Stewart Brand: Building a home for the Clock of the Long Now

Vertaald door: Axel Saffran Nagekeken door: Els De Keyser

Welcome to 10,000 feet.

Welkom op 3000 meter.

Let me explain why we are here

Ik zal even uitleggen waarom we hier zijn

and why some of you have a pine cone close to you.

en waarom er dennenappels naast jullie liggen.

Once upon a time, I did a book called "How Buildings Learn."

Ooit schreef ik een boek, 'Hoe gebouwen leren'.

Today's event you might call "How Mountains Teach."

Dit evenement kan heten: 'Hoe bergen onderwijzen'.

A little background: For 10 years I've been trying to figure out how to

Wat achtergrond: 10 jaar lang heb ik geprobeerd te bedenken

hack civilization so that we can get long-term thinking

hoe in onze beschaving langetermijndenken

to be automatic and common instead of difficult and rare --

automatisch en wijdverbreid te maken in plaats van moeilijk en zeldzaam,

or in some cases, non-existent.

en in sommige gevallen onbestaand.

It would be helpful if humanity got into the habit of thinking

Het zou helpen als de mensheid niet slechts

of the now not just as next week or next quarter, but you know,

aan het NU denkt in termen van volgende week en volgend kwartaal,

next 10,000 years and the last 10,000 years --

maar de komende 10.000 jaar, en ook de vorige --

basically civilization's story so far.

zo'n beetje de beschavingsgeschiedenis tot dusver.

So we have the Long Now Foundation in San Francisco.

In San Francisco hebben we de Long Now Foundation.

It's an incubator for about a dozen projects,

Dat is een broedplaats voor ongeveer 12 projecten

all having to do with continuity over the long term.

die allemaal te maken hebben met langetermijncontinuïteit.

Our core project is a rather ambitious folly --

Ons kernproject is een nogal ambitieuze dwaasheid,

I suppose, a mythic undertaking: to build a 10,000-year clock

een mythische onderneming: het bouwen van een 10.000-jarige klok

that can really keep good time for that long a period.

die over die periode de tijd goed kan weergeven.

And the design problems of a project like that are just absolutely delicious.

De ontwerpproblemen van zo'n project zijn om je vingers bij af te likken.

Go to the clock. And what we have here is something

We gaan naar de klok. Hier zie je iets dat

many of you saw here three years ago.

velen van jullie al drie jaar geleden zagen.

It's the first working prototype of the clock.

Het eerste werkende prototype van de klok.

It's about nine feet high.

Ongeveer 2,80 meter hoog.

Designed by Danny Hillis and Alexander Rose. It's presently in London,

Ontworpen door Danny Hillis en Alexander Rose. Ze staat momenteel in London,

and is ticking away very deliberately at the science museum there.

waar ze gestaag tikt in het wetenschapsmuseum.

So the design problem for today is going to be,

Het huidige ontwerpprobleem is het volgende:

how do you house an eventual monumental clock like this

hoe huisvest je de monumentale versie hiervan

so it can really tick, save time beautifully for 100 centuries?

zodanig dat die werkelijk 100 eeuwen mooi blijft tikken.

Well, this was the first solution.

Dit was de eerste oplossing.

Alexander Rose came up with this idea

Alexander Rose kwam met het idee

of a spiraloid tower with continuous sloping ramps.

van een spiraalvormige toren met doorlopende toegangshelling.

And it looked like a way to go, until you start thinking

Het leek een goed plan, tot je gaat denken:

about, what does deep time do to a building?

wat doet diepe tijd met een gebouw?

Well, this is what deep time does to a building.

Dit is wat diepe tijd met gebouwen doet.

This is the Parthenon. It's only 2,450 years old,

Dit is het Parthenon. Slechts 2.450 jaar oud,

and look what happened to it.

en kijk hoe het erbij staat.

Here's a beautiful project. They really knew it'd last forever,

Dit was een mooi project. Zij waren zeker dat het eeuwig mee zou gaan

because they'd build it out of absolutely huge stones.

want ze bouwden het van gigantische stenen.

And now it's a pathetic ruin and no one even knows what it was used for.

Nu is het een zielige ruïne waarvan niemand weet waarvoor ze diende.

That's what happens to buildings. They're vulnerable.

Dat gebeurt er met gebouwen. Ze zijn kwetsbaar.

Even the most durable and intactable buildings,

Zelfs de meest duurzame gebouwen,

like the pyramids of Giza, are in bad shape when you look up close.

zoals de piramides van Giza, verkeren in slechte staat als je ze van dichtbij kijkt.

They've been looted inside and out.

Van binnen en buiten zijn ze geplunderd.

And they're built to protect things but they don't protect things.

Ze zijn gebouwd om dingen te beschermen, maar ze doen dat niet.

So we got to thinking, if you can't put things safely in a building,

Dus wij dachten: als dingen in een gebouw niet veilig zijn,

where can you safely put them? We thought, OK, underground.

waar dan wel? Ondergronds, dachten we.

How about underground with a view?

Wat dacht je van ondergronds met uitzicht?

Underground in a place that's really solid.

Ondergronds op een zeer solide plek.

So the obvious answer was, we need a mountain.

