Elon Musk: A future worth getting excited about | Tesla Texas Gigafactory interview | TED

Chris Anderson: Elon Musk, great to see you.

Μετάφραση: Chryssa Rapessi Επιμέλεια: Maria Pericleous

Κρις Άντερσον: Χαίρομαι που σε βλέπω. Πώς είσαι;

How are you?

Ίλον Μασκ: Καλά. Εσύ;

Elon Musk: Good. How are you?

ΚΑ: Είμαστε εδώ στο Gigafactory στο Τέξας την ημέρα πριν ανοίξει.

CA: We're here at the Texas Gigafactory the day before this thing opens.

It's been pretty crazy out there.

Γίνεται χαμός εδώ έξω.

Thank you so much for making time on a busy day.

Σε ευχαριστώ που βρήκες τον χρόνο σε μια τόσο πολυάσχολη μέρα.

I would love you to help us, kind of, cast our minds,

ΚΑ: Θα ήθελα να μας βοηθήσεις να δούμε

δεν ξέρω, 10, 20, 30 χρόνια στο μέλλον,

I don't know, 10, 20, 30 years into the future.

And help us try to picture what it would take

και να μας βοηθήσεις να φανταστούμε τι θα χρειαστεί

to build a future that's worth getting excited about.

για να χτίσουμε ένα μέλλον για το οποίο αξίζει να ενθουσιαστούμε.

The last time you spoke at TED,

Την τελευταία φορά που μίλησες στο TED,

you said that that was really just a big driver.

είπες ότι αυτό ήταν μεγάλος παρακινητής.

You know, you can talk about lots of other reasons to do the work you're doing,

Μπορείς να μιλήσεις για τους άλλους λόγους που κάνεις ό,τι κάνεις,

but fundamentally, you want to think about the future

αλλά ουσιαστικά, θέλεις να σκέφτεσαι το μέλλον

and not think that it sucks.

χωρίς να πιστεύεις ότι θα είναι χάλια.

EM: Yeah, absolutely.

ΙΜ: Ναι, φυσικά.

Γενικά νομίζω

I think in general, you know,

there's a lot of discussion of like, this problem or that problem.

ότι συζητάμε πολύ για διάφορα προβλήματα.

And a lot of people are sad about the future

Πολλοί άνθρωποι στεναχωριούνται για το μέλλον

and they're ...

και είναι...

Pessimistic.

απαισιόδοξοι.

And I think ...

Και πιστεύω...

this is ...

ότι αυτό...

This is not great.

δεν είναι καλό.

I mean, we really want to wake up in the morning

Θα θέλαμε πραγματικά να ξυπνάμε το πρωί

and look forward to the future.

και να ανυπομονούμε για το μέλλον.

We want to be excited about what's going to happen.

Θέλουμε να είμαστε ενθουσιασμένοι για το τι πρόκειται να συμβεί.

And life cannot simply be about sort of,

Και η ζωή μας δεν μπορεί να είναι μόνο

solving one miserable problem after another.

το να λύνουμε μια σειρά από μίζερα προβλήματα.

CA: So if you look forward 30 years, you know, the year 2050

ΚΑ: Αν κοιτάξεις μπροστά σε 30 χρόνια, ξέρεις, το έτος 2050

has been labeled by scientists

έχει χαρακτηριστεί από τους επιστήμονες

as this, kind of, almost like this doomsday deadline on climate.

σαν, περίπου, η καταληκτική ημερομηνία για το κλίμα.

There's a consensus of scientists, a large consensus of scientists,

Υπάρχει μεγάλη ομοφωνία από τους επιστήμονες,

who believe that if we haven't completely eliminated greenhouse gases

που πιστεύουν ότι αν δεν εξαλείψουμε τελείως τα αέρια θερμοκηπίου

or offset them completely by 2050,

ή να τα αντισταθμίσουμε εντελώς μέχρι το 2050,

effectively we're inviting climate catastrophe.

ουσιαστικά θα υπάρξουν καταστροφικές συνέπειες στο κλίμα.

Do you believe there is a pathway to avoid that catastrophe?

Πιστεύεις ότι υπάρχει ένα μονοπάτι για να αποφύγουμε αυτήν την καταστροφή;

And what would it look like?

Και πώς θα έμοιαζε;

EM: Yeah, so I am not one of the doomsday people,

ΙΜ: Ναι, δεν είμαι υποστηρικτής της ημέρας της αποκάλυψης,

which may surprise you.

που ίσως εκπλήξει πολλούς.

I actually think we're on a good path.

Πιστεύω ότι είμαστε σε καλό δρόμο.

Αλλά ταυτόχρονα,

But at the same time,

I want to caution against complacency.

θέλω να προειδοποιήσω κατά του εφησυχασμού.

So, so long as we are not complacent,

Όσο δεν είμαστε εφησυχασμένοι,

as long as we have a high sense of urgency

και όσο αντιλαμβανόμαστε το επείγον

about moving towards a sustainable energy economy,

του να οδεύσουμε προς μια βιώσιμη διαχείριση της ενέργειας,

then I think things will be fine.

τότε πιστεύω ότι όλα θα πάνε καλά.

So I can't emphasize that enough,

Όσο και να το τονίσω δεν αρκεί:

as long as we push hard and are not complacent,

αν προσπαθούμε πολύ και δεν εφησυχάζουμε,

the future is going to be great.

το μέλλον θα είναι σπουδαίο.

Don't worry about it.

Μην ανησυχείς.

I mean, worry about it,

Βασικά, να ανησυχείς,

but if you worry about it, ironically, it will be a self-unfulfilling prophecy.

αλλά αν ανησυχείς γι′ αυτό, ειρωνικά, θα είναι μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

So, like, there are three elements to a sustainable energy future.

Υπάρχουν τρία στοιχεία για ένα βιώσιμο ενεργειακά μέλλον.

One is of sustainable energy generation, which is primarily wind and solar.

Το ένα είναι η παραγωγή βιώσιμης ενέργειας, κυρίως αιολική και ηλιακή.

There's also hydro, geothermal,

Υπάρχει επίσης υδραυλική ενέργεια, γεωθερμία,

I'm actually pro-nuclear.

υποστηρίζω και την πυρηνική ενέργεια.

I think nuclear is fine.

Θεωρώ ότι η πυρηνική ενέργεια είναι μια χαρά.

But it's going to be primarily solar and wind,

Αλλά θα είναι κυρίως ηλιακή και αιολική,

as the primary generators of energy.

ως οι κύριες πηγές ενέργειας.

The second part is you need batteries to store the solar and wind energy

Το δεύτερο είναι η ανάγκη για μπαταρίες που θα αποθηκεύουν

την ηλιακή και αιολική ενέργεια, επειδή ο ήλιος δεν λάμπει συνεχώς,

because the sun doesn't shine all the time,

the wind doesn't blow all the time.

και ο άνεμος δεν φυσάει συνεχώς.

So it's a lot of stationary battery packs.

Χρειαζόμαστε πολλά σταθερά πακέτα μπαταριών.

And then you need electric transport.

Επίσης χρειάζεται ηλεκτρική μετακίνηση.

So electric cars, electric planes, boats.

Ηλεκτρικά αμάξια, αεροπλάνα, καράβια.

And then ultimately,

Όσον αφορά τους πυραύλους, δεν μπορούν να είναι ηλεκτρικοί,

it’s not really possible to make electric rockets,

but you can make the propellant used in rockets

αλλά θα μπορούσε το προωθητικό για πυραύλους

να χρησιμοποιεί βιώσιμη ενέργεια.

using sustainable energy.

So ultimately, we can have a fully sustainable energy economy.

Θα μπορέσουμε να έχουμε μια πλήρως βιώσιμη ενεργειακή οικονομία.

And it's those three things:

Και είναι αυτοί οι τρεις τρόποι:

solar/wind, stationary battery pack, electric vehicles.

