How AI is making it easier to diagnose disease | Pratik Shah

86,175 views ・ 2018-08-21

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:13
Computer algorithms today are performing incredible tasks
0
13280
3856
ယနေ့ ကွန်ပြူတာအယ်ဂိုရစ်သမ်ဟာ လူသားလို ဉာဏ်ရည်မျိုးသုံးကာ
00:17
with high accuracies, at a massive scale, using human-like intelligence.
1
17160
4736
မယုံနိုင်တဲ့အလုပ်တွေကို မြင့်မားတဲ့ တိကျမှုတွေနဲ့ ပမာဏများစွာ စွမ်းဆောင်နေတယ်။
00:21
And this intelligence of computers is often referred to as AI
2
21920
3936
ကွန်ပြူတာတွေရဲ့ ဒီဉာဏ်ရည်ကို မကြာခဏတော့ AI (သို့) ဉာဏ်ရည်တုလို့
00:25
or artificial intelligence.
3
25880
1856
ရည်ညွှန်းပြောဆိုပါတယ်။
00:27
AI is poised to make an incredible impact on our lives in the future.
4
27760
4200
AI ဟာ အနာဂတ် ဘဝတွေအပေါ် မယုံနိုင် တဲ့ သက်ရောက်မှုတစ်ခု လုပ်ပေးဖို့ အသင့်ပါ။
00:32
Today, however, we still face massive challenges
5
32880
3936
ဒါပေမဲ ယနေ့မှာတော့ ကူးစက်ရောဂါတွေနဲ့ ကင်ဆာလိုမျိုး
00:36
in detecting and diagnosing several life-threatening illnesses,
6
36840
3496
များစွာသော အသက်ဘေးခြိမ်းခြောက်တဲ့ နာမကျန်းမှုတွေကို ရှာဖွေ၊ဖော်ထုတ်ရာမှာ
00:40
such as infectious diseases and cancer.
7
40360
2360
ကြီးမားတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရင်ဆိုင်ရဆဲပါ။
00:44
Thousands of patients every year
8
44000
2296
နှစ်စဉ် ထောင်ချီတဲ့လူနာတွေဟာ အသည်း(သို့)
00:46
lose their lives due to liver and oral cancer.
9
46320
2800
အာခေါင် ကင်ဆာတွေကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးရတယ်။
00:49
Our best way to help these patients
10
49880
2696
ဒီလူနာတွေကို ကူညီဖို့ ကျွန်တော်တို့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းက
00:52
is to perform early detection and diagnoses of these diseases.
11
52600
4320
ဒီရောဂါတွေရကို ရှာဖွေမှု ၊တွေ့ရှိမှုကို စောစော လုပ်ဆောင်ဖို့ပါ။
00:57
So how do we detect these diseases today, and can artificial intelligence help?
12
57880
4160
ဒီတော့ ယနေ့ ဒီရောဂါတွေကို ဘယ်လို ရှာဖွေပြီးဉာဏ်ရည်တုက ကူညီပေးနိုင်လဲ။
01:03
In patients who, unfortunately, are suspected of these diseases,
13
63920
3656
ကံဆိုးချင်တော့ ဒီရောဂါတွေ ဖြစ်ဖို့ရှိတဲ့ လူနာတွေမှာ
01:07
an expert physician first orders
14
67600
2656
ကျွမ်းကျင်တဲ့သမားတော်က ဦးဆုံး ညွန်ကြားတာက
01:10
very expensive medical imaging technologies
15
70280
2616
အင်မတန်စျေးကြီးတဲ့ ဆေးဘက် ပုံထုတ်ခြင်းနည်းပညာတွေပါ၊
01:12
such as fluorescent imaging, CTs, MRIs, to be performed.
16
72920
4096
ဥပမာ ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်းလို CTs MRIs တွေလုပ်ဖို့ပါ။
01:17
Once those images are collected,
17
77040
2296
ဒီပုံတွေကို စုပြီးတာနဲ့
01:19
another expert physician then diagnoses those images and talks to the patient.
18
79360
4520
အခြားကျွမ်းကျင်သမားတော်က ဒီပုံတွေကို ရောဂါဖော်ထုတ်ပြီး လူနာကို ပြောဆိုပါတယ်။
01:24
As you can see, this is a very resource-intensive process,
19
84520
3456
သိတဲ့အတိုင်း ဒါဟာ အင်မတန် အရင်းအမြစ် အားစိုက်ရတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ပါ၊
01:28
requiring both expert physicians, expensive medical imaging technologies,
20
88000
4416
ကျွန်းကျင်သမားတော်နဲ့ စျေးကြီးတဲ့ ဆေးဘက် ပုံထုတ်နည်းပညာတွေ နှစ်ခုစလုံးလိုအပ်ပြီး
01:32
and is not considered practical for the developing world.