Een berg lag voor de hand.

You don't want just any mountain.

Je wil niet zomaar een berg.

You need absolutely the right mountain

Je hebt precies de juiste berg nodig voor een tienduizendjarige klok.

if you're going to have a clock for 10,000 years.

Je hebt precies de juiste berg nodig voor een tienduizendjarige klok.

So here's an image of the long view of the search problem.

Dit plaatje plaatst het zoekprobleem in perspectief.

And we got to thinking for various reasons it ought to be a desert mountain,

We dachten om diverse redenen dat het een woestijnberg moest zijn,

so we got looking in the dry areas of the Southwest.

dus gingen we kijken in de droge gebieden van het Zuidwesten.

We looked at mesas in New Mexico.

We bekeken mesas in New Mexico.

We were looking at dead volcanoes in Arizona.

We bekeken dode vulkanen in Arizona.

Then Roger Kennedy, who was the director of the National Parks Service,

Toen leidde Roger Kennedy, die directeur was van de National Park Service,

led us to Eastern Nevada,

ons naar Oostelijk Nevada.

to America's newest and oldest national park,

Naar Amerika's nieuwste en oudste nationale park,

which is called Great Basin National Park.

het Great Basin National Park.

It's right on the eastern border of Nevada.

Het ligt precies op de grens van Nevada.

It's the highest range in the state -- over 13,000 feet.

Het is de hoogste keten in de staat -- zo'n 4.000 meter.

And you'll notice that on the left, on the left, on the west, it's very steep,

Je ziet dat het links, in het westen, erg steil is,

and on the right it's gentle.

en rechts minder steil.

This place is remote. It's over 200 miles from any major city.

Deze plek is afgelegen. Het is ruim 320 km van een stad verwijderd.

It's nowhere near any Interstate or railroad.

Geen snelweg of spoorlijn in de buurt.

And it's -- the only thing that goes by is what's called

'Amerika's eenzaamste snelweg', de U.S. 50, is de enige die er voorbijkomt.

America's loneliest highway, U.S. 50.

'Amerika's eenzaamste snelweg', de U.S. 50, is de enige die er voorbijkomt.

Now, inside the yellow line here, on the right is -- that's all national park.

Binnen de gele lijn, rechts, ligt allemaal nationaal park.

Inside the green line is national forest.

Binnen de groene lijn ligt nationaal bos.

And then over to the left is Bureau of Land Management land and some private land.

Helemaal links is land van het Landschapsbeheersbureau en wat privé-land.

Now, as it happened, that two-mile-long strip right in the middle,

Maar die strook van ruim 3 km in het midden

this vertical, was available because it was private land.

was beschikbaar, omdat het privé-land is.

And thanks to Jay Walker who was here and Mitch Kapor who was here,

Dankzij Jay Walker en Mitch Kapor

who started the process, Long Now was able to get that two-mile-long strip of land.

kon Long Now die strook bemachtigen.

And now let's look at the grand truth of what's there.

Nu het grondaanzicht.

We're in Pole Canyon, looking west up the western escarpment

We zitten in Pole Canyon en kijken naar de westelijke helling

of Mount Washington, which is 11,600 feet on top.

van Mount Washington, die 3.530 meter hoog is.

Those white cliffs are a dense Cambrian limestone.

Die witte kliffen zijn dichte Cambrische kalksteen.

That's a 2,000-foot thick formation,

Dat is een 600 meter dikke formatie,

and it might be a beautiful place to hide a clock.

waarin je wellicht mooi een klok kan verstoppen.

It would be a pilgrimage to get to it; it would be a serious hike

Een hele bedevaart om er te komen, een flinke klim op de klok te bereiken.

to get up to where the clock is.

Een hele bedevaart om er te komen, een flinke klim op de klok te bereiken.

So last June, the Long Now board, some staff and some donors

Verleden juni maakten wat medewerkers, donoren en adviseurs een tweeweekse expeditie naar de berg

and advisors, made a two-week expedition to the mountain

Verleden juni maakten wat medewerkers, donoren en adviseurs een tweeweekse expeditie naar de berg

to explore it and investigate, one, if it's the right mountain,

om te kijken of het 1. de juiste berg is,

and two, if it's the right mountain, how it might actually work for us.

en 2. hoe hij voor ons zou kunnen werken.

Now Danny Hillis sort of framed the problem.

Danny Hillis vatte het probleem samen.

He has a theory of how the overall clock experience should work.

Hij heeft een theorie over hoe de klokervaring moet werken.

It's what he calls the seven stages of a mythic adventure.

Hij noemt het de 7 etappen van een mythisch avontuur.

It starts with the image. The image is a picture you have in your mind

Het begint met het beeld. Een beeld in je hoofd

of the goal at the end of the journey.

van het doel van de reis.

In this case it might well be an image of the clock.

In dit geval kon dat wel eens een beeld van de klok zijn.

Then there's the point of embarkation, that is, the point of transition

Dan is er het beginpunt, het transitiepunt

from ordinary life to being a pilgrim on a quest.

van het normale leven naar dat van een pelgrim op een queeste.

Then -- this is a nice image of it, there's the labyrinth.

Dan is er het labyrint.