ήλιος/άνεμος, σταθερά πακέτα μπαταριών, ηλεκτρικά οχήματα.

So then what are the limiting factors on progress?

Ποιοι είναι λοιπόν, οι περιοριστικοί παράγοντες για την πρόοδο;

The limiting factor really will be battery cell production.

Ο περιοριστικός παράγοντας θα είναι η παραγωγή κυψέλης μπαταρίας.

So that's going to really be the fundamental rate driver.

Αυτός θα είναι ο κύριος λόγος καθυστέρησης.

And then whatever the slowest element

Και μετά το πιο χρονοβόρο στάδιο

of the whole lithium-ion battery cells supply chain,

ολόκληρης της αλυσίδας παραγωγής κυψελών μπαταρίας ιόντων λιθίου,

from mining and the many steps of refining

από την εξόρυξη και τα πολλά στάδια διύλισης,

to ultimately creating a battery cell

και την κατασκευή της κυψέλης μπαταρίας

and putting it into a pack,

που θα μπει σε ένα πακέτο,

that will be the limiting factor on progress towards sustainability.

αυτός θα είναι ο περιοριστικός παράγοντας στην πρόοδο για τη βιωσιμότητα.

CA: All right, so we need to talk more about batteries,

ΚΑ: Πρέπει να μιλήσουμε περισσότερο για τις μπαταρίες,

because the key thing that I want to understand,

επειδή το βασικό σημείο που θέλω να καταλάβω,

like, there seems to be a scaling issue here

φαίνεται πως υπάρχει ένα θέμα κλιμάκωσης

that is kind of amazing and alarming.

που είναι καταπληκτικό και ανησυχητικό.

You have said that you have calculated

Είπες ότι έχεις υπολογίσει

that the amount of battery production that the world needs for sustainability

ότι το μέγεθος της παραγωγής μπαταριών που χρειάζεται ο κόσμος για βιωσιμότητα

is 300 terawatt hours of batteries.

είναι 300 τεραβατώρες μπαταριών.

That's the end goal?

Είναι ο τελικός στόχος;

EM: Very rough numbers,

ΙΜ: Πολύ πρόχειρα νούμερα,

and I certainly would invite others to check our calculations

και φυσικά προσκαλώ άλλους να ελέγξουν τους υπολογισμούς μας

because they may arrive at different conclusions.

επειδή μπορεί να βγάλουν διαφορετικά συμπεράσματα.

But in order to transition, not just current electricity production,

Αλλά για να γίνει η μετάβαση, όχι μόνο η τρέχουσα παραγωγή ηλεκτρισμού,

but also heating and transport,

αλλά και η θέρμανση και οι μεταφορές,

which roughly triples the amount of electricity that you need,

που σχεδόν τριπλασιάζουν τον ηλεκτρισμό που χρειάζεται,

it amounts to approximately 300 terawatt hours of installed capacity.

ανέρχεται σε περίπου 300 τεραβατώρες εγκατεστημένης ισχύος.

CA: So we need to give people a sense of how big a task that is.

ΚΑ: Οπότε πρέπει να καταλάβει ο κόσμος πόσο μεγάλο εγχείρημα είναι.

I mean, here we are at the Gigafactory.

Θέλω να πώ, είμαστε εδώ στο Gigafactory.

You know, this is one of the biggest buildings in the world.

Είναι ένα από τα μεγαλύτερα κτίρια στον κόσμο.

What I've read, and tell me if this is still right,

Απ′ ό,τι έχω διαβάσει, και πες μου αν ισχύει ακόμη,

is that the goal here is to eventually produce 100 gigawatt hours

ο τελικός στόχος είναι να παράγονται εδώ

100 γιγαβατώρες μπαταριών ετησίως.

of batteries here a year eventually.

EM: We will probably do more than that,

ΙΜ: Θα κάνουμε μάλλον περισσότερο απ′ αυτό,

but yes, hopefully we get there within a couple of years.

αλλά ναι, ελπίζουμε να φτάσουμε εκεί μέσα σε μερικά χρόνια.

CA: Right.

ΚΑ: Μάλιστα.

But I mean, that is one --

Αλλά, είναι ένα --

EM: 0.1 terrawat hours.

ΙΜ: 0,1 τεραβατώρες.

CA: But that's still 1/100 of what's needed.

ΚΑ: Όμως είναι ακόμη το 1/100 απ′ αυτό που χρειαζόμαστε.

How much of the rest of that 100 is Tesla planning to take on

Πόσα από τα υπόλοιπα 100 υπολογίζει να αναλάβει η Tesla

let's say, between now and 2030, 2040,

ας πούμε, από τώρα μέχρι το 2030, 2040,

when we really need to see the scale up happen?

όταν θα πρέπει πραγματικά να δούμε να συμβαίνει η κλιμάκωση;

EM: I mean, these are just guesses.

ΙΜ: Είναι μόνο εικασίες.

So please, people shouldn't hold me to these things.

Παρακαλώ, δεν θα πρέπει αυτό να θεωρηθεί σαν υπόσχεση.

It's not like this is like some --

Δεν είναι λες και --

What tends to happen is I'll make some like,

Συχνά κάνω, ξέρεις, μια εικασία

you know, best guess

and then people, in five years,

και μετά ο κόσμος, σε πέντε χρόνια,

there’ll be some jerk that writes an article:

κάποιος κόπανος θα γράψει ένα άρθρο:

"Elon said this would happen, and it didn't happen.

«Ο Ίλον είπε ότι θα γίνει αυτό, και δεν έγινε.

He's a liar and a fool."

Είναι ψεύτης και ανόητος».

It's very annoying when that happens.

Είναι πολύ εκνευριστικό όταν γίνεται αυτό.

So these are just guesses, this is a conversation.

Είναι απλώς εικασίες, είναι μια συζήτηση.

CA: Right.

ΚΑ: Σωστά.

EM: I think Tesla probably ends up doing 10 percent of that.

ΙΜ: Νομίζω ότι η Tesla θα καταλήξει να κάνει το 10 τοις εκατό από αυτά.

Χοντρικά.

Roughly.

CA: Let's say 2050

ΚΑ: Ας πούμε το 2050

we have this amazing, you know, 100 percent sustainable electric grid

έχουμε αυτό το εκπληκτικό 100 τοις εκατό βιώσιμο ηλεκτρικό δίκτυο

made up of, you know, some mixture of the sustainable energy sources

που είναι φτιαγμένο από μια μίξη βιώσιμων πηγών ενέργειας

you talked about.

για τις οποίες μίλησες.

That same grid probably is offering the world

Το ίδιο δίκτυο μάλλον προσφέρει στον κόσμο

really low-cost energy, isn't it,

ενέργεια χαμηλού κόστους, σωστά,

compared with now.

συγκριτικά με τώρα.

And I'm curious about like,

Είμαι περίεργος

are people entitled to get a little bit excited

αν ο κόσμος δικαιούται να ενθουσιαστεί λιγάκι

about the possibilities of that world?

για τις δυνατότητες αυτού του κόσμου;

EM: People should be optimistic about the future.

ΙΜ: Ο κόσμος θα πρέπει να είναι αισιόδοξος για το μέλλον.

Humanity will solve sustainable energy.

Η ανθρωπότητα θα επιλύσει τη βιώσιμη ενέργεια.

It will happen if we, you know, continue to push hard,

Θα συμβεί αν συνεχίσουμε να προσπαθούμε σκληρά,

the future is bright and good from an energy standpoint.

το μέλλον είναι φωτεινό και καλό από ενεργειακή άποψη.

And then it will be possible to also use that energy to do carbon sequestration.

Και μετά θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την ενέργεια για δέσμευση άνθρακα.

It takes a lot of energy to pull carbon out of the atmosphere

Χρειάζεται πολλή ενέργεια η αφαίρεση του άνθρακα από την ατμόσφαιρα

because in putting it in the atmosphere it releases energy.

