What if you could help decide how the government spends public funds? | Shari Davis

Translator: Su Sandy Tun Reviewer: Myo Aung

My name is Shari Davis,

ကျွန်မနာမည်က Shari Davis ပါ။

and let's be honest,

ရိုးရိုးသားသား ပြောရရင်

I'm a recovering government employee.

ကျွန်မက နာလန်ပြန်ထူခါစ အစိုးရဝန်ထမ်း တစ်ဦးပါ။

And I say that with a huge shout-out to the folks that work in government

အစိုးရထဲမှာ လုပ်ကိုင်နေကြပြီး စနစ်တွေကို ပြောင်းလဲပစ်ဖို့ အားထုတ်နေကြသူတွေကို

and on systems change.

အထူးကို ကျေးဇူးတင်လိုတာကို ထုတ်ပြောလိုပါတယ်။

It's hard.

ဒီအလုပ်က ပင်ပန်းစရာပါ။

It can be isolating.

အထီးကျန်နိုင်တယ်။

And the work can feel impossible.

ဒီအလုပ်က မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ခံစားရနိုင်တယ်။

But government is the people that show up.

ဒါပေမဲ့ အစိုးရဆိုတာက လာပြီး လုပ်ဆောင်ပေးကြတဲ့ လူတွေ‌ပါ။

Really, it's the people that can show up

တကယ်တမ်းကို လူတွေရဲ့ရှေ့မှာ ပေါ်လာကြပြီး

and are committed to the promise that public service offers:

ပြည်သူဝန်ဆောင်မှုများက စီစဉ် ကမ်းလှမ်းပေးတာတွေကို-

service to people,

ပြည်သူတွေအတွက်၊ ဒီမိုကရေစီအတွက်

democracy

ဝန်ဆောင်ပေးဖို့နဲ့ ရပ်ရွာပြည်သူများ

and fixing the problems that community members face.

ရင်ဆိုင်ကြရတဲ့ ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ သန္နိဋ္ဌာန် ချထားသူတွေပါ။

Seventeen years ago,

လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၇ နှစ်တုန်းက၊

I walked through city hall for the first time as a staff member.

ကျွန်မ ဝန်ထမ်းတစ်ဦးအနေနဲ့ ပထမဆုံးအကြိမ် မြို့တော်ခန်းမကို လျှောက်ကြည့်ခဲ့တယ်။

And that walk revealed something to me.

အဲ့ဒီ လမ်းလျှောက်မှုက ကျွန်မအား တစ်ခုကို သဘောပေါက် သွားစေခဲ့တယ်။

I was a unicorn.

ကျွန်မက ယူနီကွန်း တစ်ကောင် ဖြစ်တာကိုပါ။

There weren't many people who looked like me

အဲ့အဆောက်အအုံထဲမှာ အလုပ်လုပ်တဲ့ သူတွေထဲမှာ ကျမနဲ့ ဆင်တဲ့သူတွေ

that worked in the building.

များများစားစား မရှိခဲ့ကြဘူး။

And yet, there were folks committed to addressing hundreds of years

ဒါတောင်မှ၊ တချို့ကို နောက်မှာ ချန်ထားခဲ့ပြီး တချို့ကို လျစ်လျူရှု့ခဲ့တဲ့

of systemic inequity

နနှစ်ရာချီ ကြာလာပြီ ဖြစ်တဲ့ စနစ်ရဲမမျှတမှုကို

that left some behind and many ignored.

ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပေးဖို့ သန္နိဋ္ဌာန် ချထားသူတွေ ရှိကြပါသေးတယ်။

Where there was promise,

ကတိပြုထားတဲ့ အချက်ရှိခဲ့ရင်၊

there was a huge problem.

ပြဿနာ အကြီးကြီးလည်း ရှိနေခဲ့ပါတယ်။

You see, democracy, as it was originally designed,

အားလုံး မြင်ရသလို၊ ဒီမိုကရေစီ ဆိုတာ၊ ကနဦး ပြုစုရေးဆွဲခဲ့စဉ်တုန်းကိုက

had a fatal flaw.

ဆိုးဝါးလှတဲ့ အားနည်းချက် ရှိခဲ့တယ်။

It only laid pipeline for rich white men to progress.