The labyrinth is a concept, it's like a twilight zone,

Het labyrint is een concept, als een schemerzone,

it's a place where it's difficult, where you get disoriented,

waar het moeilijk wordt en je gedesoriënteerd raakt,

maybe you get scared -- but you have to go through it

bang wellicht. Maar je moet doorgaan

if you're going to get to some kind of deep reintegration.

als je diepe re-integratie wil bereiken.

Then there should always be in sight the draw --

Dan moet er altijd een verlokking zichtbaar zijn,

a kind of a beacon that draws you on through the labyrinth

een soort baken dat je door het labyrint heen trekt om de hele weg af te leggen.

to finish the process of getting there.

een soort baken dat je door het labyrint heen trekt om de hele weg af te leggen.

Now Brian Eno, who's been in the thick of the Long Now process,

Brian Eno, die centraal betrokken was bij het Long Now-proces

spent two years making a C.D. called "January 7003,"

heeft twee jaar aan een cd gewerkt, 'January 7003'.

and it's "Bell Studies for the Clock of the Long Now."

Dat zijn 'Belstudies voor de klok van de Long Now'.

Based on -- parts of it are based on an algorithm that Danny Hillis developed,

Deels gebaseerd op een algoritme dat Danny Hillis ontwikkelde,

so that a peal of 10 bells

zodat een carillon van 10 klokken

makes a different peal every day for 10,000 years.

elke dag een ander spel laat horen.

The Hillis algorithm. 10 factorial gives you that number.

Het Hillis-algoritme. 10-faculteit geeft je dat getal.

And in fact, pretty soon we'll hear the sound.

We gaan nu elk ogenblik het geluid horen.

January 7003. There it is.

January 7003. Dit is het. (Klokgeluiden)

OK, back to Danny's list.

Oké, terug naar Danny's lijst.

Number five of the seven is the payoff. This is it. The climax.

Nummer vijf van de zeven is de beloning. Dit is ze.

The goal. The main thing that you're trying to get to.

De climax, het doel. Het belangrijkste waar je heen wilt.

And then Danny says a really great journey will have a secret payoff.

En volgens Danny heeft een écht grootse reis een geheime beloning.

Something you didn't expect that caps what you did expect.

Iets wat je niet verwachtte. Een bekroning van het verwachte.

Then there's the return.

Dan is er de terugreis.

You've got to have a gradual return to the ordinary world,

Je moet geleidelijk terug naar de gewone wereld,

so you have time to assimilate what you've learned.

zodat je kan verwerken wat je geleerd hebt.

And then, how about a memento? Number seven.

Dan, een aandenken? Nummer zeven.

At the end of it there's something physical,

Op het eind is er iets fysieks,

a kind of reward that you take away.

een soort beloning die je kan meenemen.

It might be a piece of a core drill of the mountain.

Misschien een stuk uitgeboorde kern van de berg.

Something that's just yours.

Iets dat alleen van jou is.

How do you study a mountain

Hoe bestudeer je een berg

for the kinds of things we're talking about?

voor het soort dingen waarover we het hebben?

This is not a normal building project.

Dit is geen normaal bouwproject.

What do you look for?

Waar kijk je naar?

What are the elements that will most affect your ideas and decisions?

Welke elementen zullen je ideeën het meest beïnvloeden?

Start with borders. If you look on the left side of the cliffs here,

Begin met grenzen. Als je links van de kliffen kijkt,

that's national park. That's sacrosanct --

zie je nationaal park. Dat is heilig.

you can't do anything with that. To the right of it is national forest.

Daar kan je niets mee doen. Rechts ligt nationaal bos.

There's possibilities. The borders are important.

Er zijn mogelijkheden. De grenzen zijn belangrijk.

Other elements were mines, weather, approaches and elevation.

Andere elementen waren mijnen, weer, toegangen en hoogte.

And especially trees. Look at those things up on top there.

En vooral bomen. Kijk naar die dingen daar boven.

It turns out that Mount Washington is covered with bristlecone pines.

Mount Washington is bedekt met bristlecone-dennen.

They're the world's oldest living thing.

Dat zijn 's werelds oudste levende wezens.

People think they're just the size of shrubs, but that's not actually true.

Mensen denken dat ze zo groot zijn als struiken, maar dat klopt niet.

There are trees on that mountain that are 5,000 years old and still living.

Op die berg bevinden zich levende, 5.000 jaar oude bomen.

The wood is so solid it's like stone, and it lasts for a long time.

Het hout is zo dicht als steen en gaat ook lang mee.

So when you do tree ring studies of trunks that are on the mountain,

Als je ringen bestudeert van stronken die op de berg zijn,

some of them go back 10,000 years.

zie je dat sommige 10.000 jaar oud zijn.

The stone itself is absolutely beautiful,

De steen zelf is geweldig mooi,

sculpted by millennia of very tough winters up there.

vormgegeven door millennia van barre winters daar boven.

We had tree ring analysts from the University of Arizona

Er gingen boomring-analisten van de universiteit van Arizona met ons mee op deze expeditie.

join us on the expedition.

Er gingen boomring-analisten van de universiteit van Arizona met ons mee op deze expeditie.

