Robert A. Belle: The emotions behind your money habits | TED

Transcriber:

Tłumaczenie: Natalia Klamecka Korekta: Agnieszka Fijałkowska

Jestem księgowym i mam problem z liczbami.

To znaczy, znam się na liczbach i używaniu ich do raportowania,

ale zastanawia mnie, co dokładnie kryje się za tymi liczbami,

I am an accountant with a numbers problem.

I mean, I'm good with numbers and using them to report what's happening,

co gubi się w przekładzie,

to, czego liczby nie mogą odwzorować,

but I'm also concerned with the full story behind those numbers,

czyli historię, która jest dużo głębsza

od samych strategii oszczędzania i zarabiania pieniędzy.

the part that gets lost in translation,

the part that numbers can't quite tell,

A bez tej historii raczej nie wykonuję dobrze swojej pracy.

the story that goes deeper

than mere strategies for saving and earning money.

Dlatego poświęciłem karierę

dowiedzeniu się, jak moja praca jako księgowy

And without that story, I don't think I'm doing my job well.

może opowiadać historie o ludziach.

Historie, które ostatecznie pomogą im ulepszyć życie.

That's why I've dedicated my career

to figuring out how my work as an accountant

Już tłumaczę.

can tell stories about people,

Wszystko zaczęło się, gdy ktoś powiedział: “Masz obsesję na punkcie czekolady”.

stories that will ultimately help them improve their lives.

A ja na to: “Co? Nie, nie mam”.

Let me explain.

Ale potem zastanowiłem się, czy żyję w zaprzeczeniu własnej obsesji?

It all started when someone told me, "You're obsessed with chocolate."

And I was like, "What? No, I'm not."

Czy naprawdę wydawałem dużo pieniędzy na czekoladę i byłem na to ślepy?

But then I wondered, could I be in denial about my own obsession?

Cóż, to była szansa na przetestowanie tej teorii.

Was I actually spending a lot of money on chocolate but blind to it?

Używając mojej soczewki księgowego,

wybrałem się na poszukiwania wydatków na czekoladę.

Well, here was a chance for me to test this theory.

I tam właśnie była

moja miłość do czekolady.

Using my accountant lens,

Wydawałem około 50 dolarów miesięcznie na czekoladę,

off I went tracking my spending on chocolate --

zwłaszcza w stresowych miesiącach

and there it was,

i miesiącach przepełnionych radością.

my love for chocolate.

I was spending about 50 dollars a month on chocolate,

Analiza wydatków pomogła mi zrozumieć,

especially in months when I was overstressed

że wpadam w schemat emocjonalny - gdy się z czymś zmagam albo coś świętuję,

and months when I was overjoyed.

Analyzing my expenses helped me to understand

zajadam się czekoladą.

that I had an emotional pattern where when I'm struggling or celebrating,

Zmagałem się z wagą od dłuższego czasu

i byłem przekonany, że dietę miałem w porządku.

I binge on chocolate.

Byłem przekonany, że chodzi o brak zaangażowania w ćwiczenia,

I had struggled with my weight for a very long time

and I was convinced that my diet was not the problem.

ale na pewno nie o czekoladę.

Jednak śledząc wydatki na czekoladę,

I was convinced that it was my lack of effort in exercise,

zorientowałem się, że boję się spojrzeć w lustro,

and certainly not chocolate.

dosłownie i w przenośni,

Tracking my spending on chocolate, though,

i że brakuje mi odwagi, żeby zmierzyć się z prawdziwym problemem, dietą.

helped me realize that I was afraid of facing myself in the mirror,

Kontynuowałem ćwiczenia,

literally and figuratively,

ale poświęcałem im mniej czasu,

and that I lack the courage to deal with the real problem, my diet.

w zamian skupiając się bardziej na stosowaniu zdrowszej diety.

So I continued to exercise,

but devoted less time to it

Tego roku zgubiłem 22,5 kilogramów.

and instead shifted my focus and energy towards developing a more healthful diet.

Nasza relacja z pieniędzmi odzwierciedla naszą relację z życiem.

Rozliczenie czekoladowego zachowania

That year I lost 50 pounds.

pokazało mi historię mojego zaprzeczenia.

Our relationship with money represents our relationship with life.

Zrozumiałem, że zapewne mógłbym też pomóc moim klientom

The accounting of my own chocolate behavior

zobaczyć, co oni przeoczają w swoich życiach

told me the story of my own denial.

I realized that perhaps I could also help my clients

i pomóc im zauważyć ich własne schematy emocjonalne

poprzez prześledzenie wydatków.

see what they were overlooking in their own lives

Zacząłem zwracać uwagę na historie stojące za wydatkami klientów,

and help them realize their own emotional patterns

through their tracking and spending of their expenses.

które mogły być przed nimi ukryte.

