I leapt from the stratosphere. Here's how I did it | Alan Eustace

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Marta Konieczna

So I grew up in Orlando, Florida.

Dorastałem w Orlando na Florydzie.

I was the son of an aerospace engineer.

Byłem synem inżyniera lotniczego.

I lived and breathed the Apollo program.

Żyłem i oddychałem programem Apollo.

We either saw the launches from our backyard

Oglądaliśmy starty albo z naszego podwórka

or we saw it by driving in the hour over to the Cape.

albo w godzinę dojeżdżaliśmy na miejsce.

I was impressed by, obviously, space and everything about it,

Byłem pod wrażeniem kosmosu i tego wszystkiego,

but I was most impressed by the engineering that went into it.

ale najbardziej byłem pod wrażeniem powstałej inżynierii.

Behind me you see an amazing view,

Za mną widzicie niesamowity widok,

a picture that was taken from the International Space Station,

zdjęcie wykonane z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej,

and it shows a portion of our planet

które pokazuje część naszej planety,

that's rarely seen and rarely studied

którą rzadko widzimy, rzadko badamy

and almost never explored.

i prawie nigdy nie eksplorujemy.

That place is called the stratosphere.

To miejsce nazywa się stratosferą.

If you start on the planet and you go up and up and up,

Jeśli z powierzchni lecieć prosto w górę,

it gets colder and colder and colder,

będzie coraz zimniej,

until you reach the beginning of the stratosphere,

aż osiągniemy początek stratosfery.

and then an amazing thing happens.

Wtedy dzieją się niesamowite rzeczy.

It gets colder at a much slower rate, and then it starts warming up,

Tempo ochładzania zwalnia, następnie powietrze się ogrzewa,

and then it gets warmer and warmer

staje się coraz cieplejsze,

until the point where you can almost survive without any protection,

aż można przeżyć właściwie bez żadnej ochrony,

about zero degrees,

około zera stopni,

and then you end up getting colder and colder,

a potem jest coraz zimniej i zimniej,

and that's the top of the stratosphere.

doszliśmy na szczyt stratosfery.

It is one of the least accessible places on our planet.

To jedno z najmniej dostępnych miejsc na naszej planecie.

Most often, when it's visited,

Jeśli ktoś w ogóle je odwiedza,

it's by astronauts who are blazing up at it

jest astronautą, który jako kula ognia

at probably several times the speed of sound,

wznosi się z kilkukrotną prędkością dźwięku

and they get a few seconds on the way up,

i jest tam parę chwil podczas wznoszenia

and then they get this blazing ball of fire coming back in,

albo jest inną płonącą kulą ognia,

on the way back in.

kiedy wraca.

But the question I asked is, is it possible to linger in the stratosphere?

Pytałem jednak, czy można utrzymać się w stratosferze?

Is it possible to experience the stratosphere?

Czy można jej doświadczyć?

Is it possible to explore the stratosphere?

Czy można ją eksplorować?

I studied this using my favorite search engine

Badałem to przy użyciu ulubionej wyszukiwarki,

for quite a while, about a year,

przez jakiś rok,

and then I made a scary phone call.

a potem wykonałem straszny telefon.

It was a reference from a friend of mine to call Taber MacCallum

Dzięki referencjom przyjaciela zadzwoniłem do Tabera MacCalluma

from Paragon Space Development Corporation,

z Paragon Space Development Corporation

and I asked him the question:

i zadałem pytanie:

is it possible to build

czy da się zbudować coś,

a system to go into the stratosphere?

co doleci do stratosfery?

And he said it was.

Powiedział, że tak.

And after a period of about three years, we proceeded to do just that.

Po jakiś trzech latach spróbowaliśmy to zrobić.

And on October 24 of last year,

24 października zeszłego roku,

in this suit,

w tym kombinezonie

I started on the ground,

wyruszyłem z Ziemi,

I went up in a balloon to 135,890 feet --

balon wyniósł mnie na 41,5 kilometra,

but who's counting?

ale kto by to liczył?

(Laughter)

(Śmiech)

Came back to Earth at speeds of up to 822 miles an hour.

Wróciłem na Ziemię z prędkością 1300 kilometrów na godzinę.

It was a four-minute and 27-second descent.