Now, if you guys have a pine cone handy,

Als jullie een dennenappel bij de hand hebben,

now's a good time to put it in your hand and feel it, especially on the end.

voel er dan eens goed aan, vooral op het uiteinde.

That's interesting.

Je zal zien waarom hij een bristle(borstel)cone-den genoemd wordt.

You'll find out why it's called a bristlecone pine. A little sensory experience.

Je zal zien waarom hij een bristle(borstel)cone-den genoemd wordt.

Here's Danny Hillis in the midst of a bristlecone pine forest

Hier is Danny Hillis middenin een bristlecone-bos

on Long Now land. I should say that the age of bristlecones

op land van the Long Now. De leeftijd van bristlecones werd

was discovered, led by a theory.

per toeval ontdekt, naar aanleiding van een theorie.

Edmund Schulman in the 1950s

Edmund Schulman had in de jaren 1950

had been studying trees under great stress at Timberline,

met veel tegenslag bomen bestudeerd bij Timberline

and came to the realization that he put in an article in Science magazine

en publiceerde een artikel in Science:

called, "Longevity under Adversity in Conifers."

'Ouderdom onder tegenspoed bij coniferen'.

And then, based on that principle, he started looking around

Op basis van dat principe keek hij om zich heen

at the various trees at Timberline,

naar de verschillende bomen op Timberline.

and realized that the bristlecone pines --

Hij realiseerde zich dat sommige bristlecone-dennen

he found some in the White Mountains that were over 4,000 years old.

in de White Mountains ruim 4.000 jaar oud waren.

Longevity under adversity is a pretty interesting design principle in its own right.

'Ouderdom onder tegenspoed' is op zichzelf al een interessant ontwerpprincipe.

OK, onto the mines. The first asking price for the property

Oké, de mijnen. De eerste vraagprijs voor het land

when we looked at it in 1998 was one billion dollars for 180 acres and a couple of mines.

was in 1998 een miljard dollar voor 73 hectare en een paar mijnen.

Because the owner said, "There's one billion dollars of beryllium in that mountain."

De eigenaar zei: "Er zit een miljard dollar aan beryllium in die berg."

And we said, "Wow, that's great. Listen, we'll counter. How about zero?

Wij zeiden: "Wauw, fantastisch. Luister, een tegenbod. Wat dacht je van 0,-?

(Laughter)

(Gelach)

And we're a non-profit foundation, you can give us the property

We zijn een nonprofit, dus als je ons het land schenkt,

and take a hell of a tax deduction.

kan je een gigantisch bedrag aftrekken.

(Laughter)

(Gelach)

All you have to do is prove to the government it's worth a billion dollars."

Je hoeft alleen de overheid te overtuigen dat het een miljard waard is.

Well, a few years went by and there was some kind of back and forth,

Er ging een paar jaar overheen en na wat geheen-en-weer

and by and by, thanks to Mitch and Jay,

konden we dankzijn Mitch en Jay

we were able to buy the whole property for 140,000 dollars.

het land kopen voor 140.000 dollar.

This is one of the mines. It doesn't have any beryllium in it.

Dit is een van de mijnen. Er zit geen beryllium.

It's called the Pole Adit. And it does have tungsten,

Het heet de Pole Adit. Er zit wat tungsten,

a little bit of tungsten, left over, that's the kind of mine it was.

een beetje overschot; zo'n mijn was het.

But it goes a mile-and-a-half in a straight line,

Maar het gaat 2,5 km rechtdoor

due east into the range, into very interesting territory -- except that,

in oostelijke richting. Interessant gebied, behalve,

as you'll see when we go inside in a minute,

zoals je zal zien als we binnengaan --

we were hoping for limestone but in there is just shale.

we hoopten op kalksteen, maar het is enkel leisteen.

And shale is not quite completely competent rock.

Leisteen is geen echt competent gesteente.

Competent rock is rock that will hold itself up without any shoring.

Competent gesteente blijft overeind zonder stutten.

The shale would like some shoring,

De leisteen heeft wat stutten nodig, dus waren er delen ingestort.

and so parts of it are caved in in there.

De leisteen heeft wat stutten nodig, dus waren er delen ingestort.

That's Ben Roberts from -- he's the bat specialist from the National Park.

Dat is Ben Roberts, de vleermuisspecialist van het Nationale Park.

But there are many wonders back in there, like this weird fungus

Er zitten vele wonderlijke dingen, zoals deze vreemde schimmel

on some of the collapsed timbers.

op ingestorte balken.

OK, here's another mine that's up on top of the property,

Hier is nog een mijn die dateert uit 1870.

and it dates back to 1870.

Hier is nog een mijn die dateert uit 1870.

That's what the property was originally built around --

Oorspronkelijk was dat het eigendom:

it was a set of mining claims. It was a very productive silver mine.

een aantal mijnen. Het was een zeer productieve zilvermijn.

In fact, it was the highest-operating mine in Nevada,

De hoogst renderende mijn in Nevada en hij draaide het hele jaar door.

and it ran year round.

De hoogst renderende mijn in Nevada en hij draaide het hele jaar door.

You can imagine what it was like in the winter at 10,000 feet.

Je kan de voorstellen hoe het in de winter was op 3000 meter.

