The power of the Afro pick | Small Thing Big Idea, a TED series

Transcriber: TED Translators admin Reviewer: Camille Martínez

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

You don't really look at a toothbrush and say,

သင် သွားပွတ်တံကို တကယ် မကြည့်ဘဲ ပြောလိုက်တာက

"I'm great!"

“ငါ တယ်မိုက်ပါလား။”

But when you look at an Afro pick, which is a grooming tool,

ဒါပေမဲ့ ဆံပင်ပုံသွင်း ကိရိယာ Afro pick ကို ကြည့်တဲ့အခါမှာ

it can remind you in your subconscious to, like,

သင့်ရဲ့မသိစိတ်ကို သတိပေးနိုင်တာက

really be proud and, like, "All right."

တကယ်ကို ဂုဏ်ယူပြီး ပြောတာက “အဆင်ပြေတာပဲ” လို့ပါ။

[အသေးအဖွဲ]

[Small thing.]

[Big idea.]

[ဧရာမ စိတ်ကူး]

An Afro pick is a utilitarian tool

Afro pick တစ်ချောင်းဟာ အာဖရို ဆံပင်ပုံစံကို ထိန်းသိမ်းဖို့

used to maintain the Afro hairstyle.

လက်တွေ့အသုံးဝင်တဲ့ ကိရိယာတစ်ခုပါ။

I think the Afro pick was designed

Afro pick ကို လက်ချောင်းတွေ ဆံပင်ကို ဖြတ်သွားတာလို

for the ergonomics of creating something

တစ်ခုခုကို ဖန်တီးရာမှာ

that felt like you were running fingers through your hair.

အဆင်ပြေမှုအတွက် ပုံစံထုတ်ခဲ့တယ်လို့ ထင်တယ်။

The shape, even the depth that it goes in -- it's like a hand.

ပုံသဏ္ဌာန်၊ အထဲကို ဝင်သွားတဲ့ ဇောက်တောင်မှ လက်တစ်ချောင်းလိုပါ။

You have plastic or nylon teeth,

ပလတ်စတစ်(သို့) နိုင်လွန် အသွားတွေရှိပြီး

and then you have the stainless steel or the nickel teeth.

ဒီနောက်မှာ အစွန်းခံ သံမဏိ (သို့) နီကယ် အသွားတွေရှိတယ်။

I always prefer the metal tooth

ကျွန်တော်က သတ္ထုအသွားကို အမြဲပိုကြိုက်တယ်။

just 'cause I like the sound

အသံကို ကြိုက်တာကြောင့်ပါပဲ။

and the ones I know have the black power fist on the handle.

ကျွန်တော် သိတာတွေက လက်ကိုင်မှာ လူမည်း စွမ်းအား လက်သီးရှိတယ်။

When I think of black hair in America,

အမေရိကမှာ ဆံပင်အနက်ကို တွေးမိတဲ့အခါ

I think of something that's been policed.

ထိန်းသိမ်းကြပ်မတ်ခံရတဲ့ တစ်ခုခုကို တွေးမိတယ်။

Back in the days, it was expected for black people

ဒီအချိန်တွေတုန်းက လူမည်းတွေအတွက် သူတို့ရဲ့ဆံပင်ကို

to chemically treat their hair.

ဓာတုနည်းအရ ပြုပြင်ဖို့ ထင်ခဲ့တာလေ။

Whether that's healthy for them is a secondary thing to blending in.

သူတို့အတွက် ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်လားဆိုတာက လိုက်ဖက်တာအတွက် သာမညအရာတစ်ခုပါ။

In the 50s, dancer Ruth Beckford and a lot of jazz singers

၅၀ လွန်နှစ်တွေမှာ အကသမား Ruth Beckford နဲ့ ဂျပ်ဇ် အဆိုတော် အများအပြားဟာ

were tired of straightening their hair,

ဆံပင် ဖြောင့်တာကို ငြီးငွေ့ခဲ့ကြတော့

so they said, all right, we're going to just let it grow naturally

ပြောကြတာက ကောင်းပြီ၊ သဘာဝအတိုင်းပဲ မွေးထားမယ်၊

and started rocking natural, close-cropped hair.

