How I'm making bricks out of ashes and rubble in Gaza | Majd Mashharawi

Çeviri: Serdar Cülük Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Yes, it's dark.

Evet, karanlık.

I'm wondering how long we can all stand it

Telefonları elimize alıp flaşlarını açmadan

without picking up our phone and turning the flashlights on.

buna ne kadar dayanabileceğimizi merak ediyorum.

Seconds?

Saniyeler?

Minutes?

Dakikalar?

A whole hour?

Bir saat mi?

Don't worry, I'm not going to give you my whole speech in the dark.

Telaşlanmayın, tüm konuşmamı karanlıkta yapmayacağım.

But it's something I'm used to.

Fakat bu benim alıştığım bir şey.

For more than 10 years, I and two million people back home

10 yıldan fazladır, ben ve memleketimdeki iki milyon insan

karanlıklarda yaşıyor,

have been living in darkness,

locked between two borders

iki sınır arasına hapsedilmiş bir şekilde

that are nearly impossible to leave, literally,

kelimenin tam manasıyla yaşamının imkansız olduğu

in an area that spans 25 miles long and about five miles wide.

40 km uzunluğa ve yaklaşık 8 km genişliğe sahip alanda.

I am Palestinian, and I am from Gaza.

Ben Filistinliyim, Gazzeliyim.

I grew up there and I still live there.

Orada yetiştim ve halen de orada yaşıyorum.

In Gaza, we have a whole lot of nothing.

Gazze'de çokça yokluğa sahibiz.

And I aim to create something from that nothing.

Ben de yokluktan bir şeyler üretmeyi amaçladım.

When a community is cut off from the world,

Dünya ile bağlantısı kesilmiş bir toplumda

all that we need to do is ... what?

yapmamız gereken şey nedir?

To think outside the box.

Kalıpların dışına çıkmak.

Way outside the box.

Kalıpların dışında bir yol.

That thinking led me to two projects

Bu, bana iki proje hakkında düşünmemi sağladı,

to address two serious issues in my community.

memleketimdeki iki ciddi sorun:

The need for building materials and the need for electricity and energy.

İnşaat malzemeleri ihtiyacı ve enerji-elektrik ihtiyacı.

Two essential ingredients of life.

Yaşamın iki ana gereksinimi.

Both are in lack of supply in Gaza.

Fakat Gazze'de ikisi de eksik.

First, I'm not here ...

Öncelikle, burada sadece

just to talk about the occupation we have back home.

memleketimdeki mesleğim hakkında konuşmak için bulunmuyorum.

The siege, the wars, the bombs, the protests

Askeri abluka,

savaş, bombalar, protestolar veya ölü sayısı.

or the death toll.

I am here because I wanted to show that we can live through it all.

Buradayım çünkü tüm hepsine rağmen yaşayabileceğimizi göstermek istedim.

I am here because I wanted to make a change.

Buradayım çünkü bir değişiklik yapmak istedim.

I am here to tell you

Sizlere şunu söylemek için buradayım,

that I am a statistic that cannot be ignored.

ben göz ardı edilemez bir istatistiğim.

In the 2014 war, thousands of houses were destroyed.

2014 yılındaki savaşta binlerce ev yerle bir edildi.

Those houses were made from sunbaked stones and blocks.

Bu evler güneşte kurutulmuş taşlar ve bloklardan yapılmıştı.

Those houses stood for decades and decades.

Onlarca yıl ayakta durmuşlardı.

Those houses were for my family, friends, neighbors,

Bu evler ailem, arkadaşlarım, komşularım

everyone I know.

ve tanıdığım herkes içindi.

At that time, I asked myself a question:

O zaman kendime bir soru sordum:

What can I do for people?

İnsanlar için ne yapabilirim?

How can I help them?

Onlara nasıl yardım edebilirim?

I knew we weren't able to get cement, aggregate and sand

Savaşın tahrip ettiği şeyi yeniden inşa etmek için

çimento, çakıl ve kum elde edemediğimizi biliyordum.

to rebuild what the war destroyed.