ချမ်းသာတဲ့ လူဖြူတွေအတွက်သာ တိုးတက်ရေး လမ်းခင်းကို ခင်းပေးခဲ့တာပါ။

And now, if you're a smart rich white man,

ဒီနေ့တွင်၊ ရှင်ဟာ စမတ်ကျပြီး ချမ်းသာတဲ့ လူဖြူ ဖြစ်တယ် ဆိုရင်

you understand why I say that's a problem.

ဒါက ပြဿနာပါလို့ ကျွန်မပြောတာ ဘာကြောင့်လဲကို နားလည်မှာပါ။

Massive talent has been left off the field.

ပါရမီရှိတဲ့ လူထုကြီးဟာ ကွင်းပြင်ဘေးမှာ ကျန်ရစ်ခဲ့ကြတယ်။

Our moral imaginations have grown anemic.

ကျွန်မတို့ရဲ့ ကိုယ်ကျင့်တရား စိတ်ကူးစိတ်သန်းတွေက ချိနဲ့လာကြတယ်။

Our highest offices are plagued by corruption.

အကျင့်ပျက်ခြစားမှုက ကျွန်မတို့ရဲ့ အဆင့်အမြင့်ဆုံးရုံးတွေကို ကူးစက်နေပြီ။

We're on the brink of a sort of apathetic apocalypse,

စာနာမှုမဲ့တဲ့ ကမ္ဘာပျက်ကပ်လို ချောက်ကမ်းပါးဆီ ကျွန်မတို့ ရောက်နေကြတာ

and it's not OK.

လက်ခံလို့ မရနိုင်ပါဘူး။

We've got to open the doors

ပြည်သူတွေ မဝင်ချင်တောင်

to city halls and schools

ဝင်လာကြဖို့ အတွက်

so wide that people can't help but walk in.

မြို့တော်ခန်းမ၊ ကျောင်းတွေရဲ့ တံခါးတွေကို ကျွန်မတို့ အကျယ်ကြီး ဖွင့်ပေးထားရမယ်။

ကျွန်မတို့ကို အခုလို အရှုပ်ထဲရောက်စေခဲ့တဲ့ အထက်-အောက် တင်ပြရတဲ့

We've got to throw out the old top-down processes

လုပ်ငန်းစဉ် အဟောင်းတွေကို ကျွန်မတို့ စွန့်ပစ်ကြရမယ်။

that got us into this mess,

and start over,

ပြီးရင် စားပွဲဝိုင်းမှာ

with new faces around the table,

မျက်နှာသစ်တွေ၊ ထုတ်ဖော်သံ အသစ်တွေနဲ့

new voices in the mix,

အစက ပြန်စဖို့ လိုအပ်ပြီး၊

and we have to welcome new perspectives every step of the way.

လုပ်ငန်းအဆင့်တိုင်းမှာ ရှုထောင့် အမြင်အသစ် တွေကို ကျွန်မတို့ ကြိုဆိုရမယ်။

Not because it's the right thing to do --

ဒါဟာ ပြုလုပ်ရမယ့် မှန်ကန်တဲ့အရာ မို့လို့ မဟုတ်ဘဲ၊

although it is --

မှန်ကန်တာ ဟုတ်တောင်မှ၊

but because that's the only way for us to all succeed together.

ဒါက ကျွန်မတို့ အတူတူတကွ အောင်မြင်ဖို့ တစ်ခုတည်းသော လမ်းစဉ် ဖြစ်လို့ပါ။

And here's the best news of all.

အကောင်းဆုံး သတင်းက ဒီလိုပါ။

I know how to do it.

အဲ့ဒါ ဘယ်လိုလုပ်ရမှာကို ကျွန်မသိတယ်။

The answer -- well, an answer,

အဖြေက၊ ဖြစ်နိုင်တဲ့ အဖြေ တစ်ခုက...

is participatory budgeting.

အားလုံးပါဝင်ဆုံးဖြတ်ကြရမယ့် ဘတ်ဂျက်လုပ်ငန်းစဉ်ပါ။

That's right.

အမှန်ပါပဲ။

Participatory budgeting, or "PB" for short.

