Birds Aren’t Real? How a Conspiracy Takes Flight | Peter McIndoe | TED

Çeviri: Tuana Terzi Gözden geçirme: esra kurul

Hi, I'm Peter.

Merhaba, Ben Peter.

And six years ago,

Bundan altı yıl önce

I received information that changed the course of the rest of my life.

hayatımın akışını değiştirecek bir bilgi edindim.

From 1969 through 2001,

1969′dan 2001′e kadar,

the US government murdered over 12 billion birds

Amerikan hükümeti, Amerika semalarındaki 12 milyon kuşu katletti.

in the American skies.

They did this using poisonous toxins dropped from airplanes

Bunu, 40 yıl boyunca uçaklardan atılan

that was contagious and murdered all of the birds

ve kuşları katleden, bulaşıcı ve zehirli toksinler

over the course of about 40 years.

kullanarak yaptılar.

Now, I know this is not the public understanding of this

Biliyorum bu kamuya açık bir konu değil

and may sound absurd,

ve kulağa tuhaf gelebilir

but please just bear with me and keep an open mind

ama lütfen açık fikirli olun ve beni dinleyin.

and just be respectful, please, as I share this information with you.

Ve bu bilgileri sizinle paylaştığım esnada lütfen saygılı olun.

I know a lot of you may be wondering

Şimdi diyeceksiniz ki,

why would the government kill 12 billion birds?

“Hükümet neden 12 milyon kuşu öldürsün ki?”

It seems like an awful lot of trouble for a government to go through.

Hükümet neden kendi başına bu kadar iş açsın ki?

The reason is as devastating as it is simple.

Bunun basit olduğu kadar çarpıcı bir sebebi var.

For each bird the government killed,

Hükümet, katlettiği her kuşu,

they replaced it with a surveillance drone replica in disguise

Amerikalıları gözetlemek için tasarlanmış kuş kılığındaki

designed to spy on the American people.

casus dronelar ile değiştirdi.

Now ...

Şimdi,

Some may say,

bazıları şöyle diyebilir,

if you're the government, at least,

İnsanların güvenliği için

that this is a worthy sacrifice, these 12 billion lives,

12 milyon kurban vermek, bir hükümete göre

for the safety of the people, right?

biraz fazla değil mi?

I don't know about that,

Orasını bilemem.

Özgürlüğümüze ciddi bir set çekiyor gibi duruyor.

it seems like a pretty serious limit on our freedom,

wouldn't you agree?

Öyle değil mi?

The proof that birds are robots is all around us, if you start looking.

Kuşların robot olduğuna dair pek çok kanıt bulunuyor.

For starters, birds charge their batteries on power lines --

İlk olarak, kuşlar elektrik tellerinde şarj oluyorlar.

(Laughter)

(Kahkaha)

So they can refuel up high

Böylelikle depolarını dolduruyorlar

and they can watch the civilians, you know.

ve bildiğiniz gibi halkı gözetliyorlar.

They also track civilians using a liquid tracking device.

Aynı zamanda sıvı bir takip aracı kullanıyorlar

(Laughter)

(Kahkaha)

You ever wonder why birds poop on your car?

Neden arabanıza dışkılarlar düşünmediniz mi?

Do you need more evidence?

Hala inanmadınız mı?

Really, I can go all day up here.

Bütün gün sayabilirim, gerçekten.

Who here has seen a baby pigeon?

Aranızda bebek güvercin gören var mı?

You haven't, have you?

Yok, değil mi?

It's weird.

İlginç.

There's all these adult pigeons where are all the babies?

Yetişkinler hep burada ama bebekleri nerde acaba?

They come out of the factory as adults, so ...

Fabrikadan yetişkin olarak çıktıkları için...

(Laughter)

(Kahkaha)

There's no organic growth, you know.

Doğal bir büyüme süreci yok tabii.

It's a smoking gun.

Her şey ortada.

Over the years,

Yıllar boyunca,

as I began putting this information together,

edindiğim bütün bilgileri birleştirdikçe,

I began realizing the extent of all this.

Bütün olan bitenin farkına vardım.

And there were times I wished I never even learned this.

Ve keşke farkında olmasaydım dediğim zamanlar oldu.