επειδή βάζοντάς τον στην ατμόσφαιρα απελευθερώνει ενέργεια.

So now, you know, obviously in order to pull it out,

Έτσι τώρα, προφανώς, για να τον βγάλουμε,

you need to use a lot of energy.

χρειάζεται πολλή ενέργεια.

But if you've got a lot of sustainable energy from wind and solar,

Αλλά αν υπάρχει πολλή βιώσιμη αιολική και ηλιακή ενέργεια,

μπορούμε να δεσμεύσουμε τον άνθρακα,

you can actually sequester carbon.

So you can reverse the CO2 parts per million of the atmosphere and oceans.

και να αντιστρέψουμε τα μέρη του διοξειδίου του άνθρακα ανά εκατομμύριο

στην ατμόσφαιρα και τους ωκεανούς.

And also you can really have as much fresh water as you want.

Και να έχουμε πραγματικά όσο γλυκό νερό θέλουμε.

Earth is mostly water.

Η Γη είναι κυρίως νερό.

We should call Earth “Water.”

Θα έπρεπε να τη λέμε «Νερό».

It's 70 percent water by surface area.

Είναι το 70 τοις εκατό της επιφάνειας.

Now most of that’s seawater,

Το περισσότερο είναι θαλασσινό νερό,

but it's like we just happen to be on the bit that's land.

αλλά απλώς τυχαίνει να είμαστε στη στεριά.

CA: And with energy, you can turn seawater into --

ΚΑ: Και με την ενέργεια, το θαλασσινό νερό μπορεί να γίνει --

EM: Yes.

ΙΜ: Ναι.

CA: Irrigating water or whatever water you need.

ΚΑ: Νερό για άρδευση ή για οτιδήποτε άλλο.

EM: At very low cost.

ΙΜ: Με πολύ χαμηλό κόστος.

Things will be good.

Όλα θα πάνε καλά.

CA: Things will be good.

ΚΑ: Όλα θα πάνε καλά.

And also, there's other benefits to this non-fossil fuel world

Και υπάρχουν άλλα πλεονεκτήματα στον κόσμο χωρίς ορυκτά καύσιμα

where the air is cleaner --

όπου ο αέρας θα είναι πιο καθαρός --

EM: Yes, exactly.

ΙΜ: Ακριβώς.

Because, like, when you burn fossil fuels,

Επειδή, όταν καις ορυκτά καύσιμα,

there's all these side reactions

υπάρχουν όλες αυτές οι παρενέργειες

and toxic gases of various kinds.

και τοξικά αέρια όλων των ειδών.

And sort of little particulates that are bad for your lungs.

Και μικρά σωματίδια που είναι επιβλαβή για τους πνεύμονές μας.

Like, there's all sorts of bad things that are happening

Διάφορα κακά πράγματα που συμβαίνουν

θα εξαφανιστούν.

that will go away.

And the sky will be cleaner and quieter.

Ο ουρανός θα είναι πιο καθαρός και πιο ήσυχος.

The future's going to be good.

Το μέλλον θα είναι καλό.

CA: I want us to switch now to think a bit about artificial intelligence.

ΚΑ: Θέλω να πάμε τώρα να δούμε λιγάκι την τεχνητή νοημοσύνη.

But the segue there,

Αλλά η μετάβαση εκεί,

you mentioned how annoying it is when people call you up

είπες πόσο ενοχλητικό είναι όταν ο κόσμος θυμάται

for bad predictions in the past.

τις κακές προβλέψεις που έκανες στο παρελθόν.

So I'm possibly going to be annoying now,

Μάλλον θα γίνω ενοχλητικός τώρα,

but I’m curious about your timelines and how you predict

αλλά είμαι περίεργος για τα χρονοδιαγράμματά σου και πώς προβλέπεις

and how come some things are so amazingly on the money and some aren't.

και πώς μερικά πράγματα είναι τόσο ακριβή και μερικά όχι.

So when it comes to predicting sales of Tesla vehicles, for example,

Για παράδειγμα, η πρόβλεψη για τις πωλήσεις αυτοκινήτων Tesla,

you've kind of been amazing,

τα έχεις πάει φανταστικά,

I think in 2014 when Tesla had sold that year 60,000 cars,

νομίζω το 2014, όταν η Tesla είχε πουλήσει εκείνο τον χρόνο 60.000 αυτοκίνητα,

you said, "2020, I think we will do half a million a year."

είπες, «Το 2020, νομίζω θα κάνουμε μισό εκατομμύριο τον χρόνο».

EM: Yeah, we did almost exactly a half million.

ΙΜ: Κάναμε σχεδόν ακριβώς τόσο.

ΚΑ: Κάνατε σχεδόν ακριβώς τόσο.

CA: You did almost exactly half a million.

Σε χλεύασαν το 2014 επειδή κανένας μετά τον Χένρι Φορντ,

You were scoffed in 2014 because no one since Henry Ford,

with the Model T, had come close to that kind of growth rate for cars.

με το μοντέλο Τ, δεν κατάφερε να πλησιάσει τέτοιο ρυθμό ανάπτυξης στα αυτοκίνητα.

You were scoffed, and you actually hit 500,000 cars

Χλευάστηκες, και όντως έφτασες τα 500.000 αυτοκίνητα

and then 510,000 or whatever produced.

και μετά 510.000 ή όσα παρήγαγες.

But five years ago, last time you came to TED,

Αλλά πριν από πέντε χρόνια, την τελευταία φορά που ήρθες στο TED,

I asked you about full self-driving,

σε ρώτησα για την πλήρη αυτοοδήγηση,

and you said, “Yeah, this very year,

και είπες, «Ναι, αυτόν τον χρόνο,

I'm confident that we will have a car going from LA to New York

είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε ένα αμάξι που θα πάει από το Λος Άντζελες στη Νέα Υόρκη

without any intervention."

χωρίς καμία παρέμβαση».

EM: Yeah, I don't want to blow your mind, but I'm not always right.

ΙΜ: Ναι, δεν θέλω να σε φρικάρω, αλλά δεν έχω πάντα δίκιο.

ΚΑ: (Γελάει)

CA: (Laughs)

What's the difference between those two?

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα δύο;

Why has full self-driving in particular been so hard to predict?

Γιατί η πλήρης αυτοοδήγηση συγκεκριμένα ήταν τόσο δύσκολη στην πρόβλεψη;

EM: I mean, the thing that really got me,

ΙΜ: Αυτό που πραγματικά με ενοχλεί,

and I think it's going to get a lot of other people,

και νομίζω ότι θα ενοχλεί πολλούς,

is that there are just so many false dawns with self-driving,

είναι ότι υπήρξαν πολλές ψεύτικες ελπίδες με την αυτοοδήγηση,

where you think you've got the problem,

όπου νομίζεις ότι βρήκες το πρόβλημα,

have a handle on the problem,

ότι ξέρεις πώς να το λύσεις,

and then it, no, turns out you just hit a ceiling.

και μετά, όχι, φαίνεται πως έφτασες σε αδιέξοδο.

Because if you were to plot the progress,

Επειδή αν σχεδίαζες την πρόοδο,

the progress looks like a log curve.

η πρόοδος μοιάζει με λογαριθμική καμπύλη.

So it's like a series of log curves.

Είναι σαν μια σειρά από λογαριθμικές καμπύλες.

So most people don't know what a log curve is, I suppose.

Υποθέτω πως οι περισσότεροι δεν ξέρουν τι είναι μια λογαριθμική καμπύλη.

CA: Show the shape with your hands.

ΚΑ: Δείξε μας με τα χέρια σου.

ΙΜ: Πάει προς τα πάνω σχεδόν ευθεία,

EM: It goes up you know, sort of a fairly straight way,

and then it starts tailing off

και μετά αρχίζει να κατεβαίνει,

and you start getting diminishing returns.

και αρχίζεις να έχεις φθίνουσες αποδόσεις.

