The next species of human | Juan Enriquez

Tłumaczenie: Piotr Zalewski Korekta: Slawomir Sloniowski

There's a great big elephant in the room called the economy.

W pokoju jest wielki słoń. To gospodarka.

So let's start talking about that.

Rozpocznijmy więc od tego.

I wanted to give you a current picture of the economy.

Chciałem pokazać jak teraz wygląda gospodarka.

That's what I have behind myself.

A wygląda tak jak to, co mam za plecami.

(Laughter)

(śmiech)

But of course what we have to remember is this.

Oczywiście musimy pamiętać o tym: (na ekranie: "kluczem radzenia sobie w kryzysie jest trzymanie oka na sprawach długoterminowych, kiedy wali się nam grunt pod nogami")

And what you have to think about is,

I musicie myśleć o tym,

when you're dancing in the flames, what's next?

że kiedy wali się grunt pod nogami, co będzie dalej?

So what I'm going to try to do in the next 17 and a half minutes

Przez następne 17 i pół minuty spróbuję

is I'm going to talk first about the flames --

opowiedzieć najpierw o zapadającym się gruncie

where we are in the economy --

czyli gdzie jesteśmy z gospodarką

and then I'm going to take three trends

a następnie chcę pokazać trzy trendy

that have taken place at TED over the last 25 years

które były omawiane na TEDzie w ostatnich 25 latach

and that will take place in this conference

i będą omawiane na obecnej konferencji

and I will try and bring them together.

i postaram się je połączyć.

And I will try and give you a sense of what the ultimate reboot looks like.

Postaram się dać wam poczucie tego, na czym będzie polegał totalny reset.

Those three trends are

Te trzy trendy to

the ability to engineer cells,

możliwość projektowania komórek,

the ability to engineer tissues,

możliwość wytwarzania tkanek i narządów

and robots.

i roboty.

And somehow it will all make sense.

I jakoś to wszystko będzie miało sens.

But anyway, let's start with the economy.

Jednak zacznijmy od gospodarki.

There's a couple of really big problems that are still sitting there.

Przed nami jest kilka naprawdę dużych problemów.

One is leverage.

Pierwszy to dźwignie finansowe.

And the problem with leverage is

Problem z dźwigniami jest taki,

it makes the U.S. financial system look like this.

że przez nie amerykański system finansowy wygląda tak.

(Laughter)

(śmiech)

So, a normal commercial bank has nine to 10 times leverage.

A więc normalny bank komercyjny ma dźwignię na 9 do 10 razy.

That means for every dollar you deposit, it loans out about nine or 10.

To oznacza, że na każdego dolara, którego zostawiasz w banku, on pożycza 9 lub 10.

A normal investment bank is not a deposit bank,

Zwykły bank inwestycyjny, to nie jest bank depozytowy,

it's an investment bank;

to bank inwestycyjny:

it has 15 to 20 times.

on ma dźwignię na 15 do 20 razy.

It turns out that B of A in September had 32 times.

Wychodzi na to, że Bank of America miał we wrześniu dźwignię 32-krotną.

And your friendly Citibank had 47 times.

A przyjacielski Citibank, 47-krotną.

Oops.

Ups.

That means every bad loan goes bad 47 times over.

To znaczy, że każda zła pożyczka, jest zła 47-krotnie.

And that, of course, is the reason why all of you

A to oczywiście jest powód, dla którego Wy wszyscy

are making such generous and wonderful donations

dajecie takie hojne i wspaniałe datki

to these nice folks.

tym miłym ludziom.

And as you think about that,

I gdy o tym myślicie,

you've got to wonder: so what do banks have in store for you now?

musicie się zastanawiać: co mają dla was banki w zanadrzu?

(Laughter)

(śmiech) (na ekranie: "Więcej Dobrego Rżnięcia")

It ain't pretty.

Nie jest dobrze.

The government, meanwhile, has been acting like Santa Claus.

W międzyczasie rząd zachowywał się jak Święty Mikołaj.

We all love Santa Claus, right?

Wszyscy kochamy Świętego Mikołaja, prawda?

But the problem with Santa Clause is,

Jednak problem ze Świętym Mikołajem jest taki,

if you look at the mandatory spending of what these folks have been doing

że jeśli spojrzeć na ustalone wydatki, które rząd wykonywał

and promising folks,

i ludziom obiecywał

it turned out that in 1967, 38 percent was mandatory spending

okazuje się, że w 1967, 38 procent wydatków było na to,

on what we call "entitlements."

co nazywami "uprawnieniami".