My life would be so much easier.

Hayatım çok daha basit olurdu.

You know, I remember before I knew this information, I was happier,

Öyle ya, bunları bilmeden önce çok daha mutluydum,

my steps were lighter, you know.

kuş gibi hafiftim.

But I always come back to this.

Ama dönüp dolaşıp diyorum ki,

It is my moral obligation

bunu bilen sayılı kişilerden olduğum için

as one of the few privileged enough to know this,

siz koyunları bilgilendirmek

to share it with you, the blind sheep, you know.

benim ahlaki sorumluluğum.

(Laughter)

(Kahkaha)

And that's what I've been doing for years now.

Ve yıllardır böyle yapıyorum.

I'm a part of a movement called Birds Aren't Real.

Kuşlar Gerçek Değil adlı hareketin bir parçasıyım.

And in 2021,

Ve 2021′de,

I was promoted to public information officer for the movement.

Bu hareketin halkla ilişkiler görevlisi olarak atandım.

It's the honor of my life.

Hayatımın en büyük onuruydu.

I had one job.

Tek bir görevim vardı.

Oh, thank you, thank you.

Teşekkürler, sağolun!

(Applause)

(Alkış)

Thank you.

Teşekkürler.

My one job was to deprogram the public from the bird lie.

Görevim, halkımı bu kuş yalanı hakkında bilinçlendirmekti.

And deprogram is a very specific word because you all are programmed.

“Bilinçlendirmek” çok özel bir kelimedir. Hepiniz bilinçsizsiniz.

You know that, right?

Biliyorsunuz değil mi?

We live in a pro-bird civilization drenched in propaganda.

Propagandaya maruz kalmış kuş yanlısı bir toplumda yaşıyoruz.

For instance, every state has a state bird,

Mesela, her eyaletin bir kuşu var.

the national mascot is a bald eagle,

Milli maskotumuz kel kartal.

presidents don't talk, they tweet,

Başkanlarımız konuşmuyor, tweet atıyor

then the tweets are covered on the bird-logo media.

ve tweetler kuş logolu bir medyaya gidiyor.

Once I knew this, my first order of business

Bunu öğrenir öğrenmez ilk işim,

was to get the information out to the American people,

bu bilgiyi Amerikan halkına sunmak,

get off the internet into the real world.

internetten gerçek dünyaya dönmekti.

So that's what I did.

Öyle de yaptım.

I bought a van,

Bir karavan alıp,

covered it in decals with facts.

onu gerçeklerle süsledim.

I wanted to turn the highway into an information highway,

Otoyolu gerçeklik otoyoluna dönüştürmek,

awaken the people.

insanları uyandırmak istedim.

I went city to city, holding rallies,

Şehirden şehre gittim, mitingler düzenledim.

meeting up with our thousands of supporters, growing by the day.

gün geçtikçe büyüyen destekçilerimizle buluştum

And I was putting up billboards wherever we went,

Gittiğimiz her yere panolar koyduk.

sharing our simple but powerful message.

Basit ama güçlü mesajımızı paylaştık.

Look how beautiful it is.

Bakın ne kadar güzel.

[KUŞLAR GERÇEK DEĞİL]

Now, the government,

Şimdi, hükümet...

(Laughter)

(Kahkaha)

the government did take note of what we were doing

Hükümet ne yaptığımızı anladı,

and they sent some intimidators to try and deter us from our mission.

ve bizi yolumuzdandan çevirmek için gözdağı gönderdi.

You can see them right there.

Burada görebilirsiniz.

(Laughter)

(Kahkaha)

But we did not fold.

Ama boyun eğmedik.

We kept on going.

Devam ettik.

We started holding rallies at some of the most evil pro-bird corporations

En şeytani kuş yanlısı şirketlerin önünde mitingler düzenledik.

in the world, starting with Twitter,

Twitter’dan başlayarak.

where we brought hundreds out to protest their pro-bird logo.

Kuş yanlılarını protesto etmek için yüzlerce kişi topladık

Months later, we brought 500 people out to CNN headquarters

Birkaç ay sonra, kuş karşıtlarının

sigortalarının karşılanması için, canlı yayında

to demand fairer coverage for bird truthers on air.

