The accelerating power of technology | Ray Kurzweil

Tłumaczenie: Bartlomiej Chomanski Korekta: Marcin Kasiak

Well, it's great to be here.

Wiele słyszy się

We've heard a lot about the promise of technology, and the peril.

o możliwościach jak i zagrożeniach płynących z postępu technologicznego.

I've been quite interested in both.

Obie te kwestie mnie interesują.

If we could convert 0.03 percent

Gdybyśmy mogli przekształcić w energię 0.03% światła słonecznego

of the sunlight that falls on the earth into energy,

które pada na ziemię

we could meet all of our projected needs for 2030.

bylibyśmy w stanie zaspokoić nasze potrzeby energetyczne do 2030 roku.

We can't do that today because solar panels are heavy,

Nie możemy zrobić tego dziś, ponieważ panele słoneczne są drogie

expensive and very inefficient.

ciężkie i mało wydajne.

There are nano-engineered designs,

Istnieją projekty z użyciem nanotechnologii

which at least have been analyzed theoretically,

które w teorii

that show the potential to be very lightweight,

mogą być bardzo lekkie

very inexpensive, very efficient,

tanie i bardzo wydajne

and we'd be able to actually provide all of our energy needs in this renewable way.

zapewniając zaspokojenie potrzeb energetycznych z odnawialnych źródeł.

Nano-engineered fuel cells

Ogniwa paliwowe

could provide the energy where it's needed.

mogą dostarczyć energię gdzie potrzeba.

That's a key trend, which is decentralization,

Decentralizacja to kluczowy trend

moving from centralized nuclear power plants and

odejście od scentralizowanych elektrowni jądrowych

liquid natural gas tankers

i kontenerów z gazem ciekłym

to decentralized resources that are environmentally more friendly,

w stronę bardziej przyjaznych dla środowiska,

a lot more efficient

bardziej efektywnych

and capable and safe from disruption.

i bezpiecznych surowców.

Bono spoke very eloquently,

Bono mówił bardzo obrazowo

that we have the tools, for the first time,

że pierwszy raz w historii mamy narzędzia

to address age-old problems of disease and poverty.

by skonfrontować odwieczne problemy: choroby i ubóstwo.

Most regions of the world are moving in that direction.

Większość regionów świata idzie w tym kierunku.

In 1990, in East Asia and the Pacific region,

W 1990 w dużej części Azji wschodniej

there were 500 million people living in poverty --

pół miliarda ludzi żyło w biedzie

that number now is under 200 million.

teraz jest ich 200 mln

The World Bank projects by 2011, it will be under 20 million,

Wg Banku Światowego w 2011

which is a reduction of 95 percent.

tylko 20 mln będzie żyć w biedzie.

I did enjoy Bono's comment

Bono stwierdził, że istnieje

linking Haight-Ashbury to Silicon Valley.

związek między rewolucją hipisowską i technologiczną.

Being from the Massachusetts high-tech community myself,

Samemu będąc członkiem społeczności komputerowców w Massachussetts

I'd point out that we were hippies also in the 1960s,

przypominam że w latach 60. także byliśmy hipisami

although we hung around Harvard Square.

Choć spotykaliśmy się na Harvard Square, nie Haight-Ashbury.

But we do have the potential to overcome disease and poverty,

W każdym razie mamy potencjał by przezwyciężyć choroby i biedę

and I'm going to talk about those issues, if we have the will.

jeśli naprawdę chcemy - i o tym opowiem.

Kevin Kelly talked about the acceleration of technology.

Kevin Kelly mówił o przyśpieszeniu technologicznym.

That's been a strong interest of mine,

A ja interesuję się tym

and a theme that I've developed for some 30 years.

od jakichś 30 lat.

I realized that my technologies had to make sense when I finished a project.

I zdałem sobie sprawę, że moje wynalazki muszą działać w nieustannie

That invariably, the world was a different place

zmieniającym się świecie do któego

when I would introduce a technology.

wprowadzałem te projekty.

And, I noticed that most inventions fail,

Większość z nich pada

not because the R&D department can't get it to work --

nie przez to, że po prostu nie działają,

if you look at most business plans, they will actually succeed

gdyby spojrzeć na plany biznesowe,

if given the opportunity to build what they say they're going to build --

zadziałałyby, gdyby dano im możliwośc zbudowania tego co założono

and 90 percent of those projects or more will fail, because the timing is wrong --

ale ponad 90% nie udaje się bo nie trafia w swój czas

not all the enabling factors will be in place when they're needed.

nie wszystkie czynniki sprawcze są zsynchronizowane.

So I began to be an ardent student of technology trends,

Więc przyjrzałem się uważnie trendom technologicznym

and track where technology would be at different points in time,

śledząc postęp technologiczny w czasie

and began to build the mathematical models of that.

i budując dla niego model matematyczny.

It's kind of taken on a life of its own.

Żyje to teraz własnym życiem

I've got a group of 10 people that work with me to gather data

Mam 10 osób od gromadzenia danych na temat

on key measures of technology in many different areas, and we build models.

zmian technologicznych w różnych dziedzinach i tworzymy modele.

And you'll hear people say, well, we can't predict the future.

Ludzie mówią, że nie można przewidzieć przyszłości

And if you ask me,

I gdyby mnie ktoś spytał

will the price of Google be higher or lower than it is today three years from now,

po ile będą stały akcje Google'a za 3 lata

that's very hard to say.

nie umiem powiedzieć.

Will WiMax CDMA G3

Czy WiMax CDMA G3

be the wireless standard three years from now? That's hard to say.

będzie standardem za 3 lata? Nie wiem.