And then by 2007 it was 68 percent.

W 2007, było to 68 procent.

And we weren't supposed to run into 100 percent until about 2030.

I nie powinniśmy byli dobić do 100 procent przed rokiem 2030.

Except we've been so busy giving away a trillion here, a trillion there,

Jednak byliśmy tak zajęci wydając miliard tu, miliard tam

that we've brought that date of reckoning forward

że dzień rozrachunku przyjdzie już

to about 2017.

około roku 2017.

And we thought we were going to be able to lay these debts off on our kids,

Myśleliśmy, że będziemy w stanie przenieść te długi na nasze dzieci,

but, guess what?

ale, wiecie co?

We're going to start to pay them.

To my zaczniemy je spłacać.

And the problem with this stuff is, now that the bill's come due,

Problem z tym jest taki, że jak trzeba płacić rachunki,

it turns out Santa isn't quite as cute when it's summertime.

wychodzi na to, że w lecie Mikołaj nie jest już taki słodki.

Right?

Prawda?

(Laughter)

(śmiech)

Here's some advice from one of the largest investors in the United States.

Oto mała rada od jednego z największych inwestorów w USA.

This guy runs the China Investment Corporation.

Ten gość prowadzi China Investment Corporation.

He is the main buyer of U.S. Treasury bonds.

Jest głównym nabywcą amerykańskich obligacji rządowych.

And he gave an interview in December.

W grudniu udzielił wywiadu.

Here's his first bit of advice.

Oto jego pierwsza rada. (na ekranie: "Bądź miły dla państw, które ci pożyczają pieniądze")

And here's his second bit of advice.

Oto kolejna. (na ekranie: "Bardzo chielibyśmy wam pomagać. Jeśli to jest utrzymywalne")

And, by the way,

A przy okazji,

the Chinese Prime Minister reiterated this at Davos last Sunday.

premier Chin powtórzył to w Davos w ostanią niedzielę.

This stuff is getting serious enough

Sprawy robią się na tyle poważne,

that if we don't start paying attention to the deficit,

że jeśli nie zaczniemy bacznie przyglądać się deficytowi,

we're going to end up losing the dollar.

to skończymy tracąc wartość dolara.

And then all bets are off.

A wtedy sytuacja zmienia się drastycznie.

Let me show you what it looks like.

Pokażę Wam jak to wygląda.

I think I can safely say

Z pewnością jestem

that I'm the only trillionaire in this room.

jedynym miliarderem w tej sali.

This is an actual bill.

To prawdziwy banknot.

And it's 10 triliion dollars.

O wartości 10 miliardów dolarów.

The only problem with this bill is it's not really worth very much.

Jedyny problem z tym banknotem jest taki, że nie jest zbyt wiele wart.

That was eight bucks last week, four bucks this week,

W zeszłym tygodniu to było 8 dolców, w tym 4,

a buck next week.

a w przyszłym to będzie dolar.

And that's what happens to currencies when you don't stand behind them.

I właśnie to dzieje się z walutami, jeśli nie mają pokrycia.

So the next time somebody as cute as this shows up on your doorstep,

Więc jeśli następnym razem, ktoś tak słodki pojawi się w Waszych drzwiach,

and sometimes this creature's called Chrysler and sometimes Ford and sometimes ... whatever you want --

czasem taka istota zwie się Chrysler, czasem Ford, a czasem... cokolwiek--

you've just got to say no.

musicie powiedzieć nie.

And you've got to start banishing a word that's called "entitlement."

I musicie zrezygnować ze słowa "nadane".

And the reason we have to do that in the short term

A powód dla którego musimy to wkrótce zrobić jest taki,

is because we have just run out of cash.

że po prostu skończyły się nam pieniądze.

If you look at the federal budget, this is what it looks like.

Jeśli popatrzycie na budżet federalny, to właśnie tak wygląda.

The orange slice is what's discretionary.

Plasterek pomarańczowy to wydatki dyskrecjonalne.

Everything else is mandated.

Cała reszta jest nałożona z góry.

It makes no difference if we cut out the bridges to Alaska in the overall scheme of things.

I nie będzie różnicy w ogólnym rozrachunku, jeśli zlikwidujemy mosty do Alaski.