CNN merkezine 500 kişi topladık.

Then just last year,

Geçtiğimiz yıl,

we brought 2,000 people out to Washington Square in New York City

belediye başkanının şehirdeki bütün kuşları kapatması için

to demand that the mayor shut down every pigeon in the city.

Washington Meydanı’nda 2.000 kişi toplandık.

(Laughter)

(Kahkaha)

Here's what that looked like.

İşte böyleydi.

(Crowd shouting) Birds aren't real!

(Sloganlar)

Birds aren't real!

[KUŞLAR GERÇEK DEĞİL]

Birds aren't real!

[KUŞLAR GERÇEK DEĞİL]

Birds aren't real!

(Laughter)

(Kahkaha)

Can't even tell you how that felt.

Ne hissettirdiğini tarif edemem.

I took that video standing on the top of the van, megaphone in hand,

Bu videoyu elimde megafonla karavanın üzerinde çektim.

knowing we were awakening a country that needs it so badly.

Biliyordum ki ülkemin bilinçlenmeye ihtiyacı vardı.

I can't think of anything more beautiful.

Bundan daha güzel ne olabilir?

OK, let me start this talk over.

Tamam, şimdi baştan başlıyoruz.

I do not actually believe that birds are robots.

Gerçekten de kuşların robot olduğuna inanmıyorum.

And everyone else in this picture is also in on the bit.

Bu fotoğraftaki herkes de biraz olayın içinde.

This is a character that I played for four years.

Bu, benim dört yıl boyunca oynadığım bir karakter.

The leader of a fake movement with fake evidence and a fake history.

Sahte bir tarihle başlayan sahte bir hareketin sahte lideri.

Our goal was to convince the public

Amacımız, kamuyu bu alaycı hareketin

that our satirical movement was a real one.

gerçek olduğuna inandırmaktı.

And see if the media would believe what we were saying.

Medyanın bize inanıp inanmayacağını görmekti

To do this, I played this character that I just showed you.

İşte bu yüzden biraz önce size gösterdiğim karakteri oynadım.

We held rallies, put up billboards.

Mitingler düzenledik, panolar kurduk.

We even sent the media a lot of fake evidence.

Medyaya birçok sahte kanıt gönderdik.

We hired an old actor to pose as an ex-CIA agent

Suçunu itiraf eden eski bir CIA ajanını oynaması için

confessing to his crimes.

bir oyuncu tuttuk.

We sent them a historic email leak called "Poultry Gate"

Onlara Pentagon’dan aldığımız Rezalet Geçidi isimli

sızdırılmış, tarihi bir e-posta gönderdik.

that came out of the Pentagon,

(Laughter)

(Kahkaha)

where we forged hundreds of fake emails

İktidar ve devlet memurlarının da kuş senaryosunun

exposing elites and government officials in the bird drone surveillance plot.

içinde olduğunu açığa çıkartan yüzlerce sahte e-postalar hazırladık.

It didn't take much to convince the media.

Medyayı ikna etmek çok da zor olmadı.

After just one summer holding rallies like this,

Mitingler düzenlediğimiz bir yazın sonunda

it became nationally syndicated news

50 yıldır süregelen bir hareket olduğumuz

on tons of local news stations

onlarca yerel haber kanalında

that we were a real movement that had been around for 50 years.

artık resmiyeti bulmuştu.

And there was a resurgence happening where it was coming back

Ve bendeniz liderliğinde bu oluşumun

and there was a radical new leader, myself, bringing the movement back

radikal bir yeniden doğuşu yaşanıyordu.

as the rise of conspiracy theories swept the nation.

Bir yandan komplo teorileri ülkeyi kasıp kavuruyordu.

At this point, I'm sitting on my couch,

Tam bu esnada, ben de koltuğumda oturmuş,

watching the media report on my fake movement as a real one

medyanın sahte hareketimi gerçek sanmasını izliyor

and figure it is probably time to come out of character.

ve artık karakterden çıkmanın vaktinin geldiğini düşünüyorum

One, because we'd accomplished what we came there to do.

Çünkü hem amacımıza ulaşmıştık,

But also, I didn't want this to snowball in anything that was never supposed to.

hem de olayın çığ gibi büyümesini istemiyordum.

