How AI Art Could Enhance Humanity’s Collective Memory | Refik Anadol | TED

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

Let me begin by saying

that what you are looking at is not real.

These are artificial corals created by a generative AI algorithm,

သင်တို့ ကြည့်နေတဲ့အရာဟာ

trained with more than 100 million coral images.

အစစ်မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောရင်း စလိုက်ပါရစေ။

Across the globe,

sea water is becoming less habitable due to the climate change

ဒါတွေက သန္တာရုပ်ပုံ သန်း ၁၀၀ ကျော်နဲ့ လေ့ကျင့်ပေးထားတဲ့ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ

and the coral reefs are dying rapidly.

AI အယ်ဂိုရီသမ်ကနေ ဖန်တီးထားတဲ့ သန္တာအတုတွေပါ။

One day we might be only left with the simulations of corals

ကမ္ဘာတစ်ဝှန်းမှာ

ရာသီဥတုအပြောင်းအလဲကြောင့် ပင်လယ်ရေက နေထိုင်ဖို့ ပိုမသင့်မတော်ဖြစ်လာကာ

in a virtual world.

သန္တာကျောက်တန်းတွေ လျင်မြန်စွာ ပျောက်ဆုံးနေတယ်။

With this project, “Coral Dreams,”

our aim is to use AI

တစ်နေ့မှာ ကျွန်တော်တို့ဟာ အသွင်တုကမ္ဘာမှာ

and try to create artificial realities while preserving disappearing nature.

သန္တာ အတုတွေနဲ့ပဲ ကျန်ရစ်ခဲ့မှာပါ။

“Coral Dreams” စီမံချက်နဲ့အတူ၊

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က ပျောက်ကွယ် နေတဲ့သဘာဝ ကို ထိန်းသိမ်းရင်း

I'm a media artist and director.

My team and I have been using generative AI as a collaborator

AI ကို သုံးပြီး အတုအယောင် အဖြစ်မှန်တွေကို ဖန်တီးဖို့ ကြိုးစားတာပါ ။

for seven years,

although it feels like 70.

ကျွန်တော်က မီဒီယာ အနုပညာရှင်နဲ့ ဒါရိုက်တာပါ။

We train machine-learning algorithms by harnessing large,

ကျွန်တော်တို့အသင်းဟာ ဗီဇဆိုင်ရာ AI ကို

focused and publicly available data sets

ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သူအဖြစ်

၇ နှစ်ကြာ သုံးခဲ့ပေမဲ့ နှစ် ၇၀ လိုခံစားရတယ်။

and visualizing what I call humanity's collective memories,

ကျွန်တော်တို့ဟာ ကြီးမား၊ စူးစိုက်ပြီး လူသူမရွေး ရရှိ နိုင်တဲ့

such as nature, urban and culture.

ဒေတာစုတွေကို ထိန်းချုပ်အသုံးချရင်း၊

Since [the] pandemic,

သဘာဝ၊ မြို့ပြနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုလို လူသားတွေရဲ စုပေါင်း အမှတ်ရစရာတွေကို မြင်ယောင်ရင်း

my focus has been to compile the largest data sets

စက်သင်ယူ မှု အယ်ဂိုရီသမ်တွေကို လေ့ကျင့် ပေးတယ်။

and artificially preserve nature.

I am optimistic about generative AI

ကပ်ရောဂါ စဖြစ်ကတည်းက

because of its potential for enhancing our memories.

ကျွန်တော် အာရုံစိုက်ခဲ့တာက အကြီးဆုံး ဒေတာစုတွေကို စုစည်းပြီး

We as artists can utilize this potential not only to represent nature,

သဘာဝကို လူလုပ်ပုံစံနဲ့ ထိန်းသိမ်းဖို့ပါ။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အမှတ်ရစရာတွေကို

မြှင့်တင်တဲ့ စွမ်းရည်ကြောင့် ဗီဇဆိုင်ရာ AI နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော် အကောင်းမြင်တယ်။

but also to remember how it feels to be immersed in it in a digital age.

ကျွန်တော်တို့ အနုပညာရှင်တွေအနေနဲ့ ဒီစွမ်းရည်ကို သဘာဝတရားကို ကိုယ်စားပြုရုံမက

Generative AI creates possibilities to train algorithms with any image, sound,

ဒီဂျစ်တယ်ခေတ်တစ်ခုထဲမှာ လွှမ်းခြုံခံရတာက ဘယ်လိုခံစားရတာကိုလည်း သတိရဖို့ပါ။

text and even scent data.

For example, this is “Floral Dreams,”

ဗီဇဆိုင်ရာ AI က ပုံရိပ်၊အသံ၊စာနဲ့ ရနံ့ ပါတဲ့ ဒေတာတိုင်းနဲ့တောင် အယ်ဂိုရီသမ်တွေကို

an algorithm trained with more than 75 million floral images

of 16,000 species.

