How I help free innocent people from prison | Ronald Sullivan

Tłumaczenie: Natalia Sławek Korekta: Barbara Guzik

So, imagine that you take a 19-hour, very long drive

Wyobraźcie sobie, że wybieracie się w 19-godzinną, bardzo długą podróż

to Disney World,

do Disney World

with two kids in the back seat.

z dwójką dzieci na tylnym siedzeniu.

15 minut po rozpoczęciu tej 19-godzinnej podróży

And 15 minutes into this 19-hour trip,

the immutable laws of nature dictate

niezmienne prawa natury powodują,

that you get the question:

że pada pytanie:

"Are we there yet?"

"Jesteśmy już na miejscu?".

(Laughter)

(Śmiech)

So you answer this question a hundred more times, easily,

Odpowiadasz na to pytanie jeszcze ze sto razy

in the negative,

w formie przeczącej,

but you finally arrive.

ale w końcu dojeżdżacie.

You have a wonderful, wonderful, wonderful trip.

Przeżywacie naprawdę cudowny czas.

You drive 19 long hours back home.

Odbywacie 19-godzinną podróż z powrotem do domu.

And when you get there,

Kiedy dojeżdżacie,

the police are waiting on you.

policja już na was czeka.

They accuse you of committing a crime

Oskarżają cię o popełnienie przestępstwa

that occurred while you were away in Florida.

dokonanego, kiedy byłeś z dala od domu, na Florydzie.

You tell anybody and everybody who will listen,

Mówisz wszystkim wokół:

"I didn't do it!

"Nie zrobiłem tego!

I couldn't have done it!

Nie mogłem tego zrobić!

I was hanging out with Mickey and Minnie and my kids!"

Spędzałem czas z Myszką Miki, Mini i moimi dziećmi!".

But no one believes you.

Nikt ci nie wierzy.

Ultimately, you're arrested,

W końcu aresztują cię,

you're tried,

jesteś sądzony,

you're convicted

uznany za winnego

and you are sentenced.

i skazany na więzienie.

And you spend 25 years in jail,

Spędzasz w nim 25 lat,

until someone comes along and proves --

aż pojawia się ktoś i dowodzi...

has the evidence to prove --

ma dowody,

that you actually were in Florida

że byłeś na Florydzie,

when this crime was committed.

kiedy popełniono przestępstwo.

So.

So, I'm a Harvard Law professor,

Jestem profesorem prawa na Harvardzie

and the last several years, I have worked on

i od kilku lat pracuję

winning the release of innocent people

nad uwolnieniem niewinnych ludzi,

who've been wrongfully convicted --

którzy zostali bezprawnie skazani,

people like Jonathan Fleming,

ludzi takich jak Jonathan Fleming,

who spent 24 years, eight months in jail

który spędził 24 lata i osiem miesięcy w więzieniu

for a murder that was committed in Brooklyn, New York,

za morderstwo dokonane na Brooklynie, w Nowym Jorku,

while he was in Disney World

kiedy on był w Disney World

with his kids.

z dziećmi.

How do we know this?

Skąd to wiemy?

Because when he was arrested,

Kiedy został aresztowany,

among his property in his back pocket

wśród przedmiotów w jego tylnej kieszeni

was a receipt --

był paragon

time-stamped receipt

z datą i godziną,

that showed that he was in Disney World.

który udowadniał, że był w Disney World.

That receipt was put in the police file,

Ten paragon był dodany do policyjnych akt,

a copy of it was put in the prosecutor's file,

jego kopię włożono do akt prokuratora,

and they never gave it to his public defender.

ale nigdy nie przekazano go jego obrońcy z urzędu.

Właściwie nikt nawet nie wiedział, że paragon tam był.

In fact, nobody even knew it was there.

It just sat there for 20-some-odd years.

Przeleżał tam ponad 20 lat.

My team looked through the file, and we found it,

Mój zespół przejrzał dokumenty i znaleźliśmy go.

Przeprowadziliśmy resztę dochodzenia

did the rest of the investigation,

and figured out someone else committed the crime.

i wyjaśniliśmy, że ktoś inny popełnił to przestępstwo.

Mr. Fleming was in Disney World,

Pan Fleming był w Disney World

and he is now released.

i teraz jest na wolności.

Let me give you a little bit of context.

Zacznę od początku.

So about three years ago, I got a call from the Brooklyn District Attorney.

Około trzy lata temu dostałem telefon od prokuratora okręgowego Brooklynu.

He asked whether I'd be interested in designing a program

Spytał, czy byłbym zainteresowany opracowaniem programu

called a "conviction review unit."

o nazwie "wydział przeglądu wyroków".

So I said yes.

Zgodziłem się.

