Why "biofabrication" is the next industrial revolution | Suzanne Lee

Translator: Myo Aung Reviewer: Sanda Aung

I started life as a fashion designer,

ကျွန်မဟာ ကျွန်မရဲ့ ဘဝကို ဖက်ရှင်ဒီဇိုင်နာအဖြစ် စတင်ခဲ့ပြီး၊

working closely with textile designers and fabric suppliers.

အထည်အလိပ်ဒီဇိုင်းနာတွေနဲ့ အထည်ပေးသွင်းသူ တွေနဲ့ နီးကပ်စွာ အလုပ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

But today, I can no longer see or talk to my new collaborators,

ဒီနေ့တွင် ကျွန်မ လက်တွဲ လုပ်ကိုင်သူ အသစ် တွေနဲ့ မြင်မရသလို စကားလည်း ပြေမရပါဘူး။

၎င်းတို့ဟာ မြေဆီလွှာထဲမှာ ကျွန်မတို့ ခြေထောက်တွေရဲ့ အောက်မှာ ရှိနေကြလို့ပါ၊

because they're in the soil beneath our feet,

on the shelves of our supermarkets

စူပါမားကက် စင်တွေပေါ်မှာ၊

and in the beer I'm going to drink when I finish this talk.

ဒီဟောပြောချက် နောက်မှာ ကျွန်မသောက်မယ့် ဘီယာထဲမှာ ရှိနေကြလို့ပါ။

I'm talking about microbes

အဏုဇီဝကောင်တွေကို ကျွန်မ ဆိုလိုတာပါ။

and designing with life.

သက်ရှိတွေဖြင့် ဒီဇိုင်းကို ထုတ်လုပ်နေတာပါ။

Fifteen years ago,

လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၅ နှစ်တုန်းက၊

ဇီဝဗေဒပညာရှင်နဲ့အတူ လက်တွဲလုပ်ကိုင်ရင်း အမြင်သစ်ကို ရရှိလိုက်လို့

I completely changed both what I worked with

and how I worked

ကျွန်မ လုပ်ကိုင်ခဲ့တဲ့ အရာကိုရော

after a revelatory collaboration with a biologist.

လုပ်ကိုင်နည်းကိုပါ လုံးဝကို ပြောင်းလဲပစ်ခဲ့ပါတယ်။

Our project gave me a different perspective on life,

ကျွန်မတို့ရဲ့ ပရိုဂျက်က ကျွန်မရဲ့ ဘဝ ကိုယ်၌ကို လုံးဝ ပြောင်းလဲပစ်လိုက်ပြီး

introducing a whole new world of possibility

ကျွန်မတို့ ဒီဇိုင်းထုတ်လုပ်ပုံ၊ ပစ္စည်းတွေ ထုတ်လုပ်ကြပုံ အတွက်

around how we can design and make things.

အလားအလာ ကမ္ဘာကြီးအသစ်ကို ဖွင့်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

I discovered a radical manufacturing proposition:

ကျွန်မဟာ မကြုံစဖူး ထုတ်လုပ်ရေး အကြံဉာဏ်ကို ရှာတွေ့ခဲ့တယ်-

biofabrication.

ဇီဝအထည် ထုတ်လုပ်မှုပါ။

Literally, fabricating with biology.

ဇီဝဗေဒရဲ့ အကူအညီဖြင့် အထည်ထုတ်လုပ်မှုပါ။

What does that mean?

အဲဒါက ဘာများပါလိမ့်။

Well, instead of processing plants, animals or oil

ကောင်းပြီ၊ စားသုံးသူတို့အတွက် အထည်တွေကို ထုတ်လုပ်ဖို့အတွက်

to make consumer materials,

အပင်တွေ၊ အကောင်တွေနဲ့ အဆီကို စီမံလုပ်ကိုင်မှုအစား

we might grow materials directly with living organisms.

သက်ရှိ အကောင်များဖြင့် ကျွန်မတို့ဟာ အထည်တွေကို တိုက်ရိုက် ထုတ်လုပ်နိုင်ကြတယ်။

In what many are terming "the Fourth Industrial Revolution,"

လူတော်တော်များက "စတုတ္ထ စက်မှုတော်လှန်ရေး" လို့ ခေါ်ကြတဲ့ဟာက

we're thinking about the new factories as being living cells.