And you're like, uh oh,

Και λες, ωχ,

it was trending up and now it's sort of, curving over

πήγαινε πάνω και τώρα, πάει κάπως κάτω

and you start getting to these, what I call local maxima,

και αρχίζεις να έχεις αυτά που λέω τοπικά μέγιστα,

where you don't realize basically how dumb you were.

όπου βασικά δεν αντιλαμβάνεσαι πόσο ανόητος είσαι.

And then it happens again.

Και μετά ξανασυμβαίνει.

And ultimately...

Και στο τέλος...

These things, you know, in retrospect, they seem obvious,

Αυτά τα πράγματα εκ των υστέρων φαίνονται προφανή,

but in order to solve full self-driving properly,

αλλά για λύσουμε σωστά το θέμα της πλήρης αυτοοδήγησης,

you actually have to solve real-world AI.

πρέπει να λύσουμε το θέμα της ΤΝ στον πραγματικό κόσμο.

Because what are the road networks designed to work with?

Επειδή ποια οδικά δίκτυα είναι σχεδιασμένα να δουλέψουν με αυτό;

They're designed to work with a biological neural net, our brains,

Είναι σχεδιασμένα να δουλεύουν με ένα βιολογικό νευρωνικό δίκτυο,

τους εγκεφάλους μας, και με την όραση, τα μάτια μας.

and with vision, our eyes.

And so in order to make it work with computers,

Και για να το κάνουμε να δουλέψει με τους υπολογιστές,

you basically need to solve real-world AI and vision.

πρέπει να λύσουμε το θέμα της ΤΝ του πραγματικού κόσμου και της όρασης.

Because we need cameras

Επειδή χρειαζόμαστε κάμερες

and silicon neural nets

και νευρωνικά δίκτυα από σιλικόνη

in order to have self-driving work

για να λειτουργήσει η αυτοοδήγηση

for a system that was designed for eyes and biological neural nets.

για ένα σύστημα που είναι σχεδιασμένο για μάτια και βιολογικά νευρωνικά δίκτυα.

You know, I guess when you put it that way,

Όταν το θέσουμε έτσι είναι αρκετά προφανές

it's sort of, like, quite obvious

that the only way to solve full self-driving

ότι για να καταφέρουμε την πλήρη αυτοοδήγηση

is to solve real world AI and sophisticated vision.

πρέπει να φέρουμε την ΤΝ στον πραγματικό κόσμο και την εξελιγμένη όραση.

CA: What do you feel about the current architecture?

ΚΑ: Πώς βλέπεις την παρούσα αρχιτεκτονική;

Πιστεύεις ότι έχεις τώρα μια αρχιτεκτονική όπου υπάρχει μια πιθανότητα

Do you think you have an architecture now

where there is a chance

for the logarithmic curve not to tail off any anytime soon?

ώστε η λογαριθμική καμπύλη να μην κατεβαίνει στο προσεχές μέλλον;

EM: Well I mean, admittedly these may be infamous last words,

ΙΜ: Ίσως να πρόκειται για τα λεγόμενα τελευταία φημισμένα λόγια,

but I actually am confident that we will solve it this year.

αλλά είμαι πραγματικά σίγουρος ότι θα το λύσουμε φέτος.

That we will exceed --

Ότι θα υπερβούμε --

The probability of an accident,

Η πιθανότητα για ένα ατύχημα,

at what point do you exceed that of the average person?

σε ποιο σημείο υπερβαίνει αυτήν ενός μέσου ατόμου;

I think we will exceed that this year.

Νομίζω ότι θα την υπερβούμε φέτος.

CA: What are you seeing behind the scenes that gives you that confidence?

ΚΑ: Τι βλέπεις στο παρασκήνιο που σου δίνει αυτή τη σιγουριά;

EM: We’re almost at the point where we have a high-quality

ΙΜ: Είμαστε σχεδόν στο σημείο

όπου έχουμε έναν ενιαίο διανυσματικό χώρο υψηλής ποιότητας.

unified vector space.

In the beginning, we were trying to do this with image recognition

Στην αρχή, προσπαθούσαμε να το κάνουμε με αναγνώριση εικόνας

on individual images.

σε μεμονωμένες εικόνες.

But if you get one image out of a video,

Αλλά αν πάρετε μια εικόνα από ένα βίντεο,

it's actually quite hard to see what's going on without ambiguity.

είναι αρκετά δύσκολο να δείτε τι γίνεται χωρίς ασάφεια.

But if you look at a video segment of a few seconds of video,

Αλλά αν δείτε ένα κομμάτι βίντεο μερικών δευτερολέπτων,

that ambiguity resolves.

αυτή η ασάφεια λύνεται.

So the first thing we had to do is tie all eight cameras together

Το πρώτο πράγμα που έπρεπε να κάνουμε ήταν να συνδέσουμε και τις οκτώ κάμερες

so they're synchronized,

ώστε να είναι συγχρονισμένες και να εξετάζονται ταυτόχρονα όλα τα καρέ

so that all the frames are looked at simultaneously

and labeled simultaneously by one person,

και να επισημαίνονται ταυτόχρονα από ένα άτομο,

because we still need human labeling.

επειδή χρειαζόμαστε ακόμη ανθρώπινη επισήμανση.

So at least they’re not labeled at different times by different people

Έτσι τουλάχιστον δεν επισημαίνονται διαφορετικές στιγμές

από διαφορετικά άτομα με διαφορετικούς τρόπους.

in different ways.

So it's sort of a surround picture.

Είναι σαν περιφερειακή εικόνα.

Then a very important part is to add the time dimension.

Μετά ένα πολύ σημαντικό κομμάτι είναι η προσθήκη της χρονικής διάστασης.

So that you’re looking at surround video,

Οπότε κοιτάζεις περιφερειακό βίντεο,

and you're labeling surround video.

και επισημαίνεις περιφερειακό βίντεο.

And this is actually quite difficult to do from a software standpoint.

Και είναι αρκετά δύσκολο να γίνει από τη σκοπιά του λογισμικού.

We had to write our own labeling tools

Έπρεπε να γράψουμε τα δικά μας εργαλεία επισήμανσης

and then create auto labeling,

και μετά να δημιουργήσουμε αυτόματη επισήμανση,

να δημιουργήσουμε λογισμικό αυτόματης επισήμανσης

create auto labeling software to amplify the efficiency of human labelers

για να ενισχύσουμε την αποτελεσματικότητα των ανθρώπων

because it’s quite hard to label.

επειδή είναι αρκετά δύσκολο.

In the beginning, it was taking several hours

Στην αρχή, χρειάζονταν αρκετές ώρες

to label a 10-second video clip.

για να επισημάνουμε ένα βίντεο 10 δευτερολέπτων.

This is not scalable.

Δεν είναι κλιμακούμενο.

So basically what you have to have is you have to have surround video,

Βασικά πρέπει να έχεις περιφερειακό βίντεο,

and that surround video has to be primarily automatically labeled

και αυτό το περιφερειακό βίντεο πρέπει αρχικά να επισημανθεί αυτόματα

with humans just being editors

με τους ανθρώπους απλώς να επεξεργάζονται

and making slight corrections to the labeling of the video

και να κάνουν μικρές διορθώσεις στις επισημάνσεις του βίντεο

and then feeding back those corrections into the future auto labeler,

και να ανατροφοδοτούν τις διορθώσεις στον μελλοντικό αυτόματο επισημαντή,

so you get this flywheel eventually

οπότε έχετε αυτόν τον σφόνδυλο

where the auto labeler is able to take in vast amounts of video

όπου ο αυτόματος επισημαντής μπορεί να πάρει τεράστιες ποσότητες βίντεο

and with high accuracy,

με μεγάλη ακρίβεια,

automatically label the video for cars, lane lines, drive space.

να επισημάνει αυτόματα το βίντεο για αυτοκίνητα, λωρίδες, χώρο για οδήγηση.

