Beware online "filter bubbles" | Eli Pariser

Translator: Chaitanya Shivade Reviewer: Ajay Mulay

Mark Zuckerberg,

मार्क झुकरबर्गला

a journalist was asking him a question about the news feed.

एक पत्रकार न्यूज फीड बद्दल प्रश्न विचारत होता.

And the journalist was asking him,

पत्रकाराने विचारले,

"Why is this so important?"

"हे इतकं महत्वाचं का आहे?"

And Zuckerberg said,

आणि झुकरबर्गने उत्तर दिले,

"A squirrel dying in your front yard

"तुमच्या अंगणात मेलेल्या एका खारीबद्दल

may be more relevant to your interests right now

तुम्हाला नक्कीच जास्ती कुतूहल असणार,

than people dying in Africa."

अफ्रिकेत मृत्यू पावणाऱ्या लोकांपेक्षा"

And I want to talk about

आणि या विचारावर आधारलेलं

what a Web based on that idea of relevance might look like.

वेब कसं असेल ह्या बद्दल मला आज बोलायचं आहे.

So when I was growing up

मी जेव्हा मेन जवळच्या

in a really rural area in Maine,

एका ग्रामीण भागात मोठा होत होतो,

the Internet meant something very different to me.

माझ्यासाठी इंटरनेटचा अर्थ खूपच वेगळा होता.

It meant a connection to the world.

त्याचा अर्थ जगाशी संबंध साधणे असा होता.

It meant something that would connect us all together.

ज्यामुळे आपण सगळे जोडले जाऊ असा होता.

And I was sure that it was going to be great for democracy

आणि मला खात्री होती की हे लोकशाहीसाठी

and for our society.

आणि समाजासाठी उज्ज्वल असणार आहे.

But there's this shift

पण इंटरनेटवरील माहितीच्या

in how information is flowing online,

प्रवाहामध्ये बदल झाला आहे,

and it's invisible.

आणि तो दिसून येत नाही.

And if we don't pay attention to it,

आणि जर आपण त्याकडे लक्ष दिले नाही,

it could be a real problem.

तर ती एक गंभीर समस्या होऊन बसेल.

So I first noticed this in a place I spend a lot of time --

माझ्या हे पहिल्यांदा लक्षात आलं ते अशा ठिकाणी जिथे मी खूप वेळ असतो --

my Facebook page.

माझं फेसबुक पेज.

I'm progressive, politically -- big surprise --

राजकीयदृष्ट्या मी पुरोगामी आहे -- आश्चर्यकारक --

but I've always gone out of my way to meet conservatives.

पण मी कायमच महत्प्रयत्न करून पुराणमतवाद्यांना भेटतो.

I like hearing what they're thinking about;

ते काय विचार करत आहेत हे ऐकायला मला आवडतं;

I like seeing what they link to;

मला जाणून घ्यायचं असतं त्यांना कशात रस आहे;

I like learning a thing or two.

मला पण आवडतं दोन चार गोष्टी शिकायला.

And so I was surprised when I noticed one day

आणि म्हणूनच एके दिवशी जेव्हा माझ्या फेसबूक पेज वरून

that the conservatives had disappeared from my Facebook feed.

पुराणमतवादी अदृष्य झाल्याचे लक्षात आले तेव्हा मी चकित झालो.

And what it turned out was going on

मग असं लक्षात आलं की

was that Facebook was looking at which links I clicked on,

फेसबूक मी क्लिक करत असलेल्या लिंक्सची नोंद करत होतं,

and it was noticing that, actually,

आणि हे टिपत होतं की

I was clicking more on my liberal friends' links

मी माझ्या पुराणमतवादी मित्रांच्या लिंक्सपेक्षा,

than on my conservative friends' links.

उदारमतवादी मित्रांच्या लिंक्स जास्ती क्लिक करत होतो.

And without consulting me about it,

आणि माझी परवानगी न घेता,

it had edited them out.

फेसबूकने त्यांना काढून टाकलं होतं.

They disappeared.

ते नाहीसे झाले होते.