ကျွန်မတို့ ထင်သလိုဆိုရင် သက်ရှိဆဲလ်တွေနဲ့ စက်ရုံသစ်တွေ တည်ဆောက်မှုပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

Bacteria, algae, fungi, yeast:

ဘက်တီးရီးယားတွေ၊ ရေညှိတွေ၊ မှိုတွေ၊ တဆေးတွေ -

our latest design tools include those of biotechnology.

ကျွန်မတို့ နောက်ဆုံး ဒီဇိုင်းကိရိယာတွေမှာ အဲဒီလို ဇီဝနည်းပညာကိရိယာတွေ ပါဝင်ကြပါတယ်။

My own journey in biofabrication

ဒီဇီဝအထည် ထုတ်လုပ်ရေး ကျွန်မရဲ့ ခရီးဟာ

started with a project called "Biocouture."

"Biocouture" လို့ခေါ်တဲ့ ပရိုဂျက်နဲ့ စတင်ခဲ့ပါတယ်။

မယုံနိုင်စရာ အချက်က ဝါပင်ကို စိုက်ပြီး ဝါဂွမ်းကို

The provocation was that instead of growing a plant, like cotton,

in a field over several months,

လယ်ကွင်းထဲမှာ လအတော်ကြာ စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုအစား

we could use microbes to grow a similar cellulose material in a lab

ကျွန်မတို့ဟာ ဓာတ်ခွဲခန်းထဲမှာ အလားတူ သစ်စေး ပစ္စည်းကို

ရက်အနည်းငယ်အတွင်းမှာ ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ကြတယ်။

in a few days.

Using a certain species of bacteria in a nutrient-rich liquid,

အချို့သော ဘက်တီးရီးယား အမျိုးအစားကို အာဟာရကြွယ်ဝတဲ့ အရည်ထဲတွင်

we fermented threads of cellulose

အချဉ်ဖောက်ပေးခြင်းဖြင့် ကျွန်မတို့ဟာ

that self-organized into a sheet of fabric.

အထည်အဖြစ် အလိုလို ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ကြတယ်။

I dried the fabric I had grown

ကျွန်မတို့ ထုတ်လုပ်ပေးလိုက်တဲ့ အထည်ကို အခြောက်လှန်ပြီးရင်

and cut and sewed it into a range of garments, shoes and bags.

လိုအပ်သလို ဖြတ်ညှပ်လျက် အဝတ်အစားတွေ၊ ဖိနပ်တွေနဲ့ အိတ်တွေကို ချုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

In other words, in one lab we grew materials

နောက်တစ်မျိုး ရှင်းပြရပါက၊ ဓာတ်ခွဲခန်း တစ်ခုတည်း အတွင်းမှာ

ကျွန်မတို့ဟာ ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာကို အထည်တွေကို ထုတ်လုပ်ရင်း

and turned them into a range of products

in a matter of days.

ပစ္စည်းမျိုးစုံကို ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ကြတယ်။

And this is in contrast to currents methods of fabric production,

ပြီးတော့ ဒါဟာ လက်ရှိ အထည်ထုတ်လုပ်ရေး နည်းစနစ်တွေ ဖြစ်တဲ့

where a plant is grown,

အပင်ကို စိုက်ပျိုးရတယ်၊

just the cotton part is harvested,

ဝါဂွမ်းအပိုင်းကိုသာ ရိတ်သိမ်းကြတယ်၊

processed into a yarn,

ဝါဂွမ်းကို ချည်အဖြစ် ငင်ယူကြတယ်၊

woven into a fabric

ပြီးမှ အထည်ကို ယက်ကြရတယ်၊

and then potentially shipped across oceans

အဲဒီနောက် ဖြတ်ညှပ်ပြီး လိုတာကို မချုပ်လုပ်ခင်တွင်

before being cut and sewn into a garment.

လိုရာနိုင်ငံတွေဆီကို တင်ပို့ပေးရတဲ့ စနစ်နဲ့ လုံးဝကို မတူပါဘူး။

All of that can take months.