A conviction review unit is essentially a unit in a prosecutor's office

Ten wydział jest w zasadzie jednostką biura prokuratora,

where prosecutors look at their past cases

w której prokuratorzy przeglądają starsze rozprawy,

to determine whether or not they made mistakes.

żeby ocenić, czy nie popełnili błędów.

Over the course of the first year,

Przez pierwszy rok

we found about 13 wrongful convictions,

znaleźliśmy około 13 błędnych wyroków,

people having been in jail for decades,

gdzie ludzie przez dziesiątki lat byli w więzieniu,

and we released all of them.

a my wypuściliśmy ich na wolność.

It was the most in New York history.

To rekord w historii Nowego Jorku.

The program is still going on,

Program jest kontynuowany

and they're up to 21 releases now --

i uwolniliśmy już 21 osób.

21 people who spent significant time behind bars.

21 osób spędziło długi czas swojego życia za kratkami.

So let me tell you about a couple other of the men and women

Pozwólcie, że opowiem o kilku innych mężczyznach i kobietach,

that I interacted with in the course of this program.

z którymi miałem styczność podczas tego programu.

One name is Roger Logan.

Jeden z nich to Roger Logan.

Mr. Logan had been in jail 17 years

Pan Logan spędził w więzieniu 17 lat

and wrote me a letter.

i napisał do mnie list.

It was a simple letter; it basically said,

To był prosty list:

"Professor Sullivan, I'm innocent. I've been framed.

"Profesorze Sullivan, jestem niewinny, zostałem wrobiony.

Can you look at my case?"

Czy może się pan przyjrzeć mojej sprawie?".

At first blush, the case seemed like it was open and shut,

Na pierwszy rzut oka sprawa wydawała się łatwa,

but my research had shown

ale moje dociekania pokazały,

that single-witness identification cases

że sprawy z jednym świadkiem

are prone to error.

są podatne na błędy.

It doesn't mean he was innocent,

To nie znaczy, że on był niewinny,

it just means we ought to look a little bit closer at those cases.

tylko że powinniśmy dokładniej przyjrzeć się tym sprawom.

So we did.

Tak zrobiliśmy.

And the facts were relatively simple.

Fakty były względnie proste.

The eyewitness said she heard a shot,

Świadek zeznała, że usłyszała strzał,

and she ran to the next building and turned around and looked,

pobiegła do pobliskiego budynku, odwróciła się

and there was Mr. Logan.

i zobaczyła pana Logana.

Został osądzony, skazany i spędził w więzieniu ponad 17 lat.

And he was tried and convicted and in jail for 17-some-odd years.

Była to sprawa z jednym świadkiem, więc przyjrzeliśmy się jej z bliska.

But it was a single-witness case, so we took a look at it.

I sent some people to the scene, and there was an inconsistency.

Wysłaliśmy ludzi na miejsce przestępstwa i była tam pewna nieścisłość.

And to put it politely:

Delikatnie mówiąc,

Usain Bolt couldn't have run from where she said she was

Usain Bolt nie byłaby w stanie przebiec z miejsca, w którym podobno była,

to the other spot.

do innego miejsca.

Right?

So we knew that wasn't true.

Więc wiedzieliśmy, że to nieprawda.

So it still didn't mean that he didn't do it,

To nadal nie oznaczało, że nie popełnił tej zbrodni,

but we knew something was maybe fishy about this witness.

jednak wiedzieliśmy, że coś jest nie tak ze świadkiem.

So we looked through the file,

Przejrzeliśmy akta.

a piece of paper in the file had a number on it.

Na jednej z kartek był zapisany numer,

The number indicated that this witness had a record.

który wskazywał, że świadek była kiedyś skazana.

We went back through 20 years of non-digitized papers

Przejrzeliśmy 20 lat papierowych akt,

to figure out what this record was about,

żeby dowiedzieć się, za co był ten wyrok,

and it turned out -- it turned out --

i okazało się,

the eyewitness was in jail

że świadek była w więzieniu,

when she said she saw what she saw.

kiedy zeznawała, co widziała.

The man spent 17 years behind bars.

Mężczyzna spędził 17 lat za kratkami.

The last one is a case about two boys,

Ostatnia sprawa dotyczy dwóch chłopaków,

Willie Stuckey, David McCallum.

Williego Stuckeya i Davida McCalluma.

They were arrested at 15,

Zostali aresztowani w wieku 15 lat

i uniewinnieni 29 lat później.

and their conviction was vacated 29 years later.

Now this was a case,

Była to sprawa, po raz kolejny,

once again -- first blush, it looked open and shut.

na pierwszy rzut oka bardzo łatwa.

They had confessed.

Przyznali się.

But my research showed that juvenile confessions

Jednak moje dochodzenie wykazało, że zeznania nieletnich

without a parent present

bez obecnego rodzica

are prone to error.

są podatne na błędy.