CA: What you’re saying is ...

ΚΑ: Αυτό που λες είναι...

the result of this is that you're effectively giving the car a 3D model

το αποτέλεσμα αυτού είναι ότι ουσιαστικά δίνεις στο αυτοκίνητο

ένα τρισδιάστατο μοντέλο των αντικειμένων που είναι γύρω του.

of the actual objects that are all around it.

It knows what they are,

Ξέρει τι είναι,

and it knows how fast they are moving.

και ξέρει πόσο γρήγορα κινούνται.

And the remaining task is to predict

Και του μένει μόνο να προβλέψει

what the quirky behaviors are that, you know,

τις ιδιόρρυθμες συμπεριφορές

that when a pedestrian is walking down the road with a smaller pedestrian,

όταν ένας πεζός περπατάει στον δρόμο με έναν μικρότερο πεζό,

that maybe that smaller pedestrian might do something unpredictable

και ίσως αυτός ο μικρότερος πεζός να κάνει κάτι απρόβλεπτο

or things like that.

ή κάτι παρόμοιο.

You have to build into it before you can really call it safe.

Πρέπει να το χτίσεις μέχρι να μπορείς να το πεις ασφαλές.

EM: You basically need to have memory across time and space.

ΙΜ: Βασικά πρέπει να έχεις μνήμη στον χρόνο και στον χώρο.

So what I mean by that is ...

Αυτό που εννοώ είναι...

Memory can’t be infinite,

Η μνήμη δεν μπορεί να είναι ατελείωτη,

because it's using up a lot of the computer's RAM basically.

επειδή χρησιμοποιεί πολύ από τη RAM του υπολογιστή.

So you have to say how much are you going to try to remember?

Οπότε πρέπει να πεις πόσο θα προσπαθήσεις να θυμάσαι;

It's very common for things to be occluded.

Είναι πολύ σύνηθες να κρύβονται κάποια πράγματα.

So if you talk about say, a pedestrian walking past a truck

Έτσι αν μιλάς για έναν πεζό που περνάει δίπλα από ένα φορτηγό

where you saw the pedestrian start on one side of the truck,

όπου βλέπεις ένα πεζό να ξεκινάει από το ένα μέρος του φορτηγού,

then they're occluded by the truck.

και μετά τους κρύβει το φορτηγό.

You would know intuitively,

Ξέρεις ενστικτωδώς,

OK, that pedestrian is going to pop out the other side, most likely.

ΟΚ, αυτός ο πεζός θα εμφανιστεί από την άλλη πλευρά, κατά πάσα πιθανότητα.

CA: A computer doesn't know it.

ΚΑ. Ο υπολογιστής δεν το ξέρει.

EM: You need to slow down.

ΙΜ: Πρέπει να πας πιο αργά.

CA: A skeptic is going to say that every year for the last five years,

ΚΑ: Ένας σκεπτικιστής θα πει ότι κάθε χρόνο τα τελευταία πέντε χρόνια,

you've kind of said, well,

έχεις πει κατά κάποιο τρόπο, φέτος είναι η χρονιά,

no this is the year,

we're confident that it will be there in a year or two or, you know,

είμαστε σίγουροι ότι θα είναι εδώ σε έναν χρόνο ή δύο,

like it's always been about that far away.

ή ήταν πάντα τόσο χρονικό διάστημα.

But we've got a new architecture now,

Αλλά τώρα έχουμε μια νέα αρχιτεκτονική,

you're seeing enough improvement behind the scenes

βλέπεις αρκετή βελτίωση στα παρασκήνια

to make you not certain, but pretty confident,

για να σε κάνει όχι σίγουρο, αλλά αρκετά βέβαιο,

that, by the end of this year,

ότι, μέχρι το τέλος του έτους,

what in most, not in every city, and every circumstance

στις περισσότερες, όχι όλες τις πόλεις, και κάθε περίσταση,

but in many cities and circumstances,

αλλά σε πολλές πόλεις και περιστάσεις,

basically the car will be able to drive without interventions

βασικά το αυτοκίνητο θα μπορεί να οδηγήσει χωρίς παρεμβάσεις

safer than a human.

ασφαλέστερα από έναν άνθρωπο.

EM: Yes.

ΙΜ: Ναι.

I mean, the car currently drives me around Austin

Το αυτοκίνητο τώρα με μεταφέρει στο Όστιν

most of the time with no interventions.

τον περισσότερο χρόνο χωρίς παρεμβάσεις.

So it's not like ...

Δεν είναι...

And we have over 100,000 people

Κι έχουμε πάνω από 100.000 ανθρώπους

in our full self-driving beta program.

στο δοκιμαστικό πρόγραμμα πλήρους αυτοοδήγησης.

So you can look at the videos that they post online.

Μπορείς να δεις βίντεο που ανεβάζουν στο διαδίκτυο.

CA: I do.

ΚΑ: Τα βλέπω.

And some of them are great, and some of them are a little terrifying.

Και μερικά είναι φανταστικά και μερικά είναι λιγάκι τρομακτικά.

I mean, occasionally the car seems to veer off

Καμιά φορά το αυτοκίνητο φαίνεται να αποκλίνει

and scare the hell out of people.

και να κατατρομάζει τον κόσμο.

EM: It’s still a beta.

ΙΜ: Είναι ακόμη δοκιμαστικό.

CA: But you’re behind the scenes, looking at the data,

ΚΑ: Αλλά είσαι στα παρασκήνια, βλέπεις τα δεδομένα,

you're seeing enough improvement

βλέπεις αρκετή βελτίωση

to believe that a this-year timeline is real.

για να πιστέψεις ότι το χρονοδιάγραμμα για φέτος είναι αληθινό.

EM: Yes, that's what it seems like.

ΙΜ: Ναι, έτσι φαίνεται.

I mean, we could be here talking again in a year,

Θέλω να πω, μπορεί να είμαστε εδώ και να μιλάμε πάλι σε έναν χρόνο,

like, well, another year went by, and it didn’t happen.

και να λέμε πέρασε άλλος ένας χρόνος και δεν έγινε.

But I think this is the year.

Αλλά νομίζω ότι είναι φέτος.

CA: And so in general, when people talk about Elon time,

ΚΑ: Και γενικά, όταν ο κόσμος μιλάει για τον χρόνο σύμφωνα με τον Ίλον,

I mean it sounds like you can't just have a general rule

ακούγεται λες και δεν μπορείς να έχεις έναν γενικό κανόνα

that if you predict that something will be done in six months,

ότι αν προβλέψεις κάτι θα γίνει σε έξι μήνες,

actually what we should imagine is it’s going to be a year

θα πρέπει να φανταστούμε ότι θα είναι ένας χρόνος

or it’s like two-x or three-x, it depends on the type of prediction.

ή είναι σαν δύο-χ ή τρία-χ, ανάλογα με τον τύπο της πρόβλεψης.

Some things, I guess, things involving software, AI, whatever,

Μερικά πράγματα, πιστεύω, που έχουν να κάνουν με λογισμικό, ΤΝ, οτιδήποτε,

are fundamentally harder to predict than others.

είναι ουσιαστικά δυσκολότερο να τα προβλέψεις από κάποια άλλα.

Is there an element

Υπάρχει ένα στοιχείο

that you actually deliberately make aggressive prediction timelines

ότι κάνεις επίτηδες επιθετικά χρονοδιαγράμματα στις προβλέψεις

to drive people to be ambitious?

ώστε να κάνεις τους ανθρώπους πιο φιλόδοξους;

Without that, nothing gets done?

Χωρίς αυτό, δεν γίνεται τίποτα;

EM: Well, I generally believe, in terms of internal timelines,

ΙΜ: Γενικά, πιστεύω, όσον αφορά τα εσωτερικά χρονοδιαγράμματα,

that we want to set the most aggressive timeline that we can.

θέλουμε να θέσουμε το πιο επιθετικό χρονοδιάγραμμα που μπορούμε.