21
92440
3096
ဖွံ့ဖြိုးဆဲကမ္ဘာအတွက်တော့ လက်တွေ့ မကျဘူးလို့ ထင်မှတ်ရပါတယ်။
01:35
And in fact, in many industrialized nations, as well.
22
95560
3360
တကယ်တမ်းက စက်မှုနိုင်ငံ များစွာမှာရောပါ။
01:39
So, can we solve this problem using artificial intelligence?
23
99760
2880
ဒီတော့ ဒီပြဿနာကို ဉာဏ်ရည်တုကို သုံးပြီး ဖြေရှင်နိုင်မလား။
01:43
Today, if I were to use traditional artificial intelligence architectures
24
103840
4056
ယနေ့မှာ ဒီပြဿနာဖြေရှင်းဖို့ အစဉ်အလာ ဉာဏ်ရည်တု တည်ဆောက်ပုံတွေကို
01:47
to solve this problem,
25
107920
1216
အသုံးပြုမယ်ဆိုရင်တော့
01:49
I would require 10,000 --
26
109160
1456
ပုံ ၁၀၀၀၀ လိုလိမ့်မယ်၊
01:50
I repeat, on an order of 10,000 of these very expensive medical images
27
110640
4016
ထပ်ပြောမယ်၊ အရင်ဆုံး လုပ်ဆောင်ဖို့ ဒီစျေးကြီးတဲ့ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပုံ ၁၀၀၀၀ မှာ
01:54
first to be generated.
28
114680
1376
ယူမှုတစ်ခုပါ။
01:56
After that, I would then go to an expert physician,
29
116080
2896
ဒီနောက်မှာ ကျွန်တော့အတွက် ဒီပုံတွေကို စိစစ်ပေးမယ့်
01:59
who would then analyze those images for me.
30
119000
2496
ကျွမ်းကျင်သမားတော်ဆီသွားမှာပါ။
02:01
And using those two pieces of information,
31
121520
2096
ဒီသတင်းအချက်အလက် နှစ်ခုကိုသုံးပြီး
02:03
I can train a standard deep neural network or a deep learning network
32
123640
3656
လူနာရောဂါစစ်တမ်းကို ထောက်ပံ့ဖို့ ပုံမှန် အတွင်းကျတဲ့ အာရုံကြောကွန်ရက်(သို့)
02:07
to provide patient's diagnosis.
33
127320
2136
အတွင်း သင်ယူမှုကွန်ရက်ကို ပုံစံသွင်းနိုင်တယ်
02:09
Similar to the first approach,
34
129480
1736
ပထမနည်းအတိုင်းပဲ
02:11
traditional artificial intelligence approaches
35
131240
2143
အစဉ်အလာ ဉာဏ်ရည်တုနည်းလမ်းတွေဟာ
02:13
suffer from the same problem.
36
133407
1449
အလားတူ ပြဿနာတွေ ကြုံရပါတယ်။
02:14
Large amounts of data, expert physicians and expert medical imaging technologies.
37
134880
4560
ကြီးမားတဲ့ ဒေတာပမာဏ၊ ကျွမ်းကျင်သမားတော်နဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ ဆေးဘက်ပုံထုတ်နည်းပညာတွေပါ။
02:20
So, can we invent more scalable, effective
38
140320
4296
ဒီတော့ ယနေ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အင်မတန် အရေးကြီးတဲ့
02:24
and more valuable artificial intelligence architectures
39
144640
3296
ပြဿနာတွေဖြေရှင်းဖို့ ပိုပြီး အရွယ်အစား ပြောင်းလို့ရကာ ထိရောက်ပြီး
02:27
to solve these very important problems facing us today?
40
147960
3056
ပိုတန်ဖိုးရှိတဲ့ ဉာဏ်ရည်တု တည်ဆောင်ပုံတွေ တီတွင်နိုင်လား။
02:31
And this is exactly what my group at MIT Media Lab does.
41
151040
3296
ဒါကတော့ ကျွန်တော်တို့အဖွဲ့ MIT Media Lab မှာ လုပ်တာ အတိအကျပါ။
02:34
We have invented a variety of unorthodox AI architectures
42
154360
3856
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပုံထုတ်ခြင်းနဲ့ လက်တွေ့ စမ်းသပ်မှုတွေမှာ ယနေ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့
02:38
to solve some of the most important challenges facing us today
43
158240
3176
အရေးပါဆုံးစိန်ခေါ်မှုတစ်ချို့ကို ဖြေရှင်းဖို့အစဉ်အလာမဟုတ်တဲ့
02:41
in medical imaging and clinical trials.
