An Alternative to the “Midlife Crisis” | Chip Conley | TED

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

What first pops into your mind when you hear the word "midlife"?

“လူလတ်ပိုင်းအရွယ်” ဆိုတာကို ကြားရတဲ့အခါ စိတ်ထဲမှာ ဘာက အရင်းဆုံး ပေါ်လာလဲ။

"Crisis," yes.

“အကျပ်အတည်း”၊ ဟုတ်ပါတယ်။

The dreaded midlife crisis is the butt of all kinds of jokes,

ကြောက်စရာ လူလတ်ပိုင်းအရွယ် အကျပ်အတည်းဟာ ပြက်လုံး အမျိုးမျိုးရဲ့ ဟားဖတ်ဖြစ်ပေမဲ့၊

but it's also a serious matter.

ဒါက အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

After I lost a few friends to midlife suicide,

လူလတ်ပိုင်းမှာ သတ်သေတာကြောင့် မိတ်ဆွေတချို့ ဆုံးၡုံးပြီးနောက်

I decided to create an alternative narrative

အသက် ၄၀၊၅၀၊၆၀ ကျော်ကို ကြောက်စရာ စဉ်းစားတတ်တတ်ပုံ

to the awful way we tend to think of our 40s, 50s and 60s,

အတွက် အခြားရွေးစရာ ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ် ဖန်တီးဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်၊

and I'm going to share that with you over the next three minutes.

နောက်သုံးမိနစ်ကျော်မှာ ခင်ဗျားတို့နဲ့ ဒါကို ဝေမျှမှာပါ။

Midlife is one of the three life stages that sprouted in the 20th century.

လူလတ်ပိုင်းအရွယ်က ၂၀ ရာစုမှာ ပေါ်ပေါက် ခဲ့တဲ့ ဘဝ အဆင့် သုံးခုထဲက တစ်ခုပါ။

Adolescence didn't even exist until 1904,

မြီးကောင်ပေါက်အရွယ်ဟာ ၁၉၀၄ ခုနှစ် အထိမှာတောင် မတည်ရှိခဲ့ဘူး၊

when society realized that just because you hit puberty

ဒါက ပျိုဘော်ဝင်ချိန်က လူကြီးတစ်ယောက် ဖြစ်တာလို့ မဆိုလိုဘူးဆိုတာ

didn't mean you were an adult.

လူ့အဖွဲ့အစည်းက သဘောပေါက်ခဲ့ချိန်ပါ။

Retirement was popularized nearly a century ago,

လွန်ခဲ့တဲ့ ရာစုတစ်စုနီးပါးက ပင်စင်လစာတွေ၊ လူမှုဖူလုံးရေးတွေပါတဲ့

with pensions and social security,

အငြိမ်းစားယူတာက ရေပန်းစာခဲ့ပြီး၊

and then 25 years later, with the advent of AARP --

၂၅ နှစ် ကြာပြီးနောက်မှာ AARP ပေါ်ထွက်လာမှုနဲ့အတူ

I hope you have your card -- and retirement communities.

သင်မှာ ကတ်ပြားနဲ့ အငြိမ်းစား အသိုင်းအဝိုင်းတွေ ရှိတယ်လို့မျှော်လင့်တယ်။

Those two life stages got a whole lot of love,

ဒီဘဝ အဆင့် နှစ်ဆင့်က ချစ်မေတ္တာ အတော်များများ ရရှိခဲ့ပေမဲ့၊

but there's a life stage in the middle that didn't get much respect.

အလယ်မှာမှာတော့ ရိုသေလေးစားမှု သိပ်မရှိတဲ့ ဘဝအဆင့်တစ်ခု ရှိတယ်။

Midlife is the natural outgrowth

လူလတ်ပိုင်းအရွယ်က ၂၀ ရာစုမှာ ကျွန်တော်တို့

of the three decades of additional longevity

ရခဲ့တဲ့ အပိုဆောင်း သက်တမ်းရဲ့ ဆယ်စု

we were granted in the 20th century.

သုံးခုရဲ့ သဘာဝ လက်တက်တစ်ခုပါ၊

But all it got was a bad brand, the “midlife crisis,”

ဒါပေမဲ့ ရလိုက်တာက ၁၉၆၅ မှာ ထွင်ခဲ့တဲ့ ” လူလတ်ပိုင်းအရွယ် အကျပ်အတည်း”

which was coined in 1965.

ဆိုတဲ့ ဆိုးဝါးတဲ့ တံဆိပ်တစ်ခုပါ။

Yet research on how happiness evolves as we age

ဒါပေမဲ့ အရွယ်ရလာတာနဲ့အမျှ ပျော်ရွှင်မှု ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာပုံနဲ့ပတ်သက်တဲ့ သုတေသနက

shows that from about age 22 or 23, all the way to 45 to 50,

အသက် ၂၂ နှစ်၊၂၃ နှစ်ခန့်ကနေ အသက် ၄၅၊ ၅၀ အထိတောက်လျှောက်

there is a long, slow decline in life satisfaction.

ရှည်လျား၊ နှေးကွေးစွာ ကျဆင်းနေတာကို ဖော်ပြတယ်။

It bottoms out around 45 to 50, although your mileage may vary.

ဒါက ၄၅ မှ ၅၀ ဝန်းကျင်မှာ ထိုးကျသွားပေမဲ့ ခရီးမိုင်ကတော့ ကွဲပြားနိုင်ပါတယ်။

(Laughs)

(ရယ်သံ)

On the other side of that, though,

ဒါပေမဲ့ ဒါရဲ့ အခြားတစ်ဖက်မှာတော့၊

the good news is that, from age 50 on,

သတင်းကောင်းက အသက် ၅၀ အရွယ်ကစပြီး

we get happier and happier.

