Seyi Oyesola: Health care off the grid

Tłumaczenie: Anna Matera Korekta: Bartłomiej Szóstak

Just to put everything in context,

Przedstawię wszystko w kontekście,

and to kind of give you a background to where I'm coming from,

byście mieli ogólne pojęcie o miejscu, z którego pochodzę,

so that a lot of the things I'm going to say,

tak by wiele rzeczy o których bedę mówił,

and the things I'm going to do --

i które będę robił,

or things I'm going to tell you I've done --

lub rzeczy o których powiem, że zrobiłem,

you will understand exactly why and how I got motivated to be where I am.

pomogły wam dokładnie zrozumieć moją motywację, aby znaleźć się tutaj.

I graduated high school in Cleveland, Ohio, 1975.

Ukończyłem liceum w Cleveland w Ohio w 1975 roku.

And just like my parents did when they finished studying abroad, we went back home.

I tak jak moi rodzice, po ukończeniu nauki zagranicą, wróciliśmy do domu.

Finished university education, got a medical degree, 1986.

Skończyłem uniwersytet, zdobyłem tytuł lekarza w 1986 roku.

And by the time I was an intern house officer,

Kiedy byłem lekarzem stażystą,

I could barely afford to maintain my mother's 13-year-old car --

ledwo było mnie stać na utrzymanie 13-letniego auta mojej matki,

and I was a paid doctor.

a byłem lekarzem na etacie.

This brings us to why a lot of us, who are professionals,

Mówi nam to dlaczego wielu profesjonalistów

are now, as they say, in diaspora.

rozproszyło się po świecie.

Now, are we going to make that a permanent thing,

Czy tak będzie już zawsze,

where we all get trained, and we leave, and we don't go back?

że wszyscy się edukujemy, wyjeżdżamy i już nie wracamy?

Perhaps not, I should certainly hope not --

Być może nie, mam przynajmniej taką nadzieję,

because that is not my vision.

ponieważ to nie moja wizja.

All right, for good measure, that's where Nigeria is on the African map,

W porządku, tu Nigeria znajduje się na mapie Afryki,

and just there is the Delta region that I'm sure everybody's heard of.

a to jest region delty Nigru, o którym z pewnością wszyscy słyszeli.

People getting kidnapped, where the oil comes from,

Ludzie są porywani tam gdzie wydobywa się ropę,

the oil that sometimes I think has driven us all crazy in Nigeria.

która czasami, myślę że sprawiła, że wszyscy w Nigerii wariują.

But, critical poverty: this slide is from a presentation I gave

Krytyczne ubóstwo: to slajd z nie tak dawnej prezentacji.

not that long ago. Gapminder.org tells the story of the gap

Gapminder.org opisuje przepaść

between Africa and the rest of the world in terms of health care.

między Afryką a resztą świata, pod względem opieki zdrowotnej.

Very interesting.

Bardzo interesujące.

How many people do you think are on that taxi?

Jak sądzicie, ilu ludzi znajduje się na tym motorze-taksówce?

And believe it or not, that is a taxi in Nigeria.

Wierzcie lub nie, ale to jest taksówka w Nigerii.

And the capital -- well, what used to be the capital of Nigeria -- Lagos,

W stolicy, w byłej stolicy Nigerii, Lagosie.

that's a taxi, and you have police on them.

To taksówka, a na niej policjanci.

So, tell me, how many policemen do you think are on this taxi? And now? Three.

Ile według was policjantów jest na tej taksówce, A teraz? Trzech.

So, when these kind of people -- and, believe me, it's not just the police

Uwierzcie mi, że nie tylko policja korzysta z tych taksówek.

that use these taxis in Lagos. We all do. I've been on one of these,

Wszyscy z nich korzystamy. Sam jedną jechałem.

and I didn't have a helmet, either.

Również bez kasku.

And it just reminds me of the thought of what happens when one of us

Zastanawia mnie, co dzieje się, kiedy ktoś

on a taxi like this falls off, has an accident and needs a hospital.

spadnie z takiej taksówki, spowoduje wypadek i potrzebuje szpitala.