အားလုံးပါဝင်ဆုံးဖြတ်ကြရမယ့် ဘတ်ဂျက် လုပ်ငန်းစဉ် သို့မဟုတ် အတိုကောက်က "PB" ပါ။

PB is a process that brings community and government together

PB လုပ်ငန်းစဉ် ဆိုတာက အစိုးရနဲ့ ရပ်ရွာလူထုတို့ အတူတူ ပူးပေါင်းပြီး

to ideate, develop concrete proposals

အကြံဉာဏ်ထုတ်ကာ တိကျတဲ့ အဆိုပြုချက်တွေကို ဖော်ထုတ်စေရင်း

and vote on projects that solve real problems in community.

ရပ်ရွာထဲက တကယ့်ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းပေးမယ့် စီမံကိန်းတွေကို မဲပေးဆုံးဖြတ်စေတယ်။

Now I realize that people don't get up and dance

ပြည်သူ့ဘတ်ဂျက်အကြောင်း ကျွန်မ စပြောရင် လူတွေ စိတ်လှုပ်ရှားပြီး

when I start talking about public budgets.

ထကကြမှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ကျွန်မ အခု နားလည်ပါတယ်။

အားလုံးပါဝင်ဆုံးဖြတ်ကြရမယ့် ဘတ်ဂျက် လုပ်ငန်းစဉ် ကတော့

But participatory budgeting

is actually about collective, radical imagination.

တကယ်ကို စုပေါင်းပြီး ဆန်းသစ်တဲ့ အမြင်ဖြင့် စိတ်ကူးကြည့်ဖို့ပါ။

Everyone has a role to play in PB,

PB မှာ လူတိုင်း ကပြနိုင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍရှိပြီး

and it works,

အဲဒါ အလုပ်ဖြစ်တာက

because it allows community members to craft real solutions

တကယ့်ရှိနေတဲ့ ပြဿနာတွေ အတွက် လက်တွေ့ ဖြေရှင်းနည်းတွေကို

ပြုစုရေးဆွဲမှုထဲတွင် ရပ်ကွက်ထဲ နေထိုင်ကြသူတို့အား ပါဝင်ခွင့်ပြုပြီး

to real problems

and provides the infrastructure for the promise of government.

အစိုးရရဲ့ ကတိအတွက် အခြေခံအဆောက် အအုံကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်လို့ပါ။

And honestly,

ရိုးရိုးသားသား ပြောရရင်၊

it's how I saw a democracy actually work for the first time.

ဒါဟာ ဒီမိုကရေစီ တကယ်အလုပ်ဖြစ်ပုံကို ကျွန်မ ပထမဆုံးအကြိမ် မြင်လိုက်ရတာပါ။

I remember it like it was yesterday.

ဒါကို မနေ့တနေ့ကလိုပဲ ကျွန်မ မှတ်မိနေတယ်။

It was 2014 in Boston, Massachusetts,

၂၀၀၄ ခုနှစ် Massachusetts ပြည်နယ်၊ Boston မြို့မှာဖြစ်ခဲ့ပြီး

and mayor Menino asked me

မြို့တော်ဝန် Menino က ကျွန်မကို

to launch the country's first youth-focused PB effort

နိုင်ငံ့ပထမဆုံး လူငယ်ဗဟိုပြုတဲ့ PB ကြိုးပမ်းမှုကို မြို့တော်ရန်ပုံငွေ

with one million dollars of city funds.

ဒေါ်လာတစ်သန်းနဲ့ စတင်လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တယ်။

ဒါနဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ ပါဝင်ရမယ့် အရာတွေ၊ ကန့်သတ်ချက်တွေ

Now, we didn't start with line items and limits

ဒါမှမဟုတ် ဇယားပုံစံတွေ ဖေါ်မြူလာတွေနဲ့ မစတင်ခဲ့ကြဘူး။

or spreadsheets and formulas.

We started with people.

ကျွန်မတို့ လူတွေနဲ့အတူ စတင်ခဲ့ကြတယ်။

လူတိုင်းရဲ့အသံကို နားထောင်ဖြစ်ဖို့ ကျွန်မတို့ အသေအချာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြတယ်။

We wanted to make sure that everyone was listened to.