ကျွန်တော်တို့ ပိုပျော်လာတာပါ။

It's called the U-curve of happiness.

ပျော်ရွှင်မှုရဲ့ ဂ-မျဉ်းကွေးလို့ ခေါ်ပါတယ်။

So maybe there's a new framework to think about midlife,

ဒီတော့ ကလေးဘဝတုန်းက သိခဲ့ရတဲ့ တစ်ခု၊ လူလတ်ပိုင်းအရွယ်ကို စဉ်းစားဖို့

one that we learned when we were kids.

ဘောင်အသစ်တစ်ခု ရှိကောင်းရှိနိုင်တယ်။

The magical metamorphosis of the caterpillar to the butterfly.

ခူကောင်ကနေ လိပ်ပြာအထိ အံ့ဖွယ် အသွင်ပြောင်းလဲမှုပါ။

Just as a caterpillar eats incessantly

ခူကောင်တစ်ကောင်ဟာ သူရဲ့ အခွံမာကို မလည်ပတ်ခင်လေးမှာ

just before it's about to spin its chrysalis,

မပြတ် စားသောက်သလိုပဲ၊ ကျွန်တော်တို့၊ လူရွယ်တွေဟာလည်း

so do we, as young adults, madly consume and produce.

အရူးအမူး စားသုံးပြီး ထုတ်လုပ်ကြတယ်။

And then, the caterpillar decides to take its midlife break

ဒီနောက်မှာ ခူကောင်က သူ့ရဲ့ အခွံမာထဲမှာ သူ့ရဲ့ လူလတ်ပိုင်းအရွယ်ကို

in its chrysalis,

အနားပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

which is dark and gooey and solitary,

ဒါက မှောင်မည်း၊စေးကပ်၊အထီးကျန်ပေမဲ့၊

but it's also where the transformation happens.

အသွင်ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ နေရာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

On the other side of that, there's a chrysalis that cracks open,

ဒါရဲ့ အခြားတစ်ဖက်မှာတော့ အခွံမာက အက်ကွဲပွင့်ထွက်သွားတယ်၊

and this beautiful winged creature emerges

ကျွန်တော်တို့အားလုံးကို ပျော်မွေ့စေတဲ့ ဒီလှပတဲ့ တောင်ပံပါတဲ့

that delights us all:

သတ္တဝါ ပေါ်ထွက်လာတယ်၊

the butterfly.

လိပ်ပြာပါ။

So to recap,

ဒီတော့ ပြန်ကောက်ရရင်၊

the caterpillar consumes,

ခူကောင်က စားသုံးတယ်၊

the chrysalis transforms

အခွံမာက အသွင်ပြောင်းပြီး

and the butterfly pollinates.

လိပ်ပြာက ဝတ်မှုန်ကူးတယ်။

What if we rethought midlife,

လူလတ်ပိုင်းအရွယ်ကို အကျပ်အတည်းမဟုတ်ဘဲ၊

such that it's not a crisis, it's a chrysalis.

အခွံမာတစ်မျိုးလို့ ပြန်တွေးရင်ကော။

The midlife chrysalis.

လူလတ်ပိုင်းအရွယ် အခွံမာပေါ့။

What if we thought of midlife as the dawning of a new age?

လူလတ်ပိုင်းအရွယ်ကို အရွယ်သစ်တစ်ခုရဲ့ အရုဏ်ကျင်းလို့ မှတ်ယူရင်ကော။

An age where much of what we accumulated dissolves?

ကျွန်တော်တို့ စုဆောင်းခဲ့တဲ့ အများအပြား ပျောက်ကွယ်တဲ့ အရွယ်တစ်ခုလား။

Just as we're ready to transform,

ပြောင်းလဲဖို့ အသင့်ဖြစ်နေသလိုပဲ၊

spread our wings

တောင်ပံတွေကို ဖြန့်ပြီး

and pollinate our wisdom to the world in our 50s and beyond.

နှစ် ၅၀ နဲ့ အလွန်မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဉာဏ်ပညာကို ကမ္ဘာဆီ ဝတ်မှုန်ကူးလိုက်ပါတော့။

Audience: Yeah. Chip Conley: Yes, yes.

ပရိသတ်၊ ဟုတ်တယ်။ Chip Conley : ဟုတ်တယ်။

If you look at life like that,

ဘဝကို ဒီလိုသာ ကြည့်မယ်ဆိုရင်၊

it's maybe possible that it's cool to grow old.

အိုမင်းလာတာ ကောင်းတာ ဖြစ်နိုင်လောက်တယ်။

Are we ready for pro-aging,

အိုမင်းတာကို မဆန့်ကျင်ဘဲ၊ ထောက်ခံတဲ့

not anti-aging products?

ထုတ်ကုန်တွေဖြစ်ဖို့ အသင့်ဖြစ်ပြီလား။

Audience: Yeah.

ပရိသတ်။ အသင့်ပါ။

(Cheers and applause)

(ဩဘာသံနှင့် လက်ခုပ်သံများ)

CC: Can we make aging aspirational?

CC: အိုမင်းတာကို ရည်မှန်းချက် အဖြစ် လုပ်နိုင်မလား။

I sure hope so.

ဒီလို မျှော်လင့်ပါတယ်။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Cheers and applause)

(ဩဘာသံနှင့် လက်ခုပ်သံများ)