But if you ask me, what will it cost

Ale gdyby spytali ile

for one MIPS of computing in 2010,

będzie kosztować 1 MIPS w 2010

or the cost to sequence a base pair of DNA in 2012,

albo ile zapłacimy za sekwencjonowanie jednej pary zasad DNA w 2012

or the cost of sending a megabyte of data wirelessly in 2014,

lub za przesłanie bezprzewodowo 1MB danych

it turns out that those are very predictable.

okazuje się, że można to przewidzieć.

There are remarkably smooth exponential curves

Wydajnośc i przepustowość

that govern price performance, capacity, bandwidth.

rosną geometrycznie.

And I'm going to show you a small sample of this,

Pokażę wam jak to działa.

but there's really a theoretical reason

Mamy też teorię

why technology develops in an exponential fashion.

wyjaśniającą czemu technologia rozwija się w ten właśnie sposób.

And a lot of people, when they think about the future, think about it linearly.

Wielu ludzi myśli o przyszłości liniowo

They think they're going to continue

Sądząc, że będą z biegiem czasu

to develop a problem

używać dzisiejszych narzędzi

or address a problem using today's tools,

do rozwiązania obecnych problemów

at today's pace of progress,

w obecnym tempie rozwoju

and fail to take into consideration this exponential growth.

nie biorąc pod uwagę geometryczego postępu w technologii.

The Genome Project was a controversial project in 1990.

Projekt poznania ludzkiego genomu był w 1990r. kontrowersyjny.

We had our best Ph.D. students,

Z najlepszymi studentami

our most advanced equipment around the world,

używając najlepiej rozwiniętego sprzętu

we got 1/10,000th of the project done,

ukończyliśmy 1/10 000 projektu.

so how're we going to get this done in 15 years?

Więc w jaki sposób zrobić to w 15 lat?

And 10 years into the project,

10 lat po rozpoczęciu badań

the skeptics were still going strong -- says, "You're two-thirds through this project,

sceptycy wciąż powtarzali

and you've managed to only sequence

"2/3 projektu za wami

a very tiny percentage of the whole genome."

a udało się opisać tylko niewielką część całego genomu.

But it's the nature of exponential growth

Ale w tym tkwi natura wzrostu geometrycznego

that once it reaches the knee of the curve, it explodes.

że po osiągnięciu odpowiedniego punktu, gwałtownie przyśpiesza.

Most of the project was done in the last

Większość projektu zrealizowaliśmy

few years of the project.

w ciągu kilku ostatnich lat jego trwania.

It took us 15 years to sequence HIV --

Sekwencjonowanie HIV zajęło nam 15 lat

we sequenced SARS in 31 days.

a SARSu - 31 dni.

So we are gaining the potential to overcome these problems.

Zyskujemy więc możliwości przezwyciężenie tych problemów.

I'm going to show you just a few examples

Pokażę wam teraz

of how pervasive this phenomena is.

na kilku przykładach, jak wszechobecne jest to zjawisko.

The actual paradigm-shift rate, the rate of adopting new ideas,

Wg naszych modeli, tempo przesunięć światopoglądowych tzn.

is doubling every decade, according to our models.

przyswajania nowych idei podwaja się co dekadę.

These are all logarithmic graphs,

Wszystkie grafy tutaj są logarytmiczne

so as you go up the levels it represents, generally multiplying by factor of 10 or 100.

czyli przejście na nowy poziom to przeskok 10- lub stukrotny.

It took us half a century to adopt the telephone,

50 lat zabrało nam przyswojenie telefonu

the first virtual-reality technology.

pierwszej technologii wykorzystującej rzeczywistość wirtualną.

Cell phones were adopted in about eight years.

Telefony komórkowe pryswoiliśmy w ok. 8 lat.

If you put different communication technologies

Rozmaite technologie komunikacyjne:

on this logarithmic graph,

telewizja, radio

television, radio, telephone

czy właśnie telefon

were adopted in decades.

przyswoiliśmy w ciągu kilku dekad.

Recent technologies -- like the PC, the web, cell phones --

Nowsze technologie, jak komputer osobisty, internet, komórki

were under a decade.

przyjęły się w mniej niż 10 lat.

Now this is an interesting chart,

Ten wykres jest ciekawy

and this really gets at the fundamental reason why

i pozwala dojrzeć kluczowy powód

an evolutionary process -- and both biology and technology are evolutionary processes --

dlaczego procesy ewolucyjne, tak biologiczne jak i technologiczne

accelerate.

przyśpieszają.

They work through interaction -- they create a capability,

Działają poprzez interakcje - stwarzają możliwości działania

and then it uses that capability to bring on the next stage.

którę są wykorzystywane w przejścu do dalszych stadiów rozwoju.

So the first step in biological evolution,

Pierwszy krok w ewolucji biologicznej

the evolution of DNA -- actually it was RNA came first --

- ewolucja DNA - czy raczej RNA

took billions of years,

zajęła miliardy lat.

but then evolution used that information-processing backbone

A potem ten sposób przetwarzania informacji został użyty

to bring on the next stage.

do wejścia na kolejny etap.

So the Cambrian Explosion, when all the body plans of the animals were evolved,

Tzw. eksplozja kambryjska, kiedy to wyewoluowały plany budowy ciała u zwierząt,

took only 10 million years. It was 200 times faster.

zajęła tylko 10mln lat. Czyli 200 razy szybciej.

And then evolution used those body plans

A potem ewolucja wykorzystała te plany

to evolve higher cognitive functions,

by wytworzyć wyższe funkcje poznawcze

and biological evolution kept accelerating.

i tak niezmiennie przyśpiesza.

It's an inherent nature of an evolutionary process.