So Facebook isn't the only place

वेबवर हे असे अदृष्य आणि पध्दतशीर रीतीने

that's doing this kind of invisible, algorithmic

बदल करणारी फेसबूक

editing of the Web.

ही एकमेव जागा नव्हे.

Google's doing it too.

गुगल सुध्दा हेच करतं.

If I search for something, and you search for something,

समजा मी काही सर्च केलं आणि तुम्ही काही सर्च केलं,

even right now at the very same time,

आत्ता या क्षणाला,

we may get very different search results.

तर आपल्याला वेगळे निकाल दिसू शकतात.

Even if you're logged out, one engineer told me,

मला एका अभियंत्याने सांगितलं की तुम्ही लॉग आउट केलं असेल तरी,

there are 57 signals

असे ५७ संकेत असतात

that Google looks at --

जे गुगल बघतं -

everything from what kind of computer you're on

अगदी तुम्ही कुठला कॉम्पुटर वापरत आहात,

to what kind of browser you're using

तुम्ही कुठला ब्राउझर वापरत आहात

to where you're located --

ह्या पासून ते तुम्ही कुठे आहात --

that it uses to personally tailor your query results.

या सारख्या गोष्टी वापरून दिसणारे निकाल खास तुमच्यासाठी बनवले जातात.

Think about it for a second:

ह्या गोष्टीचा क्षणभर विचार करा :

there is no standard Google anymore.

एक प्रमाण गुगल उरलंच नाहीये.

And you know, the funny thing about this is that it's hard to see.

आणि मजेदार गोष्ट अशी की हे लगेच दिसून येत नाही.

You can't see how different your search results are

तुम्हाला पट्कन कळत नाही की तुम्हाला दिसणारे निकाल

from anyone else's.

इतरांपेक्षा किती वेगळे आहेत ते.

But a couple of weeks ago,

काही आठवड्यांपूर्वी,

I asked a bunch of friends to Google "Egypt"

मी काही मित्रांना "इजिप्त" गुगल करून,

and to send me screen shots of what they got.

मिळणारे निकाल मला पाठवायला सांगितले.

So here's my friend Scott's screen shot.

तर माझा मित्र स्कॉटला हे निकाल मिळाले.

And here's my friend Daniel's screen shot.

आणि डॅनिएलला हे मिळाले.

When you put them side-by-side,

आपण जर, हे शेजारी ठेवून बघितले

you don't even have to read the links

तर वाचायची पण गरज भासणार नाही

to see how different these two pages are.

हे समजायला की ते किती वेगळे आहेत.

But when you do read the links,

पण जर तुम्ही खरंच निरखून बघितलं

it's really quite remarkable.

तर तुम्हाला आश्चर्य वाटेल.

Daniel didn't get anything about the protests in Egypt at all

गुगल ने दिलेल्या पहिल्या पानावर

in his first page of Google results.

डॅनिएलला इजिप्त मध्ये चाललेल्या संघर्षाबद्दल काहीच दिसले नाही.

Scott's results were full of them.

स्कॉट ला मिळणारे निकाल ह्या विषयाने भरले होते.

And this was the big story of the day at that time.

आणि ही त्या दिवसाची मोठी बातमी होती.

That's how different these results are becoming.

मिळणाऱ्या निकालांमध्ये असलेली तफावत ही इतकी मोठी आहे.

So it's not just Google and Facebook either.

तर हे फक्त गुगल आणि फेसबूक नाही करत.

This is something that's sweeping the Web.

हे साऱ्या वेब वर चालू आहे.

There are a whole host of companies that are doing this kind of personalization.

असे वैयक्तीकरण करणाऱ्या अनेक कंपन्या आहेत.

Yahoo News, the biggest news site on the Internet,

याहू न्यूज, इंटरनेटवरील बातम्यांचे सर्वात मोठे संकेतस्थळ,

is now personalized -- different people get different things.

वैयक्तीकरण करतात -- वेगवेगळ्या लोकांना वेगवेगळ्या गोष्टी दिसतात.