44
161440
2200
AI တည်ဆောက်ပုံမျိုးစုံ တည်ဆောက်ထားပါတယ်။
02:44
In the example I shared with you today, we had two goals.
45
164480
3056
ဒီနေ့ မျှဝေခဲ့တဲ့ နမူနာထဲမှာ ရည်မှန်းချက်နှစ်ခုရှိခဲ့တယ်။
02:47
Our first goal was to reduce the number of images
46
167560
2976
ပထမရည်မှန်းချက်က ဉာဏ်ရည်တု အယ်ဂိုရစ်သမ်ကို ပြုပြင်ဖို့လိုတဲ့
02:50
required to train artificial intelligence algorithms.
47
170560
3256
ပုံအရေအတွက်ကို လျှော့ချဖို့ပါ။
02:53
Our second goal -- we were more ambitious,
48
173840
2096
ဒုတိယ ရည်မှန်းချက်က ပိုရည်မှန်းချက်ကြီးတာက
02:55
we wanted to reduce the use of expensive medical imaging technologies
49
175960
3736
လူနာတွေကို စစ်ဆေးဖို့ စျေးကြီးတဲ့ ဆေးဘက် ပုံထုတ်ခြင်းနည်းပညာ သုံးစွဲမှုကို
02:59
to screen patients.
50
179720
1216
လျှော့ချဖို့ပါ။
03:00
So how did we do it?
51
180960
1200
ဒီတော့ ဘယ်လိုလုပ်ခဲ့လဲ။
03:02
For our first goal,
52
182920
1216
ပထမ ရည်မှန်းချက်အတွက်
03:04
instead of starting with tens and thousands
53
184160
2056
အစဉ်အလာ AI လို သောင်းချီတဲ့
03:06
of these very expensive medical images, like traditional AI,
54
186240
3016
အလွန်စျေးကြီးတဲ့ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပုံတွေနဲ့ စတာအစား
03:09
we started with a single medical image.
55
189280
2056
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပုံတစ်ပုံတည်းနဲ့ စခဲ့တယ်။
03:11
From this image, my team and I figured out a very clever way
56
191360
3776
ဒီပုံကနေ ကျွန်တော်တို့အဖွဲ့ဟာ ဘီလီယံ သန်းချီတဲ့ သတင်းအချက်အလက်အထုပ်လေးတွေကနေ
03:15
to extract billions of information packets.
57
195160
2736
ထုတ်ယူဖို့ အရမ်းကောင်းတဲ့ နည်းတစ်ခုကို မှန်းဆခဲ့တယ်။
03:17
These information packets included colors, pixels, geometry
58
197920
3696
ဒီသတင်းအချက်အလက်အထုပ်လေးတွေမှာ အရောင်တွေ၊ ပစ်ဇယ်တွေ၊ ဂျီဩမေထရီနဲ့့
03:21
and rendering of the disease on the medical image.
59
201640
2536
ဆေးဘက်ဆိုငိရာပုံပေါ်က ရောဂါရဲ့ ပြန်ဆိုချက်ပါတယ်။
03:24
In a sense, we converted one image into billions of training data points,
60
204200
4336
သဘောတစ်ခုက ပုံတစ်ပုံကို ပုံစံသွင်းထားတဲ့ ဘီလီယံချီတဲ့ ဒေတာအချက်တွေအဖြစ်ပြောင်းတယ်
03:28
massively reducing the amount of data needed for training.
61
208560
3536
ပုံစံပြောင်းဖို့လိုအပ်တဲ့ ဒေတာပမာဏကို အများအပြား လျှောချရင်းပါ။
03:32
For our second goal,
62
212120
1216
ဒုတိယပန်းတိုင်အတွက်
03:33
to reduce the use of expensive medical imaging technologies to screen patients,
63
213360
3856
လူနာတွေကို စစ်ဆေးဖို့ စျေးကြီးတဲ့ ဆေးဘက် ပုံထုတ်နည်းပညာ အသုံးကိုလျှော့ဖို့ပါ။
03:37
we started with a standard, white light photograph,
64
217240
2856
ပုံမှန် အရောင်မဲ့အလင်းဓာတ်ပုံနဲ့ စတင်ခဲ့တယ်၊
03:40
acquired either from a DSLR camera or a mobile phone, for the patient.
65
220120
4336
DSLR ကင်မရာ(သို့) ဖုန်းတစ်လုံးကနေ လူနာအတွက် ရိုက်ထားတာပေါ့။
03:44
Then remember those billions of information packets?