But also, maybe we can use something from inside the community,

Fakat topluluğumuzun sahip olduğu bir şeyleri kullanabilirdik,

something we already had.

çoktandır elimizde olan bir şeyleri.

I started to put things together.

Bir şeyleri bir araya getirmekle başladım.

First, paper as a filler, instead of the aggregate we import.

İlk olarak, çakıl ithal etmek yerine dolgu maddesi olarak kağıt kullandım.

But that did not work out.

Fakat bu yöntem işimize yaramadı.

What about using glass powder to replace part of the cement?

Çimento yerine cam tozu kullanmak mı?

But that failed, too.

Fakat bu da başarısız oldu.

I guessed making building blocks out of mud would be a great idea.

Çamurdan bina blokları üretmenin harika olacağını düşündüm.

But unfortunately, it didn't work out.

Fakat maalesef, işe yaramadı.

During the process of burning the mud blocks,

Çamur bloklarının pişirilmesi sırasında

we had a huge amount of ashes.

devasa boyutlarda kül elde ettik.

And I was like, "Why don't we use those ashes?"

Ve kendime şunu sordum: ''Neden bu külleri kullanmıyoruz?''

The idea flashed in my mind.

Fikir bir anda aklımda flaş gibi patladı.

"Let's use it and combine it with the rubble of the demolished houses

''Yerle bir olmuş evlerin molozlarıyla, külleri birleştir

and make building blocks out of it."

ve bunlardan yapı malzemeleri üret.''

After more than 150 failed experiments,

150'den fazla başarısız deneme

and over six months of research,

ve 6 aylık araştırmadan sonra,

I actually made it.

gerçekten de bunu yaptım.

(Applause)

(Alkış)

I created a building block

Briketler ürettim,

out of the ashes and rubble of the demolished houses.

küllerden ve yıkılmış evlerin molozlarından.

It's here, it came all the way with me.

O burada, tüm yol boyunca benimle birlikte geldi.

Well, it came before me.

Aslında benden önce geldi.

So, it's lighter,

Daha hafif,

it's cheaper, and it's stronger.

daha ucuz ve daha dayanıklı.

(Alkış)

(Applause)

This building block --

Bu briket... tabii ki de kendinize soruyorsunuz,

of course, you ask yourself, "How did this girl do it?"

''Bu kız bunu nasıl yaptı?''

It's not that hard, and it's not that easy.

Bu zor değil, kolay da değil.

First, we collected rubble from all around the Gaza Strip.

Öncelikle, Gazze şeridindeki molozları topladık.

Then we combined it with the ashes that came from the landfills.

Sonrasında onları depolama alanlarından gelen küllerle birleştirdik.

When the recipe is done, it's time for baking.

Tarif tamamlandığında sıra pişirmeye geldi.

So we mold the blocks, as you can see in the photo,

Fotoğrafta da gördüğünüz gibi briketleri kalıplara döktük

and we cure it using water steam.

ve su buharı kullanarak onu temizledik.

Ben bu materyale ''Yeşil Pasta'' adını verdim

I call the material "Green Cake,"

and people now can use it not only to rebuild old houses,

ve insanlar şuanda bunlarla sadece eski evlerini tamir etmiyorlar,

but also to build new complete structures.

ayrıca yeni yapılarda inşa ediyorlar.

Green Cake so far has created jobs for more than 30 people.

Yeşil Kek şimdiye kadar otuz kişiye iş imkanı sağladı.

And we were able to rebuild around 50 apartments,

Ve elliden fazla apartmanı yeniden inşa edebildik,

each one of them the size of a household almost for eight people.

bunların her birinin boyutu neredeyse sekiz kişilik bir hane halkı için yeterli.

We also trained fresh graduates, female and male,

Biz ayrıca yeni mezun kadın ve erkekleri eğittik,

which is not very common in the community.

toplumumuz için çok yaygın bir durum değil bu tabii ki.

And we got several awards, locally and globally.

Yerel ve global olarak birçok ödül aldık.

