The risky politics of progress | Jonathan Tepperman

Korekta: Rysia Wand

The conventional wisdom about our world today

Popularne przekonanie o dzisiejszych czasach

is that this is a time of terrible decline.

mówi o ogromnej recesji.

And that's not surprising, given the bad news all around us,

Nic dziwnego, biorąc pod uwagę napływające zewsząd złe wiadomości,

from ISIS to inequality,

od ISIS po nierówności społeczne,

political dysfunction, climate change,

polityczną niemoc, zmiany klimatu,

Brexit, and on and on.

Brexit i tak dalej.

But here's the thing, and this may sound a little weird.

Choć może to zabrzmieć dziwnie,

I actually don't buy this gloomy narrative,

to nie kupuję tego negatywnego podejścia,

and I don't think you should either.

i uważam, że wy też nie powinniście.

Look, it's not that I don't see the problems.

Nie chodzi o to, że nie widzę problemu.

I read the same headlines that you do.

Czytam te same wiadomości co wy.

What I dispute is the conclusion that so many people draw from them,

Nie zgadzam się jedynie z wnioskami, które większość ludzi z nich wyciąga,

namely that we're all screwed

mianowicie, że mamy przechlapane,

because the problems are unsolvable

bo problemów tych nie da się rozwiązać,

and our governments are useless.

a władze są bezsilne.

Now, why do I say this?

Dlaczego tak mówię?

It's not like I'm particularly optimistic by nature.

Nie jestem optymistą z natury.

But something about the media's constant doom-mongering

Jednak wieczne załamywanie rąk w mediach,

with its fixation on problems and not on answers

skupianie się się na problemach, zamiast na rozwiązaniach,

has always really bugged me.

zawsze mnie irytowało.

So a few years ago I decided,

Dlatego parę lat temu podjąłem decyzję.

well, I'm a journalist,

Jestem dziennikarzem.

I should see if I can do any better

Muszę zobaczyć, czy poradzę sobie lepiej,

by going around the world and actually asking folks

jeżdżąc po świecie i pytając ludzi,

if and how they've tackled

czy i w jaki sposób radzą sobie

their big economic and political challenges.

z wielkimi wyzwaniami politycznymi i ekonomicznymi.

And what I found astonished me.

To, co odkryłem, zszokowało mnie.

It turns out that there are remarkable signs of progress out there,

Okazuje się, że w praktyce widać wiele zmian na lepsze,

often in the most unexpected places,

często w najmniej spodziewanych miejscach.

and they've convinced me that our great global challenges

Przekonałem się, że wielkie globalne problemy

may not be so unsolvable after all.

wcale nie muszą być nie do rozwiązania.

Not only are there theoretical fixes;

Nie mówię tylko o rozwiązaniach teoretycznych,

those fixes have been tried.

ale o takich, które zostały wypróbowane

They've worked.

i zadziałały.

And they offer hope for the rest of us.

I dały nam wszystkim nadzieję.

I'm going to show you what I mean

Pokażę wam, o co mi chodzi,

by telling you about how three of the countries I visited --

opowiadając o tym, jak trzy kraje:

Canada, Indonesia and Mexico --

Kanada, Indonezja i Meksyk

overcame three supposedly impossible problems.

pokonały problemy, wydawałoby się, nie do rozwiązania.

Their stories matter because they contain tools the rest of us can use,

Historie te są istotne, bo pomagają dostrzec sposoby,

and not just for those particular problems,

które i my możemy wykorzystać, nie tylko w walce z tymi problemami,

but for many others, too.

ale również wieloma innymi.

When most people think about my homeland, Canada, today,

Kiedy większość ludzi myśli o dzisiejszej Kanadzie, mojej ojczyźnie,

if they think about Canada at all,

jeśli w ogóle o niej myślą,

they think cold, they think boring, they think polite.

przychodzi im do głowy mróz, nuda i uprzejmość.

They think we say "sorry" too much in our funny accents.

