein đó cần được tạo ra

there is messenger RNA.

Messenger RNA sort of instructs when

nhằm đảo bảo hoạt động của cơ thể chúng ta.

and how much of which protein has to be built

CA: Vậy gần như có thể nghĩ về DNA

đại loại như từ điển tiếng Anh Oxford.

in order to ensure the activity of our body.

Nó gần như chỉ ở đó để tham khảo.

Nhưng để sự sống hoạt động,

CA: So you can almost think of DNA

việc đưa ngôn ngữ vào thế giới ngoài kia, tạo lập các ngôn từ

as the sort of The Oxford English Dictionary of Language.

đó là việc làm của mRNA.

It sort of sits there as the reference point.

UŞ: Đúng, hoàn toàn có thể nghĩ như vậy.

But for the actual living work,

Các tế bào con người,

the living work of language out there in the world instructing things,

hay DNA, chắc chắn có thể xem như một thư viện.

that is done by mRNA.

Nếu bạn có nền tảng cho liệu pháp RNA thông tin,

UŞ: Yeah, absolutely, it is possible.

So the human cells,

bạn có thể đưa bất cứ loại thông điệp nào

exactly, DNA is like a library.

và các tế bào cơ thể đảm bảo rằng thông điệp được phiên dịch

If you have the platform for the messenger RNA therapy,

vào loại protein đúng.

you can deliver any type of message

ÖT: Một ưu điểm vượt trội của mRNA là nó vô cùng đa năng.

and the body cells ensure that the message is translated

Bạn có thể truyền bất cứ thông điệp nào, như Uğur đã gọi như thế.

into the right protein.

ÖT: A high advantage of mRNA is that it is so versatile.

Mặt khác, bạn cũng có thể truyền bản vẽ của loại protein

You can deliver all sorts of messages, as Uğur has called them.

mà bạn muốn được sản xuất vào tế bào này.

On the one hand, you can deliver the blueprint for the protein

Nhưng bạn cũng có thể, với cùng loại phân tử đó,

đưa vào mRNA

which you want to be produced in this cell.

những quy định về cách tạo ra protein này

But you can, with the same molecule,

also design into the mRNA

đến các nhà máy sản xuất protein của tế bào.

instructions how this protein should be built,

Thế nên bạn có thể xác định

liệu bạn có muốn loại protein này được tạo ra với số lượng lớn

instructions to the protein factories of the cell.

So you can define

hoặc trong một khoảng thời gian dài hơn,

whether you want this protein to be built in high amounts

liệu dược động học của protein này có nên ở trong tế bào không.

CA: Hãy nói về tháng Một năm ngoái

or for a long duration,

khi ông bà mới nghe về loại virus đang hoành hành này.

how the pharmacokinetics of this protein should be in the cell.

UŞ: Vào cuối tháng Một năm ngoái,

CA: So talk about January of last year

chúng tôi đọc một bài báo xuất bản về cơn bùng phát dịch ở Vũ Hán,

when you first heard about this new virus that was spreading.

và nhận ra rằng cơn bùng phát mới này

UŞ: So in the end of January,

có đủ đặc điểm để trở thành một đại dịch toàn cầu,

we read a paper published about this outbreak in Wuhan,

và chúng tôi lo lắng rằng cuộc sống sẽ thay đổi,

and realized that this new outbreak

has all features to become a global pandemic,

rằng cơn bùng phát dịch này có thể thay đổi vận mệnh của cả nhân loại.

and we were concerned that our life will change,

Và chúng tôi biết là chúng tôi có công nghệ mRNA thông tin này,

that this outbreak could change the fate of mankind.

thứ thật ra được phát triển cho điều trị ung thư cá thể hóa.

And we knew that we have this messenger RNA technology,

Nhưng ý tưởng của nó

là lấy thông tin gen của bệnh nhân

which was actually developed for personalized cancer therapy.

rồi tạo ra vắc-xin càng nhanh càng tốt.

Và giờ chúng ta có tình huống tương tự.

But the idea of personalized cancer therapy

Không còn cần vắc-xin cá thể hóa

is to get the genetic information of the patient

mà là thông tin gen của virus

and then make a vaccine as fast as possible.

được công bố hai tuần trước.

And we had now the same situation.