So we brought in young people

ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ဟာ သမိုင်းကြောင်းအရနဲ့

from historically and traditionally marginalized neighborhoods,

အစဉ်အလာအရ ဘေးဖယ်ထားခဲ့ကြရတဲ့ ဝန်းကျင်ဒေသတွေက လူငယ်တွေ၊

members of the queer community

သမရိုးကျမဟုတ် ထူးခြားတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းထဲက သူတွေနဲ့

and youth that were formerly incarcerated,

အရင်တုန်းက အကျဉ်းချခံခဲ့ရဘူးကြတဲ့ လူငယ်တွေကို စည်းရုံးခဲ့ကြတယ်။

and together, often with pizza and a sugar-free beverage,

ကျွန်မတို့ အတူတူ မကြာခဏဆိုသလို ပီဇာနဲ့ သကြားမဲ့ ဖျော်ရည်တွေကို စားသောက်ရင်း

we talked about how to make Boston better.

Boston ကို ပိုကောင်းအောင် ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်။

And we designed a process that we called "Youth Lead the Change."

"Youth Lead the Change" ဆိုတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကို ကျွန်မတို့ ရေးဆွဲခဲ့ကြတယ်။

We imagined a Boston

Boston ကို လူငယ်တွေ ရှင်သန်နေထိုင်ဖို့ရာ

where young people could access the information

လိုအပ်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို ရယူသုံး နိုင်မယ့် နေရာဖြစ်ဖို့ စိတ်ကူးခဲ့ကြတယ်။

that they need to thrive.

သူတို့ရဲ့ အသိုင်းအဝိုင်း အတွင်းမှာ

Where they could feel safe in their communities,

လူငယ်တွေ လုံခြုကြတာကို ခံစားကြရပြီး အများပြည်သူနေရာတွေကို

and where they can transform public spaces into real hubs of life

ပြည်သူ အားလုံးအတွက် ဘဝဆိုင်ရာ အချက်အချာ နေရာအဖြစ် သူတို့ ပြောင်းလဲနိုင်မှာကို

for all people.

ကျွန်မတို့ စိတ်ကူးခဲ့ကြတယ်။

And that's exactly what they did.

သူတို့တွေ လုပ်ခဲ့ကြတာ အဲဒီအတိုင်း အတိအကျပဲ။

In the first year,

ပထမဆုံးနှစ်မှာ

young people allocated 90,000 dollars to increase technology access

လူငယ်တွေဟာ ဒေါ်လာကိုးသောင်းကို သုံးပြီးူ Boston အထက်တန်း ကျောင်းသားများ အတွက်

နည်းပညာများအား သုံးနိုင်ခွင့်ကို မြှင့်တင်ပေးဖို့၊

for Boston public high school students,

by delivering laptops right to Boston public high schools,

ကျောင်းသားတွေ အနေနဲ့ စာသင်ခန်းထဲမှာ၊ ပြင်ပမှ အားထုတ်ကြိုးပမ်းနိုင်ဖို့

so that students could thrive inside and outside of the classroom.

လက်တော့ပ်တွေကို Boston အထက်တန်း ကျောင်းများအား ဖြန့်ဝေပေးခဲ့ကြတယ်။

They allocated 60,000 dollars to creating art walls

သူတို့ဟာ အများပြည်သူနေရာတွေကို လက်တွေ့မှာရော၊ တင်စားလျက် ဖြစ်စေ

တောက်ပလာတဲ့ ပန်းချီနံရံကြီးတွေကို ဖန်တီးဖို့ ဒေါ်လာ ၆၀၀၀၀ ကို သုံးခဲ့ကြတယ်။

that literally and figuratively brightened up public spaces.

ပိုအရေးပါတဲ့ ပြဿနာတစ်ခုကိုပါ သူတို့ ဖြေရှင်းပေးခဲ့ကြသေးတယ်။

But they addressed a more important problem.

Young people were being criminalized and pulled into the justice system

လူငယ်တွေဟာ သူတို့ရဲ့ အနုပညာကို နံရံပေါ်မှာ ရေးဆွဲခဲ့ကြလို့

for putting their art on walls.

တရားရုံးမှာ တရားစွဲခံခဲ့နေခဲ့ကြရတယ်။

So this gave them a safe space to practice their craft.

အဲ့နေရာတွေဟာ သူတို့အနုပညာကို လျေ့ကျင့်ဖို့ ဘေးကင်း လုံခြုံတဲ့ နေရာဖြစ်လာတယ်။

They allocated 400,000 dollars to renovating parks,

သူတို့ဟာ ဒေါ်လာလေးသိန်းကို သုံးပြီး ပန်းခြံတွေကို မွမ်းမံပြင်ပေးခဲ့ကြလို့

to make them more accessible for all people of all bodies.