Myślą, że mówimy ciągle "przepraszam" ze śmiesznym akcentem.

And that's all true.

To prawda.

(Laughter)

(Śmiech)

Sorry.

Przepraszam.

(Laughter)

(Śmiech)

But Canada's also important

Ale Kanada jest też istotna

because of its triumph over a problem

ze względu na sukces z problemem,

currently tearing many other countries apart:

z którym boryka się teraz wiele państw:

immigration.

imigracją.

Consider, Canada today is among the world's most welcoming nations,

Kanada jest jedną z najbardziej przyjaznych nacji,

even compared to other immigration-friendly countries.

nawet w porównaniu z innymi krajami otwartymi na imigrantów.

Its per capita immigration rate is four times higher than France's,

Wskaźnik imigracji per capita przerasta Francję czterokrotnie,

and its percentage of foreign-born residents

a procent naturalizowanych obywateli

is double that of Sweden.

jest dwa razy większy niż w Szwecji.

Meanwhile, Canada admitted

Kanada przyjęła w zeszłym roku

10 times more Syrian refugees in the last year

10 razy więcej uchodźców z Syrii

than did the United States.

niż Stany Zjednoczone.

(Applause)

(Brawa)

And now Canada is taking even more.

A teraz przyjmujemy ich jeszcze więcej.

And yet, if you ask Canadians

Jeśli spytać Kanadyjczyków,

what makes them proudest of their country,

z czego są najbardziej dumni jako naród,

they rank "multiculturalism,"

umieszczą wielokulturowość,

a dirty word in most places,

słowo, które gdzie indziej zwykle źle się kojarzy

second,

na drugim miejscu,

ahead of hockey.

nawet przed hokejem.

Hockey.

Hokejem!

(Laughter)

(Śmiech)

In other words, at a time when other countries

W czasach, w których większość krajów

are now frantically building new barriers to keep foreigners out,

próbuje odgrodzić się od obcych murami,

Canadians want even more of them in.

Kanadyjczycy chcą przyjąć ich jeszcze więcej.

Now, here's the really interesting part.

Najciekawsze jest to,

Canada wasn't always like this.

że Kanada nie zawsze miała takie podejście.

Until the mid-1960s, Canada followed an explicitly racist immigration policy.

Do połowy lat 60. prowadzono otwarcie rasistowską politykę imigracyjną.

They called it "White Canada,"

Nazywało się to "Biała Kanada",

and as you can see, they were not just talking about the snow.

Domyślacie się, że nie chodziło wyłącznie o śnieg.

So how did that Canada become today's Canada?

Jak ta Kanada przemieniła się w dzisiejszą Kanadę?

Well, despite what my mom in Ontario will tell you,

Wbrew temu, co twierdzi moja mama w Ontario,

the answer had nothing to do with virtue.

nie miało to nic wspólnego z cnotą.

Canadians are not inherently better than anyone else.

Kanadyjczycy nie są z natury lepsi niż inne nacje.

The real explanation involves the man who became Canada's leader in 1968,

Prawdziwą przyczyną jest przywódca kraju, wybrany w roku 1968,

Pierre Trudeau, who is also the father of the current prime minister.

Pierre Trudeau, ojciec obecnego premiera.

(Applause)

(Brawa)

The thing to know about that first Trudeau

Musicie wiedzieć, że pierwszy pan Trudeau

is that he was very different from Canada's previous leaders.

bardzo różnił się od wcześniejszych przywódców kanadyjskich.

He was a French speaker in a country long-dominated by its English elite.

Był frankofonem

w kraju zdominowanym przez angielskojęzyczną elitę.

He was an intellectual.

Był intelektualistą. A nawet hipsterem.

He was even kind of groovy.

I mean, seriously, the guy did yoga.

Serio, uprawiał jogę.

He hung out with the Beatles.

spotykał się z Beatlesami.

(Laughter)

(Śmiech)

And like all hipsters, he could be infuriating at times.

