Thomas Piketty: New thoughts on capital in the twenty-first century

Translator: Tuya Bat Reviewer: Sundari Enkhtugs

It's very nice to be here tonight.

Өнөөдөр энд ирсэндээ би их баяртай байна.

So I've been working on the history of income

Би сүүлийн 15 жилийн турш орлого болон

and wealth distribution for the past 15 years,

баялгийн хуваарилалтын түүхийг судалж байна.

and one of the interesting lessons

Түүхийн баримтыг авч үзэхэд

coming from this historical evidence

хамгийн сонирхолтой зүйлсийн нэг нь

is indeed that, in the long run,

урт хугацаанд

there is a tendency for the rate of return of capital

капиталын өгөөжийн хэмжээ

эдийн засгийн өсөлтөөс өндөр байх хандлагатай байдаг.

to exceed the economy's growth rate,

and this tends to lead to high concentration of wealth.

Энэ нь их хэмжээний баялгийн хуримтлал бий болгодог.

Not infinite concentration of wealth,

Хязгааргүй баялгийн хуримтлал биш,

but the higher the gap between r and g,

харин r болон g хоёрын ялгаа их байх тусам

the higher the level of inequality of wealth

баялгийн тэгш бус байдал нэмэгдэнэ.

towards which society tends to converge.

Энэ нь нийгмийн хөгжлийн чиг болж байна.

So this is a key force that I'm going to talk about today,

Би энэхүү гол хүчин зүйлийн тухай өнөөдөр ярих болно.

but let me say right away

Гэхдээ энэ бол орлого ба баялгийн хуваарилалтын

that this is not the only important force

өөрчлөлтөд нөлөөлөх цорын ганц хүчин зүйл биш

in the dynamics of income and wealth distribution,

гэдгийг анхааруулъя.

and there are many other forces that play

Үүнээс гадна маш олон хүчин зүйл

an important role in the long-run dynamics

орлого ба баялгийн хуваарилалтын урт хугацааны өөрчлөлтөд

of income and wealth distribution.

чухал үүрэг гүйцэтгэж байдаг.

Also there is a lot of data

Мөн цуглуулах шаардлагатай

that still needs to be collected.

олон мэдээ, баримт байгаа.

We know a little bit more today

Өмнөхтэйгээ харьцуулахад бага зэрэг илүү мэддэг болсон ч,

than we used to know, but we still know too little,

бид одоог хүртэл маш бага мэдэж байна.

and certainly there are many different processes —

Мэдээж хэрэг судлах хэрэгтэй,

economic, social, political —

эдийн засгийн, нийгмийн, улс төрийн гэх мэт

that need to be studied more.

олон процессууд байна.

And so I'm going to focus today on this simple force,

Би өнөөдөр энэхүү энгийн хүчин зүйлийн тухай ярих боловч,

but that doesn't mean that other important forces

үүнээс гадна өөр чухал хүчин зүйл

do not exist.

байхгүй гэсэн үг биш.

So most of the data I'm going to present

Миний үзүүлэх ихэнх мэдээ баримт

comes from this database

интернетээс хандах боломжтой

that's available online:

Дэлхийн Хамгийн Өндөр Орлогын мэдээллийн санд байгаа.

the World Top Incomes Database.

So this is the largest existing

Энэ бол одоо байгаа хамгийн том

historical database on inequality,

тэгш бус байдлын түүхэн тоо баримт.

and this comes from the effort

Үүнийг арав гаруй орны

of over 30 scholars from several dozen countries.

30 гаран эрдэмтэд цуглуулсан.

So let me show you a couple of facts

Энэ мэдээллийн сангаас авсан

coming from this database,

зарим баримтыг үзүүлье.

and then we'll return to r bigger than g.

Дараа нь r нь g-ээс их гэдэг ойлголт руу буцаж ирье.

So fact number one is that there has been

Нэг дэх баримт:

Өнгөрсөн зууны хугацаанд АНУ болон Европт

a big reversal in the ordering of income inequality

between the United States and Europe

орлогын тэгш бус байдлын

over the past century.

огцом эргэлт гарсан.

So back in 1900, 1910, income inequality was actually

1900, 1910 онуудад орлогын тэгш бус байдал

much higher in Europe than in the United States,

АНУ-ыг бодвол Европт хамаагүй илүү байсан.

whereas today, it is a lot higher in the United States.

Харин одоогийн байдлаар АНУ-д илүү их болсон.

So let me be very clear:

Энд нэг зүйлийг тодруулж хэлье.

The main explanation for this is not r bigger than g.

Гол тайлбар маань r нь g-ээс илүү гэдэгт биш.

It has more to do with changing supply and demand

Үүнээс илүүтэйгээр ур чадварын эрэлт, нийлүүлэлт,

for skill, the race between education and technology,

боловсрол болон технологийн хоорондох өрсөлдөөн,

globalization, probably more unequal access

даяарчлал, магадгүй АНУ-д ур чадвар эзэмших

to skills in the U.S.,

тэгш бус боломжоос шалтгаалдаг.

where you have very good, very top universities

Учир нь дээгүүр жагсдаг их сургуулиуд маш сайн мөртлөө

but where the bottom part of the educational system

жагсаалтанд доогуур жагсдаг нь

is not as good,

тийм ч сайн биш.

so very unequal access to skills,

Тиймээс ур чадварын хүрэлцээ маш тэгш бус.

and also an unprecedented rise

Мөн АНУ-ын удирдах ажилтны цалин

of top managerial compensation of the United States,

урд өмнө байгаагүйгээр хурдан өссөн.

which is difficult to account for just on the basis of education.

Үүнийг зөвхөн боловсролтой холбож тайлбарлах боломжгүй.