Zgodnie ze swoją naturą.

So Homo sapiens, the first technology-creating species,

A Homo sapiens, pierwszy gatunek tworzący technologie

the species that combined a cognitive function

któremu udało się powiązać funkcje poznawcze

with an opposable appendage --

i chwytne kończyny

and by the way, chimpanzees don't really have a very good opposable thumb --

na marginesie, szympanse nie mają tak dobrze rozwiniętego kciuka

so we could actually manipulate our environment with a power grip

więc potrafiliśmy manipulować narzędziami dzięki

and fine motor coordination,

chwytności i koordynacji ruchowej

and use our mental models to actually change the world

wykorzystując też intelekt by zmieniać świat

and bring on technology.

i wprowadzać technologie.

But anyway, the evolution of our species took hundreds of thousands of years,

Ewolucja naszego gatunku trwała setki tysięcy lat

and then working through interaction,

a potem, przez proces współoddziaływania,

evolution used, essentially,

ewolucja wykorzystała

the technology-creating species to bring on the next stage,

naszą zdolność tworzenia technologii, by osiągnąć kolejny poziom

which were the first steps in technological evolution.

były to pierwsze etapy ewolucji technologicznej.

And the first step took tens of thousands of years --

Początkowe kroki zajęły dziesiątki tysięcy lat

stone tools, fire, the wheel -- kept accelerating.

narzędzia kamienne, ogień, koło - wciąż przyśpieszaliśmy.

We always used then the latest generation of technology

Używając ówcześnie najnowszych osiągnięć technologicznych by

to create the next generation.

rozpocząć nowy etap.

Printing press took a century to be adopted;

W 100 lat wprowadzono prasę drukarską,

the first computers were designed pen-on-paper -- now we use computers.

pierwsze projekty komputerów powstały na papierze - teraz projektujemy na komputerach.

And we've had a continual acceleration of this process.

I ten proces niezmiennie przyśpiesza.

Now by the way, if you look at this on a linear graph, it looks like everything has just happened,

Gdyby tak spojrzeć na ten wykres, zdaje się, że wszystko to wydarzyło się przed chwilą

but some observer says, "Well, Kurzweil just put points on this graph

ktoś może powiedzieć: "No tak, Kurzweil tylko umieścił na tym wykresie punkty,

that fall on that straight line."

akurat na tej prostej."

So, I took 15 different lists from key thinkers,

A ja wybrałem 15 różnych list, sporządzonych przez wybitnych myślicieli

like the Encyclopedia Britannica, the Museum of Natural History, Carl Sagan's Cosmic Calendar

z Encyclopedia Britannica, Muzeum Historii Naturalnej czy listę Carla Sagana,

on the same -- and these people were not trying to make my point;

i ich celem nie było udowodnienie moich tez, a jedynie wypunktowanie

these were just lists in reference works,

najważniejszych wydarzeń

and I think that's what they thought the key events were

które charakteryzowały ewolucję

in biological evolution and technological evolution.

biologiczną i technologiczną.

And again, it forms the same straight line. You have a little bit of thickening in the line

I ponownie wypadają one na tej samej prostej.

because people do have disagreements, what the key points are,

Istnieją spory co do tego, które wydarzenia były kluczowe

there's differences of opinion when agriculture started,

i kiedy nastąpiły,

or how long the Cambrian Explosion took.

np. początek Eksplozji Kambryjskiej czy rolnictwa.

But you see a very clear trend.

Ale da się łatwo zauważyć pewną tendencję.

There's a basic, profound acceleration of this evolutionary process.

Te procesy po prostu przyśpieszają.

Information technologies double their capacity, price performance, bandwidth,

Technologie komputerowe podwajają swoją przepustowość i stosunek cena-wydajność

every year.

każdego roku.

And that's a very profound explosion of exponential growth.

I to bardzo wyraźny wzrost geometryczny.

A personal experience, when I was at MIT --

Kiedy byłem na MIT

computer taking up about the size of this room,

komputer wielkości tej sali

less powerful than the computer in your cell phone.

miał mniejszą moc niż wasze telefony komórkowe.

But Moore's Law, which is very often identified with this exponential growth,

Ale prawo Moore'a, często utożsamiane z tym wzrostem

is just one example of many, because it's basically

to jedynie jeden z wielu przykładów jego działania

a property of the evolutionary process of technology.

w ewolucji biologicznej i technologicznej.

I put 49 famous computers on this logarithmic graph --

Na tym wykresie mamy 49 słynnych komputerów

by the way, a straight line on a logarithmic graph is exponential growth --

(linia prosta na grafie logarytmicznym odzwierciedla wzrost geometryczny)

that's another exponential.

jak właśnie tu.

It took us three years to double our price performance of computing in 1900,

W roku 1900, stosnek cena-wydajność maszyn liczących podwajał się co 3 lata

two years in the middle; we're now doubling it every one year.

w 1950 - co 2, a teraz podwaja się co roku.

And that's exponential growth through five different paradigms.

Wzrost geometryczny 5 różnych czynników,

Moore's Law was just the last part of that,

z czego prawo Moore'a opisuje tylko najpóźniejszy z nich

where we were shrinking transistors on an integrated circuit,

czyli zmniejszanie tranzystorów w układach scalonych

but we had electro-mechanical calculators,

ale wcześniej mieliśmy kalkulatory elektro-mechaniczne,

relay-based computers that cracked the German Enigma Code,

komputery przekaźnikowe, które pozwoliły złamać Enigmę

vacuum tubes in the 1950s predicted the election of Eisenhower,

lampy elektronowe które przwidziały prezydenturę Eisenhowera

discreet transistors used in the first space flights

tranzystory używane przy pierwszych lotach kosmicznych

and then Moore's Law.

i wreszcie prawo Moore'a.