ခုနက အရာတွေ အားလုံးဟာ လနဲ့ချီ ကြာနိုင်တယ်။

So these prototypes indicated a field

ဒီရှေ့ပြေးပုံစံတွေကျတော့ အရင်းအမြစ်တွေကို

offering significant resource efficiencies.

သိသိသာသာ ထိရောက်စွာ သုံးနိုင်တဲ့ ပုံစံမျိုးပါ။

From reducing the water, energy and chemistry needed

အထည်ကို ထုတ်လုပ်ရန် လိုအပ်တဲ့ ရေ၊ စွမ်းအင်နဲ့ ဓာတုဗေဒ ပစ္စည်းတွေကို

in the production of a material,

လျှေိာ့ချပစ်နိုင်တဲ့ အပြင်

through to generating zero waste,

စွန့်ပစ်ပစ္စည်း သုညဖြစ်သွားစေလျက်

we grew fabrics to finished form --

ကျွန်မတို့ဟာ အပြီးသတ် ပုံစံအထိကို ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်တယ် --

if you like, "biological additive manufacture."

"ဇီဝဗေဒမှ ဖြည့်ဆည်းပေးတဲ့ ထုတ်လုပ်မှု" လို့ ခေါ်နိုင်ပါတယ်။

Through biofabrication,

ဇီဝအထည် ထုတ်လုပ်မှု မှတစ်ဆင့်၊

I had replaced many intensive man-made steps

ကျွန်မဟာ လူအင်အားကို များစွာမှ အသုံးချရတဲ့ အဆင့်တွေကို ဇီဝအဆင့် တစ်ခုတည်းနဲ့

with one biological step.

အစားထိုးပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

And as I engaged with this living system,

ပြီးတော့ ကျွန်မက ဒီလိုသက်ရှိစနစ်ထဲ ပါဝင် လုပ်ကိုင်လာမှုက

ကျွန်မရဲ့ ဒီဇိုင်းထုတ်လုပ်ရေး အတွေးအခေါ်ကိုပါ ပြောင်းပစ်လိုက်တယ်။

it transformed my design thinking.

Here was biology, with no intervention from me

ကျွန်မရဲ့ ဇီဝနည်းက ကျွန်မဘက်မှ စွက်ဖက်မှု မပါဘဲ

other than designing initial conditions for growth,

ကြီးထွားမှုအတွက် ကနဦး အခြေအနေတွေကို ဒီဇိုင်း ရေးဆွဲမှ လွဲပြီး၊

efficiently producing a useful, sustainable material.

ထိရောက်စွာနဲ့ ရေရှည်ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး အသုံးတည့်တဲ့ ပစ္စည်းကို ထုတ်လုပ်ပေးပါတယ်။

So now I can't help but see all materials through the lens of biofabrication.

ဒါကြောင့် ကျွန်မဟာ အခု ပစ္စည်းအားလုံး ဇီဝ ထုတ်လုပ်ရေး ရှုဒေါင့်နဲ့သာ ကြည့်တော့တယ်။

In fact, there's a growing global community of innovators

တကယ်တော့ ပစ္စည်းတွေကို ဇီဝရှုထောင့်မှ ပြန်ပြီး ရှုမြင်လာကြတဲ့ တီထွင်ပညာရှင်တွေ

rethinking materials with biology.

တကမ္ဘာမှာ ကြီးထွားလာနေပါတယ်။

Multiple companies are now growing mushroom materials,

များပြားလှတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေဟာ အခုတော့ မှိုပစ္စည်းတွေကို ထုတ်လုပ်နေကြတယ်၊

but not literally mushrooms --

တကယ့်မှုကို ဆိုလိုတာ မဟုတ်ပါဘူး --

using mycelium, which is the root system of fungi,

မှိုရဲ့ အမြစ်စနစ်ဖြစ်တဲ့ mycelium ကို သုံးနေကြတာပါ၊

to bind together agricultural byproducts.

စိုက်ပျိုးရေး ထုတ်ကုန်တွေကို အတူတူ ချည်နှောင်ပေးဖို့ အတွက်ပါ။

It's a process that's been described as "nature's glue."