Huffington Post, the Washington Post, the New York Times --

हफिंगटन पोस्ट, द वॉशिंग्टन पोस्ट, द न्यूयॉर्क टाईम्स --

all flirting with personalization in various ways.

सगळे अनेक पद्धतीने वैयक्तीकरणाच्या मागे लागले आहेत.

And this moves us very quickly

आणि हे सगळं आपल्याला

toward a world in which

एका अशा जगात घेउन जातं

the Internet is showing us what it thinks we want to see,

जिथे इंटरनेट आपल्याला त्या गोष्टी दाखवेल ज्या त्याला वाटतं आपण बघाव्यात,

but not necessarily what we need to see.

पण ज्या आपल्याला बघायच्याच आहेत असं नाही.

As Eric Schmidt said,

जसे एरिक श्मिट म्हणाले,

"It will be very hard for people to watch or consume something

"लोकांना अशा गोष्टी बघणं किंवा मिळणं

that has not in some sense

खूप अवघड होऊन बसेल ज्या

been tailored for them."

खास त्यांच्यासाठी बनल्या नाहीत."

So I do think this is a problem.

म्हणून ही एक समस्या आहे असं मला वाटतं.

And I think, if you take all of these filters together,

आणि जर हे सगळे नियम एकत्र केले,

you take all these algorithms,

या पद्धती एकत्र केल्या,

you get what I call a filter bubble.

तर आपल्याला मिळेल एक पिंजरा.

And your filter bubble is your own personal,

आणि तुमचा पिंजरा हे तुमचं स्वतःचं

unique universe of information

एकमेव ऑनलाईन विश्व असतं.

that you live in online.

ज्या मध्ये तुम्ही ऑनलाईन जगत असता.

And what's in your filter bubble

आणि तुम्ही कोण आहात आणि

depends on who you are, and it depends on what you do.

तुम्ही काय करता हे तुमच्या पिंजऱ्यात काय आहे त्यावरून ठरेल.

But the thing is that you don't decide what gets in.

पण ह्या पिंजऱ्यात काय आहे हे तुम्हाला ठरवता येत नाही.

And more importantly,

आणि सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे

you don't actually see what gets edited out.

ह्यात घडणारे बदल पण तुमच्या हातात नसतात.

So one of the problems with the filter bubble

म्हणून ह्या पिंजऱ्याशी निगडीत महत्व्हाचा प्रश्न

was discovered by some researchers at Netflix.

नेटफ्लिक्सने शोधला.

And they were looking at the Netflix queues, and they noticed something kind of funny

ते नेटफ्लिक्सच्या प्रतीक्षावलीकडे बघत होते, आणि त्यांना एक मजेशीर गोष्ट दिसून आली

that a lot of us probably have noticed,

जी आपल्यापैकी अनेकांना दिसली असेल

which is there are some movies

की काही चित्रपट

that just sort of zip right up and out to our houses.

ह्या रांगेतून वेगाने वर येतात, थेट आपल्या घरापर्यंत.

They enter the queue, they just zip right out.

ते रांगेत प्रवेश करतात आणि क्षणात सर्वात पुढे असतात.

So "Iron Man" zips right out,

मग "आयर्न मेन" वेगाने पुढे जातो,

and "Waiting for Superman"

आणि "वेटिंग फॉर सुपरमॅन"

can wait for a really long time.

ला खूप वेळ लागतो.

What they discovered

त्यांच्या लक्षात आले की

was that in our Netflix queues

आपल्या नेटफ्लिक्स प्रतीक्षावलीमध्ये

there's this epic struggle going on

सतत एक द्वंद्व चालू असतं,

between our future aspirational selves

भविष्यातील स्वतःच्या महत्वाकांक्षी व्यक्तीमत्वामध्ये

and our more impulsive present selves.

आणि वर्तमानातल्या अविचारी व्यक्तीमत्वामध्ये.