Every time one paradigm ran out of steam,

Gdy wykorzystaliśmy którąś z idei do maksimum

another paradigm came out of left field to continue the exponential growth.

pojawiała się inna, która pozwalała na kontynuację wzrostu geometrycznego.

They were shrinking vacuum tubes, making them smaller and smaller.

Np., zmniejszano lampy elektronowe coraz bardziej, do momentu

That hit a wall. They couldn't shrink them and keep the vacuum.

gdy nie można było ich zmniejszyć ze względu na próżnię.

Whole different paradigm -- transistors came out of the woodwork.

Wtedy pojawił się zupełnie nowy pomysł: tranzystory

In fact, when we see the end of the line for a particular paradigm,

Kiedy widzimy, że zbliżamy się do wykorzystania jakiejś idei do maksimum,

it creates research pressure to create the next paradigm.

wytwarza się presja, by stworzyć coś zupełnie nowego.

And because we've been predicting the end of Moore's Law

Ponieważ przewidywaliśmy koniec prawa Moore'a

for quite a long time -- the first prediction said 2002, until now it says 2022.

najpierw na 2002, teraz mówi się o 2022.

But by the teen years,

Ale już po 2010 roku

the features of transistors will be a few atoms in width,

części tranzystorów będą długie na kilka atomów

and we won't be able to shrink them any more.

i nie będziemy mogli zmniejszać ich bardziej.

That'll be the end of Moore's Law, but it won't be the end of

Taki będzie koniec prawa Moore'a, ale nie będzie to oznaczać

the exponential growth of computing, because chips are flat.

końca wzrostu geometrycznego mocy przeliczeniowych.

We live in a three-dimensional world; we might as well use the third dimension.

Zaczniemy używać trójwymiarowych czipów.

We will go into the third dimension

Wejdziemy do trzeciego wymiaru

and there's been tremendous progress, just in the last few years,

i przez kilka ostatnich lat, postęp był ogromny

of getting three-dimensional, self-organizing molecular circuits to work.

w uzyskiwaniu trójwymiarowych, samoorganizujących się obwodów.

We'll have those ready well before Moore's Law runs out of steam.

Będą gotowe zanim prawo Moore'a się skończy,

Supercomputers -- same thing.

to samo z superkomputerami.

Processor performance on Intel chips,

Wydajność procesorów Intela,

the average price of a transistor --

średnio za jeden tranzystor

1968, you could buy one transistor for a dollar.

w 1968 roku płaciło się dolara.

You could buy 10 million in 2002.

W 2002 za dolara można ich kupić 10 milionów.

It's pretty remarkable how smooth

Dość niezwykła jest ta płynność

an exponential process that is.

z jaką dokonuje się postęp.

I mean, you'd think this is the result of some tabletop experiment,

Mogłoby się wydawać, że osiąga się go za pomocą eksperymentów,

but this is the result of worldwide chaotic behavior --

a naprawdę to wynik chaotycznych procesów na świecie:

countries accusing each other of dumping products,

krajów oskarżających się o zaniżanie cen

IPOs, bankruptcies, marketing programs.

prawa własności intelektualnej, programy marketingowe.

You would think it would be a very erratic process,

Zdawałoby się, że to bardzo nieregularny proces

and you have a very smooth

ale jego rezultaty

outcome of this chaotic process.

są niezwykle regularne.

Just as we can't predict

Tak jak nie przewidzimy

what one molecule in a gas will do --

co się stanie z jedną molekułą gazu

it's hopeless to predict a single molecule --

nie da się

yet we can predict the properties of the whole gas,

możemy przewidzieć, dzięki termodynamice,

using thermodynamics, very accurately.

cechy gazu jako całości.

It's the same thing here. We can't predict any particular project,

Tak samo tutaj: nie uda się przewidzieć wyników pojedynczego projektu

but the result of this whole worldwide,

ale rezultat globalnej, chaotycznej

chaotic, unpredictable activity of competition

konkurencji napędzającej

and the evolutionary process of technology is very predictable.

ewolucję technologiczną jest przewidywalny.

And we can predict these trends far into the future.

Możemy to przewidzieć daleko w przyszłość.

Unlike Gertrude Stein's roses,

W przeciwieństwie do róż Gertrude Stein

it's not the case that a transistor is a transistor.

tranzystor tranzystorowi nierówny:

As we make them smaller and less expensive,

Im one mniejsze,

the electrons have less distance to travel.

tym mniejszy dystans do pokonania dla elektornu.

They're faster, so you've got exponential growth in the speed of transistors,

Szybkość tranzystorów wzrasta geometrycznie

so the cost of a cycle of one transistor

a ich koszt zmniejsza się o połowę

has been coming down with a halving rate of 1.1 years.

co około 1.1 rok.

You add other forms of innovation and processor design,

Przy dodatkowych innowacjach w budowie procesorów

you get a doubling of price performance of computing every one year.

stosunek cena-wydajność podwaja się co roku.

And that's basically deflation --

To zwykła

50 percent deflation.

50% procentowa deflacja.

And it's not just computers. I mean, it's true of DNA sequencing;

Tyczy się to nie tylko komputerów, ale i prac nad DNA

it's true of brain scanning;

czy przy skanowaniu mózgu,

it's true of the World Wide Web. I mean, anything that we can quantify,

jak i Internetu. Wszystko co możemy ująć w liczbach.

we have hundreds of different measurements

mamy setki różnych mierzalnych czynników

of different, information-related measurements --

które odnoszą się do przesyłu informacji

capacity, adoption rates --

wydajność, prędkośc przyswajania

and they basically double every 12, 13, 15 months,

i podwajają się one co 12, 13, 15 miesięcy

depending on what you're looking at.

w zależności od punktu widzenia.

