Tom Shannon's gravity-defying sculpture

Tłumaczenie: Marek Lewandowski Korekta: Krystian Aparta

This is a sculpture I made,

To jest moja rzeźba.

which is a way of, kind of, freeing a form

Jest to próba uwolnienia formy,

into an object that has different degrees of freedom.

zamienienia jej w obiekt, który ma wiele stopni swobody.

So, it can balance on a point.

Może balansować na wierzchołku.

This is a bronze ball,

To jest kula z brązu,

an aluminum arm here,

ramię z aluminium,

and then this wooden disk.

tutaj jest drewniane koło.

And the wooden disk was really thought about

Koło stworzyłem jako coś,

as something that you'd want to hold on to,

co można złapać i przytrzymać,

and that would glide easily through your hands.

gładko prześlizguje się przez palce.

The aluminum is because it's very light.

Aluminium jest bardzo lekkie.

The bronze is nice hard, durable material

Brąz jest trwały i twardy,

that could roll on the ground.

dobrze turla się po ziemi.

Inside of the bronze ball

Wewnątrz kuli

there's a lead weight

jest ołowiany ciężarek,

that is free-swinging on an axle

wiszący na osi,

that's on two bearings

zamontowanej na dwóch łożyskach

that pass in between, across it,

umieszczonych na krzyż,

like this, that counterbalance this weight.

dzięki czemu mających funkcję przeciwwagi.

So it allows it to roll.

Umożliwia to turlanie się.

And the sphere has that balance property

Kula utrzymuje równowagę

that it always sort of stays still

i zawsze wydaje się nieruchoma,

and looks the same from every direction.

wygląda tak samo z każdej perspektywy.

But if you put something on top of it,

Jeśli położy się coś na górze,

it disbalances it. And so it would tip over.

zaburza to równowagę. Powinno się przechylić.

But in this case because

Ale w tym przypadku

the interior is free-swinging

wnętrze porusza się niezależnie od kuli,

in relation to the sphere,

wnętrze porusza się niezależnie od kuli,

it can stand up on one point.

potrafi utrzymać się na wierzchołku.

And then there was a second level to this object,

Ta rzeźba ma też drugi wymiar.

which is that it --

Chciałem ukazać

I wanted it to convey some proportions that I was interested in,

pewne proporcje, które mnie interesowały,

which is the diameter of the Moon

a mianowicie stosunek średnicy Księżyca

and the diameter of the Earth

do średnicy Ziemi.

in proportion to each other.

do średnicy Ziemi.

I was exploring, really early on,

Wcześniej badałem, jak sprawić,

wanting to make things float in the air.

aby rzeźba unosiła się w powietrzu.

And I thought up a lot of ideas.

Miałem wiele pomysłów.

This is sculpture that I made that --

To jest rzeźba, która unosi się

it's magnetically levitated.

na polu magnetycznym.

The thing is, is that it's slightly dangerous.

Jest trochę niebezpieczna.

Normally it's sort of cordoned off when it's in a museum.

W muzeum zwykle się ją odgradza.

But it's uh -- let's see if I can manipulate it a little bit

Zobaczmy, czy uda się trochę nią poruszać,

without, um -- oops.

bez... ojej...

So this is just floating,

Ona po prostu lewituje,

floating on a permanent magnetic field,

unosi się na stałym polu magnetycznym,

which stabilizes it in all directions.

które stabilizuje ją w każdym wymiarze.

Except there is a slight tether here,

Tu jest mała linka,

which keeps it from going over the top of its field.

która utrzymuje to w polu magnetycznym.

It's sort of surfing on a magnetic field

Coś jak surfowanie na polu magnetycznym.

at the crest of a wave.

Coś jak surfowanie na polu magnetycznym.

And that's what supports the object and keeps it stable.

To utrzymuje obiekt w stabilnej pozycji.

I think we could roll the tape, admin.

Wyświetlmy film.

I have a sort of a collection of videos

Mam kolekcję filmów,

that I took of different installations, which I could narrate.

które nakręciłem przy swoich instalacjach.

This is a sculpture of the Sun

To jest rzeźba Słońca

and the Earth, in proportion.

i Ziemi, w odpowiedniej skali.

Representing that eight and a half minutes

Przedstawia osiem i pół minuty,

that it takes light and gravity to connect the two.

czas, w którym wiążą je światło i grawitacja.