Because there’s sort of like a law of gaseous expansion where,

Επειδή υπάρχει

κάτι σαν νόμος της διαστολής των αερίων για τα χρονοδιαγράμματα,

for schedules, where whatever time you set,

όπου ό,τι χρόνο και να βάλεις, δεν πρόκειται να είναι λιγότερο.

it's not going to be less than that.

It's very rare that it'll be less than that.

Είναι πολύ σπάνιο να είναι λιγότερο από αυτό.

But as far as our predictions are concerned,

Αλλά όσον αφορά τις προβλέψεις μας,

what tends to happen in the media

αυτό που συμβαίνει στα μέσα είναι ότι θα αναφέρουν όλα τα λάθος

is that they will report all the wrong ones

and ignore all the right ones.

και θα αγνοήσουν τα σωστά.

Or, you know, when writing an article about me --

Ή, ξέρεις, όταν γράφουν ένα άρθρο για μένα --

είχα μεγάλες καριέρες σε διάφορες βιομηχανίες.

I've had a long career in multiple industries.

If you list my sins, I sound like the worst person on Earth.

Αν μετρήσεις τα λάθη μου, ακούγομαι σαν τον χειρότερο άνθρωπο στη Γη.

But if you put those against the things I've done right,

Αλλά αν τα αντιπαραθέσεις με τα πράγματα που έκανα σωστά,

it makes much more sense, you know?

βγαίνει περισσότερο νόημα, ξέρεις;

So essentially like, the longer you do anything,

Ουσιαστικά, όσο περισσότερο χρόνο κάνεις οτιδήποτε,

the more mistakes that you will make cumulatively.

τόσο περισσότερα λάθη θα κάνεις αθροιστικά.

Which, if you sum up those mistakes,

Που αν αθροίσεις αυτά τα λάθη,

will sound like I'm the worst predictor ever.

θα ακούγεται λες και κάνω τις χειρότερες προβλέψεις.

But for example, for Tesla vehicle growth,

Αλλά για παράδειγμα, η ανάπτυξη των οχημάτων Tesla,

I said I think we’d do 50 percent, and we’ve done 80 percent.

νομίζω είπα ότι θα κάνουμε 50 τοις εκατό, και κάναμε 80 τοις εκατό.

CA: Yes.

ΚΑ: Ναι.

EM: But they don't mention that one.

ΙΜ: Αλλά δεν το αναφέρουν αυτό.

So, I mean, I'm not sure what my exact track record is on predictions.

Οπότε δεν είμαι σίγουρος για το ακριβές ιστορικό μου στις προβλέψεις.

They're more optimistic than pessimistic, but they're not all optimistic.

Είναι πιο αισιόδοξες παρά απαισιόδοξες, αλλά δεν είναι όλες αισιόδοξες.

Some of them are exceeded probably more or later,

Μερικές ίσως πραγματοποιούνται περισσότερο ή αργότερα,

but they do come true.

αλλά γίνονται πραγματικότητα.

It's very rare that they do not come true.

Είναι πολύ σπάνιο να μη γίνονται πραγματικότητα.

It's sort of like, you know,

Είναι λες και,

if there's some radical technology prediction,

αν υπάρχει μια ριζοσπαστική τεχνολογική πρόβλεψη,

the point is not that it was a few years late,

το θέμα δεν είναι ότι άργησε μερικά χρόνια,

but that it happened at all.

αλλά το ότι συνέβη.

That's the more important part.

Αυτό είναι το σημαντικότερο.

CA: So it feels like at some point in the last year,

ΚΑ: Φαίνεται ότι κάποια στιγμή πέρσι,

seeing the progress on understanding,

βλέποντας την πρόοδο στην κατανόηση,

the Tesla AI understanding the world around it,

την κατανόηση της ΤΝ της Tesla για τον κόσμο γύρω της,

led to a kind of, an aha moment at Tesla.

αυτό οδήγησε σε μια στιγμή αποκάλυψης για την Tesla.

Because you really surprised people recently when you said

Επειδή εξέπληξες πρόσφατα τον κόσμο όταν είπες

probably the most important product development

ότι μάλλον η πιο σημαντική ανάπτυξη προϊόντος

going on at Tesla this year is this robot, Optimus.

που γίνεται φέτος στην Tesla είναι αυτό το ρομπότ, το Optimus.

ΙΜ: Ναι.

EM: Yes.

CA: Many companies out there have tried to put out these robots,

ΚΑ: Πολλές εταιρείες εκεί έξω προσπάθησαν να βγάλουν αυτά τα ρομπότ,

they've been working on them for years.

τα δουλεύουν εδώ και χρόνια.

And so far no one has really cracked it.

Και μέχρι τώρα κανένας δεν τα έχει πραγματικά καταφέρει.

There's no mass adoption robot in people's homes.

Δεν υπάρχει μαζική αποδοχή ρομπότ στα σπίτια.

There are some in manufacturing, but I would say,

Υπάρχουν μερικά στη βιομηχανία, αλλά θα έλεγα,

no one's kind of, really cracked it.

κανένας δεν τα έχει πραγματικά καταφέρει.

Is it something that happened

Είναι κάτι που συνέβη

in the development of full self-driving that gave you the confidence to say,

στην ανάπτυξη της πλήρης αυτοοδήγησης που σου έδωσε τη σιγουριά να πεις,

«Ξέρεις, θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι ιδιαίτερο εδώ».

"You know what, we could do something special here."

EM: Yeah, exactly.

ΙΜ: Ναι, ακριβώς.

So, you know, it took me a while to sort of realize

Ξέρεις, μου πήρε λίγο χρόνο να συνειδητοποιήσω

that in order to solve self-driving,

ότι για να λύσουμε το θέμα της αυτοοδήσης,

you really needed to solve real-world AI.

πρέπει να λύσουμε το θέμα της ΤΝ στον πραγματικό κόσμο.

And at the point of which you solve real-world AI for a car,

Και όταν λύσεις το θέμα της ΤΝ στον πραγματικό κόσμο για ένα αυτοκίνητο,

which is really a robot on four wheels,

που ουσιαστικά είναι ένα ρομπότ με τέσσερις ρόδες,

you can then generalize that to a robot on legs as well.

τότε μπορείς να το εφαρμόσεις και σε ένα ρομπότ με πόδια.

The two hard parts I think --

Τα δύο δύσκολα σημεία --

like obviously companies like Boston Dynamics

όπως, προφανώς, εταιρείες όπως η Boston Dynamics

have shown that it's possible to make quite compelling,

έχουν δείξει ότι είναι δυνατόν να φτιάξουν αρκετά συναρπαστικά,

sometimes alarming robots.

μερικές φορές ανησυχητικά ρομπότ.

CA: Right.

ΚΑ: Σωστά.

EM: You know, so from a sensors and actuators standpoint,

ΙΜ: Ξέρεις, από τη σκοπιά των αισθητήρων και των ενεργοποιητών,

it's certainly been demonstrated by many

σίγουρα έχει αποδειχθεί από πολλούς

that it's possible to make a humanoid robot.

ότι μπορούμε να φτιάξουμε ένα ανθρωποειδές ρομπότ.

The things that are currently missing are enough intelligence

Αυτά που λείπουν τώρα είναι αρκετή νοημοσύνη

for the robot to navigate the real world and do useful things

ώστε το ρομπότ να κινείται στον πραγματικό κόσμο

και να κάνει χρήσιμα πράγματα χωρίς ρητές οδηγίες.

without being explicitly instructed.

So the missing things are basically real-world intelligence

Οπότε αυτά που λείπουν είναι νοημοσύνη πραγματικού κόσμου

and scaling up manufacturing.

και κλιμάκωση της κατασκευής.

Those are two things that Tesla is very good at.

Η Tesla είναι πολύ καλή σε αυτά τα δύο πράγματα.