Believe it or not, some of us do survive.

Wierzcie lub nie, ale niektórzy przeżywają.

Some of us do survive malaria; we do survive AIDS.

Niektórzy z nas przeżywaja malarię i AIDS.

And like I tell my family, and my wife reminds me every time,

Jak powtarzam swojej rodzinie, a żona cały czas mi o tym przypomina:

"You're risking your life, you know, every time you go to that country."

"Ryzykujesz swoim życiem, za każdym razem kiedy jedziesz do tego kraju."

And she's right. Every time you go there,

Ma rację. Za każdym razem tam przebywając,

you know that if you actually need critical care --

wiadomym jest, że potrzebując intensywnej opieki

critical care of any sort -- if you have an accident --

jakiejkolwiek rodzaju, mając wypadek,

of which there are many, there are accidents everywhere --

jakich wiele, wypadki zdarzają sie wszędzie,

where do they go?

gdzie wtedy powinno się zgłosić?

Where do they go when they need help for this kind of stuff?

Gdzie idą ludzie potrzebujący tego typu pomocy?

I'm not saying instead of, I'm saying as well as,

Również z AIDS, gruźlicą i malarią itd.

AIDS, TB, malaria, typhoid -- the list goes on.

Również z AIDS, gruźlicą i malarią itd.

I'm saying, where do they go when they're like me?

Pytam, gdzie pójdą ludzie tacy jak ja?

When I go back home -- and I do all kinds of things,

Kiedy wracam do domu, robie różne rzeczy.

I teach, I train -- but I catch one of these things,

uczę, trenuję i łapię jedną z tych chorób

or I'm chronically ill with one of those, where do they go?

albo jestem przewlekle chory na jedną z nich. Dokąd się udać?

What's the economic impact when one of them dies or becomes disabled?

Jaki jest skutek ekonomiczny śmierci lub kalectwa jednego z pasażerów taksówki?

I think it's quite significant. This is where they go.

To dosyć istotne. Właśnie tutaj przychodzą.

These are not old pictures and these are not from some downtrodden --

To nie są stare zdjęcia ze sponiewieranego szpitala.

this is a major hospital. In fact, it's from a major teaching hospital in Nigeria.

To duży szpital kliniczny w Nigerii.

Now that is less than a year old, in an operating room.

To sala operacyjna, mniej niż rok temu.

That's sterilizing equipment in Nigeria.

To właśnie sprzęt do sterylizacji w Nigerii.

You remember all that oil?

Pamiętacie całą tą ropę?

Yes, I'm sorry if it upsets some of you, but

Przykro mi, jeśli zbulwersuje to niektórych z was,

I think you need to see this. That's the floor, OK?

ale sądzę, że musicie to zobaczyć. To jest podłoga.

You can say some of this is education.

Można uznać, że to kwestia edukacji,

You can say it's hygiene. I'm not pleading poverty.

albo higieny. Nie usprawiedliwiam ubóstwa.

I'm saying we need more than just, you know, vaccination,

Mówię, że potrzebujemy więcej niż szczepionek

malaria, AIDS, because I want to be treated

przeciw malarii i AIDS, ponieważ jeśli coś mi się stanie,

in a proper hospital if something happens to me out there.

chcę być leczony w przyzwoitym szpitalu.

In fact, when I start running around saying,

W rzeczywistości, kiedy biegam i proszę:

"Hey, boys and girls, you're cardiologists in the U.S.,

"Hej, panie i panowie, jesteście kardiologami w USA,

can you come home with me and do a mission?"

może pojedziecie ze mną do domu na misję?"

I want them to think, "Well there's some hope."

chcę, żeby myśleli: "Jest jakaś nadzieja."

Now, have a look at that. That's the anesthesiology machine.

Spójrzcie teraz na to. To maszyna do anestezjologii.

And that's my specialty, right?

To moja specjalizacja.

Anesthesiology and critical care -- look at that bag.

Anestezjologia i intensywna opieka medyczna. Spójrzcie na tę torbę.