So there is more going on here,

Тэгэхээр үүнээс гадна өөр шалтгаан бий.

but I'm not going to talk too much about this today,

Гэхдээ өнөөдөр энийг ярихгүй,

because I want to focus on wealth inequality.

учир нь өнөөдөр орлогын тэгш бус байдал дээр төвлөрнө.

So let me just show you a very simple indicator

Би одоо орлогын тэгш бус байдлын

about the income inequality part.

маш энгийн үзүүлэлтийг харуулъя.

So this is the share of total income

Энэ бол орлогоор хамгийн өндөр 10%-ийн дүн

going to the top 10 percent.

нийт орлогын хэмжээнд эзлэх хувийг харуулсан дүрс.

So you can see that one century ago,

Та бүхний харж байгаачлан, нэг зууны тэртээ

it was between 45 and 50 percent in Europe

Европт 45-50 хувь,

АНУ-д 40 гаруйхан хувь байжээ.

and a little bit above 40 percent in the U.S.,

so there was more inequality in Europe.

Үүнээс харахад, Европт илүү тэгш бус байсан.

Then there was a sharp decline

ХХ зууны эхний хагаст

during the first half of the 20th century,

огцом унаж,

and in the recent decade, you can see that

сүүлийн арван жилийн хугацаанд

the U.S. has become more unequal than Europe,

АНУ Европтой харьцуулахад илүү тэгш бус болсон байна.

and this is the first fact I just talked about.

Энэ бол эхний баримт.

Now, the second fact is more about wealth inequality,

Дараагийн баримт нь баялгийн тэгш бус байдлын тухай.

and here the central fact is that wealth inequality

Хамгийн гол нь баялгийн тэгш бус байдал

is always a lot higher than income inequality,

орлогынхоос хамаагүй их байдаг.

and also that wealth inequality,

Хэдийгээр баялгийн тэгш бус байдал нь

although it has also increased in recent decades,

сүүлийн жилүүдэд нэмэгдсэн ч,

is still less extreme today

нэг зууны өмнөх үеийг бодвол

than what it was a century ago,

одоо тийм ч хурцадмал биш.

although the total quantity of wealth

Гэвч баялгийн нийт хэмжээ нь

relative to income has now recovered

Дэлхийн I дайн, Их хямрал,

from the very large shocks

Дэлхийн II дайнаас үүдэлтэй цочролоос

caused by World War I, the Great Depression,

орлогын хувьд сэргэж чадсан.

World War II.

Одоо үзүүлэх хоёр график дээр

So let me show you two graphs

illustrating fact number two and fact number three.

баримт хоёр, гурав байгаа.

So first, if you look at the level of wealth inequality,

Баялгийн тэгш бус байдлын түвшнийг авч үзье.

this is the share of total wealth

Энэ бол хамгийн их баялаг эзэмшигч 10 хувийн

going to the top 10 percent of wealth holders,

нийт баялагт эзлэх хэмжээ.

so you can see the same kind of reversal

Тэгэхээр АНУ, Европ хоёрын хувьд

between the U.S. and Europe that we had before

орлогын тэгш бус байдалтай

яг адил эргэлт явагдсаныг харж болно.

for income inequality.

So wealth concentration was higher

Өөрөөр хэлбэл, нэг зууны өмнө

Европт баялгийн төвлөрөл АНУ-аас илүү байсан.

in Europe than in the U.S. a century ago,

and now it is the opposite.

Харин одоо эсрэгээрээ болсон.

But you can also show two things:

Бас өөр хоёр зүйл харж болно.

First, the general level of wealth inequality

Нэгт, баялгийн тэгш бус байдлын ерөнхий түвшин

is always higher than income inequality.

орлогынхоос үргэлж өндөр байсаар ирсэн.

So remember, for income inequality,

Тэгэхээр, орлогын тэгш бус байдлын хувьд

the share going to the top 10 percent

хамгийн өндөр орлоготой 10 хувийн

was between 30 and 50 percent of total income,

эзлэх хэмжээ нийт орлогын 30-50 хувь байсан.

whereas for wealth, the share is always

Баялгийн хувьд энэ хэмжээ

between 60 and 90 percent.

үргэлж 60-90 хувь байдаг.

Okay, so that's fact number one,

Энэ бол нэг дэх баримт.

and that's very important for what follows.

Энэ ойлголт дараагийн хэсэгт маш чухал үүрэгтэй.

Wealth concentration is always

Баялгийн төвлөрөл

a lot higher than income concentration.

орлогын төвлөрлөөс үргэлж илүү байдаг.

Fact number two is that the rise

Хоёр дах баримт болох баялгийн тэгш бус байдлын өсөлтийн хувьд

in wealth inequality in recent decades

энэ нь биднийг 1910 он руу

is still not enough to get us back to 1910.

эргээд аваачих хэмжээний өндөр хараахан биш байна.

So the big difference today,

Өнөөдрийн гол ялгаа гэвэл

wealth inequality is still very large,

баялгийн тэгш бус байдал их хэвээрээ буюу

with 60, 70 percent of total wealth for the top 10,

эхний 10 хувийн эзэмшигч нь баялгийн 60-70 хувийг эзэмшсээр байгаа ч,

but the good news is that it's actually

сайн мэдээ гэвэл нөхцөл байдал

better than one century ago,

нэг зууны өмнөх үеэс арай дээр байна.

where you had 90 percent in Europe going to the top 10.

Тэр үед энэ үзүүлэлт Европт 90 хувьд хүрч байсан.