You may recognize a couple of the miners there.

Misschien herken je deze mijnwerkers.

There's Jeff Bezos on the right and Paul Saville on the left looking for galena,

Rechts heb je Jeff Bezos die met Paul Saville zoekt naar galeniet,

which is the lead-silver thing. They didn't find any.

dat lood-zilver-spul. Ze vonden niets.

They both kept their day jobs. Here's the last mine.

Ze hielden gewoon hun oude baan aan. Dit is de laatste mijn.

It's called the Bonanza Adit. It's down in a canyon.

Deze mijn heet Bonanza Adit. Hij ligt in een kloof.

And Alexander Rose on the left there worked with a bunch of people

Alexander Rose verkende met een aantal mensen

from the National Park to survey the whole mine. It's a mile deep.

van het National Park de hele mijn. Die is een 1,5 km diep.

And they also found four species of bats in there.

Ze vonden daarbinnen vier soorten vleermuis.

Now, almost all those mines, by the way, meet underneath the mountain.

Bijna alle mijnen komen onder de berg bij elkaar.

They don't quite, but it's something to think about.

Niet helemaal, maar iets om over na te denken.

They don't quite meet.

Ze komen bijna bijeen.

Let's go to weather. Mountains specialize in interesting weather.

Het weer. Bergen zijn bekend om het interessante weer.

Way more interesting than Monterey even today.

Veel interessanter dan Monterey, zelfs vandaag.

And so one Tuesday morning last June, there we were.

Op een dinsdagochtend, afgelopen juni waren we daar.

Woke up in the morning -- the mountain was covered with snow.

We werden wakker en de berg was bedekt met sneeuw.

That was a great time to go up and visit our weather station which again,

Een mooi tijdstip om ons weerstation te bezoeken

thanks to Mitch Kapor, we're building up there.

dat we -- weer dankzij Mitch Kapor -- daar bouwen.

And it's a pretty interesting scene.

Een behoorlijk interessant schouwspel.

This is, on the left there, the joyful lady is Pat Irwin,

Die vrolijke dame links is Pat Irwin,

who's the regional head of the National Forest Service,

het regionale hoofd van de National Forest Service.

and they gave us the temporary use permit to be there.

Zij gaven ons een tijdelijke vergunning om daar te zijn.

We want a temporary use permit for the clock, eventually --

We willen voor de klok ook een tijdelijke vergunning, voor 10.000 jaar.

10,000-year temporary use permit.

We willen voor de klok ook een tijdelijke vergunning, voor 10.000 jaar.

(Laughter)

(Gelach)

The weather station's pretty interesting.

Het weerstation is heel interessant.

Kurt Bollacker and Alexander Rose designed a radically wireless station.

Kurt Bollacker en Alexander Rose ontwierpen een radicaal draadloos station.

It runs on solar, and it sends a signal with that antenna

Draait op zonne-energie en zendt een signaal met de antenne

and bounces it off of micrometeorite trails in the atmosphere

dat weerkaatst op micrometeorietsporen in de atmosfeer

to a place in Bozeman, Montana, where the data is taken down

naar een plek in Bozeman, Montana, waar de gegevens opgehaald worden

and then sent through landlines to San Francisco,

en via landlijnen naar San Francisco gestuurd.

where we put the data in real time up on our website.

Daar zetten we de gegevens in real time op onze website.

And there you see a week of weather at 9,400 feet on Mount Washington.

Hier zie je een week weer op 2.860 meter op Mount Washington.

Let's go to approaches.

Verder naar toegankelijkheid.

As it happens, there are no trails anywhere on Mount Washington,

Er zijn geen paden op Mount Washington,

just a few old mining roads like this,

alleen een paar oude mijnwerkerswegen zoals deze,

so you have to bushwhack everywhere.

dus je moet overal struiken kappen.

But there's no bears, and there's no poison oak,

Maar er zijn geen beren en ook geen toxicodendron,

and there's basically no people because this place has been empty for a long time.

en er zijn vrijwel geen mensen, omdat deze plek zo lang leeg was.

You can hike for days and not encounter anybody.

Je kan hier dagenlang rondtrekken zonder iemand te ontmoeten.

Well, here's a potential approach.

Hier is een mogelijke benadering.

You need to come up the Lincoln Canyon.

Je gaat door de Lincoln Canyon.

It's this beautiful world all of its own, surrounded by cliffs,

Dat is een mooie wereld op zich, omgeven door rotswanden.

and it's an easy hike to stroll up the canyon bottom,

Het is een makkelijke tocht door de vallei,

until you get to this barrier, and it actually presents a problem.

totdat je op deze barrière stuit. Die vormt een probleem.

So you can scratch Lincoln Canyon as an approach.

Lincoln Canyon als toegang kun je dus schrappen.

Another possible approach is right up the western front of the mountain.

Een andere mogelijke toegang is de westelijke zijde van de berg.

You can see why we sometimes call it Long Mountain.

Je kan zien waarom we hem soms Long Mountain noemen.

And from where you're standing at 6,000 feet in the valley,

Vanaf je standplaats op 1800 meter

it's an easy hike up to the mature pinyon and juniper forest

is het een makkelijke tocht naar het pijnboom- en jeneverbesbos

through that knoll at the front at 7,600 feet.

via dat heuveltje op 2.300 meter.