Jak wszyscy hipsterzy był czasami wkurzający.

But he nevertheless pulled off

Mimo to udało mu się przeprowadzić

one of the most progressive transformations any country has ever seen.

jedną z najbardziej postępowych reform w historii świata.

His formula, I've learned, involved two parts.

Jego pomysł składał się z dwóch części.

First, Canada threw out its old race-based immigration rules,

Pierwsza: Kanada odrzuciła starą, rasistowską politykę imigracyjną

and it replaced them with new color-blind ones

i zastąpiła ją zasadami obojętnymi na kolor skóry,

that emphasized education, experience and language skills instead.

skupioną zamiast tego na wykształceniu, doświadczeniu i znajomości języka.

And what that did was greatly increase the odds

Dzięki temu nowo przybyli mieli większe szanse

that newcomers would contribute to the economy.

wnieść wkład w gospodarkę.

Then part two, Trudeau created the world's first policy

Druga: Trudeau stworzył pierwszą na świecie

of official multiculturalism to promote integration

politykę wielokulturowości promującą integrację

and the idea that diversity was the key to Canada's identity.

i różnorodność, jako kluczowy składnik kanadyjskiej tożsamości.

Now, in the years that followed, Ottawa kept pushing this message,

Przez następne lata rząd w Ottawie promował te postanowienia,

but at the same time, ordinary Canadians

ale to właśnie zwykli ludzie

soon started to see the economic, the material benefits of multiculturalism

szybko zaczęli zauważać ekonomiczne korzyści

polityki wielokulturowości wokół siebie.

all around them.

And these two influences soon combined

Oba te wpływy

to create the passionately open-minded Canada of today.

stworzyły dzisiejszą otwartą Kanadę.

Let's now turn to another country and an even tougher problem,

Przejdźmy teraz do kolejnego kraju i jeszcze trudniejszego problemu:

Islamic extremism.

islamskiego ekstremizmu.

In 1998, the people of Indonesia took to the streets

W 1998 roku Indonezyjczycy wyszli na ulice

and overthrew their longtime dictator, Suharto.

i obalili wieloletniego dyktatora Suharto.

It was an amazing moment,

Był to niesamowity moment,

but it was also a scary one.

ale też przerażający.

With 250 million people,

Z 250-milionową populacją

Indonesia is the largest Muslim-majority country on Earth.

Indonezja jest jednym z najludniejszych krajów muzułmańskich na świecie.

It's also hot, huge and unruly,

Jest to kraj gorący, ogromny, nieokiełznany,

made up of 17,000 islands,

składający się z 17 tysięcy wysp,

where people speak close to a thousand languages.

gdzie ludzie posługują się blisko tysiącem języków.

Now, Suharto had been a dictator,

Suharto był dyktatorem,

and a nasty one.

bardzo nieprzyjemnym,

But he'd also been a pretty effective tyrant,

jednak dosyć skutecznym.

and he'd always been careful to keep religion out of politics.

Zawsze starał się rozdzielać politykę od religii.

So experts feared that without him keeping a lid on things,

Eksperci bali się, że bez jego ciężkiej ręki

the country would explode,

kraj wybuchnie

or religious extremists would take over

albo religijni ekstremiści przejmą władzę

and turn Indonesia into a tropical version of Iran.

i przemienią Indonezję w tropikalną wersję Iranu.

And that's just what seemed to happen at first.

Na początku wyglądało, że tak się może stać.

In the country's first free elections, in 1999,

W pierwszych wolnych wyborach w 1999 roku

Islamist parties scored 36 percent of the vote,

partie islamskie zdobyły 36% głosów.

and the islands burned

Wyspy płonęły,

as riots and terror attacks killed thousands.

a zamieszki i terror pochłaniały tysiące ofiar.

Since then, however, Indonesia has taken a surprising turn.

Od tego czasu jednak Indonezja obrała zaskakujący kurs.