Vậy đã có thông tin gen của virus này rồi,

It was not a personalized vaccine,

but it was a genetic information of the virus,

nhiệm vụ của chúng tôi là tạo vắc-xin nhanh nhất có thể.

which was released two weeks earlier.

And so this genetic information of this virus was available,

Trở ngại vào thời điểm đó chính là

hầu như ta không biết gì về loại virus này cả.

and our task was to make a vaccine as fast as possible.

Nó là loại virus hoàn toàn mới.

And the challenge at that time point was,

Chúng tôi đã có một vài phán đoán

there was almost nothing known about this virus.

rằng nhắm vào phân tử nào được mã hóa bởi virus

It was a completely new virus.

sẽ là mục tiêu đúng.

We had some assumptions

Điều này có nghĩa là phân tử nào có thể được dùng

which target which molecule encoded by the virus

để lập trình một cách chính xác một cuộc tấn công miễn dịch.

could be the right target.

That means the molecule which can be used

Đây là protein gai.

Nó ở trên bề mặt của virus.

Trên virus không chỉ có một bản sao của protein gai,

to precisely engineer an immune attack.

mà nhiều bản trong tầm 20, 25, 30 gai.

This is the spike protein.

It is on the surface of the virus.

And there's not only one copy of the spike protein on the virus,

Protein gai có hai chức năng.

but multiple in the range of 20, 25, 30 spike proteins.

Một chức năng đó là cho phép virus dính vào tế bào người.

And the spike protein has two functions.

Ví dụ, nó dính vào các tế bào của phổi người.

One function is really to enable that the virus sticks to human cells.

Chức năng thứ hai đó là protein gai hoạt động như một chiếc chìa khóa.

For example, it sticks to cells in the human lung.

Nó cho phép virus xâm nhập vào tế bào.

And the second is that the spike protein acts as a key.

Mục tiêu của chúng tôi là tạo được phản ứng miễn dịch.

CA: Ông bà có một slide biểu diễn phản ứng của tế bào lympho T đối với vắc-xin.

It allows the virus to enter into the cells.

Our goal was to engineer an immune response.

Ông bà đã nghiên cứu bao lâu trước khi thấy được điều này

CA: You've got a slide showing the T-cell response to your vaccine.

và nhận ra, ồ, có một phản ứng đáng kể đang diễn ra ở đây?

ÖT: Chúng tôi đã nhận ra điều này từ những mẫu thử động vật

How long were you into the process before you saw this

vì chúng cũng được dùng để đánh giá phản ứng miễn dịch.

and you saw, wow, there really is a spectacular response going on here?

ÖT: We saw this already in the animal models

Và những gì slide này cho thấy

ở bên trái, sưng hạch bạch huyết

because they are also meant to assess the immune response.

trong trường hợp không có liệu pháp RNA hay vắc-xin RNA.

And what is shown on this slide

is on the left side, a lymph node

Và ở bên phải, sưng hạch bạch huyết trong một cơ thể sống đã được chữa trị,

from a setting where there was no RNA treatment or RNA vaccination.

trong trường hợp này là động vật.

And on the right side, a lymph node of a treated organism,

Điều quan trọng là địa phương hóa tế bào.

Chúng tôi tạo ra những phân tử nano RNA

in this case, an animal.

bọc bởi nang chất béo,

And the localization matters.

loại chất béo mang mRNA vào trong các hạch bạch huyết,

And we have constructed our RNA nanoparticles,

with encapsulation into lipids

bên trong hạch, chứ không chỉ bất cứ đâu

such that the mRNA is carried into lymph nodes,

và trong các hạch bạch huyết đó

nó đến một loại tế bào vô cùng đặc biệt, gọi là các tế bào tua,

not just anywhere, it's carried into lymph nodes

và những tế bào đó là huấn luyện viên của hệ miễn dịch.

and in the lymph nodes

it reaches a very special cell type, which is called dendritic cells,

Chúng là những vị tướng chỉ huy đủ các lực lượng khác nhau

and these cells are coaches of the immune system.

và huấn luyện chúng nhận diện ảnh truy nã của kẻ tấn công.

So they are the generals which call all the different special forces

Thế nên việc đến được các tế bào đó là rất quan trọng,

and train them on the wanted poster of attacker.

Ở phía bên phải, bạn có thể thấy tác động của việc đến được các tế bào đó.

And it's very important that you reach those cells.

Cụ thể là nhiều chấm đỏ.