In terms of price performance, that's a 40 to 50 percent deflation rate.

Jeśli chodzi o stosunek cena-wydajność to 40-50% deflacja.

And economists have actually started worrying about that.

I ekonomistów zaczyna to martwić.

We had deflation during the Depression,

W czasie Wielkiego Kryzysu mieliśmy deflację

but that was collapse of the money supply,

ale wynikła ona z zapaści podaży pieniądza,

collapse of consumer confidence, a completely different phenomena.

oraz nastrojów konsumentów, zupełnie inne zjawiska.

This is due to greater productivity,

To o czym mówię wynika z większej produktywności.

but the economist says, "But there's no way you're going to be able to keep up with that.

Ekonomiści uważają, że nie ma sposobu by dotrzymać jej tempa.

If you have 50 percent deflation, people may increase their volume

Przy 50% deflacji, ludzie zwiększa swoje posiadanie

30, 40 percent, but they won't keep up with it."

o 30-40%, ale nie dotrzymają tempa wzrostowi produkcji.

But what we're actually seeing is that

Ale możemy zaobserwować

we actually more than keep up with it.

coś dokładnie odwrotnego,

We've had 28 percent per year compounded growth in dollars

W ciągu ostatnich 50 lat, obroty w technologii informatycznej

in information technology over the last 50 years.

wzrosły o 28%.

I mean, people didn't build iPods for 10,000 dollars 10 years ago.

Czyli, 10 lat temu nie tworzyło się iPodów za 10 tys. dolarów.

As the price performance makes new applications feasible,

Ale gdy stosunek cena-wydajność sprawia, że nowe produkty są osiągalne

new applications come to the market.

pojawią się na rynku.

And this is a very widespread phenomena.

Jest to bardzo rozpowszechnony proces.

Magnetic data storage --

Np. magnetyczne nośniki danych

that's not Moore's Law, it's shrinking magnetic spots,

coraz bardziej mikroskopijne,

different engineers, different companies, same exponential process.

ilustrują ten sam proces wzrostu co prawo Moore'a.

A key revolution is that we're understanding our own biology

Kluczowe w naszym rozumieniu naszej własnej biologii

in these information terms.

jest użycie terminologii informatycznej.

We're understanding the software programs

Mamy więc programy, które

that make our body run.

regulują nasze procesy biologiczne.

These were evolved in very different times --

Wyewoluowały one w odmiennych realiach

we'd like to actually change those programs.

i chcielibyśmy je trochę ulepszyć.

One little software program, called the fat insulin receptor gene,

Jednym z takich programów jest gen receptoru insulinowego

basically says, "Hold onto every calorie,

który każe nam magazynować każdą kalorię

because the next hunting season may not work out so well."

bo później może ich brakować.

That was in the interests of the species tens of thousands of years ago.

Jego działanie było pożyteczne dla nas dziesiątki tysięcy lat temu.

We'd like to actually turn that program off.

Dziś chcemy go jednak wyłączyć.

They tried that in animals, and these mice ate ravenously

Eksperymentowano z tym na myszach, które jedząc łapczywie

and remained slim and got the health benefits of being slim.

nie przybierały na wadze, nie miały problemów ze zdrowiem

They didn't get diabetes; they didn't get heart disease;

jak cukrzyca czy choroby serca,

they lived 20 percent longer; they got the health benefits of caloric restriction

żyły o 20% dłużej, z pożytkami płynącymi z ograniczenia kalorii

without the restriction.

bez ograniczenia.

Four or five pharmaceutical companies have noticed this,

Kilka firm farmaceutycznych się tym zainteresowało,

felt that would be

uważając, że byłby to

interesting drug for the human market,

ciekawy produkt do wporwadzenia na rynek;

and that's just one of the 30,000 genes

a to tylko 1 z 30 tys. genów

that affect our biochemistry.

mających wpływ na naszą biologię.

We were evolved in an era where it wasn't in the interests of people

Wyewoluowaliśmy w czasach gdy nie było to w interesie społeczności

at the age of most people at this conference, like myself,

by ludzie w wieku zbliżonym do mojego

to live much longer, because we were using up the precious resources

żyli dłużej, bo zabierali cenne surowce, które lepiej byłoby przeznaczyć na

which were better deployed towards the children

dzieci

and those caring for them.

i ich opiekunów.

So, life -- long lifespans --

Zatem ewolucja nie faworyzowała

like, that is to say, much more than 30 --

osobników żyjących dużo dłużej niż

weren't selected for,

30 lat

but we are learning to actually manipulate

ale powoli zaczynamy manipulować

and change these software programs

i zmieniać te programy

through the biotechnology revolution.

poprzez rewolucję biotechnologiczną.

For example, we can inhibit genes now with RNA interference.

Poprzez wpływ na RNA możemy zastopować działanie wybranych genów.

There are exciting new forms of gene therapy

Mamy nowe rodzaje terapii genowej

that overcome the problem of placing the genetic material

które rozwiązują problem umieszczenia materiału genetycznego

in the right place on the chromosome.

w odpowiednim miejscu na chromosomie.

There's actually a -- for the first time now,

Po raz pierwszy udaje się - są już testy na ludziach

something going to human trials, that actually cures pulmonary hypertension --

wyleczyć nadciśnienie płucne - śmiertelną chorobę

a fatal disease -- using gene therapy.

przez wykorzystanie terapii genowej.

So we'll have not just designer babies, but designer baby boomers.