It's been taped with tape that we even stopped using in the U.K.

Obklejono ją taśmą, której już nawet nie używamy w Wielkiej Brytanii.

And believe me, these are current pictures.

Uwierzcie mi, to są aktualne zdjęcia.

Now, if something like this, which has happened in the U.K.,

Jeśli wypadek ma miejsce w Wielkiej Brytanii,

that's where they go. This is the intensive care unit in which I work.

oto gdzie trafiają poszkodowani. To oddział intensywnej terapii, gdzie pracuję.

All right, this is a slide from a talk I gave

To jest slajd z mojego wystąpienia

about intensive care units in Nigeria,

o oddziałach intensywnej terapi w Nigerii.

and jokingly we refer to it as "Expensive Scare."

Żartobliwie mówimy o nich "Kosztowna panika."

Because it's scary and it's expensive, but we need to have it, OK?

Ponieważ są przerażające i kosztowne, ale i niezbędne.

So, these are the problems.

To są właśnie problemy.

There are no prizes for telling us what the problems are, are there?

Nie przyznaje się nagród za wskazanie istniejących problemów.

I think we all know. And several speakers before

Wszyscy je znamy. Kilku mówców przede mną,

and speakers after me are going to tell us even more problems.

i po mnie, wskaże nawet więcej problemów.

These are a few of them. So, what did I do?

To jest tylko kilka z nich. Co więc osiągnąłem?

There we go -- we're going on a mission.

To, że pojechaliśmy na misję.

We're going to do some open-heart surgery. I was the only Brit,

Przeprowadziliśmy operację na otwartym sercu. Byłem jedynym Brytyjczykiem

on a team of about nine American cardiac surgeons,

w drużynie 9 amerykańskich kardiochirurgów,

cardiac nurse, intensive care nurse.

pielęgniarek z kardiologii i intensywnej terapii.

We all went out and did a mission and we've done three of them so far.

Wszyscy razem pojechaliśmy na misję. Dotąd byliśmy na trzech.

Just so you know, I do believe in missions, I do believe in aid

Żebyście wiedzieli, wierzę w misje

and I do believe in charity. They have their place,

i pomoc charytatywną. Wszystko ma swoje miejsce.

but where do they go for those things we talked about earlier?

Gdzie udają się ludzie, aby otrzymać tę pomoc?

Because it's not everyone that's going to benefit from a mission.

Ponieważ nie każdy będzie mieć szansę skorzystania z misji.

Health is wealth, in the words of Hans Rosling.

Hans Rosling powiedział, że zdrowie to bogactwo.

You get wealthier faster if you are healthy first.

Szybciej się wzbogacimy, będąc zdrowi.

So, here we are, mission. Big trouble.

Oto jesteśmy, misja, duży kłopot.

Open-heart surgery in Nigeria -- big trouble.

Operacja na otwartym sercu w Nigerii, duży kłopot.

That's Mike, Mike comes out from Mississippi.

To jest Mike. Mike pochodzi z Missisipi.

Does he look like he's happy?

Czy wygląda na szczęśliwego?

It took us two days just to organize the place, but hey,

Dwa dni zajęło nam przygotowanie sali operacyjnej,

you know, we worked on it. Does he look happy?

ale pracowaliśmy nad tym. Czy wygląda na szczęśliwego?

Yes, that's the medical advice the committee chairman says,

To jest rada, którą dał nam przewodniczący komisji medycznej:

"Yes, I told you, you weren't going to be able to,

"Mówiłem, że nie będziecie w stanie tego wykonać.

you can't do this, I just know it."

Po prostu to wiem."

Look, that's the technician we had. So yes, you go on, all right?

Spójrzcie, to jest technik który z nami był. Pojechał z nami.

(Laughter)

(Śmiech)

I got him to come with me -- anesthesia tech -- come with me from the U.K.

Przekonałem go - technika anestezjologii - do wyjechania ze mną, z Wielkiej Brytanii.

Yes, let's just go work this thing out.