So in 2021, I broke character,

2021′de karakterden çıktım.

revealed the movement was a farce on the front page of The New York Times.

Olayın hicivden ibaret olduğunu New York Times’ın manşetinde açıkladım.

And I was very proud, as you can see.

Göründüğü üzere pek de gururluydum.

Allow me to reintroduce myself one more time.

Kendimi tekrar tanıtmama müsade edin.

Hi, I'm Peter.

Merhaba, ben Peter.

Can you say, "Hi, Peter?"

Selam verebilir misiniz?

(Audience) Hi, Peter.

[Merhaba Peter!]

Hey.

Selam!

Kendimden kısaca bahsetmek isterim.

I'd like to tell you a little bit about myself.

I grew up in Arkansas in Little Rock,

Little Rock, Arkansas’da büyüdüm.

where I was home-schooled on the outskirts of town.

Şehrin bir kenar mahallesinde evde eğitim aldım.

The community that I grew up with was hyper conservative and religious,

Büyüdüğüm çevre oldukça muhafazakar ve dindardı.

and almost everyone that I knew believed in some form of conspiracy theory,

Tanıdığım hemen herkes bir komplo teorisine inanıyordu.

whether it was that Obama was the Antichrist

Bazıları Obama’nın Deccal olduğuna,

or that there are microchips in the vaccines.

bazılarıysa aşılarda mikroçip olduğuna inanırdı.

During my entire life, I always felt like I was on the fringes of normal society.

Hayatım boyunca kendimi hep toplumun eşiğinde hissettim.

So, as you can imagine,

Tahmin edebileceğiniz üzere

when it became time for me to play a character,

konu karaktere girmeye gelince,

the conspiracy theorist was a pretty easy one for me to tap into.

komplo teorisyenini oynamak benim için çocuk oyuncağıydı.

During the years in character, I used the same cadence,

Karakterde olduğum yıllar boyunca çevremden aşina olduğum

logic and arguments as those I grew up around,

mantık ve iddialara ayak uydurdum.

just with a different theory swapped in.

Değiştirdiğim tek şey teori oldu.

I was really dedicated to playing this character as convincingly as I could,

Oynadığım bu karaktere son derece bağlıydım

inandırıcı ve nizami olmasına özen gösterdim.

as method as possible.

So I spent days, sometimes, in character,

Bazen bu karakterde günler geçirdim.

a lot of time out in public with the van there,

Karavanımla halka karıştım,

just talking with strangers.

yabancılarla konuştum.

It led to hundreds of interactions with strangers

Bu da gerçek bir komplo teorisyeni olduğuma

who thought that I was a real conspiracy theorist.

inanmış bir çok insanla iletişime geçmemi sağladı.

I'd often be out there, cowboy hat on,

Çoğu zaman, başımda kovboy şapkamla

handing out fliers that said things like,

insanlara sloganlı broşürler dağıtıyordum.

"If it flies, it's spies."

“Uçuyorsa, gözetliyordur.”

(Laughter)

(Kahkaha)

We had another flyer that said,

Başka broşürde şöyle yazıyordu,

"Birdwatching goes both ways."

“Kuş gözlemciliği ikiye ayrılır.”

(Laughter)

(Kahkaha)

And during these times, as I'm handing out flyers and talking with people,

Bu dönemde, insanlara broşür dağıtırken,

there were hundreds, maybe thousands of instances over the years

yüzlerce ve hatta belki binlerce kez yabancıların,

where strangers would approach me.

bana girişmeye çalıştıkları oldu.

You know, they'd see me in public and I'd see them notice me.

Beni görüyorlardı ben de onların beni gördüğünü görüyordum.

And walk up to me with complete disdain on their face.

Bana son derece tepeden bakıp,

They thought that I was a real conspiracy theorist.

gerçek bir komplo teorisyeni sanıyorlardı.

And time and time again, they'd come up to me,

Zaman zaman bana gelip,

look me right in the eyes, just as close as I am to you right here,

sizinle aynı mesafeden bana bakıyorlar

and they would tell me how stupid I am.

ve bana ne kadar aptal olduğumu söylüyorlardı.

They'd tell me I was uneducated, that I was crazy.