Mamy więc nie tylko dzieci na zamówienie, ale i dorosłych.

And this technology is also accelerating.

I jest to także przyśpieszająca technologia.

It cost 10 dollars per base pair in 1990,

W 1990 jedna para zasad kosztowała 10 dolarów.

then a penny in 2000.

w 2000 roku - 1 centa.

It's now under a 10th of a cent.

Obecnie mniej niż 1/10 centa.

The amount of genetic data --

Ilość danych genetycznych

basically this shows that smooth exponential growth

wykazuje postęp geometryczny

doubled every year,

podwajając się co roku,

enabling the genome project to be completed.

co pozwoli nam na dokończenie projektu poznania ludzkiego genomu.

Another major revolution: the communications revolution.

Kolejna wielka rewolucja to rewoucja komunikacyjna.

The price performance, bandwidth, capacity of communications measured many different ways;

Stosunek cena-wydajność, przepustowość łącz - pojemność komunikacyjna mierzona na wiele sposobów

wired, wireless is growing exponentially.

przewodowa i bezprzewodowa wzrasta geometrycznie.

The Internet has been doubling in power and continues to,

Internet podwaja swą siłę nieprzerwanie

measured many different ways.

wg każdych pomiarów.

This is based on the number of hosts.

Ten np. dotyczy ilości komputerów w sieci.

Miniaturization -- we're shrinking the size of technology

Miniaturyzacja - zmienjszamy wielkość technologii

at an exponential rate,

przewodowej i bezprzewodowej

both wired and wireless.

w tempie geometrycznym.

These are some designs from Eric Drexler's book --

Tu mamy kilka projektów Erika Drexlera

which we're now showing are feasible

i udowadniamy, że są one wykonalne

with super-computing simulations,

przy użyciu super-komputerów

where actually there are scientists building

a inni naukowcy budują roboty

molecule-scale robots.

w skali cząsteczkowej.

One has one that actually walks with a surprisingly human-like gait,

Jest np. taki, który, choć zbudowany z molekuł, porusza się

that's built out of molecules.

zupełnie jak człowiek.

There are little machines doing things in experimental bases.

Istnieją malutkie maszyny używane do eksperymentów.

The most exciting opportunity

Najbardziej ekscytująca jest jednak możliwość

is actually to go inside the human body

wejścia do środka ludzkiego ciała,

and perform therapeutic and diagnostic functions.

w celach terapeutycznych i diagnostycznych.

And this is less futuristic than it may sound.

I choć brzmi to jak science-fiction,

These things have already been done in animals.

udało się zrobić coś podobnego u zwierząt.

There's one nano-engineered device that cures type 1 diabetes. It's blood cell-sized.

Jest urządzenie które leczy cukrzycę, a jest wielkości czerwonej krwinki.

They put tens of thousands of these

Wpuszcza się je do krwiobiegu

in the blood cell -- they tried this in rats --

zrobiono tak u szczurów

it lets insulin out in a controlled fashion,

i wypuszczają one insulinę w kontrolwany sposób

and actually cures type 1 diabetes.

lecząć tak cukrzycę.

What you're watching is a design

To co tu widzicie to projekt

of a robotic red blood cell,

mechanicznej czerwonej krwinki.

and it does bring up the issue that our biology

Co przypomina nam wyraźnie, że nasze organizmy

is actually very sub-optimal,

nie osiągają optymalnej wydajności

even though it's remarkable in its intricacy.

mimo swojej niezwykłej złożoności.

Once we understand its principles of operation,

Kiedy zrozumiemy zasady ich działania

and the pace with which we are reverse-engineering biology is accelerating,

przy przyśpieszającym postępie technologicznym

we can actually design these things to be

będziemy w stanie tworzyć maszyny

thousands of times more capable.

tysiące razy bardziej wydajne.

An analysis of this respirocyte, designed by Rob Freitas,

Analiza tego "Respirocytu" zaprojektowanego przez Roba Freitasa

indicates if you replace 10 percent of your red blood cells with these robotic versions,

wykazuje, że gdyby zamienić na niego 10% zwykłych czerwonych krwinek

you could do an Olympic sprint for 15 minutes without taking a breath.

można by biec sprintem na poziomie olimpijskim przez 15min bez wdechu.

You could sit at the bottom of your pool for four hours --

Lub przesiadywać godzinami na dnie basenu.

so, "Honey, I'm in the pool," will take on a whole new meaning.

a słowa: "Kochanie, jestem w wodzie" nabrałyby nowego znaczenia.

It will be interesting to see what we do in our Olympic trials.

Ciekawe jak by to wpłynęło na rywalizację sportową,

Presumably we'll ban them,

pewnie byśmy ich zabronili,

but then we'll have the specter of teenagers in their high schools gyms

ale wtedy każdy nastolatek w szkolnej sali gimnastycznej

routinely out-performing the Olympic athletes.

mogłby bez problemu osiągać lepsze wyniki niż olimpijczycy.

Freitas has a design for a robotic white blood cell.

Freitas zaprojektował też mechaniczne białe krwinki.

These are 2020-circa scenarios,

Planowane na ok. 2020 rok,

but they're not as futuristic as it may sound.

ale to na pewno nie science-ficiton.

There are four major conferences on building blood cell-sized devices;

Mamy 4 konferencje poświęcone budowie urządzeń wielkości czerwonych krwinek,

there are many experiments in animals.

robione są eksperymenty na zwierzętach,

There's actually one going into human trial,

są też już testy na ludziach.

so this is feasible technology.

W sumie, jest to wykonalne.

If we come back to our exponential growth of computing,

Wracając do naszego wzrostu geometrycznego w technologii informatycznej.