So today what you have

Өнөөдрийн байдлаар,

is what I call the middle 40 percent,

дундаж 40 хувь гэж нэрлэсэн,

the people who are not in the top 10

эхний 10 болон

and who are not in the bottom 50,

доод 50-д багтаагүй

and what you can view as the wealth middle class

дундаж давхарга нь

that owns 20 to 30 percent

үндэсний нийт баялгийн

of total wealth, national wealth,

20-30 хувийг эзэмшдэг.

whereas they used to be poor, a century ago,

Тэд нэг зууны тэртээ ядуу байсан ба

when there was basically no wealth middle class.

тэр үед дундаж давхарга гэж бараг байдаггүй байсан.

So this is an important change,

Энэ бол маш чухал өөрчлөлт.

and it's interesting to see that wealth inequality

Сонирхолтой нь, баялгийн нийт дүн хэмжээ

has not fully recovered to pre-World War I levels,

Дэлхийн I дайны өмнөх үеийнх шиг сэргэсэн ч

although the total quantity of wealth has recovered.

тэгш бус байдал тэр үеийн хэмжээнд хүрээгүй байгаа.

Okay? So this is the total value

Энэ бол орлогын хувьд

of wealth relative to income,

нийт баялгийн хэмжээ.

and you can see that in particular in Europe,

Энэ ялангуяа Европт ажиглагдана.

we are almost back to the pre-World War I level.

Мөн бид Дэлхийн I дайны өмнөх үеийн хэмжээнд бараг буцаж хүрээд байна.

So there are really two

Энэ онол

different parts of the story here.

хоёр хэсгээс бүрддэг.

One has to do with

Нэг нь бидний хураадаг

the total quantity of wealth that we accumulate,

баялгийн нийт хэмжээтэй холбоотой.

and there is nothing bad per se, of course,

Мэдээж хэрэг их баялаг цуглуулах нь

in accumulating a lot of wealth,

муу гэсэн үг биш.

and in particular if it is more diffuse

Ялангуяа илүү тархсан,

and less concentrated.

хэт төвлөрөөгүй бол бүр сайн.

So what we really want to focus on

Бидний анхаарлаа хандуулах зүйл бол

is the long-run evolution of wealth inequality,

баялгийн тэгш бус байдлын урт хугацааны

and what's going to happen in the future.

хувьсал болон бидний ирээдүй.

How can we account for the fact that

Дэлхийн I дайн хүртэл

until World War I, wealth inequality was so high

баялгийн тэгш бус байдал асар их байсныг хэрхэн тайлбарлах вэ?

and, if anything, was rising to even higher levels,

Одоо үүнээс ч илүү нэмэгдэж байгаа нь

and how can we think about the future?

ирээдүйд яаж нөлөөлөх вэ?

So let me come to some of the explanations

Ирээдүйн тухай зарим

and speculations about the future.

тайлбар болон таамаглалыг сонирхуулъя.

Let me first say that

Хамгийн түрүүнд баялгийн төвлөрөл

probably the best model to explain

орлогын төвлөрлөөс илүү их байдгийг тайлбарлах

why wealth is so much

хамгийн сайн загварчлал бол

more concentrated than income

динамик, династик загвар

is a dynamic, dynastic model

гэдгийг хэлэх нь зүйтэй.

where individuals have a long horizon

Хувь хүн урт хугацаагаар

and accumulate wealth for all sorts of reasons.

янз бүрийн зорилгоор баялаг цуглуулдаг.

If people were accumulating wealth

Хэрвээ хүмүүс хөрөнгийг

only for life cycle reasons,

амьдралын мөчлөг буюу

you know, to be able to consume

хөгшрөөд ашиглах гэж

when they are old,

хуримтлуулдаг байсан бол

then the level of wealth inequality

баялгийн тэгш бус байдлын түвшин

should be more or less in line

их, бага хэмжээгээр орлогын тэгш бус байдалтай

with the level of income inequality.

ойролцоо байх байсан.

But it will be very difficult to explain

Харин дан амьдралын мөчлөгийг ашиглан

why you have so much more wealth inequality

яагаад баялгийн тэгш бус байдал

than income inequality

орлогынхоос ийм их байгааг

with a pure life cycle model,

тайлбарлахад маш хэцүү.

so you need a story

Иймээс хүмүүс өөр ямар шалтгаанаар

where people also care

баялаг цуглуулдгийг тайлбарласан

about wealth accumulation for other reasons.

тайлбарууд хэрэгтэй.

So typically, they want to transmit

Ерөнхийдөө тэд хойч үе,

wealth to the next generation, to their children,

үр хүүхдүүддээ шилжүүлэх эсвэл

заримдаа баялгийг дагадаг

or sometimes they want to accumulate wealth

because of the prestige, the power that goes with wealth.

нэр хүнд, эрх мэдлээс болоод баялаг хуримтлуулахыг хүсдэг.

So there must be other reasons

Тоон мэдээг тайлбарлахын тулд

for accumulating wealth than just life cycle

амьдралын мөчлөгөөс гадна

to explain what we see in the data.

баялаг хуримтлуулах өөр шалтгаан байж таарах нь.

Now, in a large class of dynamic models

Баялгийн хуримтлалын

олон төрлийн динамик загварууд дотор

of wealth accumulation

with such dynastic motive for accumulating wealth,

ийм династик сэдэлтэйгээр төрөл бүрийн,

you will have all sorts of random,

дахин давтагдах шок бий болно.

multiplicative shocks.

So for instance, some families

Жишээ нь, зарим айл өрх

have a very large number of children,

олон хүүхэдтэй бол

so the wealth will be divided.

баялгаа хуваах болно.

Some families have fewer children.

Зарим нь цөөн хүүхэдтэй.

You also have shocks to rates of return.

Мөн өгөөжийн хэмжээний шок гэж байдаг.

Some families make huge capital gains.