Opadanie trwało cztery minuty i 27 sekund.

And when I got to 10,000 feet, I opened a parachute and I landed.

Kiedy doszedłem do trzech kilometrów, otworzyłem spadochron i wylądowałem.

(Applause)

(Brawa)

But this is really a science talk, and it's really an engineering talk,

To jednak jest prelekcja naukowa, tak naprawdę dotyczy inżynierii.

and what was amazing to me about that experience

To było niezwykle uczucie,

is that Taber said, yes, I think we can build a stratospheric suit,

kiedy Taber powiedział: "Tak, da się zrobić taki skafander.

and more than that, come down tomorrow

Przyjdź jutro

and let's talk to the team that formed the core of the group

porozmawiamy z ludźmi, którzy stworzą rdzeń grupy,

that actually built it.

która to zbuduje".

And they did something which I think is important,

Wykorzystali coś, co według mnie jest ważne,

which is they took the analogy of scuba diving.

analogię do nurkowania z butlą.

So in scuba diving,

W nurkowaniu

you have a self-contained system.

używasz samowystarczalnego systemu.

You have everything that you could ever need.

Masz wszystko, co potrzebne.

You have a scuba tank.

Zbiorniki z powietrzem,

You have a wetsuit.

kombinezon,

You have visibility.

okulary.

And that scuba is exactly this system,

To dokładnie taki system

and we're going to launch it into the stratosphere.

wykorzystamy w stratosferze.

Three years later, this is what we have.

Trzy lata później udało się.

We've got an amazing suit that was made by ILC Dover.

Mieliśmy niesamowity kombinezon, zrobiony przez firmę ILC Dover.

ILC Dover was the company that made all of the Apollo suits

Wykonali skafandry dla członków misji Apollo

and all of the extravehicular activity suits.

i te używane przy kosmicznych spacerach.

They had never sold a suit commercially,

Nigdy nie sprzedali skafandra komercyjnie,

only to the government,

wyłącznie rządowi,

but they sold one to me, which I am very grateful for.

ale jeden mi sprzedali, za co jestem bardzo wdzięczny.

Up here we have a parachute. This was all about safety.

Tutaj mamy spadochron ze względów bezpieczeństwa.

Everyone on the team knew

Każdy w zespole wiedział,

that I have a wife and two small children --

że mam żonę i dwójkę małych dzieci,

10 and 15 --

10 i 15 lat,

and I wanted to come back safely.

i chcę bezpiecznie wrócić na Ziemię.

So there's a main parachute and a reserve parachute,

Tu główny spadochron, a tu rezerwowy.

and if I do nothing,

Jeśli nic nie zrobię,

the reserve parachute is going to open because of an automatic opening device.

spadochron rezerwowy otworzy się automatycznie.

The suit itself can protect me from the cold.

Skafander ochroni mnie przed zimnem.

This area in the front here has thermal protection.

Obszar z przodu zawiera ochronę termalną.

It will actually heat water that will wrap around my body.

Będzie podgrzewał wodę, która krąży wokół ciała.

It has two redundant oxygen tanks.

Mam też dwa rezerwowe zbiorniki z tlenem.

Even if I was to get a quarter-inch hole in this suit,

Nawet jeśli w skafandrze zrobiłaby się półcentymetrowa dziura,

which is extremely unlikely,

co jest bardzo mało prawdopodobne,

this system would still protect me from the low pressure of space.

system uchroni mnie przed niskim ciśnieniem kosmosu.

The main advantage of this system is weight and complexity.

Głównymi zaletami systemu są waga i złożoność.

So the system weighs about 500 pounds,

Waży około 250 kilogramów.

and if you compare it to the other attempt recently to go up in the stratosphere,

Porówując go do innych projektów, które próbowały dotrzeć do stratosfery,

they used a capsule.

one używały kapsuły.

And to do a capsule, there's an amazing amount of complexity that goes into it,

Zrobienie jej jest niesamowicie skomplikowane,

and it weighed about 3,000 pounds,

a waży około półtorej tony,

and to raise 3,000 pounds to an altitude of 135,000 feet,

Aby podnieść ten ciężar na wysokość 41 tysięcy metrów,

which was my target altitude,

moją docelową wysokość,

it would have taken a balloon that was 45 to 50 million cubic feet.

potrzebowałbym balonu o pojemności 1,3 miliona metrów sześciennych.