Wytłumaczmy sobie kilka rzeczy.

See, that's one of the problems we have in Nigeria and in Africa generally.

To jeden z problemów w Nigerii i ogólnie w całej Afryce,

We get a lot of donated equipment.

że mamy wiele ofiarowanego nam sprzętu.

Equipment that's obsolete, equipment that doesn't quite work,

Sprzętu przestarzałego, nie w pełni sprawnego,

or it works and you can't fix it. And there's nothing wrong with that,

albo czasem działa, a nie można go naprawić. Nie ma w tym nic złego,

so long as we use it and we move on.

dopóki używamy go i idziemy naprzód.

But we had problems with it. We had severe problems there.

Ale mieliśmy z nim poważne problemy.

He had to get on the phone. This guy was always on the phone.

Musiał zadzwonić. Ten facet zawsze wisiał na telefonie.

So what we going to do now?

Co mamy więc teraz zrobić?

It looks like all these Americans are here and

Wygląda na to, że wszyscy ci Amerykanie są tutaj i

yes, one Brit, and he's not going to do anything --

jeden Brytyjczyk, który w niczym nie pomoże.

he thinks he's British actually, and he's actually Nigerian,

Uważa się za Brytyjczyka, ale tak naprawdę jest Nigeryjczykiem,

I just thought about that.

tak sobie myślałem.

We eventually got it working, is the truth,

W końcu zaczęło działać.

but it was one of these. Even older than the one you saw.

To było jedno z tych urządzeń. Nawet jeszcze starsze niż widzieliście.

The reason I have this picture here, this X-ray,

Zachowałem to zdjęcie tylko dlatego,

it's just to tell you where and how we were viewing X-rays.

że chciałem wam pokazać, jak i gdzie oglądaliśmy te zdjęcia.

Do you figure where that is? It was on a window.

Domyślacie się gdzie to jest? To okno,

I mean, what's an X-ray viewing box? Please.

tzn. negatoskop. Proszę.

Well, nowadays everything's on PAX anyway.

Obecnie wszystko i tak jest na komputerach.

You look at your X-rays on a screen and you do stuff with them,

Oglądamy zdjęcia rentgenowskie na monitorze,

you email them. But we were still using X-rays,

możemy je przesłać mailem. My jednak ciągle używaliśmy rentgena,

but we didn't even have a viewing box!

nie mając nawet negatoskopu!

And we were doing open-heart surgery.

Operowaliśmy na otwartym sercu.

OK, I know it's not AIDS, I know it's not malaria,

Ok, wiem, że to nie AIDS, ani malaria,

but we still need this stuff. Oh yeah, echo --

Ale ciągle potrzebujemy tych rzeczy, Echo

this was just to get the children ready and the adults ready.

to bylo tylko żeby przygotować dzieci i dorosłych.

People still believe in Voodoo. Heart disease,

Ludzie w dalszym ciągu wierzą w Voodoo. Choroby serca,

VSD, hole in the heart, tetralogies.

wrodzone wady serca, dziury w sercu.

You still get people who believe in it and they came.

Ciągle są ludzie wierzący, i oni przychodzą.

At 67 percent oxygen saturation, the normal is about 97.

Ta kobieta miała saturację na poziomie 67%, gdzie normalna to około 97%.

Her condition, open-heart surgery that as she required,

W jej wypadku, operacja na otwartym sercu, bo tego wymagała,

would have been treated when she was a child.

normalnie byłaby przeprowadzona w dzieciństwie.

We had to do these for adults. So, we did succeed and we still do.

My musieliśmy je przeprowadzać na dorosłych. I odnieśliśmy sukces.

We've done three. We're planning another one in July

Przeprowadziliśmy trzy. Kolejną planujemy na lipiec

in the north of the country. So, we certainly still do open-heart,

w północnej części kraju. Nadal je przeprowadzamy,

but you can see the contrast between everything that was shipped in --

ale możecie zauważyć kontrast między tym, co było dostarczane -

we ship everything, instruments. We had explosions

dostarczamy wszystko, narzędzia. Mieliśmy kilka wybuchów,

because the kit was designed and installed by people who weren't used to it.

ponieważ sprzęt był zainstalowany przez niewłaściwych ludzi.