Зарим өрх асар их капиталын орлого олдог.

Some made bad investments.

Зарим нь оновчгүй хөрөнгө оруулалт хийдэг.

So you will always have some mobility

Тэгэхээр баялаг үргэлж ямар нэг

in the wealth process.

хөдөлгөөнтэй байдаг.

Some people will move up, some people will move down.

Зарим хүмүүсийн амьдрал дээшилнэ, зарим нь эсрэгээрээ.

The important point is that,

Хамгийн гол нь

in any such model,

ийм загварын хувьд

for a given variance of such shocks,

шокийн өгөгдсөн хэлбэлзлийн хэмжээнд

the equilibrium level of wealth inequality

баялгийн тэгш бус байдлын тэнцвэрт түвшин нь

will be a steeply rising function of r minus g.

"r-g"-гийн огцом өсөлттэй функц байна.

And intuitively, the reason why the difference

Баялгийн өгөөж болон

between the rate of return to wealth

өсөлтийн хоорондох ялгаа нь

and the growth rate is important

яагаад тийм чухал вэ гэвэл

is that initial wealth inequalities

анхны тэгш бус байдал

will be amplified at a faster pace

илүү өндөр "r-g"-тэй үед

with a bigger r minus g.

илүү хурдан нэмэгдэнэ.

So take a simple example,

Энгийн жишээ авч үзвэл

with r equals five percent and g equals one percent,

r=5%, g=1% гэвэл

хөрөнгөө эдийн засгийн өсөлттэй

wealth holders only need to reinvest

one fifth of their capital income to ensure

ижил хурдтай өсгөхийн тулд баялаг эзэмшигчид

that their wealth rises as fast

хөрөнгийнхөө тавны нэгээр л

дахин хөрөнгө оруулалт хийхэд хангалттай.

as the size of the economy.

So this makes it easier

Энэ тохиолдолд,

to build and perpetuate large fortunes

татвар төлөхгүй гэж үзвэл

because you can consume four fifths,

хөрөнгийнхөө тавны дөрвийг зарцуулах

assuming zero tax,

их хөрөнгө босгож цуглуулах,

үлдсэн тавны нэгээр хөрөнгө оруулах боломжтой.

and you can just reinvest one fifth.

So of course some families will consume more than that,

Мэдээж хэрэг зарим өрх үүнээс

some will consume less, so there will be

их эсвэл багыг зарцуулах болохоор

some mobility in the distribution,

хуваарилалт хөдөлгөөнтэй байна.

but on average, they only need to reinvest one fifth,

Гэхдээ дунджаар тавны нэгийг дахин эргэлтэнд оруулахад хангалттай.

so this allows high wealth inequalities to be sustained.

Энэ нь баялгийн тэгш бус байдлыг өндөр хэвээр байлгадаг.

Now, you should not be surprised

r үргэлж g-ээс их байх болно гэхэд

by the statement that r can be bigger than g forever,

та гайхах хэрэггүй,

учир нь яг үнэндээ хүн төрөлхтний

because, in fact, this is what happened

during most of the history of mankind.

түүхийн ихэнх хугацаанд ийм л байсан.

And this was in a way very obvious to everybody

Хүн бүрт зарим талаараа

for a simple reason, which is that growth

ойлгомжтой байсан нь

was close to zero percent

өсөлт бараг тэг байсан гэдэг

during most of the history of mankind.

маш энгийн тайлбартай.

Growth was maybe 0.1, 0.2, 0.3 percent,

Өсөлт магадгүй 0.1, 0.2, 0.3 байсан ба

but very slow growth of population

хүн амын болон нэг хүнд ногдох

and output per capita,

үйлдвэрлэлийн өсөлт маш удаан,

whereas the rate of return on capital

харин капиталын өгөөж мэдээж

of course was not zero percent.

0 хувь байгаагүй.

It was, for land assets, which was

Газрын өмч буюу

the traditional form

үйлдвэржилтийн өмнөх нийгмийн

of assets in preindustrial societies,

уламжлалт өмчийн хэлбэрийн хувьд

it was typically five percent.

өсөлт нь ерөнхийдөө 5 хувь байсан.

Any reader of Jane Austen would know that.

Жэйн Остиныг уншсан хүн бүр үүнийг мэднэ.

If you want an annual income of 1,000 pounds,

Хэрвээ та жилийн 1000 фунт стерлингийн орлоготой байхыг хүсвэл

you should have a capital value

20 000 фунтын үнэ бүхий

of 20,000 pounds so that

капиталтай байх хэрэгтэй.

five percent of 20,000 is 1,000.

Ингэж байж 20000-ын 5 хувь нь 1000 болно.

And in a way, this was

Зарим талаараа энэ нь

the very foundation of society,

нийгмийн гол суурь нь болсон.

because r bigger than g

Яагаад гэвэл r нь g-ээс их байснаараа

was what allowed holders of wealth and assets

хөрөнгө, баялаг эзэмшигчдэд

to live off their capital income

капиталын орлогоороо амьдарч,

and to do something else in life

зөвхөн амь зуухдаа санаа зовохоос гадна

than just to care about their own survival.

өөр зүйл хийх боломж олгосон.

Now, one important conclusion

Түүхэн судалгааны маань

of my historical research is that

нэг маш чухал дүгнэлт бол

modern industrial growth did not change

өнөөгийн үйлдвэрлэлийн өсөлт хүмүүсийн хүлээж байсан шиг

this basic fact as much as one might have expected.

энэ үндсэн нөхцлийг өөрчилж чадаагүй.