The DNA cases proved this several times.

Sprawy związane z badaniami DNA udowodniły to wiele razy.

So we took a close look.

Przyjrzeliśmy się tej sprawie.

We looked at the confession,

Spojrzeliśmy na zeznania

and it turned out,

i okazało się,

there was something in the confession

że było coś w zeznaniach,

that those boys could not have known.

czego ci chłopacy nie mogli wiedzieć.

The only people who knew it were police and prosecutors.

Jedynie policja i prokuratorzy to wiedzieli.

We knew what really happened;

Wiedzieliśmy, co się naprawdę stało.

someone told them to say this.

Ktoś kazał im tak powiedzieć.

We don't exactly know who,

Nie wiemy dokładnie kto,

which person did,

która osoba to zrobiła,

but any rate, the confession was coerced,

w każdym razie zeznania były pod przymusem,

we determined.

tak ustaliliśmy.

Wróciliśmy do sprawy i użyliśmy technik śledczych

We then went back and did forensics

and did a fulsome investigation

oraz przeprowadziliśmy obszerne śledztwo

and found that two other,

i odkryliśmy, że inne osoby,

much older, different heights, different hairstyle,

dużo starsze, o innym wzroście, innych fryzurach,

two other people committed the crime,

dwie inne osoby popełniły tę zbrodnię,

not these two boys.

nie tych dwóch chłopaków.

I actually went to court that day,

Poszedłem do sądu tego dnia

for what's called a "vacatur hearing,"

na rozprawę odwoławczą,

where the conviction is thrown out.

gdzie wyrok jest anulowany.

I went to court; I wanted to see

Poszedłem do sądu, bo chciałem zobaczyć

Mr. McCallum walk out of there.

pana McCalluma wychodzącego stamtąd.

So I went to court,

Poszedłem do sądu

and the judge said something that judges say all the time,

i sędzia powiedział coś, co sędziowie zawsze mówią,

but this took on a really special meaning.

ale tym razem nabrało to wyjątkowego znaczenia.

He looked up after the arguments and said,

Po wysłuchaniu mów, spojrzał i powiedział:

"Mr. McCallum,"

"Panie McCallum",

he said five beautiful words:

powiedział trzy piękne słowa:

"You are free to go."

"Jest pan wolny".

Potraficie sobie to wyobrazić?

Can you imagine?

After just about 30 years:

Po prawie 30 latach:

"You are free to go."

"Jest pan wolny".

And he walked out of that courtroom.

I wyszedł z sali sądowej.

Unfortunately, his codefendant, Mr. Stuckey,

Niestety, współoskarżony, pan Stuckey,

didn't get the benefit of that.

nie doznał tego zaszczytu.

You see, Mr. Stuckey died in prison

Pan Stuckey zmarł w więzieniu

at 34 years old,

w wieku 34 lat

and his mother sat at counsel table in his place.

i matka zajęła jego miejsce na sali sądowej.

I'll never forget this the rest of my life.

Nie zapomnę tego do końca życia.

She just rocked at the table, saying,

Kołysała się przy stole, mówiąc:

"Wiedziałam, że moje dziecko tego nie zrobiło.

"I knew my baby didn't do this.

I knew my baby didn't do this."

Wiedziałam, że moje dziecko tego nie zrobiło".

And her baby didn't do this.

Jej dziecko tego nie zrobiło.

Two other guys did it.

Zrobiło to dwóch innych facetów.

If there's anything that we've learned, anything that I've learned,

Sprawdzając rzetelność wyroków,

with this conviction integrity work,

dowiedziałem się jednego,

it's that justice doesn't happen.

że sprawiedliwość nie przytrafia się sama.

People make justice happen.

To ludzie ją wymierzają.

Justice is not a thing that just descends from above

Sprawiedliwość nie jest rzeczą, która po prostu zstępuje z nieba

and makes everything right.

i sprawia, że wszystko jest w porządku.

If it did, Mr. Stuckey wouldn't have died in prison.

Jeśli by tak było, pan Stuckey nie umarłby w więzieniu.

Justice is something

Sprawiedliwość jest czymś,

that people of goodwill make happen.

co tworzą ludzie dobrej woli.

Justice is a decision.

Sprawiedliwość jest decyzją.

Justice is a decision.

Sprawiedliwość jest decyzją.

My ją tworzymy.

We make justice happen.

You know, the scary thing is,

Przerażające jest to,

in each of these three cases I described,

że we wszystkich trzech opisanych przypadkach,

it would have only taken just an extra minute --

zajęłoby tylko dodatkową minutę,

an extra minute --

dodatkową minutę,

for someone to look through the file

żeby przejrzeć akta

and find this receipt.

i znaleźć ten paragon.