Và những tế bào T được huấn luyện để nhận ra các kháng nguyên,

On the right side, you can see the effect of reaching those cells.

You see many red dots.

loại protein được mRNA đưa tới,

And these are T-cells which have been trained to recognize the antigen,

chúng nhân lên thành một đội quân của các bản sao, có thể nói vậy.

the protein which mRNA has delivered,

Tất cả những chấm đỏ này là một đội quân

and they have expanded to a sort of army of clones, so to say.

chỉ biết đến một mục tiêu duy nhất,

So all these red dots are an army

cụ thể là tấn công loại protein đặc thù được mã hóa bởi mRNA.

CA: Thật sự rất kinh ngạc

which only knows one goal,

là chỉ trong vài ngày quan sát dải trình tự của một trong những

namely attacking this specific protein encoded by the mRNA.

mầm bệnh nguy hiểm nhất từng tấn công loài người trong 100 năm qua

CA: So it's really stunning

that within just a few days of your looking at this sequence

mà ông bà đã có thể nghiên cứu ra những vắc-xin ứng cử viên này.

of the most dangerous pathogen to hit humanity in 100 years, I guess,

Tôi đoán là qua những tuần và tháng tiếp theo,

ông bà đã cảm thấy tự tin hơn rằng là, ồ, điều này sẽ có hiệu quả.

that you were able to come up with these these candidate vaccines.

Nhưng sự thật chỉ được biết khi kết quả của những thử nghiệm lâm sàng

And I guess over the course of the next weeks and months,

trên người được công bố vào, tôi đoán là,

you had growing confidence that, wow, this was going to work.

tháng 11 năm ngoái.

Xin hãy chia sẻ thêm về khoảnh khắc đó.

It wasn't until the results of the human trials came out,

ÖT: Hôm đó là Chủ Nhật lúc chúng tôi đang đợi kết quả,

I guess in November of last year,

được đánh giá trong các thử nghiệm tiến hành bởi một hội đồng độc lập

that you really knew.

Tell us about that moment.

ÖT: It was a Sunday when we were waiting for these results,

và Uğur nói với tôi là: “Thôi cứ xem dữ liệu sẽ trông như thế nào.”

which are assessed in such trials by an independent committee

Chúng tôi không rõ là mình sẽ được thông qua hay không.

and Uğur said, "So let's see how the data will look like."

Vậy nên cả hai đã vô cùng nhẹ nhõm.

Và tôi cảm thấy như được phù hộ khi nghe rằng vắc-xin rất hiệu quả

It was not clear whether it would be a thumbs up or down.

And we were very relieved.

và nó có hiệu quả rất cao, hơn 90%.

And I felt blessed to hear that the vaccine was efficacious

CA: Con số 90% thật sự không thể hiện hết hiệu quả của vắc-xin,

and it was highly efficacious, over 90 percent.

vì nó chống lại bất cứ mức độ truyền nhiễm nào của COVID.

CA: And that more than 90 percent almost disguises the full extent,

Nó gần như bảo vệ chúng ta hoàn toàn khỏi nhiễm trùng nặng và khả năng tử vong,

because that's just against any kind of level of infection of COVID.

tôi nhớ là thế.

Đó hẳn phải là khoảnh khắc vui sướng đối với ông bà

Severe infection and fatalities were almost completely protected against,

và chắc chắn là với nhiều người thế giới.

UŞ: Chắn chắn là thế.

I think.

Đó là một buổi chiều Chủ Nhật,

And it must have been an ecstatic moment for you.

và có một số ít người

Certainly was for so many people around the world.

biết về sự tồn tại của vắc-xin có hiệu quả chống lại được đại dịch toàn cầu.

UŞ: Yes, absolutely.

So this was a Sunday evening,

and there were a handful of people

Chúng tôi đã rất phấn khích và vui mừng

knowing that an effective vaccine is existing against this global pandemic.

và chia sẻ thông tin này vào ngày tiếp theo.

And we were so excited and so happy

CA: Dựa trên những gì xảy ra lần này

and we shared of course this information the next day.

và sự tăng tốc tuyệt vời ấy, khi so sánh với

bất kì quá trình phát triển vắc-xin nào khác,

CA: So based on what's happened this time around

tôi muốn hỏi, giả sử chúng ta bị một loại virus khác tấn công,

and the amazing acceleration,

ông bà có hình dung là

compared with any other vaccine development,

lần tiếp theo chúng ta vẫn có thể tăng tốc hơn nữa nếu cần không?