လေ့ကျင့်ပေးဖိုဖြစ်နိုင်ခြေတွေ ဖန်တီးပေးတယ်။

By using more than half a million scent molecules,

ဥပမာ၊ ဒါက မျိုးစိတ်ပေါင်း ၁၆,၀ ကျော်ပါတဲ့

ပန်းပွင့်ပုံရိပ်ပေါင်း ၇၅ သန်းကျော်နဲ့ လေ့ကျင့်ထားတဲ့ အယ်ဂိုရီသမ်

we were able to create the scent of these dreams.

" Floral Dreams” ပါ။

Now let's please imagine a living archive

ရနံ့ပါတဲ့ မော်လီကျူး တစ်သန်းခွဲကျော်ကို အသုံးပြုရင်း

that we can walk into.

ဒီအိပ်မက်တွေရဲ့ ရနံ့ကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့ကြတယ်။

A universe that is constantly reimagined, [reconstructing] its forms, patterns,

အခုတော့ ကျွန်တော်တို့ ဝင်သွားလို့ရတဲ့ သက်ရှိ မော်ကွန်းတိုက်တစ်ခုကို

colors and scents.

စိတ်ကူးကြည့်ကြရအောင်။

ပုံစံတွေ၊ အဆင်တွေ၊ အရောင်တွေ၊ အနံ့တွေနဲ့ အဆက်မပြတ် ပြန်လည်ဖန်တီး [ပြန်လည်တည်ဆောက်]

Our life is becoming increasingly rooted in digital worlds,

and the boundaries between physical and virtual,

ထားတဲ့ စကြာဝဠာတစ်ခုပါ။

technology and nature, are blurring.

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ဘဝက ဒစ်ဂျစ်တယ် ကမ္ဘာတွေမှာ ပိုအမြစ်တွယ်လာနေကာ

Generative AI helps us to create new realities

သဘာဝနဲ့ အသွင်တု၊ နည်းပညာနဲ့ သဘာဝတို့ကြားက

and also project onto reality through possibility space.

နယ်နိမိတ်တွေက မှုန်ဝါးလာနေပါပြီ။

ဗီဇဆိုင်ရာ AI က သဘာဝကျမှုအသစ်တွေ ဖန်တီးဖို့နဲ့ ဖြစ် နိုင်ခြေရှိတဲ့

Can we go to that space?

Can we fill it with our feelings, our senses?

နေရာကနေ သဘာဝကျမှုအပေါ်ကို ထိုးပြဖို့ကို လည်း ကျွန်တော်တို့ကို ကူညီ ပေးတယ်။

Large language models are just the beginning

အဲဒီနေရာကို ကျွန်တော်တို့ သွားလို့ရလား။

of a long journey of innovations [which] will bring more possibilities.

ဒါကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခံစားချက်တွေ၊ အာရုံတွေနဲ့ ဖြည့်လို့ရလား။

Soon, I believe we will be exploring hyper models,

အကြီးစား ဘာသာစကားပုံစံတွေက ဖြစ်နိုင်ခြေတွေ ပိုများလာစေမယ့်

ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတွေရဲ့ ခရီးရှည်တစ်ခုရဲ့ အစပဲရှိသေးတာပါ။

text to image, to sound,

to scent, to life.

မကြာခင်မှာ ကျွန်တော်တို့ဟာ စာသားကနေ ပုံ၊ အသံ၊ အနံ့ အသက်ဝင်တာအထိ

And a big challenge using generative AI in art

ဟိုက်ပါမော်ဒယ်တွေကို စူးစမ်းရှာဖွေကြမယ်လို့

is how to provide models with original data.

ယုံကြည်ပါတယ်။

ပြီးတော့ အနုပညာမှာ ဗီဇဆိုင်ရာ AI ကို သုံးရာမှာ ကြီးမားတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုက

For this project, “Glacier Dreams,”

we decided not to use existing models.

Instead, we decided to collect our own image,

မူရင်း ဒေတာတွေနဲ့ မော်ဒယ်တွေကို ထောက်ပံ့ပေးပုံပါ။

sound, scent and climate data.

ဒီစီမံကိန်း ”Glacier Dreams”အတွက်

လက်ရှိမော်ဒယ်တွေကို မသုံးဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

By traveling to our first destination, Iceland,

ဒီအစား ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပုံရိပ်၊ အသံ၊ရနံ့နဲ့ ရာသီဥတု ဒေတာတွေကို

we were able to capture the beginning of our own narratives of glaciers.