အဖွဲ့အစည်းအားလုံးမှ လူတွေ အားလုံး ပိုပြီး လွယ်ကူစွာ သုံးစွဲလာနိုင်ကြတယ်။

Now, admittedly,

အခု ဝန်ခံရရင်တော့

this didn't go as smoothly as we had planned.

အဲ့ဒါက ကျွန်မတို့ စီစဉ်ခဲ့ကြသလို အဆင်ပြေ ချောမွေ့ခဲ့တာ မဟုတ်ပါဘူး။

Right before we broke ground on the park,

ပန်းခြံကို ကျွန်မတို့ မြေကြီးကို စတူးချိန်မှာကို

we actually found out that it was on top of an archaeological site

ဒါက ရှေးဟောင်းသုတေသနနေရာ တစ်ခု အပေါ်မှာ ဖြစ်နေတာကို သိရှိလိုက်ရလို့

and had to halt construction.

ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းကို ရပ်နားခဲ့ရတယ်။

PB ကိစ္စ ကျွန်မ ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ပြီလို့ တွေးမိတယ်။

I thought I broke PB.

ဒါပေမဲ့ စီမံကိန်းကို မြို့က ရုပ်လုံးဖေါ် ဖြစ်ဖို့ စိတ်အားထက်သန် နေခဲ့လို့

But because the city was so committed to the project,

ကျွန်မ စိုးရိမ်သလို ဖြစ်မလာခဲ့ပါဘူး။

that's not what happened.

They invited community in to do a dig,

သူတို့ဟာ ရပ်ရွာလူထုကို တူးဖော်မှုထဲ ပါဝင်ဖို့ ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ကြတယ်။

protected the site,

အဲဒီနေရာကို ဝန်းရံကာကွယ်လိုက်ကြတယ်၊

found artifacts,

ရှေးဟောင်း ပစ္စည်းတွေ ရှာတွေခဲ့လို့

extended Boston's history

Boston သမိုင်းကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့ကာ

and then moved forward with the renovation.

ပန်းခြံ မွမ်းမံဆန်းသစ်ရေးကို ရှေ့ဆက် လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

If that isn't a reflection of radical imagination in government,

ဒါဟာ အစိုးရထဲက အဆန်းသစ်ဆုံး စိတ်ကူး စိတ်သန်းတွေရဲ့ ရောင်ပြန်မှု မဟုတ်ခဲ့ရင်

I don't know what is.

ဘာများလဲ ကျွန်မ မပြောနိုင်ပါဘူး။

What sounds simple

ရိုးရှင်းနေတယ်လို့ ထင်ရတဲ့အရာဟာ

is actually transformational for the people and communities involved.

ပါဝင်လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ ပြည်သူနဲ့ လူမှု အသိုင်းအဝိုင်းကို တကယ် ပြောင်းပစ်နိုင်တယ်။

ရပ်ရွာပြည်သူတွေကနေပြီး သယ်ယူပို့ဆောင်မှု အဆင်ပြေရေးအောင် ပုံစံပြောင်းလာကြတာ၊

I'm seeing community members shape transportation access,

improve their schools

သူတို့ ကျောင်းတွေကို မြှင့်တင်ကြတာနဲ့

and even transform government buildings,

အစိုးရ အဆောက်အဦတွေကိုတောင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲလာကြပြီး

so that there is space inside of them for them.

အဲဒီထဲမှာ သူတို့အတွက် နေရာရှိလာအောင် လုပ်ကိုင်ကြတာ မြင်ရပါတယ်။

Before we had PB,

ကျွန်မတို့ဆီမှာ PB မရှိခင်တုန်းက၊

I would see people who look like me

ကျွန်မနဲ့ ဆင်တူတဲ့ လူတွေ၊

and come from where I come from

ကျွန်မလာတဲ့ နေရာမျိုးမှ လာကြတဲ့ လူတွေ၊

walk in to government buildings for this new initiative

ကမ္မကထပြုချက် အသစ်အတွက်၊ ဒါမှမဟုတ် လုပ်ငန်းသစ် အဖွဲ့အစည်းအတွက်

or that new working group,

အစိုးရ အဆောက်အဦတွေထဲကို ဝင်လာကြတာ၊

and then I'd watch them walk right back out.