So I started to pay close attention to the story behind my clients' expenses

Pewna klientka, pielęgniarka intensywnej opieki,

była przekonana, że jej budżet jest rozsądny,

that may be hidden to them.

a wydatki uzasadnione.

One of my clients, a critical care nurse,

Trudno jej było zaoszczędzić

was convinced that her personal budget was reasonable

i zauważyłem, że nie zapisywała swoich wydatków.

and expenses justifiable.

Zasugerowałem, że brak oszczędności

She had struggled to build up her savings

może wynikać z czegoś więcej niż luki w jej wiedzy finansowej

and I noticed that she had minimal records of her expenses.

i zaoferowałem pomoc w znalezieniu problemu.

I suggested to her that her lack of savings

Zachęciłem ją, by zaczęła zapisywać wydatki.

could be due to more than just a gap in her financial knowledge

Po kilku miesiącach jej zapiski ujawniły,

and offered to help identify the problem.

że większość pieniędzy wydawała na drogie ubrania i buty.

I encouraged her to start tracking and charting her expenses.

After a few months, her financial records revealed

Gdy usiedliśmy razem, była szczerze zaskoczona,

that most of her spending was on expensive clothing and shoes.

widząc, jak duża część jej budżetu szła na ubrania.

Powiedziała: “To impulsywne zakupy, prawda?

As we sat together, she was genuinely surprised

to see just how much of her budget was going towards fashion.

Nie zdawałam sobie z tego sprawy”.

Przeanalizowała to głębiej i zorientowała się, że kupowanie ubrań

She remarked, "Wow, these are impulsive purchases, aren't they?

było próbą zaimponowania znajomym i pokazania się jako osoba sukcesu.

I guess I didn't realize that."

She analyzed further and realized that she was buying clothes

Kiedy jej pewność siebie była niska, kupowanie ubrań czasowo ją zwiększało.

in an attempt to impress and appear successful to her friends.

Powiedziała mi, że kupowanie ubrań stanowiło próbę

And also when her confidence was low, buying clothes temporarily boosted it.

znalezienia sensu w życiu i poczucia wartości.

Westchnęła i ustawiła sobie cel dla siebie i swoich finansów.

She told me that buying clothing was her attempt

to find meaning in life and feel valued.

Sześć miesięcy później zadzwoniła i powiedziała, że zaoszczędziła pieniądze,

She sighed, and she set a goal for herself and her finances.

redukując wydatki na ubrania,

a w zamian wybierając ćwiczenia, gdy czuła potrzebę zrobienia zakupów.

Six months later, she called me to tell me she had saved a bunch of money

Jest o wiele szczęśliwsza w otoczeniu znajomych.

by reducing her spending on shopping

and instead choosing to exercise when she felt the urge to shop.

Trzy lata później, na horyzoncie jest jej własny dom.

Czasami jednak

zapisywanie wydatków może nie pokazać nic konkretnego,

She's much happier around her friends.

Three years later, home ownership is on the horizon.

jak uzależnienie od czekolady czy zakupoholizm,

ale to, co pokazuje, może być tak samo wartościowe.

Sometimes, though,

charting expenses may not reveal something specific,

Strateg marketingowy i przyszła muzyczka

as a chocolate addiction or shopping problem,

potrzebowała pomocy przy podatkach.

but what it reveals can be just as valuable.

Podczas spotkania natychmiast zauważyłem strach w jej oczach

A marketing strategist and upcoming musician

na widok jej wydatków.

needed help with her taxes.

Dopytałem ją i powiedziała,

When I met with her, I immediately took note of the fear in her face

że pewne rzeczy jej w życiu nie wychodzą,

as she looked through her records and expenses.

również związki.

I checked in with her and she expressed to me

Bała się dowiedzieć, jak wiele pieniędzy straci z powodu podatków.

that some things in her life didn't quite seem to work out,

including her relationships.

Kontynnując rozmowę o finansach,

She was afraid of facing how much money she was about to lose after taxes.

zaczęła zauważać zależność między obawą utraty pieniędzy

a strachem przed utratą relacji.

As we continued talking about her finances,

Powiedziała, że boi się zaangażować w związek,

she started to notice a connection between her fear of losing money

ponieważ nie chce zranienia.

and her fear of losing relationships.

Przyznała, że nie była z nikim blisko od ponad siedmiu lat,

She went on to tell me that she was afraid of committing to anyone

bo obawiała się porażki.

because she didn't want to get hurt.

She expressed that she had not been close to anyone in over seven years

I być może strategię uniku

stosowała zarówno w odniesieniu do pieniędzy, jak i związków.

because she feared failure.