And you can carry right on up through meadows

Dan ga je verder door weiden en steiler wordend bos

and steepening forest to the high base of the cliffs at 10,500 feet,

naar de hooggelegen voet van de kliffen op 3.200 meter.

where there's a bit of a problem.

Daar stuit je op een probleempje.

Now, Jeff Bezos advised us when he left at the end of the expedition,

Jeff Bezos adviseerde ons bij het afscheid:

"Make the clock inaccessible.

"Maak de klok ontoegankelijk.

The harder it is to get to, the more people will value it."

Hoe moeilijker het is om er te komen, hoe meer mensen haar zullen waarderen."

And check -- those are 600-foot vertical walls there.

Nou, voilá. Dat zijn 180 meter hoge verticale wanden.

So Alexander Rose wanted to explore this route,

Alexander Rose wilde deze route verkennen.

and he started over here on the left from his pickup truck

Hij vertrok daar links vanaf zijn pickup op 2.700 meter en beklom de berg.

at 8,900 feet and headed up the mountain.

Hij vertrok daar links vanaf zijn pickup op 2.700 meter en beklom de berg.

Now, as you gain elevation your IQ goes down --

Terwijl je omhoog gaat, daalt je IQ.

(Laughter)

(Gelach)

but your emotional affect goes up,

Emotioneel leef je echter op,

which is great for having a mythic experience,

wat fantastisch is voor een mystieke ervaring,

whether you want to or not.

of je wil of niet.

In fact, Danny Hillis can estimate altitude

Danny Hillis kan hoogte inschatten op basis van hoeveel hij niet kan berekenen in zijn hoofd.

by how much math he can't do in his head.

Danny Hillis kan hoogte inschatten op basis van hoeveel hij niet kan berekenen in zijn hoofd.

(Laughter)

(Gelach)

Now, I happened to be on the radio with Alexander

Ik sprak over de radio met Alexander

when he got to this point at the base of the cliffs, and he said, quote,

toen hij dit punt onderaan de rotswand bereikte. Hij zei:

"There's a hidden notch. I think I can get up a ways."

"Er is een verborgen richel. Ik denk dat ik omhoog kan".

Now, he's a rock climber, but you know, he's our executive director.

Hij is een klimmer... maar ook onze uitvoerend directeur.

I don't want him killed. I know he's going to love cliffs.

Ik wil hem niet dood hebben. Ik weet dat hij dol is op rotswanden.

I'm saying, "Be careful, be careful, be careful."

Ik zeg: "Voorzichtig, voorzichtig, voorzichtig".

Then he starts going up, and the next thing I hear is,

Dan begint hij te klimmen en het volgende wat ik hoor is:

"I'm half-way up. It's like climbing stairs. I'm going up 60 degrees.

"Ik ben halverwege. Het lijkt wel een trap. Ik ga 60 graden omhoog.

It's a secret passage. It's like something from Tolkien."

Het is een geheime route! Het is iets uit Tolkien."

And I'm going, "Careful, careful. Please be careful."

Ik zeg: "Voorzichtig, voorzichtig, doe voorzichtig".

And then, of course, the next thing I hear is,

Dan hoor ik:

"I've made it to the top. You can see all of creation from up here."

"Ik heb de top bereikt. Je kan de hele schepping zien van hier."

And he dashed across the top of the mountains.

Hij huppelt over de bergkam.

In fact, there he is. That's Alexander Rose.

Hier is hij. Dat is Alexander Rose.

First ascent of the western face to Mount Washington,

De eerste beklimming van de westelijke flank van Mount Washington

and a solo ascent at that.

en dat ook nog solo.

This discovery changed everything about our sense of these cliffs

Deze ontdekking veranderde ons hele idee van deze kliffen

and what to do with them.

en wat we ermee konden doen.

We realized that we had to name this thing that Alexander discovered.

We beseften dat we Alexanders ontdekking een naam moesten geven.

How about Zander's Crevice? No.

Alexanders Richel? Nee...

(Laughter)

(Gelach)

So we finally decided on Alexander's Siq.

Het werd uiteindelijk Alexanders Siq.

Zander's Siq is named after -- some of you have been to Petra,

Zander's Siq is vernoemd -- als je in Petra bent geweest --

there's this wonderful slot canyon that leads into Petra

naar de fantastische schachtvallei die naar Petra leidt en die de Siq heet.

called the Siq, and so this is the Siq.

naar de fantastische schachtvallei die naar Petra leidt en die de Siq heet.

And it really is hidden. I can't find it in this image,

Ze is werkelijk verscholen. Ik kan ze op deze foto niet vinden.

and I'm not sure you can.

Misschien dat jullie ze zien.

Only when you get fresh snow can you see just along the rim there,

Alleen als er verse sneeuw ligt, kan je ze zien langs die rand daar.

and that brings it out.

Die markeert ze.