နောက်ပိုင်းတွင် သူတို့ ပြန်ထွက်သွားတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရမှာပါ။

Sometimes I wouldn't see them again.

တစ်ခါတစ်ရံဆို ကျွန်မ သူတို့ကို ပြန်မတွေ့ဖြစ်ခဲ့ဘူး။

It's because their expertise was being unvalued.

သူတို့ရဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုကို တန်ဖိုးထားမခံခဲ့ကြလို့ပါ။

They weren't truly being engaged in the process.

သူတို့ဟာ လုပ်ငန်းစဉ်ထဲတွင် တကယ်ပါဝင်ခဲ့ကြတာ မဟုတ်ပါဘူး။

Put PB is different.

ဒါပေမယ့် PB ကျတော့ လုံးဝမတူ ကွဲပြားပါတယ်။

When we started doing PB,

ကျွန်မတို့ PB ကို စပြီး လုပ်ကိုင်စဉ်

I met amazing young leaders across the city.

တစ်မြို့လုံးက ကျွန်မဟာ အရမ်းမိုက်တဲ့ လူငယ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ သိကျွမ်းလာခဲ့ရတယ်။

One in particular, a rock star, Malachi Hernandez,

အဲ့ထဲကမှ တစ်ယောက်ကတော့ ရော့ခ်ကြယ်ပွင့်လို Malachi Hernandez ပါ။

အသက် ဆယ့်ငါးနှစ် ရှိသူပါ၊

15 years old,

came into a community meeting --

ရပ်ရွာလူထုဆွေးနွေးပွဲ တစ်ခုကို လာတော့

shy, curious, a little quiet.

ရှက်တတ်၊ စူးစမ်းတတ်ပြီး နည်းနည်း အနေအေးခဲ့သူပါ။

Stuck around

တချိန်လုံး ပါဝင်နေရင်းနဲ့

and became one of the young people hoping to lead the project.

စီမံကိန်းကို ဦးဆောင်ဖို့ ရည်မှန်းတဲ့ လူငယ် တစ်ဦး ဖြစ်လာတယ်။

Now fast-forward a couple of years.

အခု နောက်နှစ်နှစ်ဆီ ရှေ့ကို ပြေးကြည့်ရင်၊

Malachi was the first in his family to attend college.

Malachi ဟာ သူ့မိသားစုထဲမှာ ပထမဆုံး ကောလိပ် တက်နိုင်သူ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

A couple of weeks ago,

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပတ်တုန်းက

he was the first in his family to graduate.

သူဟာ သူ့မိသားစုထဲမှာ ပထမဆုံး ဘွဲ့ရသူ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

Malachi has appeared

Malachi ဟာ အိုဘားမား အိမ်ဖြူတော် ကို

in the Obama White House several times

My Brother's Keeper အစီအစဉ် တစ်စိတ်တစ်ဒေသ အဖြစ်

as part of the My Brother's Keeper initiative.

အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ရောက်ရှိခဲ့သူပါ။

President Obama even quotes Malachi in interviews.

သမ္မတ အိုဘားမားဟာ မိမိအင်တာဗျူးတွင် Malachi ကို ကိုးကားပြီးတောင် ပြောခဲ့တယ်။

It's true, you can look it up.

ဒါအမှန်နော်၊ ရှင်တို့ ရှာကြည့်နိုင်ပါတယ်။

Malachi got engaged, stayed engaged,

Malachi ဟာ ပါဝင်လာခဲ့တယ်၊ ဆက်ရှေ့ပြီး ပါဝင်နေခဲ့ခြင်းဖြင့်

and is out here changing the way we think about community leadership

ရပ်ရွာခေါင်းဆောင်မှုနဲ့ အလားအလာအကြောင်း ကျွန်မတို့ ထင်မှတ်ခဲ့ကြတဲ့ ပုံစံကို

and potential.

ပြောင်းလဲပစ်နိုင်သူ ဖြစ်လာတယ်။

Or my friend Maria Hadden,

ဒါမှမဟုတ် ကျွန်မသူငယ်ချင်း Maria Hadden ဆို

who was involved in the first PB process in Chicago.