I mean, if we were hit by another virus,

UŞ: Vâng, Chris, đây là một câu hỏi tuyệt vời.

could you picture that next time

Thực ra, thế giới không được chuẩn bị để đối phó với đại dịch như thế này.

we could accelerate the time line further still if need be?

Khoa học và các nhà phát triển vắc-xin đã phản ứng theo một cách xuất sâc.

UŞ: Yes, Chris, this is an excellent question.

Actually, the world was not prepared to deal with such a pandemic.

Và việc mà chúng ta có khả năng nghiên cứu

The science and the vaccine developers reacted in an excellent fashion.

ra loại vắc-xin hữu hiệu trong khi đại dịch vẫn còn diễn ra,

dưới 12 tháng, là một điều đáng kinh ngạc và tuyệt vời.

And it is incredible and wonderful

that it was possible to come up with an effective vaccine

Nhưng những thách thức ta đang có hiện giờ

đó là ta không có đủ công suất sản xuất.

while a pandemic is ongoing, in less than 12 months.

Điều lý tưởng sẽ là ta sẽ được chuẩn bị cho lần tiếp theo,

But the challenges that we have at the moment

để không chỉ phát triển vắc-xin với tốc độ ánh sáng

is that we don't have sufficient production capacity.

mà còn sản xuất và phân phối với tốc độ ánh sáng.

Ideally, we would be prepared the next time,

not only to develop a vaccine in light speed,

Vậy nên điều ta cần bây giờ là một yếu tố thêm vào hiện không tồn tại,

but also to to make and distribute the vaccine in light speed.

là năng lực sản xuất.

Và năng lực sản xuất nhàn rỗi.

So what we need now is an additional element which was not existing,

Chúng ta cần phải đưa mình vào trạng thái mà

is manufacturing capacity.

ta có thể sản xuất 12 tỷ liều vắc-xin,

And idle manufacturing capacity.

We must be bringing us into a position

nếu bạn tính cả liều nhắc, trong vòng chưa đến sáu tháng.

that we can produce 12 billion doses of vaccine,

Và ta có khả năng về mặt kĩ thuật.

Vậy nên là vấn đề này có thể được thực hiện nếu chính phủ các nước

if you consider prime boost, within less than six months.

và các tổ chức quốc tế đầu tư vào năng lực sản xuất,

And this is technically possible.

So this can be done if governments

đầu tư vào duy trì năng lực sản xuất nhàn rỗi,

and international organizations invest into manufacturing capacity,

thêm vào đó cũng đưa ra quy trình và mốc thời gian tiêu chuẩn

invest into keeping this idle capacity,

để cho phép phản ứng nhanh hơn nữa.

and also come up with a standard time span and process

Vậy chúng ta, theo nguyên lí,

có khả năng tạo ra vắc-xin

và bắt đầu phân phối trong khoảng thời gian thậm chí chưa tới tám tháng.

to enable even faster response.

So we in principle,

CA: Chuyện gì đã xảy ra vào cuối năm ngoái mà giờ cho ông bà biết

we might be able to manage to come up with a vaccine

về những triển vọng của việc sử dụng mRNA vào chữa trị ung thư

and start distribution in even less than eight months.

CA: What does what's happened in this last year tell you now

và cả những bệnh khác nữa?

Tương lai của nó là gì?

about the prospects for using mRNA to treat cancer

UŞ: Thứ chứng ta có bây giờ là một công nghệ nay đã được cấp phép

and indeed other diseases?

và sản phẩm được cấp phép đầu tiên.

Where is this heading?

Sự phát triển của vắc-xin mRNA phòng virus Corona cho thấy sức mạnh

UŞ: What we have now is now an approved technology

của mRNA

and a first approved product.

và nó cũng cho thấy được tính đảm bảo của hướng tiếp cận này.

The development of the coronavirus mRNA vaccine shows the power

Đồng thời nó cũng cho thấy

of the mRNA

hướng phát triển của công nghệ mới

and it shows also the safety of this approach.

và những phương pháp chữa trị bệnh mới.