To już sześć lat, od kiedy po raz pierwszy pomogłem jej spisać finanse,

And maybe she might have an avoidance strategy

around both her money and her relationships.

a ona wciąż systematycznie je spisuje.

It's been six years since I first help her chart her finances,

Gdy skonfrontowała się ze swoją osobistą księgowością

i zaczęła gromadzić oszczędności zawczasu przed każdym sezonem podatkowym,

and she's still consistently keeping up with her spreadsheet.

jej lęk przed stratą zmalał, a ona sama otworzyła się na związki.

As she confronted her personal accounting

and grew her savings in advance of each tax season,

Mówi mi, że ma nawet odwagę

she developed less fear of loss and grew more open to relationships.

odejść z relacji, która jej nie służy.

Ostatnio powiedziała mi:

She tells me that she even has the courage

“Zapisy moich wydatków to właściwie historia życiowych postępów

to walk away from a relationship when it's not serving her.

zapisana w liczbach”.

She recently told me,

"My spreadsheet is basically a story of my life's progression

Wierzę, że każdy z nas może zrobić taki audyt naszych zachowań finansowych

and I can see it through the numbers.”

i dowiedzieć się zaskakujących rzeczy o samym sobie

I believe we can all do this type of audit of our own financial behavior

poprzez śledzenie i spisywanie swoich wydatków.

Oto, jak.

Po pierwsze, spójrz na wyciąg bankowy

and that we can learn surprising things about ourselves

z ostatnich sześciu miesięcy

through tracking and charting our expenses.

i przypisz wydatki do właściwych kategorii

Here's how.

dla pełniejszego oglądu.

Number one, take a look at your bank statement

Na przykład,

wydatki na zakupy versus transport versus rozrywka.

for the last six months

and categorize the expenses by type

Po drugie, kiedy pojawi się drogi schemat,

for a more holistic view.

For example,

your spending on shopping versus transport versus entertainment.

przyjrzyj się, co on o tobie mówi.

Bądź ciekawy i dociekliwy.

Number two, when an expensive pattern emerges,

Na początku może to nie być oczywiste,

see what that pattern says about yourself.

ale refleksja, co doprowadziło do dokonania tego wyboru w danym momencie,

Be curious and inquisitive.

może wyłonić jakieś poszlaki.

At first, it may not be that obvious,

Czy kupujesz pizzę w każdą środę,

but asking yourself what led you to make that choice in a given moment

bo wtedy jesteś zbyt zmęczony, by gotować po stresującym cotygodniowym spotkaniu?

can provide some clues.

Po trzecie, zobacz, czy są jakieś pozycje,

Do you buy pizza every Wednesday night

because that's when you're too tired to cook after a stressful weekly meeting?

które szokują cię w odniesieniu do wartości bądź objętości

i zobacz, jakie schematy się za nimi kryją.

Number three, observe if there are any line items

Na przykład, czy kupiłeś ten nowy smartfon

that you are shocked by in terms of value or volume

tuż przed dużym wydarzeniem,

żeby zauważyli go znajomi?

and see what patterns emerge.

A może mówisz sobie, że bierzesz taksówkę tylko późno w nocy,

For example, did you buy that new smartphone

just before a major function or event

a potem orientujesz się, że jeździsz nimi o wiele więcej

so that your friends would notice?

niż myślałeś?

Or do you tell yourself you only take taxis late at night,

Czy pracujesz do późna więcej niż ci się wydawało?

Jest tyle rzeczy, których możemy się o sobie nauczyć,

but then realize that you're taking way more taxes every month

jeśli się im przyjrzymy.

than you thought?

A czasami nasze pieniądze znają nas lepiej niż my sami.

Are you working late more than you thought?

There's so much that we can learn about ourselves

Śledzenie wydatków może pokazać, czy żyjemy w zaprzeczeniu,

if we take the time to look.

And sometimes our money knows us better than we know ourselves.

czy mamy ukryte uprzedzenia,

obawy bądź coś, co nas powstrzymuje przed działaniem.

Tracking our finances can reveal what we are in denial of,

Choć może to być trudne i nieprzyjemne,

our hidden biases,

spojrzeć dogłębnie i wnikliwie na nasze finansowe zachowania,

our fears and what might be holding us back.

może to pokazać pewne głębokie emocjonalne prawdy.

Though it can be difficult and uncomfortable

Niektóre z nich pomogą nam przewartościować nasze kariery,

to take a good, hard look at our financial behavior,

it can reveal some deep emotional truths.

związki i priorytety.

Some truths that can help us re-evaluate our careers,

Więc spróbujmy. Korzyści mogą być ogromne.

our relationships and our priorities.

Dziękuję.

So give it a try. The payoff could be huge.

Thank you.