Bana cahil ve eğitimsiz olduğumu,

That I was the problem with this country.

Ülkenin sorunun ben olduğumu söylüyorlardı.

When this happens,

Böyle olduğunda,

I didn't feel the emotions of the character that I thought I would.

Karakterimin hissedeceğini düşündüğüm duyguları hissetmiyordum.

My out-of-character self may interpret these interactions

Kendi benliğim bu söylemleri bir hiciv projesine

as a funny response to someone that fell for the comedy project,

verilen komik cevaplar olarak düşünebilirdi.

but instead I felt the emotions of the character.

Ben ise karakterimin duygularını hissediyordum.

I felt emboldened and I felt sad and angry.

Tahrik edilmiş, üzgün ve kızgındım.

Like they didn't even take the time to know me.

Beni henüz tanımıyorlardı bile.

They instantly condemned me, judged me and othered me.

Birdenbire beni ayıplamış, yargılamış ve ötekileştirmişlerdi.

I'd found myself on the opposite side of this equation that I'd grown up around,

Kendimi içimde büyüdüğüm çevrenin denkleminin karşı tarafında buldum.

the normal and the fringe.

Normal ve Öteki.

And in those moments when those people were talking to me,

Ve insanlar benimle konuşurken,

they could not have been more ineffective

istediklerini sandıkları şeyler konusunda

at what I would assume they really want.

bu kadar etkisiz olabilirlerdi.

Less conspiracy theorists in the world.

Ki bu da daha az komplo teorisyeniydi.

These experiences, hundreds of them over the years,

Yıllar boyu insanların ötekileştirdikleri ile iletişimlerini

watching how people interact with those on the fringes of our society

izlerken edindiğim yüzlerce tecrübe, bana komplo teorisyenlerine

gave me an entirely new perspective on our approach to conspiracy theorists,

nasıl yaklaşması gerektiği hakkında yeni bir bakış açısı kazandırdı.

whether it's how we frame them in the conventional media,

İster onları medyada nasıl konumlandırdığımız olsun,

to how we deal with those in our own lives.

ister kendi hayatlarımızda nasıl davrandığımız olsun.

If our goal is to live in a shared reality with our neighbors,

Eğer amacımız komşularımızla birlik içinde yaşamak ise

what if our current approach isn't bringing us any closer to that?

ya şu anki yaklaşımımız bizi bu amaca götürmüyorsa?

What if by talking to conspiracy theorists like they're ignorant and stupid,

Ya komplo teorisyenlerine cahil ve aptal muamelesi yapmak

we're actually pushing them farther away from the truth

onları, göstermek istediğimiz gerçeklikten

that we want them to see?

daha da uzaklaştırıyorsa?

Because what happens when someone tells you that you're stupid,

Biri size aptal olduğunuzu,

you're all wrong, you're the problem?

hatalı ve sorunlu olduğunuzu söyleseydi ne olurdu?

You'll feel judged and dismissed.

Yargılanmış ve dışlanmış hissederdiniz.

And most importantly, you’ll feel othered,

En önemlisi de ötekileştirilmiş hissederdiniz.

which may lead you to look for safety

Ve sizin gibi düşünen insanlarda

in those who are like-minded

güven aramak isterdiniz.

to do what they have been doing for you.

Size yaptıklarını yapabilmek için.

Affirm your selfhood, give you a sense of identity, belonging.

Benliğinizi onaylamasını, kimliğinizi ve aidiyetinizi size vermesini isterdiniz.

These are some of the most basic human desires.

Bunlar en temel insani ihtiyaçlardır.

We have to consider that conspiracy theorists

Komplo teorisyenlerinin sebepsiz yere

are not just joining these groups for no reason.

bu gruplara katılmadıklarını göz önünde bulundurmalıyız.

They're getting rewards out of these,

Bunların karşılığını alıyorlar.

things that we are all looking for,

Hepimizin aradığı şeyleri buluyorlar,

a sense of purpose, community.

bir amaç, topluluk gibi şeyler.