The oxygen tanks didn't quite work right.

Butle tlenowe nie zadziałały poprawnie.

But how many did we do the first one? 12.

Ile zrobiliśmy najpierw? 12.

We did 12 open-heart surgical patients successfully.

Wykonaliśmy 12 udanych operacji.

Here is our very first patient, out of intensive care,

Oto nasz pierwszy pacjent z oddziału intensywnej opieki.

and just watch that chair, all right?

Spójrzcie na krzesło.

This is what I mean about appropriate technology.

To mam na myśli, mówiąc o odpowiedniej technologii.

That's what he was doing, propping up the bed because the bed simply didn't work.

To krzesło podpierało łóżko, ponieważ ono zwyczajnie nie działało.

Have you seen one of those before?

Widzieliście kiedyś coś takiego?

No? Yes? Doesn't matter, it worked.

Nie? Tak? Nie ma znaczenia, to zadziałało.

I'm sure you've all seen or heard this before:

Jestem pewien, że wszyscy już to znacie:

"We, the willing, have been doing so much with so little for so long --

"My, chcący nieść pomoc, tak dużo zrobiliśmy dla wielu mając tak niewiele

(Applause)

(Oklaski)

-- we are now qualified to do anything with nothing."

teraz możemy zrobić coś z niczego."

(Applause)

(Oklaski)

Thank you. Sustainable Solutions -- this was my first company.

Dziękuje. Sustainable Solutions była moją pierwszą firmą.

This one's sole aim is to provide the very things that I think are missing.

Jej jedynym celem jest, dostarczanie wszystkich rzeczy, których według mnie brakuje.

So, we put my hand in my pocket and say, "Guys, let's just buy stuff.

Sięgamy więc do kieszeni i mówimy: "Chodźmy na zakupy.

Let's go set up a company that teaches people, educates them,

Załóżmy firmę, która uczy ludzi, edukuje ich,

gives them the tools they need to keep going."

daje im potrzebne narzędzia."

And that's a perfect example of one.

To jest doskonały przykład.

Usually when you buy a ventilator in a hospital,

Zazwyczaj kupując respirator do szpitala,

you buy a different one for children,

kupuje się inny dla dzieci

you buy a different one for transport. This one will do everything,

i inny do transportu. Ten robi wszystko

and it will do it at half the price and doesn't need compressed air.

za połowę ceny i nie potrzebuje sprężonego powietrza.

If you're in America and you don't know about this one, we do,

W Ameryce możecie o tym nie wiedzieć, ale my wiemy,

because we make it our duty to find out

ponieważ uczyniliśmy z tego nasz obowiązek, dowiedzieć się

what's appropriate technology for Africa -- what's appropriately priced,

co jest odpowiednią technologią dla Afryki, w odpowiedniej cenie,

does the job, and we move on. Anesthesia machine:

co będzie działać, i idziemy naprzód. Aparatura do anestezji:

multi-parameter monitor, operating lights, suction.

urządzenie monitorujące wiele parametrów, oświetlenie do operacji, ssanie.

This little unit here -- remember your little 12-volt plug in the car,

To małe urządzenie tutaj, pamiętacie swoją 12-woltową wtyczkę w samochodzie,

that charges your, whatever, Game Boy, telephone?

ładującą np. Game Boya czy telefon?

That's exactly how the outlets are designed.

Tak zaprojektowane są gniazdka.

Yes, it will take a solar panel. Yes a solar panel will charge it.

Potrzebny jest panel słoneczny, który to naładuje.

But if you've got mains as well, it will charge the batteries in there.

Jeśli macie sieć elektryczną, naładuje baterie i tam.

And guess what? We have a little pedal charger too, just in case.

Mamy też mały generator na pedały, tak na wszelki wypadek.

