Beware online "filter bubbles" | Eli Pariser

Tłumaczenie: Sebastian Misiewicz Korekta: Marek Kasiak

Mark Zuckerberg,

Markowi Zuckerbergowi

a journalist was asking him a question about the news feed.

dziennikarz zadał pytanie o kanały informacyjne.

And the journalist was asking him,

Zapytał go:

"Why is this so important?"

"Dlaczego są one takie istotne?"

And Zuckerberg said,

Zuckerberg powiedział:

"A squirrel dying in your front yard

"Wiewiórka umierająca w twoim ogródku

may be more relevant to your interests right now

może być bardziej dla ciebie istotna

than people dying in Africa."

niż ludzie umierający w Afryce."

And I want to talk about

Chciałbym powiedzieć, jak

what a Web based on that idea of relevance might look like.

może wyglądać Internet bazujący na takiej idei.

So when I was growing up

Kiedy dorastałem

in a really rural area in Maine,

na wsi w stanie Maine,

the Internet meant something very different to me.

Internet oznaczał dla mnie coś bardzo odmiennego.

It meant a connection to the world.

Był połączeniem ze światem.

It meant something that would connect us all together.

Czymś, co połączyłoby nas razem.

And I was sure that it was going to be great for democracy

Byłem pewien, że będzie wspaniały dla demokracji

and for our society.

i naszego społeczeństwa.

But there's this shift

Jednak jest zmiana

in how information is flowing online,

w przepływie informacji online,

and it's invisible.

która jest niewidoczna.

And if we don't pay attention to it,

Jeżeli nie zwrócimy na nią uwagi

it could be a real problem.

może stać się problemem.

So I first noticed this in a place I spend a lot of time --

Pierwszy raz to zobaczyłem na swoim profilu na Facebook.

my Facebook page.

Pierwszy raz to zobaczyłem na swoim profilu na Facebook.

I'm progressive, politically -- big surprise --

Jestem nowoczesny, politycznie (wielka niespodzianka)

but I've always gone out of my way to meet conservatives.

jednak zawsze wychodzę naprzeciw konserwatystom.

I like hearing what they're thinking about;

Lubię słuchać tego, co mają do powiedzenia,

I like seeing what they link to;

widzieć, do czego się odnoszą,

I like learning a thing or two.

uczyć się paru rzeczy.

And so I was surprised when I noticed one day

Zaskoczyło mnie pewnego dnia,

that the conservatives had disappeared from my Facebook feed.

konserwatyści zniknęli z mojego Facebooka.

And what it turned out was going on

Okazało się, że Facebook

was that Facebook was looking at which links I clicked on,

sprawdzał, co klikałem

and it was noticing that, actually,

i zauważał, właściwie, że

I was clicking more on my liberal friends' links

klikałem więcej na linki liberalnych znajomych

than on my conservative friends' links.

od linków konserwatywnych kolegów.

And without consulting me about it,

Bez mojej konsultacji

it had edited them out.

odrzucał je.

They disappeared.

One zniknęły.

So Facebook isn't the only place

Facebook nie jest jedynym miejscem,

that's doing this kind of invisible, algorithmic

gdzie dokonywana jest ta niewidoczna,

editing of the Web.

algorytmiczna selekcja Internetu.

Google's doing it too.

Google też to robi.

If I search for something, and you search for something,

Jeżeli będziemy szukali tego samego,

even right now at the very same time,

nawet teraz w tym samym czasie

we may get very different search results.

to możemy otrzymać różne wyniki.

Even if you're logged out, one engineer told me,

Nawet, gdy nie jesteś zalogowany, powiedział mi jeden inżynier,

there are 57 signals

jest 57 sygnałów

that Google looks at --

na które patrzy Google.

everything from what kind of computer you're on

Poczynając od komputera,

to what kind of browser you're using

używanej przeglądarki,

to where you're located --

po lokację, które

that it uses to personally tailor your query results.

kroją pod osobę wyniki wyszukiwania.

Think about it for a second:

Pomyśl przez chwilę,

there is no standard Google anymore.

nie ma już standardowego Google.

And you know, the funny thing about this is that it's hard to see.

Śmieszne jest to, że tego nie widać.

You can't see how different your search results are

Nie widać, jak różne są twoje

from anyone else's.

wyniki od czyichś.

But a couple of weeks ago,

Parę tygodnie temu,

I asked a bunch of friends to Google "Egypt"

poprosiłem znajomych o wyszukanie "Egipt"

and to send me screen shots of what they got.

i przesłanie screenów z wynikami.

So here's my friend Scott's screen shot.

To jest screen Scotta.

And here's my friend Daniel's screen shot.

A to screen Daniela.

When you put them side-by-side,

Układając je koło siebie

you don't even have to read the links

nawet nie trzeba czytać linków

to see how different these two pages are.

by zobaczyć różnicę.