Of course, the growth rate

Өсөлтийн хэмжээ мэдээж

following the Industrial Revolution

Аж үйлдвэрийн хувьсгалын дараа

rose, typically from zero to one to two percent,

0 хувиас 1-2 болсон.

but at the same time, the rate of return

Үүний зэрэгцээ капиталын

to capital also rose

өгөөжийн хэмжээ мөн өссөн бөгөөд

so that the gap between the two

энэ хоёрын ялгаа

did not really change.

тийм ч их өөрчлөгдөөгүй.

So during the 20th century,

Ингээд XX зуунд

you had a very unique combination of events.

үйл явдал маш өвөрмөцөөр өрнөсөн.

First, a very low rate of return

Эхлээд 1914 болон 1945 оны

due to the 1914 and 1945 war shocks,

дайны цохилтоос үүдэлтэй маш бага өгөөж,

destruction of wealth, inflation,

баялгийн эвдрэл сүйдэл, инфляц,

bankruptcy during the Great Depression,

Их хямралын үеийн дампуурал гээд

and all of this reduced

энэ бүх үйл явдал

the private rate of return to wealth

хувийн баялгийн өгөөжийг

to unusually low levels

1914-1945 оны хооронд

between 1914 and 1945.

маш их бууруулсан.

And then, in the postwar period,

Дайны дараах үед

you had unusually high growth rate,

маш өндөр өсөлттэй байсан.

partly due to the reconstruction.

Энэ сэргээн байгуулалттай ч холбоотой.

You know, in Germany, in France, in Japan,

Герман, Франц, Японд

you had five percent growth rate

1950-1980 онуудад

between 1950 and 1980

5 хувийн өсөлттэй байсан.

largely due to reconstruction,

Энэ нь сэргээн байгуулалт,

and also due to very large demographic growth,

хүн амын өсөлт буюу

the Baby Boom Cohort effect.

төрөлтийн огцом өсөлттэй холбоотой.

Now, apparently that's not going to last for very long,

Энэ тийм ч удаан үргэлжлэхгүй бололтой.

or at least the population growth

Ялангуяа хүн амын өсөлт

is supposed to decline in the future,

ирээдүйд буурах төлөвтэй байна.

and the best projections we have is that

Хамгийн тохиромжтой үзүүлэлт бол

the long-run growth is going to be closer

урт хугацааны өсөлт

to one to two percent

4-5 хувь гэхээс илүү

rather than four to five percent.

1-2 хувьтай байна.

So if you look at this,

Үүнийг авч үзвэл

these are the best estimates we have

дэлхийн ДНБ-ний өсөлт болон

of world GDP growth

капиталын өгөөж,

and rate of return on capital,

дундаж капиталын өгөөжийн

average rates of return on capital,

хамгийн зөв үзүүлэлтүүд.

so you can see that during most

Та бүхний харж байгаагаар,

of the history of mankind,

хүн төрөлхтний түүхийн ихэнх хугацаанд

the growth rate was very small,

өсөлтийн хэмжээ маш бага бөгөөд

much lower than the rate of return,

өгөөжөөс хамаагүй доогуур байсан.

and then during the 20th century,

Харин дараа нь ХХ зуунд

it is really the population growth,

ялангуяа дайны дараа

very high in the postwar period,

маш өндөр хүн амын өсөлт болон

and the reconstruction process

сэргээн босголтын үйл явц

that brought growth

өсөлт, өгөөж хоёрыг

to a smaller gap with the rate of return.

ойртуулж өгсөн.

Here I use the United Nations population projections,

Энд би НҮБ-ын хүн амын үзүүлэлтүүдийг ашигласан болохоор

so of course they are uncertain.

мэдээж эргэлзээтэй.

It could be that we all start

Бид одооноос эхлээд

having a lot of children in the future,

олон хүүхэдтэй болоод эхэлбэл

and the growth rates are going to be higher,

хүн амын өсөлтийн хувь илүү өндөр гарч болно.

but from now on,

Гэвч одоо байгаа үзүүлэлтүүдээс

these are the best projections we have,

энэ хамгийн сайн нь бөгөөд

and this will make global growth

дэлхийн өсөлт удаашрах учраас

decline and the gap between

өгөөжийн ялгаа нь

the rate of return go up.

ихэснэ гэсэн үг.

Now, the other unusual event

Миний өмнө хэлсэнчлэн,

during the 20th century

бас нэг сонирхолтой үйл явдал нь

was, as I said,

эвдрэл сүйрэл,

destruction, taxation of capital,

капиталын татвар.

so this is the pre-tax rate of return.

Энэ бол татварын өмнөх өгөөж.

This is the after-tax rate of return,

Энэ татварын дараах өгөөж,

and after destruction,

мөн эвдрэл сүйрлийн дараах байдал.

and this is what brought

Татвар болон эвдрэл нь

the average rate of return

дундаж өгөөжийн хэмжээг

after tax, after destruction,

урт хугацааны турш

below the growth rate during a long time period.

өсөлтөөс доогуур байлгасан юм.

But without the destruction,

Гэхдээ эвдрэл, татвар байгаагүй бол

without the taxation, this would not have happened.

энэ болохгүй байсан.

So let me say that the balance between

Капиталын өгөөж, өсөлт хоёрын

returns on capital and growth

тэнцвэр нь таамаглахад маш хэцүү,

depends on many different factors

олон зүйлээс хамааралтай

that are very difficult to predict:

гэдгийг хэлэх нь зүйтэй.

technology and the development

Үүнд техник технологи болон

of capital-intensive techniques.

капитал их шаардах арга техник орно.

So right now, the most capital-intensive sectors

Яг одоо капитал хамгийн их шаарддаг

in the economy are the real estate sector, housing,

эдийн засгийн салбарт үл хөдлөх хөрөнгө, орон сууц,

the energy sector, but it could be in the future

эрчим хүчний салбарууд орно.

that we have a lot more robots in a number of sectors

Гэхдээ ирээдүйд олон салбарт роботууд нэвтэрч

and that this would be a bigger share

өнөөдөртэй харьцуулахад

of the total capital stock that it is today.