အဲဒါ "သဘာဝ ကော်" လို့ ခေါ်နေကြတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ပါ။

A common way to do this is to take a 3-D mold,

အဲဒီလို ပြုလုပ်ဖို့ အသုံးများတဲ့ နည်းလမ်းက 3-D ပုံစံကို ယူပြီး

fill it with a waste crop like corn stalks or hemp,

ပြောင်းဖူး ရိုးတံ ဒါမှမဟုတ် လျှော်လို စွန့်ပစ် ပစ္စည်းနဲ့ ဖြည့်ပြီး

add water,

ရေကို ထည့်ပေးရတယ်၊

wait a few days for the mycelium to grow throughout,

mycelium ကြီးထွားလာဖို့ ရက်အနည်းငယ်ကြာ စောင့်ပြီးရင်

remove the mold,

ပုံစံကို ဖယ်ရှားပစ်လိုက်ပါ၊

and you're left with a grown 3-D form.

ကျွန်မတို့ လက်ထဲမှာ ကြီးထွားပြီးသား 3-D ပုံစံ ကျန်ခဲ့ပါမယ်။

Incredibly, we can grow all kinds of structures

မယုံနိုင်လောက်အောင်ကိုပဲ ကျွန်မတို့ဟာ သက်ရှိ အကောင်တွေကို အသုံးချပြီး

using living organisms,

ပုံစံမျိုးစုံကို ဆောက်ယူနိုင်ကြရာ၊

from foams that can replace plastics in footwear,

ဖိနပ်တွေထဲမှာ ပလတ်စတစ် အမြှုပ်တွေမှအစ

to leather-like materials without animals.

တိရိစ္ဆာန်တွေ မပါရဘဲ သားရေလို ပစ္စည်းတွေကို ထုတ်လုပ်နိုင်ကြတယ်။

Furniture, flooring -- all are currently being prototyped.

ပရိဘောဂ၊ ကြမ်းခင်းပစ္စည်း စသဖြင့် အရာရာတိုင်းကို ပုံစံထုတ်နေကြပါပြီ။

Fungi are able to grow materials that are naturally fire retardant,

မှိုတွေမှ ထုတ်လုပ်ရနိုင်တဲ့ ပစ္စည်းတွေဟာ သဘာဝအရ မီးမလောင်နိုင်ပါဘူး၊

without any chemicals.

ဓာတုပစ္စည်းတွေ ထည့်ရန် မလိုပါဘူး။

They're naturally hydrophobic,

၎င်းတို့ဟာ သဘာဝအရ ရေကိုအထိမခံနိုင်ကြလို့

meaning they won't absorb water.

ရေကို စုပ်ယူကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

They have higher melt temperatures than plastics.

၎င်းတို့ အရည်ပျော်အမှတ်ဟာ ပလပ်စတစ်မထက် ပိုမြင့်ပါတယ်။

Polystyrene can take thousands of years to degrade.

ပလပ်စတစ်ဟာ ဆွေးမြေ့ဖို့ နှစ်ပေါင်း ထောင်ချီကြာမြင့်နိုင်တယ်။

Mushroom packaging materials

မှိုမှရရှိတဲ့ ထုပ်ပိုးရေး ပစ္စည်းတွေကျတော့

can be naturally composted in your back garden

သဘာဝနည်းအရကို အိမ်နောက်ဖေးမှာ ရက် ၃၀ လောက်အတွင်းမှာကို

in as little as 30 days.

ဆွေးမြေ့သွားမှာပါ။

Living organisms are transforming waste

သက်ရှိအကောင်များဟာ အမှိုက်တွေကို

into cost-competitive, performance-matching materials

တွက်ချက်ကိုက်တဲ့ အမျိုးမျိုးသုံးနိုင်တဲ့ ပစ္စည်းများသို့ ပြောင်းလဲ ထုတ်လုပ်ပေးလို့

that can start to replace plastics

၎င်းတို့ဟာ ပလပ်စတစ်နဲ့ CO2 ကို ထုတ်လွှတ်ကြတဲ့

and other CO2-emitting materials.

အခြားပစ္စည်းတွေကို အစားထိုးနိုင်ကြမယ်။

And once we start growing materials with living organisms,

ကျွန်မတို့ သက်ရှိအကောင်များဖြင့် ပစ္စည်းတွေ ထုတ်လုပ်မှုကို စတင်လိုက်ကြတာနဲ့

it starts to make previous methods of manufacture seem illogical.