While ordinary folks have grown more pious on a personal level --

Choć obywatele zrobili się bardziej religijni w sferze prywatnej

I saw a lot more headscarves on a recent visit

- widziałem więcej chust niż jeszcze 10 lat temu -

than I would have a decade ago --

the country's politics have moved in the opposite direction.

to polityka państwa ruszyła w przeciwnym kierunku.

Indonesia is now a pretty decent democracy.

Indonezja jest dzisiaj całkiem porządną demokracją.

And yet, its Islamist parties have steadily lost support,

Partie islamskie traciły poparcie,

from a high of about 38 percent in 2004

od 38% w 2004 roku

down to 25 percent in 2014.

do 25% w 2014 roku.

As for terrorism, it's now extremely rare.

Terroryzm występuje tam teraz bardzo rzadko.

And while a few Indonesians have recently joined ISIS,

Choć paru Indonezyjczyków dołączyło do ISIS,

their number is tiny,

liczby są bardzo małe.

far fewer in per capita terms

Per capita są dużo mniejsze

than the number of Belgians.

niż w Belgii.

Try to think of one other Muslim-majority country

Zastanówcie się, czy jakiekolwiek inne państwo większości muzułmańskiej

that can say all those same things.

mogłoby powiedzieć to samo.

In 2014, I went to Indonesia to ask its current president,

W 2014 roku pojechałem do Indonezji, aby zapytać obecnego prezydenta,

a soft-spoken technocrat named Joko Widodo,

spokojnego technokratę Joko Widodo:

"Why is Indonesia thriving when so many other Muslim states are dying?"

"Dlaczego Indonezja rozwija się, gdy inne państwa muzułmańskie obumierają?".

"Well, what we realized," he told me,

"Zrozumieliśmy" odpowiedział,

"is that to deal with extremism, we needed to deal with inequality first."

"że aby walczyć z ekstremizmem, musimy najpierw zająć się nierównościami".

See, Indonesia's religious parties, like similar parties elsewhere,

Indonezyjskie partie religijne, jak ich odpowiedniki na całym świecie,

had tended to focus on things like reducing poverty and cutting corruption.

skupiały się na redukcji ubóstwa i walce z korupcją.

So that's what Joko and his predecessors did too,

To samo robił Joko i jego poprzednicy,

thereby stealing the Islamists' thunder.

ubiegając tym samym ekstremistów.

They also cracked down hard on terrorism,

Podjęli też walkę z terroryzmem,

but Indonesia's democrats have learned a key lesson

ale demokraci, nauczyli się ważnej lekcji

from the dark years of dictatorship,

podczas lat dyktatury,

namely that repression only creates more extremism.

mianowicie, że represje tylko zwiększają ekstremizm.

So they waged their war with extraordinary delicacy.

Dlatego też podeszli do sprawy w sposób bardzo delikatny.

They used the police instead of the army.

Posługiwali się policją, a nie wojskiem.

They only detained suspects if they had enough evidence.

Zatrzymywali podejrzanych tylko z dowodami w ręku.

They held public trials.

Przeprowadzali publiczne procesy.

They even sent liberal imams into the jails

Wysyłali do więźniów liberalnych imamów,

to persuade the jihadists that terror is un-Islamic.

którzy mieli przekonać dżihadystów, że terroryzm kłóci się z ich religią.

And all of this paid off in spectacular fashion,

Wszystko to odpłaciło się z nawiązką,

creating the kind of country that was unimaginable 20 years ago.

tworząc państwo nie do pomyślenia 20 lat wcześniej.

So at this point, my optimism should, I hope,

Mam nadzieję, że mój optymizm

be starting to make a bit more sense.

jest już bardziej zrozumiały.

Neither immigration nor Islamic extremism are impossible to deal with.

Ani imigracja ani ekstremizm islamski nie są problemami nie do pokonania.

Join me now on one last trip,

Zapraszam teraz na wycieczkę

this time to Mexico.

do ostatniego kraju - Meksyku.