And guess what, if it all fails,

A jeśli towszystko zawiedzie

if you can find a car that's still got a live battery

zawsze można znaleźć samochód z naładowanym akumulatorem,

and you stick it in, it will still work. Then you can customize it.

do którego można się podłączyć, i to też zadziała. Możesz to dowolnie dostosowywać.

Is it dental surgery you want? General surgery you want?

Zabiegi stomatologiczne? Operacje na chirurgii ogólnej?

Decide which instruments, stock it up with consumables.

Wybierz instrumenty, zaopatrz się w nie.

And currently we're working on oxygen -- oxygen delivery on-site.

Obecnie pracujemy nad tlenem, dostarczaniu tlenu na miejsce.

The technology for oxygen delivery is not new.

Technologia dostarczania tlenu nie jest nowa.

Oxygen concentrators are very old technology. What is new,

Koncentrator tlenu, to stary wynalazek. Co jest nowe,

and what we will have in a few months, I hope,

i bedziemy to mieć za kilka miesięcy, mam nadzieję,

is that ability to use this same renewable energy system

to zdolność wykorzystania tej samej energii odnawialnej,

to provide and produce oxygen on site. Zeolite -- it's not new --

aby dostarczać i produkować tlen na miejscu. Zeolit to nic nowego.

zeolite removes nitrogen from air and nitrogen is 78 percent of air.

Zeolit usuwa azot z powietrza, a 78% powietrza to azot.

If you take nitrogen out, what's left? Oxygen, pretty much.

Co zostanie, jeśli usunie się z powietrza azot. Praktycznie tlen.

So that's not new. What we're doing is applying this technology to it.

To nic nowego. Zajmujemy się zastosowaniem tej technologii.

These are the basic features of my device, or our device.

To są podstawowe funkcje tego urządzenia.

This is what makes it so special.

To właśnie sprawia, że jest ono takie wyjątkowe.

Apart from the awards it's won,

Poza wygranymi nagrodami, jest przenośne i posiada atest.

it's portable and it's certified. It's registered, the MHRA --

Zostało zarejestrowane przez Agencję Nadzoru nad Lekami i Produktami Ochrony Zdrowia (MHRA)

and the CE mark, for those who don't know, for Europe, is the equivalent

oraz posiada oznaczenie CE, dla tych którzy się nie orientują, jest to europejski ekwiwalent

of the FDA in the U.S.

Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków.

If you compare it with what's on the market, price-wise,

Jeśli porównamy to z tym, co jest na rynku, pod względem ceny,

size-wise, ease of use, complexity ...

wielkości, łatwości w użyciu, skomplikowania...

This picture was taken last year.

To zdjęcie zrobiono w zeszłym roku.

These are members of my graduating class, 1986.

To moi koledzy ze studiów z 1986 roku.

It was in this gentleman's house in the Potomac,

To było w domu tego Pana w miejscowości Potomac,

for those of you who are familiar with Maryland.

w Maryland. Może niektórzy z was tam byli.

There are too many of us outside and everybody,

Zbyt wielu z nas jest na zewnątrz i każdy

just to borrow a bit from Hans -- Hans Rosling, he's my guy --

żeby pożyczyć trochę od Hansa Roslinga, to mój kolega,

if the size of the text represents what gets the most attention,

jeśli wielkość tekstu odzwierciedla to, co przyciąga najwięcej uwagi,

it's the problems. But what we really need are African solutions

to są to problemy. To czego naprawdę potrzebujemy to afrykańskie rozwiązania

that are appropriate for Africa -- looking at the culture,

odpowiednie dla Afryki, z perspektywy kultury,

looking at the people, looking at how much money they've got.

ludzi i pieniędzy, jakie mają.

African people, because they will do it with a passion, I hope.

Mam nadzieję, że Afrykańczycy podejdą do tego z pasją.

And lots and lots of that little bit down there, sacrifice.

I wiele tego na dole, poświęcenia.

You have to do it. Africans have to do it,

Musicie to zrobić. Afrykańczycy muszą to zrobić,

in conjunction with everyone else.

we współpracy ze wszystkimi.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)