အရင်တုန်းက ထုတ်လုပ်ရေး နည်းစနစ်တွေ ယုတ္တမရှိမှန်း ထင်ရှားလာပါတယ်။

အိမ်ဆောက်ဖို့ သုံးတဲ့ သာမန်အုတ်ကို ယူကြည့်ပါစို့။

Take the humble house brick.

The cement industry generates around eight percent

ဘိလပ်မြေလုပ်ငန်းဟာဖြင့် ကမ္ဘာ့ CO2 ထုတ်လွှတ်မှုရဲ့

of global CO2 emissions.

ရှစ်ရာခိုင်နှုန်းခန့် ရှိပါတယ်။

That's more than all the planes and ships each year.

အဲဒါဟာ လေယာဉ်တွေနဲ့ သင်္ဘောတွေ အားလုံးပေါင်းတို့ထက်ကို ပိုများပါတယ်။

The cement process requires materials to be fired in a kiln

ဘိလပ်မြေကို ထုတ်လုပ်ရန် ပစ္စည်းတွေကို ဖာရင်ဟိုက် ဒီဂရီ ၂၀၀၀ ကျော်အထိကို

at over 2,000 degrees Fahrenheit.

အပူပေးရန် လိုအပ်ပါတယ်။

Compare this to bioMASON.

အဲဒါကို bioMASON နဲ့ ယှဉ်ကြည့်ကြပါ။

They use a soil microbe to transform loose aggregates,

သဲ ဒါမှမဟုတ် ကျောက်မှုန့်တွေလို စေးကပ်မနေတဲ့ အရာတွေကို ယူပြီး

like sand or crushed stone,

မြေဆီလွှာ ပိုးမွှားတွေကို သုံးပြီး

into a biofabricated, or biocement, brick.

ဇီဝနည်းဖြင့် ထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ ဇီဝဘိလပ်မြေ၊ အုတ်ကို ရနိုင်ပါတယ်။

ပြီးတော့ ဒီလိုဖြစ်စဉ်ကို သာမန်အပူချိန်နဲ့ကို လုပ်ရနိုင်တယ်၊

Their process happens at room temperature,

in just a couple of days.

နှစ်ရက်လောက်နဲ့ ရပါတယ်။

Think: hydroponics for bricks.

ဒါဟာ အုတ်များအတွက် Hydroponic နဲ့ တူပါတယ်။

An irrigation system feeds nutrient-rich water

ရေကို ထည့်သွင်းပေးတဲ့ စနစ်က အာဟာရကြွယ်ဝပြီး

to trays of bricks

ပိုးတွေနဲ့ အားဖြည့်ထားတဲ့ ရေကို အုတ်တွေထည့်ထားတဲ့

that have been inoculated with bacteria.

ဗန်းတွေကို တိုက်ကျွေးပေးပါတယ်။

The bacteria produce crystals

ဘက်တီးရီးယားတွေက သဲပွင့်တိုင်းရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ

that form around each grain of sand,

ဓာတ်ဆားပွင့်ကို ထုတ်လုပ်ပေးခြင်းဖြင့်

locking together all the loose particles

ဖရိုဖရဲရှိနေကြတဲ့ အမှုန်တွေကို ကျစ်လစ်တဲ့

to form a solid brick.

အုတ်ခဲအဖြစ် ဖန်တီးပေးပါတယ်။

ဒီနည်းဖြင့် ကျွန်မတို့ဟာ သဘာဝတရားကနေပြီး

We can now grow construction materials

သန္တာကျောက်တန်းကို ဖန်တီးပေးသလိုပဲ ကျော့ရှင်းတဲ့ နည်းဖြင့်

in the elegant way nature does,

just like a coral reef.

ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်လာကြပါပြီ။

And these biofabricated bricks are nearly three times stronger

ပြီးတော့ ဇီဝနည်းနဲ့ ထုတ်လုပ်ပေးလိုက်တဲ့ အုတ်တွေဟာ ဘိလပ်မြေ အုတ်နဲ့စာရင်

than a concrete block.