Now, of our three stories, this one probably surprised me the most,

Z trzech historii ta najbardziej mnie zaskoczyła,

since as you all know,

bo, jak pewnie wiecie,

the country is still struggling with so many problems.

kraj ten ma teraz wiele problemów.

And yet, a few years ago, Mexico did something

A jednak parę lat temu, w Meksyku udało się zrobić coś,

that many other countries from France to India to the United States

o czym wiele państw, od Francji przez Indie do Stanów Zjednoczonych,

can still only dream of.

może tylko pomarzyć.

It shattered the political paralysis that had gripped it for years.

Zwalczono polityczny paraliż, który ograniczał państwo od lat.

To understand how, we need to rewind to the year 2000,

Aby zrozumieć jak, przenieśmy się do roku 2000,

when Mexico finally became a democracy.

kiedy Meksyk został wreszcie demokracją.

Rather than use their new freedoms to fight for reform,

Zamiast spożytkować nową wolność w walce o reformy,

Mexico's politicians used them to fight one another.

politycy walczyli między sobą.

Congress deadlocked, and the country's problems --

Kongres stanął w martwym punkcie, a problemy państwa,

drugs, poverty, crime, corruption --

narkotyki, ubóstwo, przestępczość, korupcja,

spun out of control.

wymknęły się spod kontroli.

Things got so bad that in 2008,

Stan rzeczy był tak zły, że w 2008 roku

the Pentagon warned that Mexico risked collapse.

Pentagon ostrzegł przed ryzykiem upadku Meksyku.

Then in 2012, this guy named Enrique Peña Nieto

W 2012 roku Enrique Peña Nieto

somehow got himself elected president.

został w jakiś sposób wybrany na prezydenta.

Now, this Peña hardly inspired much confidence at first.

Peña nie wzbudzał na początku dużego zaufania.

Sure, he was handsome,

Owszem, był przystojny,

but he came from Mexico's corrupt old ruling party, the PRI,

ale pochodził ze skorumpowanej partii PRI, rządzącej w Meksyku od lat,

and he was a notorious womanizer.

i był znanym kobieciarzem.

In fact, he seemed like such a pretty boy lightweight

Tak dalece wydawał się chłopcem z ładną buźką,

that women called him "bombón," sweetie,

że aż kobiety zaczęły nazywać go "bombón" - cukiereczek

at campaign rallies.

podczas kampanii wyborczej.

And yet this same bombón soon surprised everyone

A jednak ten bombón wkrótce zaskoczył wszystkich,

by hammering out a truce

wypracowując kompromis

between the country's three warring political parties.

między trzema skłóconymi partiami,

And over the next 18 months, they together passed

którym udało się wspólnie, przez kolejne 18 miesięcy

an incredibly comprehensive set of reforms.

uchwalić obszerny zbiór reform.

They busted open Mexico's smothering monopolies.

Położyli kres duszącemu kraj monopolowi.

They liberalized its rusting energy sector.

Dokonali liberalizacji przestarzałego sektora energetycznego.

They restructured its failing schools, and much more.

Zrestrukturyzowali szkolnictwo i wiele, wiele innych.

To appreciate the scale of this accomplishment,

Żeby docenić skalę tych osiągnięć,

try to imagine the US Congress passing immigration reform,

wyobraźcie sobie Kongres USA uchwalający

reformę o imigracji, finansach publicznych i bankach.

campaign finance reform and banking reform.

Now, try to imagine Congress doing it all at the same time.

Dołóżcie do tego, że robią to wszystko jednocześnie.

That's what Mexico did.

To właśnie udało się w Meksyku.

Not long ago, I met with Peña and asked how he managed it all.

Niedawno spotkałem się z Peñą i zapytałem, jak sobie z tym poradzili.

The President flashed me his famous twinkly smile --

Prezydent obdarował mnie swoim słynnym uśmiechem

(Laughter)

(Śmiech)

and told me that the short answer was "compromiso," compromise.

i powiedział, że krótka odpowiedź brzmi "compromiso" - kompromis.