Because I only weighed 500 pounds in this system,

Ponieważ przy tym systemie ważyłem tylko 250 kilogramów,

we could do it with a balloon that was five times smaller than that,

mogliśmy wykorzystać pięć razy mniejszy balon,

and that allowed us to use a launch system that was dramatically simpler

i skorzystać ze znacznie prostszego systemu startowego.

than what needs to be done for a much larger balloon.

Przy dużym balonie trzeba zrobić o wiele więcej.

So with that, I want to take you to Roswell, New Mexico, on October 24.

Zabiorę was teraz do 24 października, do Roswell w stanie Nowy Meksyk.

We had an amazing team that got up in the middle of the night.

Mieliśmy niesamowity zespół, wstaliśmy w środku nocy.

And here's the suit.

A oto kombinezon.

Again, this is using the front loader that you'll see in a second,

Używamy koparki, co za chwilę zobaczycie,

and I want to play you a video of the actual launch.

pokażę wam film ze startu.

Roswell's a great place to launch balloons,

W Roswell świetne wypuszcza się balony,

but it's a fantastic place to land under a parachute,

a fantastycznie ląduje spadochronem,

especially when you're going to land 70 miles away from the place you started.

szczególnie, jeśli lądujesz ponad sto kilometrów od miejsca startu.

That's a helium truck in the background.

Z tyłu widzicie zbiornik z helem.

It's darkness.

Jest ciemno.

I've already spent about an hour and a half pre-breathing.

Ćwiczyłem oddychanie już jakieś półtorej godziny.

And then here you see the suit going on.

Tutaj widzicie zakładanie skafandra.

It takes about an hour to get the suit on.

Zajmuje to około godziny.

Astronauts get this really nice air-conditioned van

Astronauci mają całkiem fajny van z klimatyzacją,

to go to the launch pad, but I got a front loader.

gdy jadą na miejsce startu, ja miałem koparkę.

(Laughter)

(Śmiech)

You can see the top. You can see the balloon up there.

Możecie zobaczyć balon na górze.

That's where the helium is.

Jest w nim hel.

This is Dave clearing the airspace with the FAA for 15 miles.

Dave i urząd lotniczy zamykają ruch lotniczy na 24 kilometry wokół.

And there we go.

Ruszamy.

(Laughter)

(Śmiech)

That's me waving with my left hand.

Teraz macham lewą ręką.

The reason I'm waving with my left hand

Macham lewą dlatego,

is because on the right hand is the emergency cutaway.

że w prawej ręce jest awaryjny odcinacz spadochronu.

(Laughter)

(Śmiech)

My team forbade me from using my right hand.

Mój zespół zakazał mi używania mojej prawej ręki.

So the trip up is beautiful. It's kind of like Google Earth in reverse.

Podróż na górę jest piękna. To jak Google Earth na odwrót.

(Laughter)

(Śmiech)

It took two hours and seven minutes to go up,

Wzoszenie trwało dwie godziny i siedem minut,

and it was the most peaceful two hours and seven minutes.

to były najspokojniejsze dwie godziny i siedem minut.

I was mostly trying to relax.

Głównie próbowałem się zrelaksować.

My heart rate was very low

Mój puls był bardzo niski

and I was trying not to use very much oxygen.

i próbowałem nie używać zbyt dużo tlenu.

You can see how the fields in the background

Możecie zobaczyć, jak pola w tle

are relatively big at this point,

są relatywnie duże w tym miejscu,

and you can see me going up and up.

możecie zobaczyć mnie lecącego w górę.

It's interesting here, because if you look,

To interesujące, spójrzcie,

I'm right over the airport, and I'm probably at 50,000 feet,

jestem dokładnie nad lotniskiem, prawdopodobnie na 15 kilometrach,

but immediately I'm about to go into a stratospheric wind

ale natychmiast wchodzę w wiatr stratosferyczny,

of over 120 miles an hour.

wiejący 190 kilometrów na godzinę.

This is my flight director telling me that I had just gone higher

Oto mój dyrektor lotu mówiący, że właśnie dotarłem wyżej

than anybody else had ever gone in a balloon,

niż kiedykolwiek dotarto balonem,

and I was about 4,000 feet from release.

i że mam jakieś 1,2 kilometra do celu.