သုံးဆပိုပြီး ခိုင်ခန့်ကြပါသေးတယ်။

And in stark contrast to traditional cement production,

အဲဒါ့အပြင် အစဉ်အလာ ဘိလပ်မြေ ထုတ်လုပ်ရေး နည်းနဲ့ လုံးဝကို ယှဉ်မရအောင်ကို

they store more carbon than they make.

ကာဗွန်ကို များစွာပိုပြီး စုစည်းထားနိုင်ကြပါတယ်။

ဒီတော့ ကျွန်မတို့ဟာ နှစ်စဉ် ထုတ်လုပ်နေရတဲ့ အုတ် ၁.၂ ထရီလီယံကို ဇီဝနည်းဖြင့်

So if we could replace the 1.2 trillion fired bricks

that are made each year

ထုတ်လုပ်ပေးလိုက်တာနဲ့ အစားထိုးပေးနိုင်ရင်

with biofabricated bricks,

ကျွန်မတို့ဟာ CO2 ထုတ်လွှတ်မှုကို

we could reduce CO2 emissions

တစ်နှစ်တစ်နှစ်ကို တန်ချိန်ပေါင်း

by 800 million tons every year.

သန်း ၈၀၀ အထိ လျှေိာ့ချနိုင်ကြပါမယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

သက်ရှိအကောင်များဖြင့် ပစ္စည်းတွေကို ထုတ်လုပ်ပေးရုံ သာမက

Beyond growing materials with living organisms,

ကျွန်မတို့ဟာ ၎င်းတို့ရဲ့ ကြီးထွားမှုကို အားပေးကြမယ့်

we're even starting to design products

that encourage their growth.

ထုတ်ကုန်များကိုပါ ဒီဇိုင်း ထုတ်လုပ်နေကြပါတယ်။

And this comes from the realization

ကျွန်မတို့က လက်တွေ့ အကျိုးရှိအောင် အားထုတ်နေကြတဲ့

that the very thing we've been trying to marginalize -- life --

သက်ရှိဘဝ ကိုယ်၌ကိုက ကျွန်မတို့ အတွက်

might actually be our greatest collaborator.

ဧရာမ လက်တွဲပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ပေးမယ့် အရာပဲဆိုတဲ့ အသိတရားမှ သိရှိလာရတာပါ။

To that end, we've been exploring all the ways

အခုထက်ထိ ကျွန်မတို့ဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ ဂေဟစနစ် အတွင်းမှာကို

that we can grow healthy microbes in our own ecosystems.

ရှင်သန်တဲ့ ပိုးမွှားတွေဖြင့် ထုတ်လုပ်ရေး နည်းမျိုးစုံဖြင့် လုပ်ကိုင်လာခဲ့ကြတယ်။

A great example of this is architects

ဧရာမ အားရဖွယ် သာဓက တစ်ခုက ဗိသုကာပညာရှင်တွေက

who are imagining the skin of a building

အဆောက်အအုံ တစ်ခုဆီမှာ အပင်ရဲ့ သစ်ခေါက်လို

to function like the bark of a tree.

လုပ်နိုင်စွမ်းရှိမယ့် အရေပြားလိုဟာမျိုးကို စိတ်ကူးနေကြတာပါ။

But not as a cosmetic green layer.

ကာရံပေးမဲ့ စိမ်းလန်းတဲ့ အလွှာရိုးရိုးကို ဆိုလိုတာ မဟုတ်ပါဘူး။

They're designing architectural barks

သူတို့ဟာ ဆင့်ကဲတိုးတက်လာနေတဲ့ ဂေဟစနစ်ထဲ

as hosts for evolving ecologies.

အသုံးပြုနိုင်မယ့် ဗိသုကာ အခေါက်များကို ဒီဇိုင်း ထုတ်လိုကြတယ်။

These surface structures are designed to invite life in.

အဲဒီလို အပြင်ပန်း အကာအဖြစ် ဆောက်လုပ်လျက် သက်ရှိဘဝကို ဖိတ်ကြားဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။

And if we applied the same energy we currently do suppressing forms of life

ကျွန်မတို့ဟာ သက်ရှိဘဝကို ဖိနှိပ်ပစ်ရန် သုံးနေကြတဲ့ စွမ်းအင်လောက်ကိုပဲ

towards cultivating life,

သက်ရှိ ဘဝကို ပြုစုပျိုးထောင်ဖို့ သုံးကြမယ် ဆိုရင်၊

we'd turn the negative image of the urban jungle

မြို့ပြတိုက်တာကြီးတွေရဲ့ အနှုတ်လက္ခဏာ ပုံရိပ်ကို

into one that literally embodies a thriving, living ecosystem.