သဘာဝ ကွေးကောက်လာပြီး တိုတိုကပ်ကပ် ညှပ်ထားမယ်ပေါ့။

And in the 60s, that style evolved

၆၀ လွန်နှစ်တွေမှာ ဒီပုံစံက အာဖရို ပုံစံနဲ့အတူ

with the formation of the Afro,

ဆင့်ကဲပြောင်းလဲခဲ့တယ်။

which was the cropped hair, natural, picked out

တိုတိုညှပ်ထားတဲ့ သဘာဝ ထောင်နေတဲ့ ဆံပင်ကို

into a more spherical shape.

ပိုပြီးလုံးနေတဲ့ ပုံသဏ္ဌာန်အဖြစ်ပါ။

You had civil rights leaders, activists, that adopted the hairstyle

ပုန်ကန်ခြင်းနဲ့ လူမည်း မာနကိုဆိုလိုတဲ့ အနေနဲ့ ပြည်သူ့ အခွင့်အရေးခေါင်းဆောင်တွေ

as a means of rebellion and black pride.

တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက ဒီဆံပင်ပုံစံကို ထားကြတယ်။

And then you had musicians like James Brown,

ဒီနောက် ဆံပင်ကို ဓာတုနည်းနဲ့ ဖြောင့်ရာမှာ

who was infamously known for chemically straightening his hair,

နံမည်ဆိုးနဲ့ ကျော်ကြားသူ James Brown လို ဂီတသမားတွေက ဒါကို

reject that and go natural.

ပယ်ချပြီး သဘာဝအတိုင်းထားတယ်။

It went hand-in-hand with his music,

ဒါက သူ့ဂီတနဲ့တော့ တွဲဖက်ညီခဲ့တယ်။

so he had songs like "Say it Loud, I'm Black and I'm Proud."

“ကျယ်ကျယ်ပြော၊ငါလူမည်း ဂုဏ်ယူတယ်” လို သီချင်းတွေသူ့မှာရှိတယ်။

The black is beautiful movement

“Black is Beautiful” လှုပ်ရှားမှုက

is just rejecting the notion that to be black

လူမည်းဖြစ်ခြင်း(သို့) မည်းသောအသားအရည်ရှိခြင်း၊

or to have darker skin, to have a curlier grade of hair,

ဆံပင်ကောက်ကောက်ပိုများခြင်းဟာ ရှက်ရမယ့် အရာဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့

was something to be ashamed of.

အယူအဆကို ပယ်ချခဲ့တယ်။

I have one of my favorite pictures of my mother

ကျွန်တော့မှာ အမေနဲ့ အဖွားရဲ့ အကြိုက်ဆုံး

and my grandmother,

ဓာတ်ပုံတစ်ပုံရှိတယ်၊

and my grandmother had a small 'fro,

ကျွန်တော့ အဖွားက ၆၀ လွန်နှစ်တွေတုန်းက

and that was in the 60s.

အာဖရို ဆံပင်ပုံစံလေးနဲ့ပါ။

African hair combs date back to 3500 BCE.

အာဖရိကန် ခေါင်းဖြီး ဘီးတွေက ဘီစီ ၃၅၀၀ မှ စတင်ခဲ့တယ်။

The oldest African combs are found in ancient Egypt and Sudan,

ရှေးအကျဆုံး အာဖရိက ဘီးတွေကို ရှေးခေတ် အီဂျစ်နှင့် ဆူဒန်မှာ တွေ့ရှိခဲ့တော့

so they were making pyramids and combs.

သူတို့ဟာ ပိရမစ်တွေနဲ့ ဘီးတွေကို ဖန်တီးနေခဲ့တာပေ့ါ။

The way the ancient African combs were embellished

ရှေးဟောင်း အာဖရိကန် ဘီးတွေကို အဆင့်အတန်း(သို့) မျိုးနွယ်စုရဲ့

represented status or tribal affiliation.

အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်မှုကို ကိုယ်စားပြုဖို့ အလှဆင်တယ်။

It's no coincidence that the fist on the modern Afro pick

ခေတ်သစ် အာဖရို ခေါင်းဖြီးပေါ်က လက်သီးကလည်း

also sets the tone for affiliation

ပေါင်းစည်းမှုအတွက် သဘောထားနဲ့ တောင်းဆိုတာအတွက်

and what set you claim.