хөрөнгөд эзлэх хувь ихсэх магадлалтай.

Well, we are very far from this,

Гэвч бид үүнд хүрэх хараахан болоогүй.

and from now, what's going on

Одоогийн байдлаар, үл хөдлөх хөрөнгө,

in the real estate sector, the energy sector,

эрчим хүчний салбарт юу болж байгаа нь

is much more important for the total capital stock

нийт капитал хөрөнгө болон хувьцаанд

and capital share.

илүү чухал юм.

The other important issue

Бас нэг чухал асуудал нь

is that there are scale effects in portfolio management,

Хөрөнгө оруулалтын сангийн удирдлагын

together with financial complexity,

цар хүрээний нөлөө, санхүүгийн зах зээлийн

financial deregulation,

нарийн төвөгтэй байдал,

that make it easier to get higher rates of return

төрийн зохицуулалт байхгүй зэрэг нь

for a large portfolio,

өндөр ашиг олоход хялбар болгодог.

and this seems to be particularly strong

Ялангуяа тэрбумтнууд, хөрөнгө оруулалтын том сангуудад

for billionaires, large capital endowments.

илүү хүчтэй нөлөөлнө.

Just to give you one example,

Нэг л жишээ дурдахад,

this comes from the Forbes billionaire rankings

энэ мэдээг Forbes сэтгүүлийн

over the 1987-2013 period,

1987-2013 оны тэрбумтнуудын жагсаалтаас авсан.

and you can see the very top wealth holders

Хамгийн их баялаг эзэмшигчдийн хөрөнгө

have been going up at six, seven percent per year

бодит үзүүлэлтээр буюу инфляцыг хасаад

in real terms above inflation,

жилийн 6, 7, 8 хувийн өсөлттэй байсан.

whereas average income in the world,

Харин дэлхийн дундаж орлого,

average wealth in the world,

дундаж баялаг

have increased at only two percent per year.

дөнгөж жилд 2 хувиар нэмэгдэж байжээ.

And you find the same

Том их сургуулиудын сангуудад ч

for large university endowments —

ижил үзэгдэл ажиглагдана:

the bigger the initial endowments,

анхны сан том байх тусам,

the bigger the rate of return.

ашиг нь өндөр байна.

Now, what could be done?

Тэгвэл яах ёстой вэ?

The first thing is that I think we need

Хамгийн түрүүнд бидэнд хэрэгтэй зүйл бол

more financial transparency.

санхүүгийн ил тод байдал.

We know too little about global wealth dynamics,

Бид дэлхийн баялгийн хөдөлгөөний талаар хэтэрхий бага мэдлэгтэй.

so we need international transmission

Иймд банкны мэдээллийг олон улсын хэмжээнд

of bank information.

цацах хэрэгтэй.

We need a global registry of financial assets,

Санхүүгийн хөрөнгийн дэлхий нийтийн бүртгэл,

more coordination on wealth taxation,

баялгийн татварын илүү дэлгэрэнгүй зааварчилгаа,

and even wealth tax with a small tax rate

бүр баялагт бага ч гэсэн татвар ногдуулах нь

will be a way to produce information

мэдээлэл цуглуулах арга хэрэгсэл болно.

so that then we can adapt our policies

Ингэж ажиглалтан дээрээ тулгуурлан

to whatever we observe.

бид бодлогоо тохируулах болно.

And to some extent, the fight

Бага татвартай газруудын эсрэг тэмцэл,

against tax havens

мэдээллийн шууд дамжуулалт

and automatic transmission of information

тодорхой хэмжээнд биднийг

is pushing us in this direction.

энэ зүгт түлхэж байна.

Now, there are other ways to redistribute wealth,

Баялгийг дахин хуваарилах өөр арга замууд бий.

which it can be tempting to use.

Тэдгээрийг ашиглахыг яаруулж байна.

Inflation:

Инфляц:

it's much easier to print money

Мөнгийг хэвлэх нь татварын хууль

than to write a tax code, so that's very tempting,

гаргахаас илүү хялбар, "хорхой хүргэм".

but sometimes you don't know what you do with the money.

Гэвч заримдаа мөнгөөрөө юу хийж байгаагаа хүн мэддэггүй.

This is a problem.

Энэ бол асуудал шүү.

Expropriation is very tempting.

Хөрөнгийг нь хураан авах амархан.

Just when you feel some people get too wealthy,

Хэн нэгнийг хэт баяжиж байна гэж үзвэл

you just expropriate them.

зүгээр л хөрөнгий нь хураагаад авчихаж болно.

But this is not a very efficient way

Гэхдээ энэ баялгийн шилжилтийг

to organize a regulation of wealth dynamics.

удирдах тийм ч үр дүнтэй арга биш.

So war is an even less efficient way,

Дайн бол бүр үр дүн багатай.

Тиймээс би орлого өсөх бүр нэмэгддэг татварыг илүүд үздэг.

so I tend to prefer progressive taxation,

but of course, history — (Laughter) —

Гэвч энэ түүх л юм даа. (Инээд)

Түүх өөрөө хамгийн сайн аргыг бий болгодог.

history will invent its own best ways,

and it will probably involve

Магадгүй эдгээрийн

a combination of all of these.

холимогийг ч бүтээж болох юм.

Thank you.

Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)

Bruno Giussani: Thomas Piketty. Thank you.

Бруно Жиуссани: Томас Пикетти. Баярлалаа.