ရှင်သန် ဖွံ့ဖြိုးနေတဲ့ ဂေဟစနစ်ကို တကယ့်ကို ဖန်တီးပေးနိုင်ကြမှာပါ။

By actively encouraging surface interactions with healthy microbes,

နံရံမျက်နှာပြင်တွေ ရှင်သန်ကြတဲ့ ပိုးမွှား တွေနဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို အားပေးခြင်းဖြင့်

we could improve passive climate control,

ကျွန်မတို့ဟာ ရာသီဥတုအား အလိုအလျောက် ထိန်းချုပ်မှုကို၊

stormwater management

မိုးရေ ထိန်းသိမ်းစီမံခန့်ခွဲမှုကို မြှင့်တင်ပေးရင်း

and even reduce CO2 emissions

အဆောက်အအုံ နွေးစေရန် ဒါမှမဟုတ် အေးစေရန် အသုံးပြုရတဲ့

by lowering the energy used to heat or cool our buildings.

စွမ်းအင်ကို လျှော့ချနိုင်လို့ CO2 ထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချနိုင်ကြမယ်။

We're just beginning to realize the potential

ကျွန်မတို့ဟာ သဘာဝ အခြေခံ နည်းပညာတွေရဲ့ အလားအလာတွေကို

of nature-based technologies.

စပြီး ရုပ်လုံးဖေါ်ခါစပဲ ရှိပါသေးတယ်။

I'm excited that we're starting to design and biofabricate

ကျွန်မတို့ဟာ ပစ္စည်းသစ် ကမ္ဘာအား ဒီဇိုင်း ဆွဲကာ ဇီဝထုတ်လုပ်မှုကို စတင်နေကြတာ

a new material world.

သိပ်ကို စိတ်လှုပ်ရှားစရာကြီးပါ။

It's one that moves away from the exploitation

ဒါဟာဖြင့် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမလာနိုင်ကြတဲ့ ရင်းမြစ်များအား

of nonrenewable resources

အသုံးချရေး လမ်းစဉ်မှ ခွဲထွက်လျက်

to working with the original, renewable life.

သဘာဝမူရင်း ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ အရာများနဲ့ စပြီး လုပ်ကိုင်လာမှုပါပဲ။

Instead of designing out life,

ကျွန်မတို့ဟာ သက်ရှိဘဝကို စွန့်ပစ်ထားတဲ့ ဒီဇိုင်းအစား

we're designing with it and for it.

သက်ရှိဘဝနဲ့အတူ သက်ရှိဘဝအတွက် ဒီဇိုင်းကို ပြုစုနေကြပါပြီ။

Packaging, fashion, footwear, furniture, construction --

ထုပ်ပိုးခြင်း၊ ဖက်ရှင်၊ ဖိနပ်၊ ပရိဘောဂ၊ ဆောက်လုပ်ခြင်း --

biofabricated products can be grown close to centers of demand,

ဇီဝနည်း ထုတ်ကုန်များကို အလိုရှိတဲ့ နေရာတွေ အနီးအနားမှာ

with local resources, less land, energy,

ဒေသခံရင်းမြစ်များဖြင့် မြေနဲ့ စွမ်းအင်တွေကို လျှော့သုံးလျက်၊

and even harnessing industrial waste streams.

စက်မှုစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကိုတောင် အသုံးပြုသွားနိုင်မှာပါ။

It used to be that the tools of biotechnology

ဒီလိုနည်းဖြင့် ဇီဝနည်းပညာရဲ့ နည်းကိရိယာတွေဟာ

were the preserve of powerful,

စွမ်းအားကောင်းကြတဲ့ နိုင်ငံတကာ

multinational chemical and biotech companies.