So here is the Earth. It's a little less than a millimeter

Ziemia jest trochę mniejsza niż milimetr,

that was turned of solid bronze.

odlana z czystego brązu.

And here is a similar sculpture.

Tu jest podobna rzeźba.

That's the Sun at that end.

Słonce jest na końcu.

And then in a series of 55 balls,

Potem seria 55 kulek,

it reduces, proportionately -- each ball

każda proporcjonalnie mniejsza.

and the spaces between them

Przestrzeń między nimi

reduce proportionately,

maleje proporcjonalnie,

until they get down to this little Earth.

i kończy się na tym małym modelu Ziemi.

This is in a sculpture park in Taejon.

To jest park rzeźby w Taejon w Korei Południowej.

This one is about the Moon

Tutaj jest Księżyc,

and then the distance to the Earth, in proportion also.

oraz jego odległość od Ziemi, w odpowiedniej skali.

This is a little stone ball, floating.

To jest kamienna kulka.

As you can see the little tether,

Mała linka wskazuje na to,

that it's also magnetically levitated.

że także unosi się magnetycznie.

And then this is the first part of --

Tutaj jest kolejna rzeźba.

this is 109 spheres,

Umieściłem tu 109 kul,

since the Sun is 109 times the diameter of the Earth.

dlatego że Słońce ma 109 razy większą średnicę od Ziemi.

And so this is the size of the Sun.

To jest wielkości Słońca.

And then each of these little spheres

Każda z tych małych kulek

is the size of the Earth in proportion to the Sun.

jest wielkości Ziemi, w porównaniu ze Słońcem.

It's made up of 16 concentric shells. Each one has 92 spheres.

Jest zrobione z 16 powłok, każda zawiera 92 kul.

This is in the courtyard of a twelfth-century alchemist.

To jest podwórko dwunastowiecznego alchemika.

I was thinking that the Sun is kind of the ultimate alchemist. (Laughter)

Pomyślałem, że Słonce jest jak doskonały alchemik.

So this, again, is on the subject --

To też jest podobny temat,

a slice from the equator of the Earth.

Ziemia przecięta wzdłuż równika.

And then the Moon in the center,

Księżyc jest w środku.

and it's floating. And this is in France.

Unosi się. To jest we Francji.

This is in Sapporo.

Ta rzeźba jest w Sapporo.

It's balancing on a shaft and a ball,

Góra opiera się na wale i kuli,

right at the center of gravity, or just slightly above the center of gravity,

umieszczonych w środku ciężkości, albo trochę wyżej.

which means that the lower half of the object

Oznacza to, że dolna część rzeźby

is just a little bit more weighty.

jest trochę cięższa.

So you can see it rotating here.

Widać, jak się obraca.

It weighs about a ton or over a ton.

Waży może ponad tonę.

It's made of stainless steel, quite thick.

To gruba stal nierdzewna.

But it's being balanced like that in equilibrium.

Rzeźba utrzymuje równowagę.

It's susceptible to motion by the air currents.

Jest podatna na podmuchy wiatru.

This is another species of work that I do.

To kolejny rodzaj sztuki, jaką wykonuję.

These are these arrays. These spheres are all suspended,

To są układy, w których wiszą kulki.

but they have magnets horizontally in them

Dzięki poziomym magnesom

that make them all like compasses.

kulki są niczym kompasy.

So all the red sides, for example, face one direction: south.

Czerwona strona kieruje się na południe,

And the blue side, the compliment, faces the other way.

niebieska w drugą stronę.

So as you turn around you're seeing different colors.

Rozglądając się, widzimy różne kolory.

This is based on the structure of a diamond.

To jest oparte na strukturze diamentu.

It was a diamond cell structure

Inspiracją była komórka elementarna diamentu.

was the point of departure.

Inspiracją była komórka elementarna diamentu.

And then there were kind of large spaces in the hollows

Widać wielkie przestrzenie

between the atoms.

pomiędzy atomami.

And so I placed one more element of each one of them.

Dlatego umieściłem między nimi kolejny element.

These were white spheres.

Białe kule.

Then I had video projectors

Na ich powierzchni

that were projecting intermittently onto the spheres.

jest wyświetlany obraz z projektorów.