Now, Danny and I were up at this same area one day,

Danny en ik waren op een dag daarboven

and Danny looked over to the right

en Danny kijkt naar rechts

and noticed something halfway up the cliffs,

en ziet iets halverwege de rotswand.

which is a kind of a porch or a cliff shelf with bristlecones on it,

Het is een soort veranda of rotsplateau met bristlecone-dennen.

and supposed that people going up to the clock inside the mountain

Stel je voor dat mensen die naar de klok gaan,

could come out onto that shelf and look down at the view.

naar buiten kunnen komen om het uitzicht te bewonderen.

And the people toiling up the mountain could see them,

En de mensen die naar boven zwoegen,

these tiny little people up there, incredibly halfway up the cliff.

zien daar die kleine mensjes, halverwege de rotspartij.

How did they get there? Do I have to do that?

Hoe komen die daar? Moet ik dat ook doen?

And so that maybe becomes part of the draw and part of the labyrinth.

Dat wordt dus misschien deel van de verlokking en deel van het labyrint.

You can get another angle on Danny's porch

Je krijgt een ander perspectief op Danny's veranda,

by going around to the south and looking north at the whole formation there.

door vanaf de zuidkant noordwaarts te kijken naar de hele formatie daar.

And you need to know that Danny's clock is to be kept accurate

Overigens wordt Danny's klok accuraat gehouden

by a ray of sunshine, that perfect noon hitting it every sunny day,

door een zonnestraal die op iedere zonnige middag

and the pulse of heat from that sets off a solar trigger

een hittesignaal geeft die de klok corrigeert om haar perfect nauwkeurig te houden.

which resets the clock to make it perfectly accurate.

een hittesignaal geeft die de klok corrigeert om haar perfect nauwkeurig te houden.

So even with the slowing of the rotation of the earth and so on,

Zelfs bij verandering van de rotatie van de aarde

the clock will keep perfectly good time.

zal de klok helemaal goed lopen.

So here we're looking from the south, look north.

Hier kijken we van het zuiden, noordwaarts.

This is all Forest Service land. If you go up on top of those cliffs,

Allemaal land van de Forest Service. Als je op die kliffen gaat staan,

that's some of the Long Now land in those trees.

zie je Long Now-land bij die bomen.

And if you go up there and look back, then you'll get a sense of

Als je omhoog gaat en terugkijkt, krijg je een idee

what the view starts to be like from the top of the mountain.

van het uitzicht van de top van de berg.

That's the long view. That's 80 miles to the horizon.

Dat is het lange uitzicht. 130 km tot de horizon.

And that's also timberline and those bristlecones really are shrubs.

Het is ook de boomgrens. Die bristlecones zijn eigenlijk struiken.

That's a different place to be. It's 11,400 feet and it's exquisite.

Een totaal andere plek om te zijn. 3.475 meter hoog en absoluut het einde.

Now, if you go over to the right from this image to looking at the edge of the cliffs,

Doe een stapje naar rechts en kijk naar de rotsrand.

it's 600 foot, just about a yard to the left of Kurt Bollacker's foot,

Een halve meter links van Kurt Bollackers voet

there is a 600-foot drop. He's ambling on over to Zander's Siq.

gaat het 180 meter naar beneden. Hij slentert naar Zanders Siq.

That's what it looks like looking down it.

Hier kijk je naar beneden.

We should probably put in a rail or something.

Een leuning is misschien een goed idee.

Over on the eastern side it's gentle, as you can see.

Aan oostelijke zijde is het relaxed, zoals je ziet.

And that's not snow -- that's what the white limestone looks like.

Dat is geen sneeuw. Zo ziet de kalksteen er uit.

You also see there a bighorn sheep.

Dat is een dikhoornschaap.

Their herd was reintroduced from Wyoming.

De kudde werd gereïntroduceerd vanuit Wyoming.

And they're doing pretty well, but they've got a bit of trouble.

Ze doen het redelijk goed, maar ze hebben wat problemen.

This is Danny Hillis, and he's figuring out a design problem.

Dit is Danny Hillis. Hij lost net een ontwerpprobleem op.

he's trying to determine if where he is on a bit of Long Now land

Hij probeert te bepalen of de plek waar hij staat

would appear from down in the valley to be the actual peak of the mountain.

vanuit de vallei de top van de berg lijkt,

because the real peak is hidden around the corner.

want de echte top ligt om de hoek verstopt.

This is what in the infantry we used to call the military crest.

Dat noemden we in de infanterie de 'militaire top'.

And as it turned out the answer is, yes,

Het bleek dat het antwoord 'ja' was.

that is from down below in the valley it does look like the peak,

Van beneden in de vallei lijkt het inderdaad de top

and that might be conjured with.

en daarmee kon misschien getoverd worden.

We gradually realized we have three serious design domains to work on with this.

We realiseerden ons geleidelijk dat we op drie serieuze designgebieden hiermee kunnen werken.

One is the experience of the mountain.

Een is de ervaring van de berg.

Another is the experience in the mountain.

Een andere is de ervaring in de berg.

And the third is the experience from the mountain,

De derde is de ervaring vanaf de berg,

which is really dominated by the view shed

die gedomineerd wordt door het uitzicht

of the spring valley there behind Danny,

van de lentevallei achter Danny,

and if you look off to the right, out there,

en als je naar rechts kijkt, daar achter,

15 miles across to the Schell Creek range.