You know we all want to be someone

तुम्ही सगळे जाणता की आपल्यातील प्रत्येकालाच ती व्यक्ती बनायचं असतं

who has watched "Rashomon,"

ज्यांनी "राशोमान" बघितला आहे,

but right now

पण आत्ता

we want to watch "Ace Ventura" for the fourth time.

आम्हाला "एस व्हेंचुरा" चौथ्यांदा बघायचा आहे.

(Laughter)

(हशा)

So the best editing gives us a bit of both.

म्हणून उत्कृष्ट संपादन आपल्याला दोन्ही देतं.

It gives us a little bit of Justin Bieber

थोडसं जस्टीन बीबर

and a little bit of Afghanistan.

आणि थोडं अफगाणिस्तान.

It gives us some information vegetables;

थोडी माहितीची भाजी;

it gives us some information dessert.

तर थोडी माहितीची मिठाई.

And the challenge with these kinds of algorithmic filters,

ह्या इंटरनेटमधल्या पद्धतीमध्ये,

these personalized filters,

ह्या वैयक्तीकरणाच्या नियमांमध्ये हीच गोम आहे,

is that, because they're mainly looking

कारण ते तुमच्या

at what you click on first,

प्रासंगिक क्लिक्स कडे बघतात,

it can throw off that balance.

ज्यामुळे तो समतोल बिघडू शकतो.

And instead of a balanced information diet,

आणि माहितीच्या संतुलित आहाराच्या ऐवजी,

you can end up surrounded

तुम्ही माहितीच्या

by information junk food.

"जंक फूड" ने तुम्ही घेरले जाता.

What this suggests

हे आपल्याला असं सुचवतं की

is actually that we may have the story about the Internet wrong.

आपले इंटरनेटबद्दलचे समज चुकीचे आहेत.

In a broadcast society --

एका प्रसारण माध्यमात --

this is how the founding mythology goes --

काही मूलभूत दंतकथा अशा आहेत --

in a broadcast society,

प्रसारण माध्यमात,

there were these gatekeepers, the editors,

काही वृत्त अनुज्ञापक होते, संपादक होते,

and they controlled the flows of information.

आणि ते माहितीचा प्रवाह नियंत्रित करत असत.

And along came the Internet and it swept them out of the way,

आणि मग इंटरनेट आले आणि त्यांना वाहून नेले,

and it allowed all of us to connect together,

ज्यामुळे आपण सगळे एकत्र आलो,

and it was awesome.

आणि हे सगळं फारच मस्त होतं.

But that's not actually what's happening right now.

पण आत्ता जे होत आहे, ते असं नाही आहे.

What we're seeing is more of a passing of the torch

आपण आत्ता बघत आहोत की

from human gatekeepers

मानवी वृत्त अनुज्ञापकांपासून वारसा

to algorithmic ones.

संगणकीय अनुज्ञापकांकडे जात आहे.

And the thing is that the algorithms

आणि वास्तव हे आहे की ह्या संगणकीय पद्धतींमध्ये

don't yet have the kind of embedded ethics

अजून मानवीय नीतिमत्ता नक्कीच आलेली नाही

that the editors did.

जी त्या संपादकांकडे होती.

So if algorithms are going to curate the world for us,

त्यामुळे जर ह्या पद्धती आपल्या जगाचे अभिरक्षण करणार असतील,

if they're going to decide what we get to see and what we don't get to see,

जर त्या ठरवणार असतील आपलयाला काय बघायला मिळेल आणि काय बघायला मिळणार नाही,

then we need to make sure

तर ह्याची खात्री केली पाहिजे की

that they're not just keyed to relevance.

त्या फक्त सुसंबंधतेनी संकुचित नाही आहेत.

We need to make sure that they also show us things

ह्याची खात्री केली पाहिजे की त्या आपल्याला अश्या गोष्टी पण दाखवतील

that are uncomfortable or challenging or important --

ज्यामुळे आपण अस्वस्थ होऊ, ज्या आव्हानात्मक आहेत किंवा महत्वाच्या आहेत --

this is what TED does --

टेड हेच तर करत आहे --

other points of view.

वेगळे दृष्टीकोन.