So what we have to start thinking about doing

Musimy więc zacząć myśleć o

is capping our medical spending

limitowaniu naszych kosztów medycznych

because that's a monster that's simply going to eat the entire budget.

ponieważ ten potwór po prostu zje nasz cały budżet.

We've got to start thinking about asking people

Musimy zacząć myśleć o pytaniu ludzi

to retire a little bit later.

czy przejdą na emeryturę trochę później.

If you're 60 to 65 you retire on time.

Jeśli masz od 60 do 65 lat przejdziesz na emeryturę według rozkładu.

Your 401(k) just got nailed.

Pomimo że twój fundusz emerytalny 401(k) utracił na wartości.

If you're 50 to 60 we want you to work two years more.

Jeśli masz od 50 do 60 lat, chcemy byś pracował o dwa lata dłużej.

If you're under 50 we want you to work four more years.

Jeśli masz poniżej 50, chcemy byś pracował o cztery lata dłużej.

The reason why that's reasonable is,

Powód dla którego to ma sens jest taki,

when your grandparents were given Social Security,

że gdy Wasi dziadkowie otrzymali emeryturę,

they got it at 65 and were expected to check out at 68.

mieli 65 lat i oczekiwano, że dożyją 68.

Sixty-eight is young today.

68 to dzisiaj młody wiek.

We've also got to cut the military about three percent a year.

Musimy też obciąć wydatki na zbrojenia o 3% rocznie.

We've got to limit other mandatory spending.

Musimy też obciąć inne wydatki obowiązkowe.

We've got to quit borrowing as much,

Musimy przestać tyle pożyczać

because otherwise the interest is going to eat that whole pie.

ponieważ odsetki zjedzą cały ten tort.

And we've got to end up with a smaller government.

I musimy mieć mniejszy rząd.

And if we don't start changing this trend line,

I jeśli nie zaczniemy zmieniać tych trendów,

we are going to lose the dollar

stracimy dolara

and start to look like Iceland.

i zaczniemy wyglądać jak Islandia.

I got what you're thinking.

Wiem o czym myślicie.

This is going to happen when hell freezes over.

To się stanie jak piekło zamarznie.

But let me remind you this December it did snow in Vegas.

Jendak pozwólcie, że przypomnę -- tego grudnia śnieg padał w Vegas.

(Laughter)

(śmiech)

Here's what happens if you don't address this stuff.

Oto co się stanie, jeśli pokazane problemy nie zostaną zaadresowane.

So, Japan had a fiscal real estate crisis

Japonia borykała się z kryzysem podatkowym na rynku nieruchomości

back in the late '80s.

pod koniec lat 80.

And its 225 largest companies today

Dzisiaj, 225 największych japońskich firm,

are worth one quarter of what they were 18 years ago.

jest warte jedną czwartą tego co 18 lat temu.

We don't fix this now,

Jeśli teraz się tym nie zajmiemy,

how would you like to see a Dow 3,500 in 2026?

Czy chcielibyście zobaczyć indeks Dow mający 3500 punktów w 2026 roku?

Because that's the consequence of not dealing with this stuff.

Bo właśnie takie są konsekwencje zaniechania tych problemów.

And unless you want this person

I jeśli nie chcecie żeby ten człowiek

to not just become the CFO of Florida, but the United States,

został dyrektorem finansowym nie tylko Florydy, ale całych Stanów,

we'd better deal with this stuff.

lepiej zacznijcie działać.

That's the short term. That's the flame part.

A to wszystko bliska perspektywa. Ten walący się grunt.

That's the financial crisis.

To kryzys finansowy.

Now, right behind the financial crisis there's a second and bigger wave

Jednak, zaraz za kryzysem finansowym czyha druga, większa fala,

that we need to talk about.

o której musimy porozmawiać.

That wave is much larger, much more powerful,

Ta fala jest znacznie większa, o wiele silniejsza,

and that's of course the wave of technology.

i to jest oczywiście fala technologii.

And what's really important in this stuff is,

I co jest naprawdę bardzo ważne,

as we cut, we also have to grow.

to, że mimo cięć budżetowych, musimy się rozrastać.

Among other things, because startup companies

Między innymi dlatego, że nowe firmy

are .02 percent of U.S. GDP investmentm

stanowią 0,02 procenta udziału inwestycji amerykańskiego PKB,

and they're about 17.8 percent of output.

a stanowią około 17,8 procenta zysku.

It's groups like that in this room that generate the future of the U.S. economy.