This is what it looks like.

Tak to wyglądało.

You can see the darkness of space, the curvature of the Earth,

Możecie zobaczyć ciemny kosmos, krzywiznę Ziemi,

the fragile planet below.

delikatnej planety.

I'm practicing my emergency procedures mentally right now.

W głowie powtarzam procedury awaryjne.

If anything goes wrong, I want to be ready.

Chcę być gotów, jeśli coś pójdzie nie tak.

And the main thing that I want to do here

Główną rzeczą, którą chcę osiągnąć,

is to have a release and fall and stay completely stable.

jest uwolnienie się, spadek i bycie stabilnym.

(Video) Ground control. Everyone ready?

(Wideo) Kontrola naziemna. Wszyscy gotowi?

Five. Four. Three. Two. One.

Pięć. Cztery. Trzy. Dwa. Jeden.

Alan Eustace: There's the balloon going by, fully inflated at this point.

Alan Eustace: Przesuwa się tam całkowicie wypełniony balon.

And there you can see a drogue parachute, which I'll demonstrate in just a second,

Widzicie też dryfujący spadochron, który za chwilę zademonstruję,

because that's really important.

ponieważ to naprawdę ważne.

There's the balloon going by a second time.

Balon mija mnie po raz drugi.

Right now, I'm about at the speed of sound.

Osiągam mniej więcej prędkość dźwięku.

There's nothing for me to tell it's the speed of sound,

Nie robi na mnie wrażenia,

and very soon I will actually be as fast as I ever get,

chwilę później byłem szybszy niż kiedykolwiek.

822 miles an hour.

1315 kilometrów na godzinę.

(Video) Ground control: We lost the data.

(Wideo) Kontrola: Straciliśmy zasięg.

AE: So now I'm down low right now

Teraz jestem już nisko,

and you can basically see the parachute come out right there.

widać otwarty z boku spadochron.

At this point, I'm very happy that there's a parachute out.

Jestem szczęśliwy, ponieważ się otworzył.

I thought I was the only one happy,

Myślałem, że tylko ja się cieszę,

but it turns out mission control was really happy as well.

ale okazało się, że kontrola misji też była naprawdę szczęśliwa.

The really nice thing about this is the moment I opened --

Naprawdę fajny był moment, kiedy otworzyłem...

I had a close of friend of mine, Blikkies, my parachute guy.

Mam bliskiego przyjaciela, Blikkies'a, człowieka od spadochronów.

He flew in another airplane, and he actually jumped out

Leciał innym samolotem, wyskoczył z niego

and landed right next to me.

i wylądował koło mnie.

He was my wingman on the descent.

Podczas spadania był moim skrzydłowym.

This is my landing, but it's probably more properly called a crash.

Oto lądowanie, ale prawdopodobnie lepiej można to nazwać katastrofą.

(Laughter)

(Śmiech)

I hate to admit it, but this wasn't even close to my worst landing.

Nie lubię tego mówić, ale to moje najgorsze lądowanie.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

(Video) Man: How are you doing?

(Wideo) Jak się czujesz?

AE: Hi there!

AE: Cześć!

Yay.

Hurra.

(Laughter)

(Śmiech)

So I want to tell you one thing

Chcę powiedzieć jedną rzecz,

that you might not have seen in that video,

której być może nie zauważyliście na filmie.

but one of the most critical parts of the entire thing was the release

Jednym z najbardziej krytycznych punktów było odczepienie się

and what happens right after you release.

i to, co dzieje się zaraz potem.

And what we tried to do was use something called a drogue parachute,

Próbowaliśmy wykorzystać spadochron hamujący,

and a drogue parachute was there to stabilize me.

aby mnie ustabilizować.

And I'll show you one of those right now.

Pokażę wam go.

If any of you have ever gone tandem skydiving,

Jeśli ktokolwiek skakał na spadochronie w tandemie,

you probably used one of these.

prawdopodobnie ich używał.

But the problem with one of these things

Problem w tym,

is right when you release, you're in zero gravity.

że gdy go otwierasz, nie ma grawitacji.

So it's very easy for this to just turn right around you.

Bardzo łatwo może zaplątać się wokół ciebie.