Of course, I pushed him for details,

Oczywiście wypytywałem o detale

and the long answer that came out was essentially

i okazało się, że długa odpowiedź brzmi:

"compromise, compromise and more compromise."

"kompromis, kompromis i jeszcze raz kompromis".

See, Peña knew that he needed to build trust early,

Peña wiedział, że musi zacząć od budowy zaufania,

so he started talking to the opposition just days after his election.

więc zaczął rozmowy z opozycją natychmiast po wyborach.

To ward off pressure from special interests,

Żeby zabezpieczyć się przed presją wpływowych grup,

he kept their meetings small and secret,

spotkania odbywały się potajemnie i w małym gronie.

and many of the participants later told me that it was this intimacy,

Wielu uczestników powiedziało mi, że właśnie dzięki intymnej atmosferze

plus a lot of shared tequila,

i spożytej wspólnie tequili

that helped build confidence.

udało się zbudować zaufanie.

So did the fact that all decisions had to be unanimous,

Liczył się też fakt, że wszystkie decyzje podejmowano jednogłośnie,

and that Peña even agreed to pass some of the other party's priorities

a Peña zgodził się nawet na uchwalenie reform priorytetowych dla innych ugrupowań

before his own.

przed własnymi.

As Santiago Creel, an opposition senator, put it to me,

Santiago Creel, senator opozycji, powiedział mi:

"Look, I'm not saying that I'm special or that anyone is special,

"Nie mówię, że jestem wyjątkowy ani że inni uczestnicy są wyjątkowi,

but that group, that was special."

ale ta grupa, to było coś".

The proof?

Chcecie dowód?

When Peña was sworn in, the pact held,

Peña został zaprzysiężony, pakt utrzymany,

and Mexico moved forward for the first time in years.

a Meksyk poczynił postępy po raz pierwszy od lat.

Bueno.

Bueno.

So now we've seen how these three countries

Widzimy już, jak tym trzem państwom

overcame three of their great challenges.

udało się rozwiązać przytłaczające problemy.

And that's very nice for them, right?

Wspaniale, że im się udało, prawda?

But what good does it do the rest of us?

Ale co nam z tego?

Well, in the course of studying these and a bunch of other success stories,

Podczas studiowania historii o sukcesach,

like the way Rwanda pulled itself back together after civil war

jak i paru innych np. Rwandy, która stanęła na nogi po wojnie domowej,

or Brazil has reduced inequality,

albo Brazylii, której udało się zredukować nierówności społeczne,

or South Korea has kept its economy growing faster and for longer

lub Korei Południowej,

której ekonomia rozwija się najszybciej i najdłużej w historii,

than any other country on Earth,

I've noticed a few common threads.

zauważyłem kilka wspólnych cech.

Now, before describing them, I need to add a caveat.

Zanim je wymienię - zastrzeżenie.

I realize, of course, that all countries are unique.

Wiem, że każde państwo jest niepowtarzalne

So you can't simply take what worked in one,

i nie można oczekiwać, że to, co zadziałało w jednym przypadku,

port it to another and expect it to work there too.

zadziała również w innym.

Nor do specific solutions work forever.

Rozwiązania takie nie są też wieczne.

You've got to adapt them as circumstances change.

Trzeba je dopasowywać do zmiany okoliczności.

That said, by stripping these stories to their essence,

Jednak gdy rozłożymy te historie na części pierwsze,

you absolutely can distill a few common tools for problem-solving

widać wspólne dla wszystkich narzędzia,

that will work in other countries

które mogą zadziałać również w innych krajach,

and in boardrooms

zarządach

and in all sorts of other contexts, too.

i w wielu innych kontekstach.

Number one, embrace the extreme.

Po pierwsze, trzeba wykorzystywać sytuacje ekstremalne.

In all the stories we've just looked at,

We wszystkich przedstawionych historiach

salvation came at a moment of existential peril.

rozwiązanie pojawiło się w momencie śmiertelnego zagrożenia.