To grupy takie jak ta zgromadzona na tej sali, tworzą przyszłość amerykańskiej gospodarki.

And that's what we've got to keep growing.

I to w tych obszarach musimy wzrastać.

We don't have to keep growing these bridges to nowhere.

Nie musimy kontynuować budowania mostów donikąd.

So let's bring a romance novelist into this conversation.

Pozwólmy więc włączyć do dyskusji pisarza romantycznego.

And that's where these three trends come together.

(na ekranie: "Będzie czas kiedy pomyślisz że to już koniec... To będzie początek.") To tu łączą się te trzy trendy.

That's where the ability to engineer microbes,

To dzięki możliwości projektowania mikrobów,

the ability to engineer tissues,

tworzenia tkanek i narządów,

and the ability to engineer robots

i tworzenia robotów

begin to lead to a reboot.

pojawia się szansa na nowe rozdanie.

And let me recap some of the stuff you've seen.

Pozwólcie, że podsumuję te rzeczy, które widzieliście wcześniej.

Craig Venter showed up last year

Craig Venter pokazał w zeszłym roku

and showed you the first fully programmable cell that acts like hardware

w pełni programowalną komórkę, która zachowuje się jak sprzęt

where you can insert DNA and have it boot up as a different species.

do którego możecie włożyć DNA, a ona zachowa się jak różne gatunki.

In parallel, the folks at MIT

W międzyczasie ludzie z Instytutu Technologii w Massachusettes,

have been building a standard registry of biological parts.

tworzyli standardowy rejestr elementów biologicznych.

So think of it as a Radio Shack for biology.

Pomyślcie o tym, jako o sklepie z częściami dla biologii.

You can go out and get your proteins, your RNA, your DNA, whatever.

Możecie pójść i wziąć białka, RNA, DNA, cokolwiek.

And start building stuff.

I zacząć budować.

In 2006 they brought together high school students and college students

W 2006 r. zgromadzili licealistów i studentów

and started to build these little odd creatures.

i zaczęli tworzyć te małe dziwaczne kreatury.

They just happened to be alive instead of circuit boards.

Tyle, że były to żywe organizmy, a nie układy scalone.

Here was one of the first things they built.

Oto jedna z pierwszych rzeczy jaką zbudowali.

So, cells have this cycle.

A więc, komórki charakteryzuje ten cykl.

First they don't grow.

Najpierw nie rosną.

Then they grow exponentially.

Potem rosną wykładniczo.

Then they stop growing.

A potem przestają rosnąć.

Graduate students wanted a way of telling which stage they were in.

Studenci chcieli dowiedzieć się, na którym są etapie.

So they engineered these cells

Stworzyli więc takie komórki

so that when they're growing in the exponential phase,

które, gdy znajdowały się w fazie wykładniczego wzrostu,

they would smell like wintergreen.

pachniały jak kwiaty starzęśli rozesłanej.

And when they stopped growing they would smell like bananas.

A kiedy przestały rosnąć, pachniały jak banany.

And you could tell very easily when your experiment was working

I mogliście bardzo łatwo stwierdzić, kiedy wasz eksperyment działał,

and wasn't, and where it was in the phase.

kiedy nie działał i w której był fazie.

This got a bit more complicated two years later.

Dwa lata później projekty stały się bardziej złożone.

Twenty-one countries came together. Dozens of teams.

Zebrało się 21 państw, dziesiątki drużyn.

They started competing.

Rozpoczęła się rywalizacja.

The team from Rice University started to engineer the substance in red wine

Zespół z Rice University rozpoczął wytwarzanie wartościowej substancji odżywczej,

that makes red wine good for you

znajdującej się w czerwonym winie,

into beer.

z piwa.

So you take resveratrol and you put it into beer.

Bierzecie resweratrol i wkładacie go do piwa.

Of course, one of the judges is wandering by, and he goes,

Oczywiście jeden z sędziów przechodząc obok, rzuca:

"Wow! Cancer-fighting beer! There is a God."

"Wow! Piwo zwalczające raka! Bóg istnieje."

(Laughter)

(śmiech)

The team from Taiwan was a little bit more ambitious.

Zespół z Tajwanu był trochę bardziej ambitny.

They tried to engineer bacterias in such a way

Próbowali przeprojektować bakterie tak,

that they would act as your kidneys.

by zachowywały się jak Wasze nerki.

Four years ago, I showed you this picture.

Cztery lata temu, pokazałem Wam ten obrazek.