This block is not just only a building block.

Bu briket, sadece bir inşaat briketi değil.

It changed the stereotype about women in Gaza

Bu, Gazze'de kadınlara karşı olan ön yargıları değiştirdi,

that stated this type of work is meant for men.

bu tarz işler erkek işidir şeklindeki ön yargıları.

Education is the strongest weapon we have

Eğitim; özgürlük, iyi bir yaşam ve gelecek için

savaşabileceğimiz en güçlü silahtır.

to fight for our freedom, decent life and future.

My background helped me to do this block.

Geçmişim bu briketi yapmamda bana yardımcı oldu.

I went to the Islamic University of Gaza, and I studied civil engineering,

Gazze İslam Üniversitesi'ne gittim ve inşaat mühendisliği okudum.

where there was a one-to-six female-to-male ratio.

Burada kadınların erkeklere göre oranı altıda birdi.

Everyone told me I would end up without a job.

Herkes bana sonunda işsiz kalacaksın dedi.

Erkekler için olduğu düşünülen bir alana girmiştim.

I went for a major that's meant for men.

But their lack of encouragement did not deter me; it inspired me.

Fakat onların teşvik etmemesi beni caydırmadı tam tersine bana ilham verdi.

(Applause)

(Alkış)

Engellemelerle dolu bu uzun yolculuk ve 2 yıllık çalışmanın ardından

After this long journey with the block, and after two years,

what Gaza does need is not just building blocks.

Gazze'nin sadece brikete ihtiyacı olmadığı açıktı.

We also need electricity, we need the energy.

Bizim ayrıca elektriğe ve enerjiye ihtiyacımız vardı.

I developed a new company called SunBox.

Adı SunBox olan yeni bir şirket kurdum.

SunBox is a smart solar kit that we source from China,

Çin'den aldığımız SunBox, güneş enerjisi ile çalışan akıllı cihazlardır

and we engineer it to fit the market need.

ve onları tüketicinin ihtiyaçları doğrultusunda düzenledik.

It powers not only light, but also laptops, phones,

Sadece ışık sağlamıyordu, laptoplar, telefonlar,

internet connection, a fan or a TV.

internet bağlantıları, fanlar ve televizyonlar için kullanılıyordu.

We teach local vendors and technicians

Yerel satıcıları ve teknikerleri cihazları

to sell, install and provide customer services for people.

satmaları, kurmaları ve müşteri hizmetleri sağlamaları için eğittik.

We got the project off the ground

Projeyi küçükten başlattık,

by providing 15 families with solar energy.

öncelikle 15 aileye güneş enerjisi sağladık.

One of the solar units we installed in a refugee camp.

Bir tane güneş enerjisi ünitesini mülteci kampına koyduk.

The next day I came to check what happened with the solar,

Diğer gün neler olduğunu görmek için geri geldim

and I found a whole neighborhood watching a football match

ve tüm semti futbol maçı izlerken buldum,

using our device.

hem de bizim cihazları kullanarak.

I was like, "Wow, that's going to create a huge impact in the community."

O an bunun toplumda büyük bir etki yaratacağını anladım.

That encouraged us to go to the second round

Bu, bize ikinci aşamaya geçmek için cesaret verdi:

of bringing 200 units.

''200'ün üzerinde ünite getirmek''

But each unit costs around 350 dollars.

Fakat her ünitenin fiyatı 350 dolar civarı.

And a Palestinian family can't afford the 350 dollars.

Fakat Filistinli ailelerin parası buna yetmez.

So we had to think, again, outside the box:

Biz yeniden alışılmışın dışında düşünmeye başladık:

How can we make this happen?

''Bunu nasıl yapabiliriz?''

Eğer tüm semt bir cihazı kullanarak maç ilzeyebiliyorsa

If a whole neighborhood can watch a football match using one device,

it means two, three and four families can share one device

bunun manası üç yada dört aile bir cihazı kullanıp

and enjoy the electricity.

elektriğin keyfini çıkartabilir.