But when you do read the links,

Jeżeli przeczytasz linki

it's really quite remarkable.

to znajdziesz coś niezwykłego.

Daniel didn't get anything about the protests in Egypt at all

Daniel nic nie otrzymał na temat protestów w Egipcie

in his first page of Google results.

na pierwszej stronie wyników.

Scott's results were full of them.

Strona Scotta była w nie obfita.

And this was the big story of the day at that time.

To było niezła historia swego czasu.

That's how different these results are becoming.

Tak różne stały się teraz wyniki.

So it's not just Google and Facebook either.

Nie tylko Google i Facebook tak robi.

This is something that's sweeping the Web.

Ten problem pomiata całą siecią.

There are a whole host of companies that are doing this kind of personalization.

Istnieje cały szereg firm wykonujących taką personalizację.

Yahoo News, the biggest news site on the Internet,

Yahoo News, największa strona internetowa z wiadomościami,

is now personalized -- different people get different things.

jest spersonalizowana, różni ludzie otrzymują różne wyniki.

Huffington Post, the Washington Post, the New York Times --

Huffington Post, Washington Post, New York Times,

all flirting with personalization in various ways.

wszystkie bawią się z personalizacją na różne sposoby.

And this moves us very quickly

To idzie wszystko w kierunku

toward a world in which

świata, w którym Internet pokazuje

the Internet is showing us what it thinks we want to see,

wyniki, które sam myśli, że chcemy,

but not necessarily what we need to see.

ale niekoniecznie to, co powinniśmy zobaczyć.

As Eric Schmidt said,

Tak, jak Eric Schmidt powiedział:

"It will be very hard for people to watch or consume something

"Będzie bardzo trudno ludziom oglądać, czy konsumować

that has not in some sense

coś, co w pewnym sensie

been tailored for them."

nie zostało do nich dostosowane."

So I do think this is a problem.

Dlatego sądzę, że to jest problem.

And I think, if you take all of these filters together,

Sądzę, że biorąc wszystkie filtry razem,

you take all these algorithms,

wszystkie te algorytmy,

you get what I call a filter bubble.

otrzymamy coś, co nazywam bańką z filtrami.

And your filter bubble is your own personal,

Twoja bańka jest twoim własnym

unique universe of information

unikalnym informacyjnym wszechświatem,

that you live in online.

w którym żyjesz online.

And what's in your filter bubble

Zawartość bańki zależy od tego

depends on who you are, and it depends on what you do.

kim jesteś i co robisz.

But the thing is that you don't decide what gets in.

Szkopuł w tym, że nie decydujesz o tym co trafia,

And more importantly,

a co ważniejsze, co zostaje wycięte z wyników.

you don't actually see what gets edited out.

a co ważniejsze, co zostaje wycięte z wyników.

So one of the problems with the filter bubble

Pewien problem w bańkach z filtrami

was discovered by some researchers at Netflix.

odkryli naukowcy z Netflix.

And they were looking at the Netflix queues, and they noticed something kind of funny

Patrzyli na kolejki w Netflix i zauważyli coś dziwnego,

that a lot of us probably have noticed,

co wieli z nas pewnie zauważyło,

which is there are some movies

że są niektóre filmy, które

that just sort of zip right up and out to our houses.

wpadają i wypadają z naszych domów.

They enter the queue, they just zip right out.

Wchodzą do kolejki i zaraz z niej wypadają.

So "Iron Man" zips right out,

"Iron Man" tak wypada,

and "Waiting for Superman"

"Waiting for Superman" również

can wait for a really long time.

może czekać długi czas.

What they discovered

Odkryli, że w kolejkach

was that in our Netflix queues

Netflix toczy się walka

there's this epic struggle going on

pomiędzy naszymi przyszłymi

between our future aspirational selves

ambicjami, a teraźniejszymi

and our more impulsive present selves.

impulsywnymi osobowościami.

You know we all want to be someone

Wszyscy chcielibyśmy być

who has watched "Rashomon,"

kimś, kto oglądał "Rashomon",

but right now

ale w tej chwili

we want to watch "Ace Ventura" for the fourth time.

chcemy oglądać po raz czwarty "Ace Ventura".

(Laughter)

(Śmiech)

So the best editing gives us a bit of both.

Najlepsze dopasowanie daje nam coś z ich obu.

It gives us a little bit of Justin Bieber

Trochę Justina Biebera

and a little bit of Afghanistan.

i trochę Afganistanu.

It gives us some information vegetables;

Daje nam trochę warzyw,

it gives us some information dessert.

tak jak i trochę deseru.

And the challenge with these kinds of algorithmic filters,

Wyzwaniem tych algorytmów w filtrach,

these personalized filters,

personalizujących filtrów,

is that, because they're mainly looking

jest to, ponieważ patrzą one

at what you click on first,

na co się najpierw kliknie

it can throw off that balance.

co może wytrącić je z równowagi.