24 km richting het Schell Creek-gebergte.

In the front, there are 10 ranches strung right along the base of the mountains

Vooraan liggen 10 boerderijen naast elkaar, die het water uit de bergen gebruiken.

using the water from the mountains.

Vooraan liggen 10 boerderijen naast elkaar, die het water uit de bergen gebruiken.

In fact, there are artesian wells where water springs right into the air.

Uit artesische bronnen komt water daar spontaan naar boven.

One of the ranches is called the Kirkeby Ranch,

Eén van de boerderijen heet Kirkeby Ranch.

and I'll take you there for a minute.

Die laat ik je even zien.

It's a very nice ranch.

Een heel aangename boerderij.

Alfalfa and cattle, run by Paul and Ronnie Brenham,

Alfalfa en vee, gerund door Paul en Ronnie Brenham.

and it's pretty idyllic. It's also hard work.

Heel idylisch. En ook hard werken.

And most of these ranches are having trouble keeping going.

De meeste boerderijen hebben problemen.

This is their view to the west of the Schell Creek range.

Zo zien zij het Schell Creek-gebergte.

And if you go out to that line of trees at the far end,

Als je naar die bomenrij aan het eind gaat,

you'll see what the valley used to look like.

zie je hoe de vallei er vroeger uit zag.

This is Rocky Mountain junipers that have been there for thousands of years.

Dit is Rocky Mountain-jeneverbes die hier al duizenden jaren staat.

And a scheme emerged that Long Now is looking to see

Long Now kijkt nu of het mogelijk is om de hele vallei te kopen

if it might be possible to buy up the whole valley,

Long Now kijkt nu of het mogelijk is om de hele vallei te kopen

because those 10 ranches with their 17,000 acres

want die 10 boerderijen met hun 6.880 hectare

dominate a 500 square mile valley with their grazing allotments and so on,

domineren een vallei van 130.000 hectare met hun weiden etc.

and there's a possibility that you could get the whole thing

Het is misschien mogelijk om de hele vallei te kopen

for five million dollars and gradually restore it to its wild condition,

voor vijf miljoen dollar, en deze geleidelijk terug te brengen in de oorspronkelijke staat

and somewhere in the process turn it back over to the National Park,

en het ooit over te dragen aan het Nationale Park.

and it would double the size of Great Basin National Park. That would be swell.

Het zou het oppervlak van het Nationale Park verdubbelen. Dat zou mooi zijn.

OK, let's take one more look at the mountain itself.

Laten we nog eens kijken naar de berg zelf.

The clock experience should be profound,

De klokervaring moet groots zijn, maar van de buitenkant onzichtbaar.

but from the outside it should be invisible.

De klokervaring moet groots zijn, maar van de buitenkant onzichtbaar.

Now, at the base of the high cliffs there's this natural cave.

Aan de basis van de hoge kliffen is deze natuurlijke grot.

It's only about 12 feet deep, but what if it were deepened from inside?

Hij is maar vier meter diep, maar wat als hij van binnenuit vergroot wordt?

You excavated from somewhere, came up from inside and deepened it.

Hij is maar vier meter diep, maar wat als hij van binnenuit vergroot wordt?

And then you could have an entrance

Dan heb je een ingang

which was very rough and narrow as you first went in,

die ruw en nauw was bij binnenkomst,

that gradually becomes more refined and then actually quite exquisite.

en die geleidelijk steeds verfijnder wordt en uiteindelijk grandioos is.

And this stone takes a perfect polish.

Deze steen laat zich perfect polijsten.

You'd have a polished set of passages and chambers in there

Je kan een gepolijste serie gangen en kamers hebben

eventually leading to the 10,000 year clock.

die uiteindelijk naar de 10.000-jarige klok leiden.

And it's not a mine. This would be a nuanced evocation

Het is geen mijn. Dit zou een genuanceerde voorstelling zijn

of the basic structure of the mountain,

van de basisstructuur van de berg.

and you would be appreciating it as much from inside as you do from outside.

Je zou hem van binnen evenzeer waarderen als van buiten.

This is architecture not made by building,

Deze architectuur ontstaat niet door bouwen,

but by what you very carefully take away.

maar door wat je voorzichtig wegneemt.

So that's what the mountain taught us.

Dat heeft de berg ons geleerd.

Most of the amazingness of the clock

De verbluffendheid van de klok kunnen we grotendeels ontlenen aan de verbluffendheid van de berg.

we can borrow from the amazingness of the mountain.

De verbluffendheid van de klok kunnen we grotendeels ontlenen aan de verbluffendheid van de berg.

All we have to do is highlight its spectacular features and blend in with them.

We hoeven alleen maar zijn spectaculaire kenmerken belichten en erin mee te gaan.

It's not a clock in a mountain -- it's a mountain clock.

Het is geen klok in een berg -- het is een bergklok.

Now, the Tewa Indians in the Southwest have a saying

De Tewa-indianen in het zuidwesten hebben een gezegde

for what you need to do when you want to think long term about anything.

voor als je in een langetermijnperspectief wil denken.

They say, "pin peya obe" -- welcome to the mountain.

Ze zeggen "pin peya obe" -- kijk naar de berg.

Thank you.

Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)