1,000 dollars of computing is now somewhere between an insect and a mouse brain.

Obecnie za 1000 dolarów dostaje się możliwości obliczeniowe na poziomie pomiędzy komarem a myszą.

It will intersect human intelligence

Ludzkie możliwości osiągnie się

in terms of capacity in the 2020s,

ok. lat 20. XXI wieku.

but that'll be the hardware side of the equation.

Ale to tylko kwestia sprzętowa.

Where will we get the software?

Skąd weźmiemy oprogramowanie?

Well, it turns out we can see inside the human brain,

Okazuje się, że możemy zajrzeć do ludzkiego mózgu

and in fact not surprisingly,

i zgodnie z oczekiwaniami

the spatial and temporal resolution of brain scanning is doubling every year.

maksymalna rozdzielczość skanów mózgu pdowaja się co roku.

And with the new generation of scanning tools,

Nowa generacja narzędzi skanujących

for the first time we can actually see

pozwala nam zaobserwowć

individual inter-neural fibers

pojedyncze połączenia neuronowe

and see them processing and signaling in real time --

i zobaczyć jak działają w czasie rzeczywistym

but then the question is, OK, we can get this data now,

ale podstawowe pytanie to czy jesteśmy w stanie

but can we understand it?

zrozumieć te dane.

Doug Hofstadter wonders, well, maybe our intelligence

Doug Hofstadter zapytał kiedyś czy być może nasza inteligencja to za mało

just isn't great enough to understand our intelligence,

by zrozumieć naszą inteligencję

and if we were smarter, well, then our brains would be that much more complicated,

gdybyśmy byli mądrzejsi, nasze mózgi byłyby bardziej skomplikowane

and we'd never catch up to it.

i nigdy nie bylibyśmy w stanie ich zrozumieć.

It turns out that we can understand it.

Ale okazuje się, że jesteśmy w stanie.

This is a block diagram of

Tutaj mamy diagram

a model and simulation of the human auditory cortex

symulujący ludzką korę słuchową

that actually works quite well --

który w testach psychoakustycznych

in applying psychoacoustic tests, gets very similar results to human auditory perception.

osiąga bardzo podobne wyniki do ludzkiego postrzegania dźwiękowego.

There's another simulation of the cerebellum --

Istnieje też symulacja móżdżka, gdzie znajduje się

that's more than half the neurons in the brain --

ponad połowa ludzkich neuronów

again, works very similarly to human skill formation.

i ponownie, działa ona podobnie do ludzkiej.

This is at an early stage, but you can show

To wciąż wstępne fazy, ale możemy tu dostrzec

with the exponential growth of the amount of information about the brain

że przy geometrycznym wzroście wiedzy o ludzkim mózgu

and the exponential improvement

i takim samym wzroście

in the resolution of brain scanning,

rozdzielczości w skanach mózgu,

we will succeed in reverse-engineering the human brain

że uda nam się dokonać inżynierii odwrotnej na mózgu ludzkim

by the 2020s.

w latach 20. XXI wieku.

We've already had very good models and simulation of about 15 regions

Mamy już modele i symulacje 15 regionów

out of the several hundred.

z kilkuset.

All of this is driving

Wszystko to napędza

exponentially growing economic progress.

geometryczny postęp gospodarczy.

We've had productivity go from 30 dollars to 150 dollars per hour

Produktywnośc wzrosła od 30 do 150 dolarów za

of labor in the last 50 years.

godzinę pracy.

E-commerce has been growing exponentially. It's now a trillion dollars.

Przemysł internetowy rośnie geometrycznie. To ok 1 trylion dolarów.

You might wonder, well, wasn't there a boom and a bust?

Ale, zapytacie, co z hossą i bessą?

That was strictly a capital-markets phenomena.

To określenia opisujące rynek wyłącznie kapitałowy.

Wall Street noticed that this was a revolutionary technology, which it was,

Na Wall Street zuważyli co prawda, rewolucję technologiczną,

but then six months later, when it hadn't revolutionized all business models,

ale kiedy po pół roku nie udało się dokonać rewoulcji biznesowej,

they figured, well, that was wrong,

uznali, że to pomyłka

and then we had this bust.

i mieliśmy kryzys.

All right, this is a technology

Tu z kolei mamy technologię

that we put together using some of the technologies we're involved in.

którą stworzyliśmy używając innych dostępnych technologii.

This will be a routine feature in a cell phone.

To będzie zwykła funkcja telefonu:

It would be able to translate from one language to another.

tłumaczenie z jednego języka na drugi.

So let me just end with a couple of scenarios.

Zakończę więc kilkoma przepowiedniami.

By 2010 computers will disappear.

Komputery znikną do 2010 roku.

They'll be so small, they'll be embedded in our clothing, in our environment.

Będą tak małe, wszczepione w ubrania, w otoczenie.

Images will be written directly to our retina,

Obrazy wyświetlać się będą bezpośrednio na rogówce,

providing full-immersion virtual reality,

zanurzając nas zupełnie w rzeczywistości wirtualnej

augmented real reality. We'll be interacting with virtual personalities.

Będziemy obcować z wirtualnymi osobami.

But if we go to 2029, we really have the full maturity of these trends,

Ale w 2029 roku, trendy te osiągną pełną dojrzałość, i musicie zauważyć

and you have to appreciate how many turns of the screw

z jak wielką prędkością te zmiany technologicznę będą nadchodzić

in terms of generations of technology, which are getting faster and faster, we'll have at that point.

będzie to coraz szybciej i szybciej.