သတ်မှတ်ပေးတာက တိုက်ဆိုင်မှုမဟုတ်ပါ။

ဒီနောက်မှာ Black Power လှုပ်ရှားမှုရှိတယ်။

And then there's the Black Power movement.

Most movements need their icons, right?

လှုပ်ရှားမှုအများစုမှာ ပုံရိပ်တွေရှိတယ်လေ။

You have the fist, you have the 'fro.

လက်သီးပါတယ်၊ ’ဖရို ပါတယ်။

These things coincide with the Black Panther aesthetic,

ဒီအရာတွေက Black Panther သုခုမဟန်နဲ့ တစ်ထပ်တည်းကျတယ်။

where you could kind of spot your tribe from afar,

အဝေးကနေ သင့်လူမျိုးစုကို တွေ့နိုင်တာမျိုးပါ။

because you're not just keeping a pick in, like, your beauty kit.

ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဘီးသာ မဟုတ်ဘဲ အလှအပ ကိရိယာကို ထိန်းထားလို့ပါ။

It's in your back pocket,

ဒါက သင့်ရဲ့ အနောက်အိပ်ကပ်ထဲမှာ၊

purposely with the first outside of it,

လက်သီးကို အပြင်ဘက်မှာ တမင်တကာ ထုတ်ထားတာပေါ့။

and in your hair, you'll rock it in your 'fro.

ပြီးတော့ ဆံပင်ထဲမှာ၊ “ဖရို” ထဲမှာ လွှဲနေမှာပေါ့။

If I think about iconic Afros,

အထင်ကရ အာဖရိုတွေကို တွေးမိရင်

I definitely think about Angela Davis.

Angela Davis အကြောင်း သေချာပေါက် တွေးမိတယ်။

Her 'fro personifies elegance, style,

သူ့ရဲ့ ’ဖရို ကိုယ်စားပြု ကျော့ရှင်းမှု၊ ဟန်ပန်၊

freedom, rebellion.

လွတ်လပ်မှု၊ ပုန်ကန်မှုပါ။

You feel all of these feelings at once

Angela Davis က ပြည်ထောင်စု တရားရုံးမှာ

when you see Angela Davis fighting for her life in federal court.

ဘဝအတွက်တိုက်ပွဲဝင်နေတာကို မြင်ရင် ဒါတွေအားလုံးကို ချက်ချင်းခံစားရတယ်။

By the 80s, the Afro style became less radical.

၈၀ လွန်နှစ်တွေအရောက်မှာ အဖရို ဟန်ပန်က ဆန်းသစ်မှု ပိုနည်းလာခဲ့တယ်။

The Afro picks are still produced to this day

အာဖရို ဘီးတွေကို ယနေ့တိုင် ကျစ်ကျစ်ဆုပ်ထားတဲ့

with the clenched fist,

လက်သီးနဲ့ ထုတ်လုပ်ဆဲပါ။

so it's the remnants of the movement

ဒီတော့ လှုပ်ရှားမှုရဲ့ အစအနတွေက

in the everyday object.

နေ့စဉ်သုံး ပစ္စည်းတွေမှာပါ။

When I was young, it was just, like, another object.

ကျွန်တော် ငယ်ငယ်က ဒါက အခြား အရာဝတ္ထုတစ်ခုလို

It was a comb.

ဘီးတစ်ချောင်းပါ။

But as I became more enlightened

ဒါပေမဲ့ ဇာစ်မြစ်တွေနဲ့ဇာတိ၊ ဒီဇိုင်းရဲ့

to really understand the roots and the origin

ရည်ရွယ်ရင်း၊ ဘာလို့ လက်သီးနဲ့

and the intentionality of the design

ဒီအရာအားလုံး ဖြစ်တာကို

and why the fist and all of these things ...

နားလည်ဖို့ အသိအမြင်ပိုကြွယ်လာတာကြောင့်

I woke up.

ကျွန်တော် နိုးကြားလာခဲ့တယ်။