And people oohed and ahhed,

I ludzie wzdychali,

because Cliff Tabin had been able to grow an extra wing on a chicken.

ponieważ Cliff Tabin był w stanie wyhodować u kurczaka dodatkowe skrzydło.

And that was very cool stuff back then.

Wtedy to był naprawdę świeży temat.

But now moving from bacterial engineering to tissue engineering,

Zmieńmy temat z projektowania bakterii do narządów i tkanek,

let me show you what's happened in that period of time.

pokażę Wam co wydarzyło się przez ten czas.

Two years ago, you saw this creature.

Dwa lata temu, pokazywałem Wam to.

An almost-extinct animal from Xochimilco, Mexico

Zagrożone wyginięciem zwierzę z Xochimilco z Meksyku.

called an axolotl

nazwane axolotl

that can re-generate its limbs.

które może regnerować swoje kończyny.

You can freeze half its heart. It regrows.

Możecie zamrozić połowę jego serca, a ono się zregeneruje.

You can freeze half the brain. It regrows.

Możecie zamrozić połowę mózgu, a on się zregeneruje.

It's almost like leaving Congress.

To prawie jak obecnie odchodzący Kongres.

(Laughter)

(śmiech)

But now, you don't have to have the animal itself to regenerate,

Jednak teraz, nie musicie mieć całego zwierzęcia do regeneracji,

because you can build cloned mice molars in Petri dishes.

ponieważ możecie stworzyć sklonowane zęby myszy w szalkach Petriego.

And, of course if you can build mice molars in Petri dishes,

I oczywiście, jeśli możecie zbudować zęby trzonowe myszy,

you can grow human molars in Petri dishes.

możecie też stworzyć ludzkie zęby trzonowe.

This should not surprise you, right?

To nie powinno Was zdziwić, prawda?

I mean, you're born with no teeth.

Rodzicie się bez zębów.

You give away all your teeth to the tooth fairy.

Odkładacie wszystkie swoje zęby pod poduszkę.

You re-grow a set of teeth.

I wyrasta Wam nowy zestaw zębów.

But then if you lose one of those second set of teeth, they don't regrow,

Jednak później, jeśli stracicie ten drugi zestaw, to zęby już nie rosną,

unless, if you're a lawyer.

no chyba, że jesteś prawnikiem.

(Laughter)

(śmiech).

But, of course, for most of us,

Jednak, oczywiście, większość z nas

we know how to grow teeth, and therefore we can take adult stem teeth,

wie jak mają rosnąć zęby, w związku z tym możemy wziąć dorosły pień zęba,

put them on a biodegradable mold, re-grow a tooth,

umieścić go w biodegradowalnej matrycy, wyhodować ząb

and simply implant it.

a potem po prostu założyć implant.

And we can do it with other things.

To samo możemy zrobić z innymi rzeczami.

So, a Spanish woman who was dying of T.B. had a donor trachea,

A więc, Hiszpanka umierająca na gruźlicę, otrzymała tchawicę od dawcy,

they took all the cells off the trachea,

naukowcy zebrali wszystkie komórki z tej tchawicy

they spraypainted her stem cells onto that cartilage.

i "posprejowali" pozostającą chrząstkę komórkami macierzystymi pacjentki.

She regrew her own trachea,

Wyhodowano jej nową własną tchawicę,

and 72 hours later it was implanted.

która została wszczepiona 72-godziny później.

She's now running around with her kids.

Teraz ta kobieta bawi się z własnymi dziećmi.

This is going on in Tony Atala's lab in Wake Forest

To wszystko dzieje się w laboratorium Tony'ego Altala w Wake Forest,

where he is re-growing ears for injured soldiers,

gdzie hoduje on uszy dla rannych żołnierzy,

and he's also re-growing bladders.

hoduje tam także pęcherze.

So there are now nine women walking around Boston

W Bostonie jest teraz dziewięć kobiet,

with re-grown bladders,

które mają wyhodowane pęcherze,

which is much more pleasant than walking around with a whole bunch of plastic bags

to znacznie przyjemniejsze niż noszenie ze sobą torebek plastikowych

for the rest of your life.

do końca życia.

This is kind of getting boring, right?

To wszystko robi się trochę nudne, prawda?

I mean, you understand where this story's going.

To znaczy, wiecie dokąd zmierza ta historia.

But, I mean it gets more interesting.

Jednak, temat robi się znacznie bardziej interesujący.