So they would catch parts of the images,

Kule wyłapują fragmenty obrazu

and make sort of three-dimensional color volumes,

i tworzą trójwymiarową, kolorową przestrzeń,

as you walk through it, through the object.

gdy przechodzi się między nimi.

This is something I did

Stworzyłem też system komunikacji dotykowej.

of a tactile communication system.

Stworzyłem też system komunikacji dotykowej.

It was the idea of isolating the tactile component of sculpture,

Chciałem wyizolować namacalny element rzeźby

and then putting it into a communication system.

i wdrożyć go do swoistego systemu łączności.

This is an idea of moving a sculpture, a ball,

To rzeźba kierowana, czyli kula

that would be directed around the room

poruszana wokół pokoju przez komputer.

by a computer.

poruszana wokół pokoju przez komputer.

This is a clock I designed.

To jest projekt zegara.

It has Buckminster Fuller's Dymaxion Map edited here.

Na powierzchnię jest nałożona mapa Fullera.

It turns once per day in synchrony with the Earth.

Obraca się raz dziennie, w synchronizacji z Ziemią.

And then, this is like

Tutaj są projekty,

projects that are harder to build.

które trochę trudniej wykonać.

(Laughter)

(Śmiech)

This has a diamond-bottomed lake.

To jezioro z diamentową podstawą.

So it's a floating island

Unosząca się wyspa

with water, fresh water,

z dużą ilością świeżej wody.

that can fly from place to place.

Może przelecieć w inne miejsce.

This would be grown, I suppose,

Coś takiego może powstać

with nanotechnology in the future sometime.

kiedyś w przyszłości, z użyciem nanotechnologii.

In the course of doing my work

Podczas wykonywania pracy

I sort of have a broad range of interests.

korzystam z szerokiego zakresu zainteresowań.

And some of it is just the idea of creating media --

Na przykład myślę o stworzeniu materiału,

media as a sculpture,

który byłby rzeźbą.

something that would keep the sculpture

Czegoś, co sprawiałoby,

fresh and ever-changing,

że rzeźba nieustanie by się zmieniała

by just creating the media that the sculpture is made of.

w trakcie tworzenia materiału, który ją stanowi.

And I had a lot of --

Miałem dużo pomysłów

always interested in the concept of a crystal ball.

związanych z koncepcją kryształowej kuli.

And the idea that you could see things

Można zajrzeć do niej i przewidzieć,

inside of a crystal ball and predict the future --

co wydarzy się w przyszłości.

or a television set, where it's sort of like a magic box

Albo telewizor, który jest jak magiczna skrzynka,

where anything can appear.

w której może pojawić się wszystko.

I had thought about, a long time ago,

Dawno temu, w latach sześćdziesiątych,

in the late '60s -- when I was just starting out,

gdy dopiero zaczynałem,

I was under the influence of thinking about Buckminster Fuller's

dużo myślałem o pomysłach Buckminstera Fullera,

grand project for an electric globe

na przykład o globalnej sieci elektrycznej,

across from the United Nations --

okrążającej świat.

and other things that were happening,

Wpłynęło na mnie wiele spraw,

the space program at that time,

jak program kosmiczny,

and Whole Earth Catalog, things like that.

"Whole Earth Catalog" i inne rzeczy.

I was thinking about mass produced spherical television sets

Wyobrażałem sobie kuliste telewizory,

that could be linked to orbiting camera satellites.

podłączone do kamer-satelitów wokół Ziemi.

So if we could roll the next film here.

Kolejny film.

This has evolved over the years

Ten pomysł rozwija się od wielu lat

in a lot of different iterations.

w wiele różnych idei.

But this the current version of it,

To jest bieżąca wersja.

is a flying airship

Latający sterowiec,

that is about 35 meters in diameter,

który ma średnicę około 35 metrów,

about 110 feet in diameter.

czyli około 110 stóp.

The whole surface of it is covered with 60 million diodes,

Na powierzchni jest 60 milionów diod.

red, blue, and green,

Czerwone, niebieskie i zielone.

that allow you to have a high-resolution picture, visible in daylight.

Daje to obraz wysokiej rozdzielczości, widoczny w dzień.

I came with a plan.

Stworzyłem plan.