And it shows

that it opens up a door for new technology

Các phân tử mRNA

mà chúng tôi đang dùng để trị ung thư,

and for new type of treatments.

chúng tôi có hơn 10 sản phẩm đang trong quá trình phát triển lâm sàng,

And the mRNA molecules

đủ đa dạng để chống lại được các dạng ung thư khác nhau.

that we are currently using for cancer,

Chúng tôi rất tự tin rằng thành công mình tạo ra bây giờ

we have more than 10 products now in clinical development,

trong vắc-xin phòng bệnh truyền nhiễm

are diverse against different types of cancer.

có thể được nối tiếp bởi các phương pháp điều trị miễn dịch bệnh ung thư.

We are very confident that the success that we have generated now

CA: Một số người có thể nghe

và nói rằng đây chỉ là một loại thuốc mới ra đời thôi mà.

for our infectious disease vaccines

can be continued with our cancer immunotherapies.

Nhưng tôi lại nghĩ về mô hình tư duy ông bà vừa nói,

CA: Some people may hear this

ta nên nghĩ về vắc-xin này rằng nó mang tính cách mạng hơn thế,

and say this is just another type of drug that's coming along.

nó còn hơn cả một loại thuốc điển hình, loại truyền thống hay dùng để thay đổi

But I think on the mental model you're talking about,

we should think about it as much more revolutionary than that,

môi trường hóa học hay bản chất của cả một vùng cơ thể.

that typically a drug, a traditional drug, kind of changes the chemical environment,

Nhưng của ông bà thì --

Nếu chúng ta hiểu được thứ ngôn ngữ của mRNA,

the background of an entire area of the body.

ta có thể làm được những điều cụ thể hơn và chính xác hơn.

But your --

Đây có phải là một cách nghĩ đúng không?

If you understand the language of mRNA,

ÖT: Vâng, đúng vậy.

you can do something much more specific and precise.

Đây có thể là cuộc cách mạng tiếp theo

Is that something like a fair way to think about it?

trong lĩnh vực dược phẩm sinh học.

ÖT: Yes, indeed.

UŞ: Suy cho cùng, bệnh tật là một tình huống

It could be the next revolution

mà sự liên lạc giữa các tế bào bị gián đoạn.

in the biopharm landscape.

UŞ: At the end of the day, disease is a situation

Ví dụ, bệnh tự miễn dịch là một tình trạng bệnh

where the communication between cells is disturbed.

diễn ra khi các tế bào miễn dịch tấn công các tế bào thường.

So, for example, autoimmune disease is a disease condition

Ta chắc chắn có thể lập trình các phương pháp điều trị RNA thông tin

where immune cells attack normal cells.

để dạy hệ miễn dịch ngừng tấn công

And indeed, we could engineer messenger RNA therapies

mà không ức chế toàn bộ hệ thống

bằng cách chỉ liên lạc với các tế bào miễn dịch đang thực hiện tấn công.

which could teach the immune system to stop to do that,

Chúng ta có thể làm một cách chính xác và cụ thể hơn.

without inhibiting the whole immune system,

by just communicating with the immune cells which are attacking.

CA: Thành công của BioNTech trong vài năm qua

We could be precise and more specific.

chắc đã nâng cao giá trị của công ty

bởi sự tuyệt vời của những gì đã xảy ra.

CA: The success of BioNTech over the last couple of years,

Ý tôi là, ông bà đã trở nên cực kì giàu có,

I think the value of the company has rocketed

tôi nghĩ cả hai giờ đều là tỉ phú rồi.

Ông bà đã và đang phản ứng với điều này như thế nào?

because of the amazingness of what's happened.

Vì đôi lúc quá nhiều tiền của cũng đi kèm những rắc rối riêng.

I mean, it's made you both extremely wealthy,

I think you're both billionaires now.

Nó có đang dần thành mối phân tâm không?

How have you been able to respond to that?

ÖT: Đối với một công ty

Sometimes so much money brings its own problems with it.

xem sự đổi mới là nhiệm vụ cốt lõi

Is that proving a distraction?

thì quá nhiều tiền không bao giờ là vấn đề.

ÖT: For a company

which sees innovation as its core mission,

Bởi vì đổi mới thật sự có nghĩa là bạn phải đầu tư.

too much money is never a problem.

Bằng không, chúng tôi sẽ chỉ có hai loại sản phẩm

Because innovation really means that you have to invest.

hoặc sự cải thiện từ từ

đối với các giải pháp cho nhu cầu y tế cấp thiết.