ချီကာဂိုမြို့ရဲ့ ပထမဦးဆုံး PB လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်ခဲ့တယ်။

Then went on to become a founding

နောက်မှာတော့ အားလုံးပါဝင်ဆုံးဖြတ်ရမယ့် ဘတ်ဂျက်လုပ်ငန်းစဉ်

participatory budgeting project board member,

စီမံကိန်း ဘုတ်အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

eventually a staff member,

ပြီးတော့ ဝန်ထမ်းတစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့ပြီး

and then unseated a 28-year incumbent,

၂၈ နှစ်ကြာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ ဝန်ထမ်းကို ဖြုတ်ချပြီး

becoming the first queer Black alderperson

ချီကာဂိုမြို့ရဲ့ သမိုင်းမှာ မကြုံစဖူး ပထမဦးဆုံး

in Chicago's history.

မြို့တော်ကောင်စီဝင် လူမည်းတစ်ဦး ဖြစ်လာတယ်။

That's real engagement.

ဒါဟာ အံ့ဖွယ် ပါဝင်လုပ်ကိုင်မှုကြီးပါ။

That's being taken seriously.

လေးလေးနက်နက် သဘောထား လုပ်ကိုင်ခဲ့မှုပါ။

That's building out and building on community leadership.

ရပ်ရွာခေါင်းဆောင်မှုထဲမှနေ ပေါ်ထွက် လာခဲ့ပြီး တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့မှုပါ။

That's system change.

စနစ်ကို ပြောင်းလဲပစ်မှုပါ။

And it's not just in the US either.

ယူအက်စ် မှာတင် မကတော့ပါဘူး။

After starting 30 years ago in Brazil,

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်သုံးဆယ်က ဘရာဇီးမှာ စတင်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ PB ဟာ

PB has spread to over 7,000 cities across the globe.

ကမ္ဘာတဝှမ်းက မြို့ခုနှစ်ထောင်ကျော် အထိကို ပျံ့နှံ့လာခဲ့ပါပြီ။

In Paris, France,

ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့မှာ

the mayor puts up five percent of her budget,

မြို့တော်ဝန်က မြို့တော် ဘတ်ဂျက်ရဲ့ ငါးရာခိုင်နှုန်းဖြစ်တဲ့

over 100 million euros,

ယူရို သန်း ၁၀၀ ကျော်ကို

for community members to decide on and shape their city.

မိမိတို့မြို့တော်ရဲ့ ပုံသဏ္ဌာန်ကို ရပ်ရွာ လူထုမှ ဆုံးဖြတ်ဖို့အတွက် ချန်ပေးထားတယ်။

Globally, PB has been shown to improve public health,

တကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ PB ဟာ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကို မြှင့်တင်ပေးကြောင်း၊

ခြစားမှုကို လျှော့ချပစ်ကြောင်းနဲ့

reduce corruption

and increase trust in government.

အစိုးရအား ယုံကြည်မှု တိုးလာစေကြောင်း သက်သေ ထူပြထားပါပြီ။

Now we know the challenges that we face in today's society.

ဒီနေ့ လူအဖွဲ့အစည်းထဲ ကျွန်မတို့ ရင်ဆိုင် နေရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို သိနေကြပါပြီ။

How can we expect people to feel motivated,

ပြည်သူတို့က အစိုးရကို တင်မြှောက်တာက ပြည်သူ့အတွက် လုပ်ကိုင်ဖို့ ဖြစ်တာကို

မယုံကြည်ဘဲနဲ့၊ ပြည်သူတွေ စိတ်လှုပ်ရှား ပါဝင်လာကြမှာကို၊

to show up to the polls

when they can't trust that government is run by and for the people.

ရွေးကောက်ပွဲထဲ လာမဲပေးကြမှာကို ကျွန်မတို့ ဘယ်လို မျှော်လင့်ရနိုင်မလဲ။

ကျွန်မ ထောက်ပြချင်တာက ကျွန်မတို့ရဲ့

I argue that we haven't actually experienced

ဒီ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ

true participatory democracy

in these United States of America just yet.

အားလုံးပါဝင်ကြရမယ့် ဘတ်ဂျက်လုပ်ငန်းစဉ်ကို လက်တွေ့ ရုပ်လုံးမဖေါ်ရသေးပါဘူး။

But democracy is a living, breathing thing.

ဒါပေမဲ့ ဒီမိုကရေစီ ဆိုတာက ရှင်သန်နေတဲ့ သက်ရှိလိုမျိုးပါ။

And it's still our birthright.

ဒီမိုကရေစီဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ မွေးရာပါ အခွင့်အရေး ဖြစ်နေတုန်းပါ။

It's time to renew trust, and that's not going to come easy.

ယုံကြည်မှုကို ပြန်လည် ဆန်းသစ်ပေးရမယ့် အချိန်ပါ။ လွယ်မှာတော့ မဟုတ်ဘူး။

We have to build new ways of thinking,

တွေးခေါ်ပုံ၊ ပြောဆိုပုံ၊ အလုပ်လုပ်ပုံ၊

of talking, of working, of dreaming, of planning

စိတ်ကူးကြပုံနဲ့ စီစဉ်ရေးဆွဲပုံ နည်းလမ်း သစ်တွေ စနစ်တကျ ဖြစ်ဖို့

in its place.

ကျွန်မတို့ တည်ဆောက်ကြရပါမယ်။

What would America look like if everyone had a seat at the table?

လူတိုင်း စားပွဲမှာပါဝင် ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် ရှိခဲ့ရင် အမေရိကဟာ ဘယ်လိုမျိုး ဖြစ်ခဲ့မလဲ။

If we took the time to reimagine what's possible,

လုပ်လို့ ရနိုင်တာတွေကို ကျွန်မတို့ အချိန်ယူ ပြန်စဉ်းစားကြပြီး

and then ask, "How do we get there?"

"ငါတို့ ဟိုနေရာကို ရောက်အောင် ဘယ်လို လုပ်ရမလဲ" လို့ မေးကြည့်ကြရမယ်။

My favorite author, Octavia Butler, says it best.

ကျွန်မအကြိုက်ဆုံး စာရေးဆရာ Octavia Butler အဲဒါကို ပြောဆိုခဲ့တာ အကောင်းဆုံးပါပဲ။

In "Parable of the Sower," basically my Bible, she says,

ကျွန်မရဲ့ သမ္မာကျမ်းစာဖြစ်တဲ့ "Parable of the Sower" မှာ သူ ပြောခဲ့တာက

"All that you touch You Change.

"မင်း ထိတွေ့သမျှ အရာအားလုံးကို မင်း ပြောင်းလဲလိုက်တယ်။

All that you Change Changes you.

မင်း ပြောင်းလဲလိုက်တဲ့ဟာက မင်းကို ပြောင်းလဲလာစေတယ်။၊

The only lasting truth Is Change.

ထာဝရ တည်တံ့မယ့် တစ်ခုတည်းသော အမှန်တရားက ပြောင်းလဲနေခြင်းပါ၊

God Is Change."

ဘုရားသခင်ဟာ ပြောင်းလဲနေခြင်းပါ။"

It's time for these 50 states to change.

ဒီ ပြည်နယ်ငါးဆယ်စလုံး ပြောင်းလဲ ကြရတော့မယ့် အချိန်ပါ။

What got us here sure as hell won't get us there.

ကျွန်မတို့ကို ဒီနေရာကို တွန်းပို့ခဲ့တာက ဟိုနေရာကို ပို့ပေးမှာ မဟုတ်တာ သေချာပါတယ်။

We've got to kick the walls of power down

ကျွန်မတို့ဟာ အာဏာရဲ့ နံရံတွေကို ဖြိုချလိုက်ပြီး အဲ့ဒါအစား

and plant gardens of genuine democracy in their place.

စစ်မှန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ ဥယျာဉ်တွေကို စိုက်ပျိုးပေးကြရမယ်။

That's how we change systems.

စနစ်ကို ကျွန်မတို့ ပြောင်းလဲကြရမှာက အဲဒီလိုပါ။

By opening doors so wide

လူတွေ မဝင်ချင်တောင် ဝင်လာစေအောင်

that people can't help but walk in.

တံခါးတွေကို အကျယ်ကြီး ဖွင့်ပေးထားကြရမယ်။

So what's stopping you

ဒီလိုဆိုရင် ရှင်တို့ရပ်ရွာထဲကို အားလုံး ပါဝင်ဆုံးဖြတ်ရမယ့် ဘတ်ဂျက်လုပ်ငန်းစဉ်

from bringing participatory budgeting to your community?

ကျင့်သုံးဖြစ်ဖို့ ရှင့်တို့ကို ဘာကများ တားဆီးနေတာလဲ။