စုဆောင်းဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

ပထမဆုံးသွားတဲ့နေရာ အိုက်စလန်ကို ခရီးထွက်ရင်း

I also believe that AI's capacity can be mapped

ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်ပိုင် ရေခဲမြစ်တွေရဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေရဲ့ အစကို ရိုက်ကူးနိုင်ခဲ့တယ်။

onto the complex history of human wisdom and consciousness in nature.

Could we use AI to preserve and learn about ancient knowledge in nature?

အေအိုင် စွမ်းရည်ကို လူသားဉာဏ်ပညာနဲ့ သဘာဝထဲက အသိရဲ့ ရှုပ် ထွေးတဲ့

သမိုင်းပေါ်မှာ ပုံစံချနိုင်တယ်လို့လည်း ကျွန်တော် ယုံကြည်တယ်။

This was one of the first questions in my mind

သဘာဝထဲက ရှေးဟောင်းအသိသုတကို ထိန်းသိမ်း၊ သင်ယူဖို့ AI ကို အသုံးပြုနိုင်မလား။

when I met with the wonderful leaders

of Yawanawa tribe in Brazil, Acre, Amazonia, in the rainforest.

ဒါက ဘရာဇီး၊ မိုးသစ်တော၊ အမေဇိုးနီးယား၊ အက်ကရီက

My mentors and heroes, Chief Nixiwaka and his creative force Putanny,

ယာဝါနာဝါမျိုးနွယ်ရဲ့ အံ့ဖွယ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့

တွေ့ဆုံခဲ့တုန်းက စိတ်ထဲမှာပေါ်ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံးမေးခွန်းတွေထဲက တစ်ခုပါ။

who oversee their cultural preservation and ecological sanctuary.

အကြံပေးတွေ၊သူရဲကောင်းတွေ၊အကြီးအကဲ နီစီဝါကာ သူရဲ့ တီထွင်နိုင်တဲ့ အင်အားစု ပူတင်နီတို့က

I became deeply inspired by their ways of learning

and remembering already existing knowledge in nature.

ယဉ်ကျေးမှု ထိန်းသိမ်းရေးနဲ့ ဂေဟဗဆိုင်ရာ ဘေးမဲ့တောကို ကြီးကြပ်ပေးခဲ့တယ်။

Together we started a new project,

သဘာဝထဲက ရှိပြီးသား အသိသုတကို သင်ယူပြီး အမှတ်ရစေတဲ့

a respectful co-creation and open-source AI rainforest model.

နည်းလမ်းတွေက ကျွန်တော့ကို လေးနက်စွာ စေ့ဆော်ပေးခဲ့တယ်။

အလေးထားတဲ့ တွဲဖက်ဖန်တီးမှုနဲ့ အများအတွက်

With this model,

generative AI can even reconstruct extinct flora and fauna

ဖွင့်ထားတဲ့ အေအိုင် မိုးသစ်တောပုံစံတစ်ခု၊ ပရောဂျက်အသစ်တစ်ခုကို အတူ စတင်ခဲ့ကြတယ်။

based on the tribe's deep and collective knowledge.

ဒီမော်ဒယ်နဲ့အတူ

ဗီဇဆိုင်ရာ AI က မျိုးနွယ်စုရဲ့နက်ရှိုင်တဲ့ စုပေါင်းအသိပညာအပေါ် အခြေခံကာ

This project will help us, hopefully,

to bring ancient wisdom to our society respectfully.

မျိုးသုဉ်းသွားတဲ့ ဒေသရင်း သတ္တဝါတွေနဲ့ အပင်တွေကိုတောင် ပြန်တည်ဆောက်နိုင်တယ်။

My hope is that one day

ဒီစီမံချက်က ရှေးဟောင်း ဉာဏ်ပညာကို လူ့အဖွဲ့အစည်းဆီ

AI becomes a mirror that can reflect collective memories of all humanity.

လေးလေးစားစား ယူဆောင်လာဖို့ ကူညီပေးမယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။

AI ဟာ တစ်နေ့ကျရင် လူသားအားလုံးရဲ့ စုပေါင်း

And I do believe that we can use it to bring people of any age and culture,

အမှတ်ရစရာတွေကို ရောင်ပြန်ဟပ်နိုင်တဲ့ မှန်ဖြစ်လာမယ်လို့ ကျွန်တော်မျှော်လင့်တာပါ။

inspiration, joy and hope.

အသက်အရွယ်နဲ့ ယဉ်ကျေးမှုမျိုးစုံရှိတဲ့ လူတွေဆီ စေ့ဆော်မှု၊ ပျော်ရွှင်မှုနဲ့

Thank you.

(Applause)

မျှော်လင့်ချက် ယူဆောင်လာဖို့ ဒါကို အသုံးပြုနိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်တယ်။

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(လက်ခုပ်သံများ)