I grew up with the internet

Ben internet ile büyüdüm.

and during my time with this project, especially out of character,

Bu proje döneminde, özellikle karakterden çıktığımda,

people have talked to me about the misinformation age

insanlar bana sürekli yanlış bilgi çağından,

and this, you know, terrifying problem of online echo chambers

malumunuz korkunç çevrimiçi yankı odalarından,

ve komplo teorisyenlerinden bahsederdi.

and conspiracy theorists.

But I want to remind us that there are humans behind a lot of these screens.

Hatırlatmak isterim ki bu ekranların çoğunun arkasında insanlar var.

It's not just numbers.

Sadece rakamlar yok.

Everyone’s unique experience influences their own narrative about the world,

Herkesin kendi tecrübesi dünya görüşünü etkiliyor.

and there's no blueprint for how to deal with this yet.

Ve bununla başa çıkmanın henüz bir yöntemi bulunmadı.

But I do not think that online echo chambers of conspiracy theorists

Ama şahsen komplo teorisyenlerinin çevrimiçi yankı odalarının, sanal alemin

are this inevitable symptom of life online.

kaçınılmaz semptomları olduğunu düşünmüyorum.

The internet is about 30 years old and things are changing quickly,

İnternet yaklaşık 30 yaşında ve her şey çok hızlı gelişiyor.

and I think it'll be very important that we develop new solutions

Bence yeni problemlere temel düzeyde yeni çözümler bulmak,

for these new problems on a fundamental level.

oldukça önemli bir konu.

What if by addressing belief before belonging,

Ya bizler konuşmaya aidiyetten önce inançla başlayarak,

we're starting the conversation at the wrong place?

yanlış bir seçim yapıyorsak?

Instead of sitting in collective bewilderment and frustration

Bu insanların inandığı bu saçmalıklara

about how these people could believe these things,

ortak bir hayret ve öfke duymak yerine

these crazies,

bu saçmalıklara inanacak kadar zayıf olmalarına

what if we first looked under the hood

neyin sebep olduğunu

and thought about what made them vulnerable to this information

anlayabilmek için

in the first place?

daha yakından baksak ya.

What might they be getting out of this

Günlük hayatlarında bulamayıp,

that they're not getting in their everyday lives?

burada buldukları şey ne olabilir?

How much does it have to do with a different truth,

Bunun ne kadarı başka bir doğruyla,

or how much does it have to do with the community that that truth brings?

ne kadarı kendi doğrularının getirdiği toplulukla alakalı?

We need to think about people's circumstances

Onları burda bulunan herkes gibi, bir şeye inanmak

and reference points,

ve bir yere ait olmak isteyen insanlar olarak görmek için,

to see them as fellow human beings who want to believe in something

bu insanların durumlarını ve dayanaklarını

and want to belong, just like all of us do in this room.

düşünmemiz gerek.

Because if we continue with our current approach of arguing

Çünkü eğer insanların inançlarına

on the level of belief,

bu şekilde yaklaşmaya devam edersek,

it's not going to get us anywhere.

hiçbir yere varamayacağız.

We're going to end up with more echo chambers,

Daha fazla yankı odaları,

more disinformation and more polarization.

yanlış bilgiler ve kutuplaşmaya sebep olacağız.

Instead, we can do the harder work of looking into what is fueling the need

Bunu yerine insanların alternatif doğruyu bulma çabasının altındaki

ihtiyacı tetikleyen şeyi bulmak için çabalamalıyız.

for an alternate truth.

Not only would this lend us more empathy

Bu sadece bizden farklı düşünen insanlara

for those who think differently than us,

empati kurmamıza değil,

but I really think this might be the only actually productive means,

hepimizin yaşamak istediği

productive means,

ortak gerçekliğe bir adım atmamıza da

of moving toward the shared reality that we all want to live in.

fayda sağlayacak.

Let's direct our energy toward the crisis of belonging.

Hadi enerjilerimizi aidiyet krizine yönlendirelim

And then maybe we will understand the crisis of belief.

böylece belki inanç krizini çözmüş oluruz.

Before I go, I'll leave with one more word.

Gitmeden son bir sözüm var.

Just don’t forget:

Şunu sakın unutmayın,

if it flies, it's spies.

“Uçuyorsa, gözetliyordur.”

Thank you.

Teşekkürler

(Cheers and applause)

(Bağırışmalar ve alkış)