Otherwise, we will only have two type of products

UŞ: Nó đã thực sự trao cho chúng tôi cơ hội để biến đổi công ty của mình.

or incremental improvement

for solutions of high medical need.

Vào lúc chúng tôi bắt đầu --

UŞ: It really gives us the chance to transform our company.

Khi chúng tôi so sánh công ty mình bây giờ với tình cảnh công ty

vào đầu năm 2020,

So we were when we started --

lúc ấy chúng tôi có một số sản phẩm ứng cử viên đang được kiểm tra lâm sàng,

When we compare ourselves with the situation we had

nhưng công ty lại cần gọi vốn mỗi năm hoặc mỗi hai năm.

at the beginning of 2020,

we had a number of product candidates in clinical testing,

Giờ thì chúng tôi có đủ khả năng để thực hiện toàn bộ tầm nhìn của công ty.

but the company required funding every year or every second year.

Chúng tôi thành lập BioNTech

với ý tưởng thực sự để đưa ra những phương pháp điều trị mới

Now we have a situation to really address the full vision of the company.

cho bất cứ nơi nào có nhu cầu y tế cấp thiết chưa được đáp ứng.

We started BioNTech

with the idea really to provide novel treatments

Giờ thì chúng tôi có thể làm được điều này ở quy mô lớn hơn và rộng rãi hơn,

wherever there is a high unmet medical need.

và mang những cải tiến của mình đến với bệnh nhân nhanh hơn.

And we now can do that in a much larger and broader scale,

CA: Cả hai người đều xuất thân từ gia đình nhập cư sang Đức từ Thổ Nhĩ Kỳ.

and bring our innovations faster to patients.

Người nhập cư đã và đang phải đối mặt với thời gian khó khăn ở các nước, bao gồm Đức

CA: You are both from families who immigrated from Turkey to Germany.

thế nhưng theo tôi, ông bà

đã giúp thay đổi cuộc tranh luận về sự nhập cư này,

Immigrants have faced hard times in many countries, including Germany.

ở Đức và các nơi khác nữa,

chỉ bằng thành công phi thường mà ông bà đã đạt được

And yet you, I think,

tạo nên công ty dẫn đầu thế giới này ở Đức.

have helped transform the debate about immigration,

in Germany and elsewhere,

just by the extraordinary success that you've achieved

Ông bà có thấy vui với những tác động mà mình mang lại về vấn đề này không?

creating this world-leading company in Germany.

UŞ: Điều này có hơi bất ngờ

bởi cái cách mà chúng tôi làm khoa học,

Do you take joy for the impact you may have had on this issue?

và cách mà chúng tôi ghi nhận mọi người đã làm việc hiệu quả theo các nhóm ra sao

UŞ: It is somehow surprising

because the way how we do science,

là không tập trung vào chuyện người đó đến từ đâu

and how we recognize how people work effectively in teams together

mà là vào những gì họ có thể cống hiến.

Trong công ty của mình, chúng tôi có những nhân viên đến từ hơn 60 nước khác nhau.

is not to us from where the person is coming,

but what the person can contribute.

Chúng tôi là một nhóm các nhà khoa học quốc tế

So in our company, we have employees from more than 60 countries.

cũng như bao viện nghiên cứu khác.

So we are an international group of scientists,

Vậy nên chúng tôi công nhận là toàn cầu hóa thật sự giúp

as any other research institution.

mang những con người, các nhà khoa học hay những kĩ sư vào trong cùng một nơi,

So we have to recognize that globalization really helps

cho phép chúng tôi làm việc cùng nhau

to bring people, scientists or other engineers into one place,

và tạo ra những thành quả phi thường.

Đối với cả hai, chuyện này được xem là đặc biệt có hơi bất ngờ.

allowing to work together

and to come with extraordinary results.

Thật sự nó chỉ là cách khoa học và nghiên cứu hoạt động một cách xuất sắc.

For us, this is somehow surprising that this is seen as special.

CA: Những gì ông bà đạt được là phi thường và đầy cảm hứng,

và theo dõi sự phát triển của hai người trong những năm tới sẽ rất hứng khởi đây.

It is just the way how excellent research and science work.

Cảm ơn rất nhiều. Xin cảm ơn.

CA: Well, it's extraordinary and inspiring what you've achieved,

and it'll be very exciting to track progress over the coming years.

Thank you so much. Thank you.