I brought it to Paul MacCready's company AeroVironment

Zaniosłem to do firmy AeroVironment,

to do a feasibility study,

aby stworzyli plan wykonalności.

and they analyzed it,

Przeanalizowali projekt,

and came up with a lot of innovative ideas about how to propel it.

mieli nowatorskie pomysły dotyczące napędu.

So we have a physical plan of how to make this actually happen.

Mamy praktyczny plan wykonalności tego projektu.

This is the control room inside of the ship.

To jest mostek wewnątrz statku.

The idea of this air genie is,

To idea geniuszu przestworzy,

it's something that can just transform and become anything.

który może przeobrazić się w cokolwiek.

It's like a traveling show.

Coś w rodzaju ruchomego pokazu.

It has speakers on it. And it has cameras

Na powierzchni zamontowane są głośniki oraz kamery.

over the surface of it.

Na powierzchni zamontowane są głośniki oraz kamery.

So it can see its environment,

Sterowiec widzi swoje otoczenie

and then it can mimic its environment and disappear.

i może naśladować je, aby zniknąć.

Here the legs are retracting.

Nogi się chowają.

The cabin is open or closed, as you like.

Kabina może być otwarta lub zamknięta.

It weighs about 20 tons.

Waży około 20 ton.

It has on-board generators.

Generatory na pokładzie

It can generate about a million kilowatts,

dostarczają milion kilowatów,

in order to be bright enough

dzięki czemu obraz jest wystarczająco jasny,

to be visible in daylight.

widoczny w ciągu dnia.

The idea of it is to make a kind of a traveling show.

Chodzi o stworzenie ruchomego przedstawienia.

It really would be dedicated to the arts and to interacting.

Byłoby w całości poświęcone sztuce i interakcji.

There would be on board a crew of artists, musicians,

Na pokładzie byłaby załoga artystów i muzyków.

that would allow the thing to become

Wtedy mógłby powstać

actually kind of a conscious object

pewnego rodzaju "świadomy obiekt",

that would respond to the moment,

który mógłby reagować na daną chwilę

and to interact as an entity

jako samodzielna jednostka,

that was aware, that could communicate.

świadoma i zdolna do komunikacji.

It's completely silent and nonpolluting.

Jest cichy i nie zanieczyszcza środowiska.

It has electric motors with a novel propulsion system.

Ma silniki elektryczne w nowatorskim układzie napędowym.

It could be interacted with large crowds in different ways.

Byłaby możliwa interakcja z dużymi tłumami.

Primarily I would be interested in

Ciekawi mnie możliwość

how it would interact with, say,

interakcji, na przykład na kampusie uniwersytetu,

going to a college campus,

interakcji, na przykład na kampusie uniwersytetu,

and then being used as a way of talking about the earth sciences,

która mogłaby pomóc w omawianiu nauk o Ziemi,

the world, the situation of the globe.

o naszej planecie, o sytuacji na jej powierzchni.

The default image on the object

Domyślny obraz

would probably be a high-resolution Earth image.

to reprezentacja Ziemi w wysokiej rozdzielczości.

But then one could interact with that

Byłaby możliwa interakcja z tym obrazem,

and show plate tectonics or global warming issues, or migrations --

pokazanie tektoniki płyt, globalnego ocieplenia, migracji.

all of the things that we're concerned with today.

Spraw, o których dzisiaj jest dużo mowy.

And then at night the idea is that

W nocy obiekt mógłby być wykorzystany

it would be used as kind of a rave situation,

na imprezach masowych,

where the people could cut loose,

gdzie ludzie mogliby się zrelaksować,

and the music and the lights, and everything.

przy światłach i muzyce.

So it could land in a park, for example.

Mógłby wylądować w jakimś parku.

Or this could represent a college green.

Mógłby to być trawnik na kampusie.

And then it would have a corresponding website

Byłaby odpowiednia strona internetowa

that would show the itinerary of this.

z planem lotu.

And so interacting with the same kind of imagery.

Interakcja z tym samym rodzajem obrazów.

It would also be able to be an open code,

Byłby to obiekt typu "open source"

so people could interact with it.

aby ludzie mogli na niego wpływać.

It would be forum for people's ideas about

Takie forum z dyskusją o tym,

what they would like to see on a giant screen of this type.

co chcemy zobaczyć na tym wielkim ekranie.

So that's pretty much it.

To w sumie wszystko.

Okay. Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)