Thomas, I want to ask you two or three questions,

Томас, би хэдхэн асуулт асуух гэсэн юм.

because it's impressive how you're in command of your data, of course,

Учир нь чи тоо баримтаа үнэхээр гайхалтай цуглуулсан байна.

but basically what you suggest is

Гэхдээ чиний хэлснээр

баялгийн төвлөрөл нэмэгдэх нь

growing wealth concentration is kind of

a natural tendency of capitalism,

капитализмын өөрийнх нь чиг хандлага,

and if we leave it to its own devices,

хэрвээ тэр чигээр нь орхивол

it may threaten the system itself,

энэ системдээ аюул учруулна гэсэн үг үү?

so you're suggesting that we need to act

Тэгэхээр бид арга хэмжээ авч

to implement policies that redistribute wealth,

баялгийг дахин хуваарилах бодлого хэрэгжүүлэх хэрэгтэй.

including the ones we just saw:

Жишээ нь, сая бидний харсан шиг

progressive taxation, etc.

орлого өсөхөд нэмэгдэх татвар.

In the current political context,

Өнөөгийн улс төрд

how realistic are those?

энэ хэр боломжтой вэ?

How likely do you think that it is

Хэрэгжинэ гэсэн магадлал нь

that they will be implemented?

хэр өндөр вэ?

Thomas Piketty: Well, you know, I think

Томас Пикетти: Миний бодлоор

if you look back through time,

цаг хугацааг ухраан харвал

the history of income, wealth and taxation

орлого, баялаг болон татварын түүх нь

is full of surprise.

гэнэтийн явдлаар дүүрэн.

So I am not terribly impressed

Тиймээс би юу болохыг урьдчилж

by those who know in advance

мэддэг хүмүүсийг тэгтлээ их

what will or will not happen.

гайхан биширдэггүй.

I think one century ago,

Нэг зууны өмнө

many people would have said

олон хүн нэмэгдэх татварыг

that progressive income taxation would never happen

боломжгүй зүйл гэх байсан ч

and then it happened.

бодит болсон.

And even five years ago,

Бүр тавхан жилийн өмнө

many people would have said that bank secrecy

олон хүн банкны нууцлал

will be with us forever in Switzerland,

Швейцарьт үүрд хэвээрээ байна,

that Switzerland was too powerful

мөн Швейцарь дэлхийн бусад орноос

for the rest of the world,

хамаагүй эрх мэдэлтэй гэх байсан.

and then suddenly it took a few U.S. sanctions

Гэтэл гэнэт Швейцарийн банкны эсрэг

against Swiss banks for a big change to happen,

АНУ-ын хэдхэн хоригоос болж том өөрчлөлт гарсан.

and now we are moving toward

Бид санхүүгийн илүү нээлттэй байдал руу явж байна.

more financial transparency.

So I think it's not that difficult

Тэгэхээр улс төрийн өнцгөөс илүү сайн удирдахад

to better coordinate politically.

тийм ч хэцүү биш байх.

We are going to have a treaty

АНУ, Европын Холбооны улс тэргүүтэй

with half of the world GDP around the table

дэлхийн ДНБ-ний тал нь ширээ тойрч суугаад

with the U.S. and the European Union,

баталсан тогтоол бий болно.

so if half of the world GDP is not enough

Санхүүгийн ил тод байдал бий болоход

to make progress on financial transparency

дэлхийн ДНБ-ний тал хувь, үндэстэн дамнасан корпорациудын

and minimal tax for multinational corporate profits,

ашгаас авах хамгийн бага татвар хангалтгүй бол

what does it take?

өөр юу хангалттай гэж?

So I think these are not technical difficulties.

Эдгээр нь техникийн бэрхшээл биш.

I think we can make progress

Хэрвээ эдгээр асуудалд

if we have a more pragmatic approach to these questions

бүтээлчээр хандаж чадвал ахиц гарна гэж би бодож байна.

and we have the proper sanctions

Санхүүгийн тодорхой бус байдал

on those who benefit from financial opacity.

ашигтай санагддаг хүмүүст тохирсон хориг бидэнд байна.

BG: One of the arguments

БЖ: Таны үзэл бодлын эсрэг

against your point of view

нэг тайлбар бол

is that economic inequality

эдийн засгийн тэгш бус байдал

is not only a feature of capitalism but is actually one of its engines.

капитализмын зүгээр нэг хэсэг биш, харин нэг хөдөлгүүр нь мөн гэдэг.

So we take measures to lower inequality,

Тэгш бус байдлыг бууруулснаар

and at the same time we lower growth, potentially.

цаанаа өсөлтийг бууруулж байна гэсэн үг.

What do you answer to that?

Үүнд та юу гэж хариулах вэ?

TP: Yeah, I think inequality

ТП: Тийм ээ, би тэгш бус байдлыг

is not a problem per se.

дангаараа асуудал гэж бодохгүй байна.

I think inequality up to a point

Тодорхой хэмжээ хүртлээ тэгш бус байдал

can actually be useful for innovation and growth.

шинэчлэлт, өсөлтөд хэрэгтэй байж болно.

The problem is, it's a question of degree.

Гол асуудал түвшиндээ байгаа.

When inequality gets too extreme,

Тэгш бус байдал хэт их болоход

then it becomes useless for growth

өсөлтөд ямар ч ашиггүй,

and it can even become bad

бүр муу нөлөө үзүүлнэ.

because it tends to lead to high perpetuation

Учир нь цаг хугацаа өнгөрөхөд

of inequality over time

тэгш бус байдал хэт нэмэгдэж

and low mobility.

шилжилт багасна.