And instead of a balanced information diet,

Zamiast zbalansowanej diety,

you can end up surrounded

możesz skończyć otoczonym

by information junk food.

przez śmieci informacyjne.

What this suggests

Sugeruje to, że rzeczywiście

is actually that we may have the story about the Internet wrong.

możemy mieć trop, że Internet idzie w złym kierunku.

In a broadcast society --

W rozgłaszającym społeczeństwie,

this is how the founding mythology goes --

tak brzmi podstawowa mitologia,

in a broadcast society,

w takim społeczeństwie,

there were these gatekeepers, the editors,

byli strażnicy, redaktorzy,

and they controlled the flows of information.

którzy kontrolowali przepływ informacji.

And along came the Internet and it swept them out of the way,

Przyszedł internet i ich wymiótł,

and it allowed all of us to connect together,

co pozwoliło nam się nawzajem połączyć,

and it was awesome.

a to jest niesamowite.

But that's not actually what's happening right now.

Jednak nie to teraz się dzieje.

What we're seeing is more of a passing of the torch

Widzimy podawanie sobie pochodni

from human gatekeepers

od strażników do ich

to algorithmic ones.

algorytmicznych odpowiedników.

And the thing is that the algorithms

Z algorytmami jest tak, że

don't yet have the kind of embedded ethics

nie posiadają wbudowanej etyki,

that the editors did.

którą mieli redaktorzy.

So if algorithms are going to curate the world for us,

Jeżeli algorytmy będą naszymi kuratorami,

if they're going to decide what we get to see and what we don't get to see,

będą decydowały o tym co widzimy, a co nie,

then we need to make sure

to musimy się upewnić,

that they're not just keyed to relevance.

że nie steruje ich związek.

We need to make sure that they also show us things

Upewnijmy się, że również pokazują nam rzeczy,

that are uncomfortable or challenging or important --

które są niewygodnie, wyzywające, czy ważne,

this is what TED does --

to co robi TED,

other points of view.

inne punkty widzenia.

And the thing is, we've actually been here before

Już tu byliśmy jako społeczność, taka prawda.

as a society.

Już tu byliśmy jako społeczność, taka prawda.

In 1915, it's not like newspapers were sweating a lot

W 1915, gazety nie przejmowały się za bardzo

about their civic responsibilities.

obywatelskimi obowiązkami.

Then people noticed

Potem ludzie zauważyli, że

that they were doing something really important.

one robiły coś bardzo ważnego.

That, in fact, you couldn't have

Naprawdę nie można

a functioning democracy

mieć funkcjonującej demokracji,

if citizens didn't get a good flow of information,

jeżeli obywatele nie mają dobrego przepływu informacji.

that the newspapers were critical because they were acting as the filter,

Gazety były istotne, bo działały jak filtr,

and then journalistic ethics developed.

a potem etyka dziennikarska się rozwinęła.

It wasn't perfect,

Nie było to perfekcyjne,

but it got us through the last century.

ale przetrwaliśmy dzięki temu poprzedni wiek.

And so now,

Teraz, wróciliśmy

we're kind of back in 1915 on the Web.

tak jakby do 1915 w sieci.

And we need the new gatekeepers

Potrzebujemy nowych strażników

to encode that kind of responsibility

by zawarli tą odpowiedzialność

into the code that they're writing.

w kodzie, który piszą.

I know that there are a lot of people here from Facebook and from Google --

Wiem, że jest tu wiele ludzi z Facebooka i Google,

Larry and Sergey --

Larry i Sergiej,

people who have helped build the Web as it is,

ludzie, którzy pomogli zbudować sieć taką, jaką jest,

and I'm grateful for that.

za to jestem im wdzięczny.

But we really need you to make sure

Potrzebujemy, abyście upewnili się,

that these algorithms have encoded in them

że te algorytmy zawierają w sobie

a sense of the public life, a sense of civic responsibility.

wyczucie publicznego życia, obywatelskiego obowiązku.

We need you to make sure that they're transparent enough

Upewnijcie się, że są wystarczająco przezroczyste

that we can see what the rules are

byśmy mogli dostrzec reguły,

that determine what gets through our filters.

które decydują, co przepuszcza filtr.

And we need you to give us some control

Musicie dać nam trochę kontroli,

so that we can decide

byśmy sami zdecydowali,

what gets through and what doesn't.

co przechodzi, a co nie.

Because I think

Ponieważ myślę,

we really need the Internet to be that thing

że potrzebujemy by Internet był tym czymś

that we all dreamed of it being.

o czym marzyliśmy, że będzie.

We need it to connect us all together.

Musi nas ze sobą łączyć.

We need it to introduce us to new ideas

Musi nam przedstawiać nowe idee,

and new people and different perspectives.

nowych ludzi i różne perspektywy.

And it's not going to do that

Nie uda się to, jeżeli

if it leaves us all isolated in a Web of one.

zostaniemy wyobcowani w sieci do jednostki.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)