Last year, this group was able to take all the cells off a heart,

W ubiegłym roku, ci naukowcy byli w stanie ściągnąć wszystkie komórki z serca,

leaving just the cartilage.

pozostawiając jedynie chrząstki.

Then, they sprayed stem cells onto that heart, from a mouse.

Następnie, posprejowali to serce komórkami macierzystymi myszy.

Those stem cells self-organized, and that heart started to beat.

Te komórki macierzyste się zorganizowały i serce zaczęło bić.

Life happens.

Tak powstaje życie.

This may be one of the ultimate papers.

To może być jedna z najważniejszych publikacji.

This was done in Japan and in the U.S., published at the same time,

Udało się tego dokonać w tym samym czasie w Japonii i USA,

and it rebooted skin cells into stem cells, last year.

przeobrażono tam komórki skóry w komórki macierzyste.

That meant that you can take the stuff right here,

Oznacza to, że możesz wziąć coś stąd,

and turn it into almost anything in your body.

i przekształcić w praktycznie wszystko ze swojego ciała.

And this is becoming common, it's moving very quickly,

To staje się powszechne, rozwija się bardzo szybko,

it's moving in a whole series of places.

i przenosi się do nowych obszarów nauki.

Third trend: robots.

Trend numer trzy : roboty.

Those of us of a certain age grew up expecting that by now

Ci z nas, którzy mają już swoje lata, dorastali w przekonaniu,

we would have Rosie the Robot from "The Jetsons" in our house.

że będziemy mogli mieć robota Rosie z "Jetsonów" w naszych domach.

And all we've got is a Roomba.

A wszystko co dostaliśmy, to Roomba.

(Laughter)

(śmiech)

We also thought we'd have this robot to warn us of danger.

Myśleliśmy też, że będziemy mieli roboty, które będą nas ostrzegać przed niebezpieczeństwem.

Didn't happen.

Tak się nie stało.

And these were robots engineered for a flat world, right?

I te roboty były projektowane dla płaskiego świata, prawda?

So, Rosie runs around on skates

Więc, Rosie jeździ na wrotkach,

and the other one ran on flat threads.

a ten drugi na gąsienicach.

If you don't have a flat world, that's not good,

Jeśli świat nie jest płaski, to nie za dobrze,

which is why the robot's we're designing today are a little different.

dlatego roboty projektowane dzisiaj są trochę inne.

This is Boston Dynamics' "BigDog."

To "DużyPies" z Boston Dynamics.

And this is about as close as you can get to a physical Turing test.

I to już naprawdę bardzo blisko do fizycznego testu Turinga.

O.K., so let me remind you, a Turing test is where you've got a wall,

W ramach przypomnienia, test Turinga jest wtedy, gdy masz ścianę

you're talking to somebody on the other side of the wall,

mówisz do kogoś po drugiej stronie ściany

and when you don't know if that thing is human or animal --

i jeśli nie wiesz czy to do czego mówisz to człowiek czy zwierzę --

that's when computers have reached human intelligence.

to znak, że komputer osiągnął ludzką inteligencję.

This is not an intelligence Turing rest,

To nie jest test Turinga na inteligencję,

but this is as close as you can get to a physical Turing test.

ale jest to najbliżej fizycznego testu Turinga jak tylko można się dostać.

And this stuff is moving very quickly,

A te rzeczy poruszają się do przodu bardzo szybko

and by the way, that thing can carry about 350 pounds of weight.

i przy okazji, to urządzenie może przenosić ponad 150 kilogramów wagi.

These are not the only interesting robots.

To nie są jedyne interesujące roboty.

You've also got flies, the size of flies,

Mamy już muchy, wielkości much,

that are being made by Robert Wood at Harvard.

tworzone przez Roberta Wooda z Harvardu.

You've got Stickybots that are being made at Stanford.

Mamy Stickyboty, tworzone na Stanfordzie.

And as you bring these things together,

I kiedy połączycie te rzeczy razem,

as you bring cells, biological tissue engineering and mechanics together,

połączycie komórki, biologiczne projektowanie narządów i mechanikę razem,

you begin to get some really odd questions.

to zaczniecie zadawać całkiem dziwne pytania.

In the last Olympics, this gentleman,

Na poprzedniej Olimipadzie, ten mężczyzna,

who had several world records in the Special Olympics,

który zdobył kilka rekordów świata na Olimipadzie Specjalnej,

tried to run in the normal Olympics.

chciał pobiec w normalnej Olimpiadzie.