And for instance, the kind of wealth concentrations

Жишээ нь, XIX зууных шиг эсвэл

that we had in the 19th century

Дэлхийн I дайн хүртэлх

and pretty much until World War I

Европын бүх улс шиг

in every European country

баялгийн төвлөрөл

was, I think, not useful for growth.

өсөлтөд ашиггүй.

This was destroyed by a combination

Энэ байдал нь эмгэнэлт явдлууд болон

of tragic events and policy changes,

бодлогын өөрчлөлтийн нийлбэрээр устгагдсан.

and this did not prevent growth from happening.

Энэ өсөлтийг зогсоогоогүй.

And also, extreme inequality can be bad

Мөн хэт тэгш бус байх нь

for our democratic institutions

ардчилсан нийгэмд хортой.

if it creates very unequal access to political voice,

Улс төрд дуу хоолойгоо хүргэх боломж нь тэгш бус болно.

and the influence of private money

АНУ-ын улс төрд хувь хүмүүсийн мөнгө

in U.S. politics, I think,

одоо их асуудал болоод байгаа гэж

is a matter of concern right now.

надад санагддаг.

So we don't want to return to that kind of extreme,

Бид Дэлхийн I дайны өмнөх үе шиг

pre-World War I inequality.

хэт их тэгш бус байдалд буцаж очихыг хүсэхгүй.

Having a decent share of the national wealth

Нэлээд хэмжээний үндэсний баялгийг дунд давхаргат хуваарилах нь

for the middle class is not bad for growth.

өсөлтөд тийм ч муу биш.

It is actually useful

Харин ч өмч, үр ашиг гээд

both for equity and efficiency reasons.

хоёуланд нь хэрэгтэй.

BG: I said at the beginning

БЖ: Таны номыг шүүмжилсэн гэж

that your book has been criticized.

би түрүүн хэлсэн.

Some of your data has been criticized.

Зарим тоо баримтыг чинь шүүмжилсэн.

Some of your choice of data sets has been criticized.

Зарим тоо баримтын багцыг шүүмжилсэн.

You have been accused of cherry-picking data

Таныг зөвхөн өөрт ашигтай тоо мэдээг

to make your case. What do you answer to that?

түүсэн гэсэн. Үүнд та юу гэж хариулах вэ?

TP: Well, I answer that I am very happy

ТП: Миний ном мэтгэлцээн үүсгэж байгаад

that this book is stimulating debate.

би хувьдаа маш их баяртай байна.

This is part of what it is intended for.

Энэ миний бас нэг зорилго байсан.

Look, the reason why I put all the data online

Би бүх мэдээллээ тооцоололтой нь хамт

интернетэд нээлттэй байршуулсан шалтгаан нь

with all of the detailed computation

is so that we can have an open and transparent

үүний тухай нээлттэй,

debate about this.

ил тод мэтгэлцээн өрнүүлэх зорилготой.

So I have responded point by point

Тиймээс би тус бүрд нь

to every concern.

асуулт болгонд хариулт өгсөн.

Let me say that if I was to rewrite the book today,

Номоо дахин бичих байсан бол

I would actually conclude

би яг үнэндээ баялгийн тэгш бус байдал

that the rise in wealth inequality,

particularly in the United States,

тэр дундаа АНУ-д

has been actually higher than what I report in my book.

өмнө бичсэнээс минь илүү өндөр байна гэж би дүгнэнэ.

There is a recent study by Saez and Zucman

Саез, Цукман нар сүүлд хийсэн судалгаандаа

showing, with new data

намайг номоо бичих үед байгаагүй

which I didn't have at the time of the book,

шинэ тоо баримт ашигласан.

that wealth concentration in the U.S. has risen

АНУ-ын баялгийн төвлөрөл миний мэдээллэснээс ч илүү нэмэгдсэн.

even more than what I report.

And there will be other data in the future.

Өөр тоо баримт ирээдүйд ч гарч ирнэ.

Some of it will go in different directions.

Зарим нь өөр зүгт явах болно.

Look, we put online almost every week

Бид бараг долоо хоног бүр Дэлхийн Хамгийн Өндөр Орлогын

new, updated series on the World Top Income Database

мэдээллийн сангийн шинэчлэгдсэн баримтуудыг нээлттэй оруулдаг.

and we will keep doing so in the future,

Ирээдүйд ч оруулсаар байх болно,

in particular in emerging countries,

ялангуяа хөгжиж буй орнуудынхыг.

and I welcome all of those who want to contribute

Эдгээр мэдээллийг цуглуулах ажилд

to this data collection process.

хүссэн хүн бүрийг хувь нэмрээ оруулахыг урья.

In fact, I certainly agree

Мэдээж баялгийн шилжилтийн

that there is not enough

ил тод байдал хангалтгүй байгаа гэдэгтэй би санал нийлнэ.

transparency about wealth dynamics,

and a good way to have better data

Илүү сайн мэдээлэлтэй болохын тулд

would be to have a wealth tax

багахан хэмжээний хөрөнгийн татвар ногдуулахаас эхэлбэл

with a small tax rate to begin with

so that we can all agree

бид бүгд энэ чухал чиг хандлагын тал дээр

about this important evolution

нэг ижил ойлголттой болж

and adapt our policies to whatever we observe.

бодлогоо тухайн ажигласан үзэгдэл бүртээ тохируулж чадна.

So taxation is a source of knowledge,

Тэгэхээр татвар бол мэдлэгийн эх үүсвэр бөгөөд

and that's what we need the most right now.

бидэнд яг одоогийн байдлаар хамгийн их хэрэгтэй зүйл мөн.

BG: Thomas Piketty, merci beaucoup.

БЖ: Маш их баярлалаа, Томас Пикетти. Баярлалаа.

Thank you. TP: Thank you. (Applause)

ТП: Баярлалаа. (Алга ташилт)