And so then we basically just need to design the specialized actuators

Οπότε πρέπει μόνο να σχεδιάσουμε τους εξειδικευμένους ενεργοποιητές

and sensors that are needed for humanoid robot.

και αισθητήρες που απαιτούνται για ένα ανθρωποειδές ρομπότ.

People have no idea, this is going to be bigger than the car.

Ο κόσμος δεν έχει καταλάβει ότι αυτό θα είναι πιο σημαντικό από το αυτοκίνητο.

CA: So let's dig into exactly that.

ΚΑ: Ας μιλήσουμε γι′ αυτό ακριβώς.

I mean, in one way, it's actually an easier problem than full self-driving

Κατά κάποιο τρόπο είναι ευκολότερο πρόβλημα από την πλήρη αυτοοδήγηση

because instead of an object going along at 60 miles an hour,

επειδή αντι για κάτι που κινείται με 100 χιλιόμετρα την ώρα,

which if it gets it wrong, someone will die.

που αν υπολογίσει λάθος, κάποιος θα σκοτωθεί,

This is an object that's engineered to only go at what,

αυτό είναι ένα αντικείμενο φτιαγμένο να πηγαίνει

μόνο πέντε με οκτώ χιλιόμετρα την ώρα.

three or four or five miles an hour.

And so a mistake, there aren't lives at stake.

Και με ένα λάθος δεν θα κινδυνεύουν ζωές.

There might be embarrassment at stake.

Ίσως αμηχανία.

EM: So long as the AI doesn't take it over and murder us in our sleep or something.

ΙΜ: Αρκεί να μην πάρει τον έλεγχο η ΤΝ και μας σκοτώσει στον ύπνο μας ή κάτι τέτοιο.

CA: Right.

ΚΑ: Σωστά.

(Laughter)

(Γέλια)

So talk about --

Ας μιλήσουμε για --

I think the first applications you've mentioned

Νομίζω ότι οι πρώτες εφαρμογές που ανέφερες

are probably going to be manufacturing,

μάλλον θα είναι στη βιομηχανία,

αλλά τελικά το όραμα είναι να είναι διαθέσιμα στα σπίτια.

but eventually the vision is to have these available for people at home.

If you had a robot that really understood the 3D architecture of your house

Αν είχες ένα ρομπότ που καταλαβαίνει την τρισδιάστατη αρχιτεκτονική του σπιτιού σου

and knew where every object in that house was

και ξέρει πού βρίσκεται κάθε αντικείμενο στο σπίτι,

or was supposed to be,

ή πού πρέπει να βρίσκεται,

and could recognize all those objects,

και μπορούσε να τα αναγνωρίσει όλα αυτά τα αντικείμενα,

I mean, that’s kind of amazing, isn’t it?

θα ήταν καταπληκτικό, σωστά;

Like the kind of thing that you could ask a robot to do

Τι θα μπορούσες να ζητήσεις να κάνει το ρομπότ;

would be what?

Like, tidy up?

Ας πούμε, να συγυρίσει;

EM: Yeah, absolutely.

ΙΜ: Ναι, οπωσδήποτε.

Να φτιάξει δείπνο, υποθέτω, να κουρέψει το γρασίδι,

Make dinner, I guess, mow the lawn.

CA: Take a cup of tea to grandma and show her family pictures.

ΚΑ: Να πάει ένα τσάι στη γιαγιά και να της δείξει οικογενειακές φωτογραφίες.

EM: Exactly. Take care of my grandmother and make sure --

ΙΜ: Ακριβώς. Να φροντίσει τη γιαγιά μου και να σιγουρευτεί --

CA: It could obviously recognize everyone in the home.

ΚΑ: Προφανώς θα μπορεί να αναγνωρίσει όλους στο σπίτι.

It could play catch with your kids.

Θα μπορεί να παίζει μπάλα με τα παιδιά.

EM: Yes. I mean, obviously, we need to be careful

ΙΜ: Ναι. Προφανώς θα πρέπει να προσέξουμε

this doesn't become a dystopian situation.

να μην εξελιχτεί σε μια δυστοπική κατάσταση.

I think one of the things that's going to be important

Ένα από τα πράγματα που θα είναι σημαντικά

is to have a localized ROM chip on the robot

είναι να έχουμε ένα τοπικό τσιπ ROM στο ρομπότ

that cannot be updated over the air.

που δεν μπορεί να ενημερωθεί ασύρματα.

Where if you, for example, were to say, “Stop, stop, stop,”

Όπου αν εσύ, για παράδειγμα, έλεγες, «Στοπ, στοπ, στοπ»,

if anyone said that,

αν οποιοσδήποτε το έλεγε αυτό,

then the robot would stop, you know, type of thing.

τότε το ρομπότ θα σταματούσε, ξέρεις, κάτι τέτοιο,

And that's not updatable remotely.

που δεν ενημερώνεται εξ αποστάσεως.

I think it's going to be important to have safety features like that.

Είναι σημαντικό να υπάρχουν τέτοια χαρακτηριστικά ασφαλείας.

ΚΑ: Ναι, αυτό ακούγεται συνετό.

CA: Yeah, that sounds wise.

EM: And I do think there should be a regulatory agency for AI.

ΙΜ: Χρειάζεται ένας ρυθμιστικός οργανισμός για την ΤΝ.

I've said that for many years.

Το λέω εδώ και χρόνια.

Δεν μου αρέσει να με ελέγχουν,

I don't love being regulated,

αλλά νομίζω ότι είναι σημαντικό για τη δημόσια ασφάλεια.

but I think this is an important thing for public safety.

CA: Let's come back to that.

ΚΑ: Ας επιστρέψουμε σε αυτό.

But I don't think many people have really sort of taken seriously

Αλλά δε νομίζω ότι πολλοί έχουν πάρει στα σοβαρά

the notion of, you know, a robot at home.

την έννοια του ρομπότ στο σπίτι.

I mean, at the start of the computing revolution,

Στην αρχή της υπολογιστικής επανάστασης,

ο Μπιλ Γκέιτς είπε ότι θα υπάρχει ένας υπολογιστής σε κάθε σπίτι.

Bill Gates said there's going to be a computer in every home.

And people at the time said, yeah, whatever, who would even want that.

Και ο κόσμος είπε τότε, ναι, καλά, ποιος το θέλει αυτό.

Do you think there will be basically like in, say, 2050 or whatever,

Νομίζεις ότι, ας πούμε, το 2050 ή κάτι τέτοιο,

like a robot in most homes, is what there will be,

θα υπάρχει ένα ρομπότ στα περισσότερα σπίτια,

and people will love them and count on them?

και ο κόσμος θα τα αγαπά και θα στηρίζεται σε αυτά;

You’ll have your own butler basically.

Βασικά να έχουμε προσωπικό μπάτλερ.

EM: Yeah, you'll have your sort of buddy robot probably, yeah.

ΙΜ: Ναι, θα έχεις κάτι σαν φίλο ρομπότ μάλλον, ναι.

CA: I mean, how much of a buddy?

ΚΑ: Πόσο φίλο;

How many applications have you thought,

Πόσες εφαρμογές έχεις σκεφτεί,

μπορείς να έχεις έναν ρομαντικό ή έναν σεξουαλικό σύντροφο;

you know, can you have a romantic partner, a sex partner?

ΙΜ: Μάλλον είναι αναπόφευκτο.

EM: It's probably inevitable.

I mean, I did promise the internet that I’d make catgirls.

Είχα υποσχεθεί στο διαδίκτυο ότι θα έκανα κορίτσια γάτες.

We could make a robot catgirl.

Μπορούμε να κάνουμε ένα ρομπότ κορίτσι γάτα.

CA: Be careful what you promise the internet.

ΚΑ: Πρόσεχε τι υπόσχεσαι στο διαδίκτυο.

(Laughter)

(Γέλια)

EM: So, yeah, I guess it'll be whatever people want really, you know.