And that was no coincidence.

I nie był to przypadek.

Take Canada: when Trudeau took office, he faced two looming dangers.

Kiedy Trudeau obejmował urząd, Kanada borykała się z dwoma problemami.

First, though his vast, underpopulated country

Po pierwsze, wielki i słabo zaludniony kraj

badly needed more bodies,

potrzebował rąk do pracy,

its preferred source for white workers, Europe,

ale napływ preferowanych białych robotników z Europy zanikł,

had just stopped exporting them as it finally recovered from World War II.

gdy kontynent odbudował się po II Wojnie Światowej.

The other problem was that Canada's long cold war

Kolejnym problemem była kanadyjska zimna wojna

between its French and its English communities

między francusko- i angielskojęzycznymi mieszkańcami.

had just become a hot one.

która się wtedy zaostrzyła.

Quebec was threatening to secede,

Quebec chciał się odłączyć,

and Canadians were actually killing other Canadians over politics.

Kanadyjczycy zabijali się nawzajem przez politykę.

Now, countries face crises all the time. Right?

Każdy kraj ma swoje kryzysy.

That's nothing special.

To nic nadzwyczajnego.

But Trudeau's genius was to realize that Canada's crisis

Ale geniusz Trudeau polegał na zrozumieniu,

had swept away all the hurdles that usually block reform.

że ten kryzys zlikwidował dotychczasowe bariery.

Canada had to open up. It had no choice.

Kanada musiała otworzyć się na imigrację. Nie miała wyboru.

And it had to rethink its identity.

Musiała też przemyśleć swoją tożsamość.

Again, it had no choice.

Tu też nie było innej opcji.

And that gave Trudeau a once-in-a-generation opportunity

To dało Trudeau niezwykle rzadką szansę

to break the old rules and write new ones.

na wprowadzenie zmian.

And like all our other heroes, he was smart enough to seize it.

Jak każdy bohater, był na tyle mądry, aby ją wykorzystać.

Number two, there's power in promiscuous thinking.

Po drugie, siła tkwi w swobodzie myślenia.

Another striking similarity among good problem-solvers

Kolejna cecha ludzi odnoszących sukcesy w rozwiązywaniu problemów

is that they're all pragmatists.

to pragmatyzm.

They'll steal the best answers from wherever they find them,

Nie zawahają się ukraść najlepszych rozwiązań

and they don't let details

ani nie pozwolą detalom,

like party or ideology or sentimentality get in their way.

takim jak partie, ideologie czy sentyment, przeszkodzić w dążeniu do celu.

As I mentioned earlier, Indonesia's democrats were clever enough

Demokraci indonezyjscy sprytnie wykorzystali

to steal many of the Islamists' best campaign promises for themselves.

wiele obietnic islamistów we własnej kampanii.

They even invited some of the radicals into their governing coalition.

Zaprosili nawet paru radykałów do koalicji.

Now, that horrified a lot of secular Indonesians.

Przeraziło to wielu świeckich obywateli.

But by forcing the radicals to actually help govern,

Jednak wymuszenie na radykałach pomocy przy rządzeniu

it quickly exposed the fact that they weren't any good at the job,

szybko pomogło wykazać ich niedostatki

and it got them mixed up in all of the grubby compromises

i wmieszać ich w śliskie kompromisy

and petty humiliations that are part of everyday politics.

i drobne upokorzenia, które są częścią codziennej polityki.

And that hurt their image so badly that they've never recovered.

Ich wizerunek ucierpiał tak bardzo, że nie zdołali się pozbierać.

Number three,

Po trzecie,

please all of the people some of the time.

każdego trzeba zadowolić od czasu do czasu.

I know I just mentioned how crises can grant leaders extraordinary freedoms.

Wspomniałem wcześniej, że kryzys daje przywódcom ogromną swobodę.

And that's true, but problem-solving often requires more than just boldness.