Just one -- to look through the file, find the receipt,

Minuta, żeby przejrzeć akta, znaleźć paragon

give it to the public defender.

i oddać go obrońcy.

It would have taken someone just a minute

Zajęłoby komuś minutę,

to look at the video confession and say, "That cannot be."

żeby spojrzeć na nagranie przyznania się do winy i stwierdzić: "Coś jest nie tak".

Just a minute.

Tylko minutę.

And perhaps Mr. Stuckey would be alive today.

Może pan Stuckey żyłby dzisiaj.

It reminds me of one of my favorite poems.

Przypomina mi to jeden z moich ulubionych wierszy,

It's a poem that Benjamin Elijah Mays would always recite,

który zawsze recytuję, a napisał go Benjamin Elijah Mays.

and he called it "God's Minute."

Zatytułował go "Minuta Boga".

And it goes something like this:

Brzmi mniej więcej tak:

"I have only just a minute,

"Mam tylko minutę,

only 60 seconds in it,

tylko 60 sekund,

forced upon me, can't refuse it,

narzuconą mi, nie mogę jej nie przyjąć,

didn't seek it, didn't choose it.

nie szukałem jej, nie wybrałem jej.

But it's up to me to use it.

Ode mnie zależy, jak ją wykorzystam.

I must suffer if I lose it, give account if I abuse it.

Będę cierpieć, jeśli ją stracę, i tłumaczyć się, jeśli jej nadużyję.

Just a tiny little minute,

Tylko mała minutka,

but eternity is in it."

jednak jest w niej wieczność".

If I were to charge

Jeśli miałbym nakazać coś

each and every one of us,

każdemu z nas,

I would want to say something like,

powiedziałbym tak:

"Every day,

"Każdego dnia,

every day,

każdego dnia

take just one extra minute

przeznacz tę jedną dodatkową minutę,

and do some justice.

żeby zrobić coś sprawiedliwego.

You don't have to --

Nie musisz...

I mean, some people spend their careers and their lives,

Niektórzy ludzie przeznaczają pracę zawodową i życie,

like public defenders,

jak obrońcy z urzędu,

doing justice every day.

żeby ciągle czynić sprawiedliwość.

Jednak w życiu zawodowym, niezależnie od tego, co robicie,

But in your professional lives, whatever you do,

take time out

miejcie czas,

to just

żeby po prostu

czynić sprawiedliwość.

do some justice.

Make a colleague feel better.

Pocieszcie kolegę.

If you hear something that's sexist,

Jeśli usłyszycie seksistowski tekst,

don't laugh, speak up.

nie śmiejcie się, odezwijcie się.

If someone is down, lift them up,

Jeśli ktoś jest smutny, podnieście go na duchu.

one extra minute each day,

Jedna dodatkowa minuta każdego dnia,

and it'll be a great, great place.

i to będzie naprawdę wspaniałe miejsce.

I want to show you something.

Chcę wam coś pokazać.

Now, above me is a picture

Nade mną jest zdjęcie

of David McCallum.

Davida McCalluma.

This is the day he was released from prison.

To dzień, w którym został wypuszczony z więzienia.

After 30 years, he got to hug a niece

Po 30 latach mógł uściskać siostrzenicę,

he had never been able to touch before.

której nigdy wcześniej nie mógł dotknąć.

Spytałem go wtedy:

And I asked him then,

"Co chcesz najpierw zrobić?",

I said, "What's the first thing you want to do?"

And he said, "I just want to walk on the sidewalk

a on powiedział: "Chcę po prostu iść chodnikiem,

without anybody telling me where to go."

żeby nikt mi nie mówił, gdzie mam iść".

Wasn't bitter,

Nie był rozgoryczony,

just wanted to walk on the sidewalk.

chciał po prostu przejść się chodnikiem.

I spoke to Mr. McCallum about two weeks ago.

Rozmawiałem z panem McCallumem jakieś dwa tygodnie temu.

I went to New York.

Pojechałem do Nowego Jorku.

It was on the two-year anniversary

To było w drugą rocznicę

of his release.

jego wyjścia z więzienia.

And we talked,

Rozmawialiśmy,

we laughed, we hugged, we cried.

śmialiśmy się, przytulaliśmy, płakaliśmy.

And he's doing quite well.

Nieźle sobie radzi.

And one of the things he said when we met with him

Kiedy się z nim spotkaliśmy, powiedział,

is that he now has dedicated his life

że przeznacza teraz swoje życie

and his career

i pracę na to,

to ensuring that nobody else is locked up unjustly.

żeby nikt już nie był niesprawiedliwie uwięziony.

Justice, my friends,

Sprawiedliwość, moi przyjaciele,

is a decision.

to decyzja.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)