What we did is, we created a new business model

Bizim yaptığımız şey, ''paylaşmak önemsemektir''

called "sharing is caring."

adlı bir yeni iş modeli yaratmaktı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The sharing is caring business model

Paylaşmak önemsemektir iş modeli;

says two families share one unit, three families share one unit,

iki aile bir üniteyi, üç aile bir üniteyi paylaşır

ve masraflar bölünür, böylece parasını karşılayabilirler.

and they split the cost, so they can afford paying for it.

Well, the idea caught on.

Fikir beğenildi.

I didn't expect that, but it just happened.

Bunu beklemiyordum ama oldu.

In less than two weeks,

İki haftadan kısa bir süre içinde,

we were able to provide over 200 people with electricity.

200'den fazla kişiye elektrik sağlayabildik.

(Applause)

(Alkış)

And the question here: How did the idea catch on?

Ve soru şu: Fikir nasıl tutuldu?

We went to community centers --

Toplum merkezine gittik,

those are places, you know for whom?

işte burası.

Peki, kimler için biliyor musunuz? Sadece erkekler için.

Only for men.

So it was so weird for a woman to go there.

Yani, bir kadının oraya gitmesi oldukça tuhaf.

And I told them, "We have a great idea.

Ve onlara harika bir fikrimin olduğunu söyledim.

We will give you electricity,

Size elektrik vereceğiz,

you give us people who need this electricity."

siz de bize elektriğe ihtiyacı olan insanları söyleyeceksiniz.

Now, families are approaching us from all around the Gaza Strip.

Şimdi, Gazze Şeridi'nin her tarafından aileler bize yakınlık gösteriyor.

I received a phone call from the team this morning, saying,

Bu sabah bir takımdan telefon aldım,

"Majd, please, we are under pressure, we work 16 hours a day,

bana ''Majd, lütfen biz baskı altındayız, günde 16 saat çalışıyoruz,

we will not be able to work like this.

böyle çalışmaya devam edemeyeceğiz.'' dedi.

Families are calling us every second. They want solar energy."

Aileler bizi her an arıyor ve güneş enerjisi istiyorlar.

Muna, from one of the families we installed the solar unit for,

Güneş paneli kurduğumuz ailelerden birinin mensubu olan Muna,

she told me, "You know, Majd,

bana şunları dedi: ''Biliyor musun Majd?

I've never imagined I will control something in my life.

Hayatımda bir şeyleri kontrol edebileceğimi hiç hayal etmemiştim.

Now I can control my source of energy.

Fakat şu anda enerji kaynağımı kontrol edebiliyorum.

I feel so special."

Kendimi çok özel hissediyorum.''

What you take for granted is a privilege for others.

Sahip olduğunuz şeyler başkaları için birer imtiyaz.

People like Muna.

Muna gibi insanlar

She doesn't want to fight.

Kavga etmek istemiyorlar.

She doesn't want to stay in a bad life.

Kötü bir yaşam içinde olmak istemiyorlar.

She's only looking for a better life.

Sadece daha iyi bir yaşam arıyorlar.

Our vision, or I would say, everyone's vision in Gaza --

Bizim vizyonumuz, aslında Gazze'deki herkesin vizyonu...

which I am very privileged to represent the people back home --

-burada memleketimi temsil ettiğim için çok imtiyazlı hissediyorum-

is to have a good life, a future.

gelecekte güzel bir yaşama sahip olmaktır.

We need to build the infrastructure of hope.

Sermaye olarak umudu inşa etmeye ihtiyacımız var.

We want to tell them it's possible to happen,

Onların bunun mümkün olduğunu,

insan olarak bunların yapılabileceğini söylemek istiyoruz.

it's possible to be treated as a human being.

I don't have to cross four borders to come here.

Buraya gelmek için 4 tane sınır geçmek zorunda değilim.

I can just go to the airport,

Sadece havalimanına gidebilirim,

see the people outside,

dışarıdaki insanları görebilir,

see what the world looks like.

dünyanın neye benzediğini öğrenebilirim.

Thank you so much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)