The only issue with Oscar Pistorius

Jedyny problem z Oscarem Pistoriusem

is he was born without bones in the lower part of his legs.

jest taki, że urodził się bez kości w dolnych cześciach nóg.

He came within about a second of qualifying.

Przybiegł około sekundę za późno by się zakwalifikować.

He sued to be allowed to run,

Walczył w sądzie o zezwolenie mu uczestnictwa

and he won the suit,

i wygrał proces,

but didn't qualify by time.

jednak nie zakwalifikował się, ze względu na czas.

Next Olympics, you can bet that Oscar, or one of Oscar's successors,

Na następnej Olimpiadze, możecie się założyć, że Oskar, lub jego następca,

is going to make the time.

dobiegnie na czas.

And two or three Olympics after that, they are going to be unbeatable.

A dwie albo trzy Olimpiady później, będą niepokonani.

And as you bring these trends together, and as you think of what it means

I jeśli połączycie te trendy razem, pomyślicie co to może naprawdę znaczyć,

to take people who are profoundly deaf, who can now begin to hear --

wziąć ludzi zupełnie głuchych, którzy teraz zaczynają słyszeć --

I mean, remember the evolution of hearing aids, right?

Pamiętacie rozwój aparatów słuchowych?

I mean, your grandparents had these great big cones,

Wasi dziadkowie nosili te duże rogi,

and then your parents had these odd boxes

wasi rodzice nosili te dziwne pudełeczka,

that would squawk at odd times during dinner,

które czasem zaskrzeczały podczas obiadu,

and now we have these little buds that nobody sees.

teraz mamy te małe słuchawki w uszach, których nikt nie zauważa.

And now you have cochlear implants

Teraz mamy też implanty

that go into people's heads and allow the deaf to begin to hear.

które znajdują się wewnątrz głowy i pozwalają głuchym słyszeć.

Now, they can't hear as well as you and I can.

Oczywiście teraz nie słyszą tak dobrze jak ja czy Ty.

But, in 10 or 15 machine generations they will,

Jednak, za 10 czy 15 generacji tych urządzeń, zaczną,

and these are machine generations, not human generations.

tu chodzi o generacje urządzeń, a nie ludzkie.

And about two or three years after they can hear as well as you and I can,

A dwa czy trzy lata później będą słyszeć znacznie lepiej niż ja czy Ty,

they'll be able to hear maybe how bats sing, or how whales talk,

być może usłyszą jak śpiewają nietoperze, czy jak rozmawiają wieloryby,

or how dogs talk, and other types of tonal scales.

jak porozumiewają się psy, i inne rodzaje skal tonalnych.

They'll be able to focus their hearing,

Będą w stanie skupić swój słuch,

they'll be able to increase the sensitivity, decrease the sensitivity,

zwiększyć lub zmniejszyć jego czułość,

do a series of things that we can't do.

robić rzeczy, których my nie możemy robić.

And the same thing is happening in eyes.

Te same rzeczy dzieją się w przypadku wzroku.

This is a group in Germany that's beginning to engineer eyes

W Niemczech jest grupa naukowców, która przeprojektowuje oczy

so that people who are blind can begin to see light and dark.

i ludzie, którzy są niewidomi widzą światło i ciemność.

Very primitive.

Bardzo prymitywne.

And then they'll be able to see shape.

Niebawem ujrzą kształty.

And then they'll be able to see color, and then they'll be able to see in definition,

Następnie dostrzegą kolory, później szczegóły,

and one day, they'll see as well as you and I can.

a któregoś dnia, będą widzieć tak dobrze jak Ty czy ja.

And a couple of years after that, they'll be able to see in ultraviolet,

A kilka lat później, będą w stanie widzieć w ultrafiolecie,

they'll be able to see in infrared, they'll be able to focus their eyes,

będą w stanie widzieć w podczerwieni, będą w stanie skupić swój wzrok,

they'll be able to come into a microfocus.

będą w stanie dostrzec szczegóły w skali mikro.

They'll do stuff you and I can't do.

Będą widzieć to, czego Ty i ja nie jesteśmy w stanie.

All of these things are coming together,

Wszystkie te rzeczy schodzą się razem,

and it's a particularly important thing to understand,

i bardzo ważną rzeczą do zrozumienia jest,

as we worry about the flames of the present,

abyśmy myśląc o problemach współczesności,

to keep an eye on the future.

nie zapomnieli co szykuje się w przyszłości.