And the thing is, we've actually been here before

आणि महत्त्वाचं म्हणजे आपण समाज म्हणून ह्या गोष्टींना

as a society.

पूर्वी सामोरी गेलो आहोत.

In 1915, it's not like newspapers were sweating a lot

१९१५ साली, वृत्तपत्र आपल्या नागरिक जबाबदा-यांबद्दल

about their civic responsibilities.

कुशल होते असे मुळीच नाही.

Then people noticed

मग लोकांच्या लक्षात आले की

that they were doing something really important.

ते करत असलेल्या गोष्टी खरच महत्त्वाच्या आहेत.

That, in fact, you couldn't have

आणि, खरं तर,

a functioning democracy

माहितीचा निखळ प्रवाह असल्या शिवाय

if citizens didn't get a good flow of information,

लोकशाही कार्यक्षम असू शकत नाही.

that the newspapers were critical because they were acting as the filter,

वृत्तपत्र समीक्षणात्मक होते, कारण ते माहिती नियंत्रित करत होते,

and then journalistic ethics developed.

आणि त्यातून पत्रकारितेतील नैतिकता निर्माण झाली.

It wasn't perfect,

ती निर्दोष नव्हती,

but it got us through the last century.

पण त्यातून आपण मागचे शतक तरलो.

And so now,

आणि त्यामुळे आता

we're kind of back in 1915 on the Web.

वेबवर आपण परत १९१५ मध्ये आलो आहोत.

And we need the new gatekeepers

आता गरज आहे ती नवीन अनुज्ञापकांची

to encode that kind of responsibility

जे ही जबाबदारी पेलतील

into the code that they're writing.

नवीन संगणकीय प्रणाली लिहिताना.

I know that there are a lot of people here from Facebook and from Google --

मला माहिती आहे, की फेसबूक आणि गुगल मधील अनेक लोक इथे आहेत --

Larry and Sergey --

लॅरी आणि सर्जी --

people who have helped build the Web as it is,

अशी लोकं ज्यांनी वेब आज जसे आहे ते उभारण्यात मदत केली,

and I'm grateful for that.

आणि त्यासाठी मी त्यांचा ऋणी आहे.

But we really need you to make sure

पण आज आम्हाला ह्याची खरच गरज आहे की

that these algorithms have encoded in them

तुम्ही लिहिलेल्या ह्या संगणकीय पद्धतीमध्ये

a sense of the public life, a sense of civic responsibility.

सार्वजनिक जीवनाची जाणीव आहे, एक नागरिक जबाबदारी आहे.

We need you to make sure that they're transparent enough

तुम्ही ह्याची खात्री केली पाहिजे की हे नियम पारदर्शक आहेत

that we can see what the rules are

जेणेकरून हे कळेल की कुठल्या नियमांमुळे

that determine what gets through our filters.

कुठली माहिती पोहोचते.

And we need you to give us some control

आणि तुम्ही आम्हाला ह्या नियमांवर थोडं नियंत्रण दिलं पाहिजे

so that we can decide

ज्यामुळे आम्हाला हे ठरवता येईल की,

what gets through and what doesn't.

कुठली माहिती पोहोचते आणि कुठली नाही.

Because I think

कारण मला असं खरच वाटतं की

we really need the Internet to be that thing

इंटरनेट तसच असलं पाहिजे जे

that we all dreamed of it being.

आपल्या सगळ्यांच्या स्वप्नात होतं.

We need it to connect us all together.

त्यामुळे आपण सगळे जोडले गेले आहोत.

We need it to introduce us to new ideas

त्यामुळे आपल्याला नवीन कल्पनांची,

and new people and different perspectives.

नवीन लोकांची आणि वेगवेगळ्या मतांची ओळख होते.

And it's not going to do that

आणि जर आपण एकाकी अश्या वेबमध्ये अडकलो

if it leaves us all isolated in a Web of one.

जे प्रत्येकालाच इतरांपासून दूर नेत असेल तर हे होणार नाही.

Thank you.

धन्यवाद .

(Applause)

(टाळ्या)