ဓာတုနှင့်ဇီဝနည်းပညာ ကုမ္ပဏီတွေကို ထိန်းသိမ်းပေးကြမှာပါ။

In the last century, we expected material innovation

လွန်ခဲ့တဲ့ ရာစုနှစ်တုန်းက ပစ္စည်းတွေ ဆန်းသစ်ထုတ်လုပ်နည်းတွေကို

to come from the likes of DuPont, Dow, BASF.

DuPont၊ Dow၊ BASF တို့ထံမှ ထွက်ပေါ် လာမယ်လို့ ကျွန်မတို့ မျှော်လင့်ခဲ့ကြတယ်။

But this 21st-century material revolution is being led by start-ups

ဒါပေမဲ့ ၂၁ ရာစု ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်ရေး တော်လှန်ရေးကို သေးငယ်တဲ့

with small teams and limited capital.

အဖွဲ့တွေက ရင်းနှီးမှု အနည်းအကျဉ်းဖြင့် ဦးဆောင်နေကြပါတယ်။

And by the way, not all their founders have science degrees.

စကားမစပ်၊ အဲဒါတွေကို တည်ထောင်ခဲ့ကြသူ အားလုံးတို့ဟာ သိပ္ပံဘွဲ့ရတွေ မဟုတ်ကြပါဘူး။

They include artists, architects and designers.

သူတို့ထဲမှာ အနုပညာရှင်တွေ၊ ဗိသုကာ ပညာရှင်တွေနဲ့ ဒီဇိုင်နာတွေ ပါဝင်ကြတယ်။

Over a billion dollars has already been invested

လူအများသုံး ကုန်ပစ္စည်းတွေကို ဇီဝနည်းဖြင့်

in start-ups biofabricating consumer products.

ထုတ်လုပ်ကြမယ့် လုပ်ငန်းသစ်များထဲကို ဒေါ်လာ တစ်ဘီလီယံခန့် ရင်းနှီးထားကြပါပြီ။

I don't think we have a choice but to biofabricate our future.

ကျွန်မအထင် ကျွန်မတို့ အနာဂတ်ကို ဇီဝထုတ် လုပ်ရေးနည်းမှလွဲပြီး ရွေးစရာမရှိနိုင်ဘူး။

ရှင်တို့ ဝတ်ထားတဲ့ ဂျာကင်အင်္ကျီမှအစ

From the jacket you're wearing

to the chair you're sitting in

ရှင်တို့ ထိုင်နေကြတဲ့ ထိုင်ခုံနဲ့

to the home you live in,

ရှင်တို့ နေကြတဲ့ အိမ်တွေ အဆုံး

your designed material world shouldn't compromise your health

ရှင်တို့အတွက် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားတဲ့ ကမ္ဘာကြီးဟာ ရှင်တို့ရဲ့ ကျန်းမာရေးကို

or that of our planet.

ကျွန်မတို့ ကမ္ဘာဂြိုဟ်ရဲ့ ရှင်သန်မှုကို မထိခိုက်စေရပါ။

If materials can't be recycled

ပြန်ပြီး သုံးမရနိုင်တဲ့ ဒါမှမဟုတ် အိမ်မှာ

or naturally composted at home,

သဘာဝ အလျောက် ဆွေးမြေ့မသွားနိုင်တဲ့ ပစ္စည်းတွေကို

we should reject them.

ကျွန်မတို့ ပစ်ပယ်ကြရပါမယ်။

I'm committed to making this future a reality

အဲဒီလို အနာဂတ်ကို လက်တွေ့ ရုပ်လုံးဖေါ်ပေးရန်

by shining a light on all the amazing work

ဒီနေ့ လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ အံ့ဖွယ် လုပ်ငန်းတွေအားလုံးကို

being done today

မီးမောင်း ထိုးပြပေးရင်း

and by facilitating more interactions

ဒီဇိုင်နာတွေ၊ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလိုသူတွေနဲ့

between designers, scientists, investors and brands.

နာမည်ကြီး တံဆိပ်တွေ ပိုပြီးထိတွေ့ လုပ်ကိုင်ကြဖို့ စီစဉ်ပေးလိုပါတယ်။

Because we need a material revolution,

ကျွန်မတို့ ပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရေး တော်လှန်ရေးကို လိုအပ်နေပြီး

and we need it now.

ဒီနေ့ကို ဆင်နွှဲဖို့ လိုအပ်နေပါပြီ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)