And, of course, the future is looking back 200 years,

Oczywiście, przyszłość to także spojrzenie 200 lat wstecz,

because next week is the 200th anniversary of Darwin's birth.

ponieważ w następnym tygodniu są 200 urodziny Darwina.

And it's the 150th anniversary of the publication of "The Origin of Species."

I 150 lat od pierwszej publikacji "O pochodzeniu gatunków".

And Darwin, of course, argued that evolution is a natural state.

Darwin, uważał oczywiście, że ewolucja jest stanem naturalnym.

It is a natural state in everything that is alive, including hominids.

Jest stanem naturalnym we wszystkim co żyje, także w hominidach.

There have actually been 22 species of hominids

Do tej pory odnotowano około 22 rodzajów hominidów

that have been around, have evolved, have wandered in different places,

które istniały, ewoluowały, pojawiały się w różnych miejscach,

have gone extinct.

a w końcu wyginęły.

It is common for hominids to evolve.

Wśród hominidów ewolucja jest powszechna.

And that's the reason why, as you look at the hominid fossil record,

To jeden z powodów, że gdy patrzysz na ślady wykopalisk po hominidach,

erectus, and heidelbergensis, and floresiensis, and Neanderthals,

erectusie, heildelbergensis, floresiensis i neandertalczyku,

and Homo sapiens, all overlap.

i Homo sapiens, wszystkie nachodzą czasowo na siebie.

The common state of affairs is to have overlapping versions of hominids,

Normalnym stanem rzeczy było to, że różne wersje hominidów, żyły ze sobą,

not one.

a nie tylko jeden.

And as you think of the implications of that,

A jak ty rozważasz tego implikacje,

here's a brief history of the universe.

oto szybka historia wszechświata.

The universe was created 13.7 billion years ago,

Wszechświat powstał 13,7 milarda lat temu

and then you created all the stars, and all the planets,

wtedy powstały wszystkie gwiazdy, wszystkie planety,

and all the galaxies, and all the Milky Ways.

wszystkie galaktyki, wszystkie Drogi Mleczne.

And then you created Earth about 4.5 billion years ago,

Ziemia powstała 4,5 milarda lat temu,

and then you got life about four billion years ago,

życie pojawiło się ok. 4 miliardy lat temu,

and then you got hominids about 0.006 billion years ago,

i hominidy, które pojawiły się ok 0,006 miliarda lat temu.

and then you got our version of hominids about 0.0015 billion years ago.

A potem nasza wersja hominidów: około 0,0015 miliarda la temu.

Ta-dah!

Voila!!

Maybe the reason for thr creation of the universe,

Być może, powodem powstania wszechświata,

and all the galaxies, and all the planets, and all the energy,

wszystkich galaktyk, planet, całej tej energii,

and all the dark energy, and all the rest of stuff

całej ciemnej energii i wszystkiego innego,

is to create what's in this room.

było stworzenie tego co stoi w tym pomieszczeniu.

Maybe not.

A może nie.

That would be a mildly arrogant viewpoint.

To byłoby troszkę aroganckie podejście.

(Laughter)

(śmiech)

So, if that's not the purpose of the universe, then what's next?

Więc, jeśli nie to jest celem wszechświata, to co dalej?

(Laughter)

(śmiech)

I think what we're going to see is we're going to see a different species of hominid.

Myślę, że zobaczymy niebawem inne gatunki hominidów.

I think we're going to move from a Homo sapiens into a Homo evolutis.

Myślę, że z Homo Sapiens, staniemy się Homo Evolutis.

And I think this isn't 1,000 years out.

I nie jest to kwestia 1000 lat.

I think most of us are going to glance at it,

Myślę, że większość z nas tego doświadczy,

and our grandchildren are going to begin to live it.

a nasze wnuki, będą z tym żyły na codzień.

And a Homo evolutis brings together these three trends

Homo Evolutis łączy w sobie te trzy trendy

into a hominid that takes direct and deliberate control

w hominidzie, który celowo i bezpośrednio bierze kontrolę

over the evolution of his species, her species and other species.

nad ewolucją swego gatunku i wszystkich innych gatunków.

And that, of course, would be the ultimate reboot.

A to, oczywiście, będzie zmianą fundamentalną.

Thank you very much.

Bardzo dziękuję.

(Applause)

(brawa)