To prawda, ale rozwiązywanie problemów często wymaga nie tylko odwagi.

It takes showing restraint, too,

Ważna jest też powściągliwość,

just when that's the last thing you want to do.

zwłaszcza wtedy, gdy najmniej by się chciało.

Take Trudeau: when he took office,

Kiedy Trudeau objął urząd,

he could easily have put his core constituency,

z łatwością mógł postawić swój elektorat na pierwszym miejscu,

that is Canada's French community, first.

w tym przypadku frankofonów.

He could have pleased some of the people all of the time.

Mógł zadowalać część obywateli przez cały czas.

And Peña could have used his power to keep attacking the opposition,

Peña mógł użyć władzy, aby atakować opozycję,

as was traditional in Mexico.

co było tradycją w Meksyku.

Yet he chose to embrace his enemies instead,

Zamiast tego postanowił zdobyć zaufanie przeciwników,

while forcing his own party to compromise.

zmuszając własną partię do kompromisów.

And Trudeau pushed everyone to stop thinking in tribal terms

Trudeau zmusił ludzi do myślenia jak wspólnota

i uznania wielokulturowości, a nie języka czy koloru skóry

and to see multiculturalism, not language and not skin color,

as what made them quintessentially Canadian.

za podstawę kanadyjskości.

Nobody got everything they wanted,

Nikt nie dostał wszystkiego,

but everyone got just enough that the bargains held.

ale każdy dostał wystarczająco dużo, by zaakceptować taki układ.

So at this point you may be thinking,

Pewnie myślicie sobie:

"Dobra Tepperman,

"OK, Tepperman,

if the fixes really are out there like you keep insisting,

jeśli jest tak, jak mówisz, i rozwiązania faktycznie istnieją,

then why aren't more countries already using them?"

to dlaczego więcej krajów z nich nie korzysta?".

It's not like they require special powers to pull off.

Nie chodzi tu o specjalne moce.

I mean, none of the leaders we've just looked at were superheroes.

Przywódcy, o których dziś mówiłem nie są superbohaterami.

They didn't accomplish anything on their own,

Nie osiągnęli niczego w pojedynkę

and they all had plenty of flaws.

i sami mieli wiele wad.

Take Indonesia's first democratic president,

Pierwszemu demokratycznemu prezydentowi Indonezji

Abdurrahman Wahid.

Abdurrahman'owi Wahid'owi,

This man was so powerfully uncharismatic

tak bardzo brakowało charyzmy,

that he once fell asleep

że pewnego razu usnął

in the middle of his own speech.

podczas własnego przemówienia.

(Laughter)

(Śmiech)

True story.

Nie żartuję.

So what this tells us is that the real obstacle is not ability,

Czyli prawdziwą przeszkodą nie są ani zdolności

and it's not circumstances.

ani okoliczności.

It's something much simpler.

To coś dużo prostszego.

Making big changes involves taking big risks,

Wielkie zmiany wymagają podjęcia wielkiego ryzyka,

and taking big risks is scary.

a zrobienie tego jest przerażające.

Overcoming that fear requires guts,

Pokonanie strachu wymaga odwagi,

and as you all know,

a jak wiecie,

gutsy politicians are painfully rare.

odważni politycy są rzadkością.

But that doesn't mean we voters

Ale nie oznacza to, że my, jako wyborcy

can't demand courage from our political leaders.

nie możemy wymagać odwagi od swoich przywódców.

I mean, that's why we put them in office in the first place.

Dlatego przecież ich wybieramy.

And given the state of the world today, there's really no other option.

Widząc dzisiejszą sytuację na świecie, nie mamy innego wyjścia.

The answers are out there,

Rozwiązania naszych problemów istnieją.

but now it's up to us

Teraz tylko od nas zależy wybranie

to elect more women and men

więcej takich kobiet i mężczyzn,

brave enough to find them,

którym starczy odwagi, by je znaleźć

to steal them

lub ukraść

and to make them work.

i wprowadzić w życie.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)