And before you know it, you can be tangled up or spinning,

Zanim się obejrzysz, możesz się zaplątać, zawirować,

or you can release this drogue late,

możesz też go otworzyć za późno,

in which case what happens is you're going down at 800 miles an hour,

a ponieważ spadasz z prędkością 1300 kilometrów na godzinę

and this thing is going to destroy itself

sprzęt się uszkodzi

and not be very useful.

i nie będzie użyteczny.

But the guys at United Parachute Technologies came up with this idea,

Ludzie w United Parachute Technologies wpadli na ten pomysł.

and it was a roll that looks like that,

To była taka rolka,

but watch what happens when I pull it out.

zobaczcie, co się stanie, gdy ją wyciągnę.

It's forming a pipe.

Formuje rurę.

This pipe is so solid

Rura jest tak mocna,

that you can take this drogue parachute and wrap it around,

że możesz owinąć wokół spadochron hamujący,

and there's no way it will ever tangle with you.

a mimo tego nigdy się nie zaplącze.

And that prevented a very serious potential problem.

To zapobiegło potencjalnemu problemowi.

So nothing is possible without an amazing team of people.

Nic nie jest możliwe bez świetnej grupy ludzi.

The core of this was about 20 people

Jej trzonem było około 20 ludzi,

that worked on this for the three years,

którzy pracowali nad tym trzy lata.

and they were incredible.

Byli niesamowici.

People asked me what the best part of this whole thing was,

Ludzie pytają mnie, co było w tym najlepsze.

and it was a chance to work with the best experts

Szansa pracy z najlepszymi ekspertami

in meteorology and ballooning and parachute technology

meteorologii, baloniarstwa, techniki spadochroniarskiej,

and environmental systems and high altitude medicine.

systemów środowiskowych oraz medycyny wysokościowej.

It was fantastic. It's an engineer's dream to work with that group of people.

To było fantastyczne, marzeniem inżyniera jest praca z taką grupą ludzi.

And I also at the same time wanted to thank my friends at Google,

Chciałbym także podziękować moim przyjaciołom w Google,

both for supporting me during this effort

którzy też mnie wspierali,

and also covering for me in the times that I was away.

i zajmowali się moimi sprawami, gdy mnie nie było.

But there's one other group I wanted to thank, and that's my family.

Chcę podziękować jeszcze jednej grupie, mojej rodzinie.

Yay.

Hurra.

(Applause)

(Brawa)

I would constantly give them speeches about the safety of technology,

Ciągle opowiadałem im o bezpieczeństwie tej technologii,

and they weren't hearing any of it.

ale oni nie słuchali.

It was super hard on them,

To dla nich bardzo trudne,

and the only reason that my wife put up with it

żona to wytrzymała tylko dlatego,

was because I came back incredibly happy after each of the 250 tests,

że po każdym z 250 testów wracałem niesamowicie szczęśliwy,

and she didn't want to take that away from me.

a ona nie chciała mi tego zabrać.

So I want to close with a story.

Zakończę krótką historią.

My daughter Katelyn, my 15-year-old, she and I were in the car,

Moja 15-letnia córka Katelyn jechała ze mną samochodem.

and we were driving down the road, and she was sitting there,

Jechaliśmy drogą, siedziała sobie,

and she had this idea, and she goes, "Dad, I've got this idea."

i powiedziała: "Tato, mam pomysł".

And so I listened to her idea and I said, "Katelyn, that's impossible."

Posłuchałem i odparłem: "To niemożliwe".

And she looks at me

Popatrzyła na mnie,

and she goes, "Dad, after what you just did,

mówiąc: "Po tym wszystkim, co zrobiłeś,

how can you call anything impossible?"

jak możesz twierdzić, że coś jest niemożliwe?".

And I laughed, and I said, "OK, it's not impossible,

Roześmiałem się i powiedziałem: "Dobrze, to nie jest niemożliwe,

it's just very, very hard."

po prostu bardzo, ale to bardzo trudne".

And then I paused for a second, and I said, "Katelyn,

Powiedziałem po chwili: "Katelyn,

it may not be impossible, it may not even be very, very hard,

może nie jest niemożliwe, może nie bardzo trudne,

it's just that I don't know how to do it."

po prostu ja nie wiem, jak to zrobić".

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)