I mean, we will have two-to-the-25th-power

Będziemy mieli wtedy 2 do potęgi 25 razy

greater price performance, capacity and bandwidth

lepszy stosunek ceny-wydajności, większą przepustowość

of these technologies, which is pretty phenomenal.

co jest zupełnie niesamowite.

It'll be millions of times more powerful than it is today.

Będą to technologie miliony razy mocniejsze niż obecne.

We'll have completed the reverse-engineering of the human brain,

Uda nam się dokonać inżynierii odwrotnej ludzkiego mózgu,

1,000 dollars of computing will be far more powerful

za 1000 dolarów będzie można uzyskać moc obliczniową

than the human brain in terms of basic raw capacity.

wyższą niż moc naszego mózgu.

Computers will combine

Komputery połączą

the subtle pan-recognition powers

możliwości poznawcze typowe dla ludzi

of human intelligence with ways in which machines are already superior,

ze spsobami myślenia, w których już są lepsze od nas

in terms of doing analytic thinking,

jak myślienie analityczne

remembering billions of facts accurately.

zapamiętywanie miliardów faktów.

Machines can share their knowledge very quickly.

Maszyny mogą dzielić się wiedzą bardzo szybko.

But it's not just an alien invasion of intelligent machines.

Ale to nie będzie inwazja intligentnych maszyn.

We are going to merge with our technology.

My sami się z nimi scalimy.

These nano-bots I mentioned

Nano-boty o których wspomniałem

will first be used for medical and health applications:

najpierw będą wykorzystane w celach medycznych,

cleaning up the environment, providing powerful fuel cells

ale także do czyszczenia środowiska, budowania ogniw paliwowych,

and widely distributed decentralized solar panels and so on in the environment.

ale także szeroko rozporwadzanych zdecentralizowanych paneli słoneznych.

But they'll also go inside our brain,

Trafią też do naszego mózgu,

interact with our biological neurons.

oddziałując wzajemnie na neurony.

We've demonstrated the key principles of being able to do this.

Pokazaliśmy na jakich zasadach będzie to działać:

So, for example,

np. pełne zanurzenie

full-immersion virtual reality from within the nervous system,

w wirtualnej rzeczywistości tylko dzięki ukłądowi nerwowemu:

the nano-bots shut down the signals coming from your real senses,

nano-boty odcinają bodźce płynące do mózgu z zewnątrz

replace them with the signals that your brain would be receiving

i zastępują je bodźcami, które mózg otrzymywałby

if you were in the virtual environment,

będąc w wirtualnym otoczeniu.

and then it'll feel like you're in that virtual environment.

I wydawałoby nam się, że faktycznie jesteśmy tam.

You can go there with other people, have any kind of experience

Można zaprosić tam innych, mieć najróżniejsze doznania

with anyone involving all of the senses.

pochodzące ze wszystkich zmysłów.

"Experience beamers," I call them, will put their whole flow of sensory experiences

"Projektory Doznań", jak bym je nazwał, podłączą strumień doświadczeń zmysłowych

in the neurological correlates of their emotions out on the Internet.

pobranych z Internetu do ich mózgowych korelatów.

You can plug in and experience what it's like to be someone else.

Będzie można podłączyć się i zobaczyć jak to jest być kimś innym.

But most importantly,

Ale, co najważniejsze,

it'll be a tremendous expansion

będzie to ogromne poszerzenie

of human intelligence through this direct merger with our technology,

ludzkich możliwości intelektualnych przez bezpośrednie powiązanie ich z technologią

which in some sense we're doing already.

w pewnym sensie już to robimy.

We routinely do intellectual feats

Część naszych codziennych osiągnięć intelektualnych

that would be impossible without our technology.

byłaby niemożliwe bez technologii.

Human life expectancy is expanding. It was 37 in 1800,

Przewidywana długość życia się zwiększa. W 1800 roku było to 37 lat,

and with this sort of biotechnology, nano-technology revolutions,

ale z nadchodzącymi rewolucjami bio- i nano-technologicznymi

this will move up very rapidly

zwiększy się jeszcze bardziej

in the years ahead.

w nadchodzących latach.

My main message is that progress in technology

Moje główne przesłanie jest takie: postęp technologiczny

is exponential, not linear.

jest postępem geometrycznym, nie linearnym.

Many -- even scientists -- assume a linear model,

Wielu - także naukowców - zakłada, że tak nie jest.

so they'll say, "Oh, it'll be hundreds of years

Uważają, że miną jeszcze setki lat

before we have self-replicating nano-technology assembly

zanim uda się stowrzyć samo-replikujące się urządzenia

or artificial intelligence."

czy sztuczną inteligencję,

If you really look at the power of exponential growth,

Ale jeśli spojrzeć na siłę wzrostu geometrycznego,

you'll see that these things are pretty soon at hand.

da się zauważyć, że wiele rzeczy jest już na wyciągnięcie ręki.

And information technology is increasingly encompassing

A technologie informacyjne w coraz większym stopniu

all of our lives, from our music to our manufacturing

przenikają nasze życie, od muzyki, przez linie produkcyjne

to our biology to our energy to materials.

biologię, energię po tworzywa.

We'll be able to manufacture almost anything we need in the 2020s,

Do roku 2020 będziemy w stanie wyprodukować prawie wszystko

from information, in very inexpensive raw materials,

używając tylko informacji i bardzo tanich surowców,

using nano-technology.

dzięki nano-technologii.

These are very powerful technologies.

To bardzo potężne technologie.

They both empower our promise and our peril.

Tak w obietnicach jak i zagrożeniach.

So we have to have the will to apply them to the right problems.

Musimy więc wypracować wspólną wolę, by używać ich dobrze.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo,

(Applause)

(Oklaski)