66
224480
2456
ဒီနောက် ဒီဘီလီယံချီတဲ့ သတင်းထုပ် ကလေးတွေကို သတိရပါ။
03:46
We overlaid those from the medical image onto this image,
67
226960
3536
ဒါတွေကို ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပုံကနေ ဒီပုံပေါ်ကို ထပ်လိုက်တယ်။
03:50
creating something that we call a composite image.
68
230520
2520
ပေါင်းစပ်ပုံလို့ ခေါ်တာတစ်ခုကို ဖန်တီးရင်းပေါ့
03:53
Much to our surprise, we only required 50 --
69
233480
3296
ကျွန်တော်တို့ အရမ်းအံ့တာက ပုံ ၅၀ ပဲ ကျွန်တော်တို့လိုတယ်၊
03:56
I repeat, only 50 --
70
236800
1336
ထပ်ပြောမယ် အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်ကို
03:58
of these composite images to train our algorithms to high efficiencies.
71
238160
3840
မြင့်မားတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေဆီ ပုံစံပြောင်းဖို့ ပုံ ၅၀ ပဲ။
04:02
To summarize our approach,
72
242680
1336
ဒီနည်းကို အကျဉ်းချုပ်ရင်
04:04
instead of using 10,000 very expensive medical images,
73
244040
3176
စျေးအရမ်းကြီးတဲ့ ဆေးလက်ဆိုင်ရာ ပုံ ၁၀၀၀၀ ကို သုံးတာအစား
04:07
we can now train the AI algorithms in an unorthodox way,
74
247240
3016
AI အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်ကို ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ နည်းမှာပုံစံပြောင်းနိုင်တယ်
04:10
using only 50 of these high-resolution, but standard photographs,
75
250280
4256
DSLR ကင်မရာ(သို့) ဖုန်း တစ်လုံးကနေ ရိုက်ယူထားတဲ့
04:14
acquired from DSLR cameras and mobile phones,
76
254560
2496
ရုပ်ထွက်ကောင်း၊ ပုံမှန်ဖြစ်တဲ့ ဓာတ်ပုံ ၅၀ ပဲ သုံးပြီး
04:17
and provide diagnosis.
77
257080
1536
ရောဂါရှာဖွေမှုကို ထောက်ပံ့တယ်။
04:18
More importantly,
78
258640
1216
ပိုအရေးကြီးတာက
04:19
our algorithms can accept, in the future and even right now,
79
259880
3136
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်တွေဟာ အနာဂတ်နဲ အခုတောင်မှ
04:23
some very simple, white light photographs from the patient,
80
263040
2816
စျေးကြီးတဲ့ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပုံထုတ်တဲ့ နည်းပညာတွေအစား
04:25
instead of expensive medical imaging technologies.
81
265880
2440
လူနာဆီက ရိုးရိုးး အရောင်မဲ့ ပုံတေွကိုလက်ခံနိုင်တယ်။
04:29
I believe that we are poised to enter an era
82
269120
3096
ဉာဏ်ရည်တူတွေဟာ အနာဂတ်အပေါ် မယုံနိုင်အောင် သက်ရောက်မှုတစ်ခုကို
04:32
where artificial intelligence
83
272240
1936
ဖန်တီးပေးမယ့် ခေတ်တစ်ခုထဲကို
04:34
is going to make an incredible impact on our future.
84
274200
2536
ဝင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့အသင့်ရှိနေတယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။
04:36
And I think that thinking about traditional AI,
85
276760
2456
အစဉ်အလာ AI အကြောင်းတွေးမိတာ ထင်တယ်၊
04:39
which is data-rich but application-poor,
86
279240
2776
ဒေတာများပေမဲ့ လုပ်ဆောင်မှုက ညံ့တယ်၊
04:42
we should also continue thinking
87
282040
1536
အစဉ်အလာမဟုတ်တဲ့ ဉာဏ်ရည်တု
04:43
about unorthodox artificial intelligence architectures,
88
283600
3016
တည်ဆောက်ပုံတွေအကြောင်းလည်း ဆက်လက်တွေးသင့်ပါတယ်၊
04:46
which can accept small amounts of data
89
286640
1936
ဒေတာပမာဏအနည်းငယ်ပဲ လက်ခံနိုင်ပေမဲ့
04:48
and solve some of the most important problems facing us today,
90
288600
2936
ဒီနေ့ရင်ဆိုင်ရတဲ့ အရေးပါဆုံး ပြဿနာတစ်ချို့ကိုဖြေရှင်းနိုင်တယ်
04:51
especially in health care.
91
291560
1256
အထူးက ကျန်းမာရေးမှာပါ။
04:52
Thank you very much.
92
292840
1216
ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။
04:54
(Applause)
93
294080
3840
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7