ΙΜ: Ναι, υποθέτω ότι θα είναι ό,τι θέλει ο κόσμος, ξέρεις.

CA: What sort of timeline should we be thinking about

ΚΑ: Τι χρονοδιάγραμμα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας

of the first models that are actually made and sold?

για να γίνουν και να πουληθούν τα πρώτα μοντέλα;

EM: Well, you know, the first units that we intend to make

ΙΜ: Ξέρεις, τα πρώτα κομμάτια που σκοπεύουμε να κάνουμε

are for jobs that are dangerous, boring, repetitive,

είναι για δουλειές που είναι επικίνδυνες, βαρετές, επαναλαμβανόμενες,

όσα δεν θέλει να κάνει ο κόσμος.

and things that people don't want to do.

And, you know, I think we’ll have like an interesting prototype

Ξέρεις, νομίζω ότι θα έχουμε ένα ενδιαφέρον πρωτότυπο

sometime this year.

κάποια στιγμή φέτος.

We might have something useful next year,

Μπορεί να έχουμε κάτι χρήσιμο του χρόνου,

but I think quite likely within at least two years.

αλλά μάλλον μέσα σε τουλάχιστον δύο χρόνια.

And then we'll see rapid growth year over year

Και μετά θα δούμε ταχεία αύξηση κάθε χρόνο

of the usefulness of the humanoid robots

της χρησιμότητας των ανθρωποειδών ρομπότ

and decrease in cost and scaling up production.

και μείωση στο κόστος και κλιμάκωση στην παραγωγή.

CA: Initially just selling to businesses,

ΚΑ: Αρχικά πώληση μόνο σε εταιρείες,

or when do you picture you'll start selling them

ή πότε βλέπεις να αρχίσεις να τα πουλάς,

where you can buy your parents one for Christmas or something?

να τα αγοράζουν για τους γονείς τους για τα Χριστούγεννα ή κάτι τέτοιο;

EM: I'd say in less than ten years.

ΙΜ: Θα έλεγα σε λιγότερο από δέκα χρόνια.

CA: Help me on the economics of this.

ΚΑ: Βοήθησέ με με τα οικονομικά του.

So what do you picture the cost of one of these being?

Ποιο θεωρείς ότι θα είναι το κόστος του;

EM: Well, I think the cost is actually not going to be crazy high.

ΙΜ: Δε νομίζω ότι το κόστος του θα είναι υπερβολικά υψηλό.

Like less than a car.

Λιγότερο από ένα αυτοκίνητο.

Initially, things will be expensive because it'll be a new technology

Αρχικά θα είναι ακριβά επειδή θα είναι μια νέα τεχνολογία

at low production volume.

με μικρή παραγωγή.

The complexity and cost of a car is greater than that of a humanoid robot.

Η πολυπλοκότητα και το κόστος ενός αμαξιού είναι μεγαλύτερη

από ενα ανθρωποειδές ρομπότ.

So I would expect that it's going to be less than a car,

Οπότε αναμένω ότι θα είναι λιγότερο από ένα αμάξι,

or at least equivalent to a cheap car.

ή τουλάχιστον όσο ένα φτηνό αμάξι.

CA: So even if it starts at 50k, within a few years,

ΚΑ: Άρα ακόμη κι αν αρχίσει στις 50.000, σε λίγα χρόνια,

it’s down to 20k or lower or whatever.

θα πέσει στις 20.000 ή λιγότερο.

And maybe for home they'll get much cheaper still.

Και ίσως τα οικιακά να είναι ακόμη φθηνότερα.

But think about the economics of this.

Αλλά σκέψου τα οικονομικά του.

If you can replace a $30,000,

Αν μπορείς να αντικαταστήσεις έναν εργάτη

$40,000-a-year worker,

των 30.000-40.000 δολαριών ετησίως,

which you have to pay every year,

που πρέπει να πληρώνεις κάθε χρόνο,

with a one-time payment of $25,000

με μία πληρωμή των 25.000 δολαρίων

for a robot that can work longer hours,

για ένα ρομπότ που θα μπορεί να δουλεύει περισσότερες ώρες,

a pretty rapid replacement of certain types of jobs.

μια γρήγορη αντικατάσταση για συγκεκριμένο είδος εργασιών.

How worried should the world be about that?

Πόσο θα πρέπει να ανησυχεί ο κόσμος γι′ αυτό;

EM: I wouldn't worry about the sort of, putting people out of a job thing.

ΙΜ: Δεν θα ανησυχούσα ότι ο κόσμος θα έχανε δουλειές.

I think we're actually going to have, and already do have,

Νομίζω ότι θα έχουμε, και ήδη έχουμε, τεράστια έλλειψη εργατικού δυναμικού.

a massive shortage of labor.

So I think we will have ...

Νομίζω ότι θα έχουμε...

Not people out of work,

Όχι άνεργους,

but actually still a shortage labor even in the future.

αλλά ακόμη θα έχουμε έλλειψη εργατικού δυναμικού στο μέλλον.

But this really will be a world of abundance.

Αλλά θα είναι πραγματικά ένας κόσμος αφθονίας.

Any goods and services will be available to anyone who wants them.

Αγαθά και υπηρεσίες θα είναι διαθέσιμα σε όποιον τα θέλει.

It'll be so cheap to have goods and services, it will be ridiculous.

Θα είναι τόσο φτηνό να έχουμε αγαθά και υπηρεσίες, θα είναι γελοίο.

ΚΑ: Υποθέτω θα είναι δυνατόν να φανταστούμε μερικά αγαθά και υπηρεσίες

CA: I'm presuming it should be possible to imagine a bunch of goods and services

that can't profitably be made now but could be made in that world,

που δεν μπορούν να κατασκευαστούν τώρα με κερδοφορία,

αλλά θα γίνεται σε αυτόν τον κόσμο, με τη βοήθεια από λεγεώνες ρομπότ.

courtesy of legions of robots.

EM: Yeah.

ΙΜ: Ναι.

It will be a world of abundance.

Θα είναι ένας κόσμος αφθονίας.

The only scarcity that will exist in the future

Η μοναδική έλλειψη που θα υπάρχει στο μέλλον

is that which we decide to create ourselves as humans.

είναι αυτή που θα αποφασίσουμε εμείς να δημιουργήσουμε ως άνθρωποι.

CA: OK.

ΚΑ: ΟΚ.

So AI is allowing us to imagine a differently powered economy

Η ΤΝ μας επιτρέπει να φανταστούμε μια οικονομία με διαφορετική ενέργεια

that will create this abundance.

που θα δημιουργήσει αυτήν την αφθονία.

What are you most worried about going wrong?

Τι ανησυχείς ότι μπορεί να πάει στραβά;

EM: Well, like I said, AI and robotics will bring out

ΙΜ: Όπως είπα, η ΤΝ και ρομποτική θα φέρουν

what might be termed the age of abundance.

αυτό που θα ονομαστεί εποχή της αφθονίας.

Other people have used this word,

Και άλλοι έχουν χρησιμοποιήσει αυτή τη λέξη,

and that this is my prediction:

και αυτή είναι η πρόβλεψή μου:

it will be an age of abundance for everyone.

θα είμαι μια εποχή αφθονίας για όλους.

But I guess there’s ...

Αλλά υποθέτω ότι...

The dangers would be the artificial general intelligence

οι κίνδυνοι θα είναι η γενική τεχνητή νοημοσύνη

or digital superintelligence decouples from a collective human will

ή η ψηφιακή υπερνοημοσύνη αποσυνδέεται από μια συλλογική ανθρώπινη βούληση

and goes in the direction that for some reason we don't like.

και πάει προς μια κατεύθυνση που δεν μας αρέσει για κάποιον λόγο.

Whatever direction it might go.

Όποια κατεύθυνση κι αν είναι αυτή.

You know, that’s sort of the idea behind Neuralink,

Ξέρεις, αυτή είναι περίπου η ιδέα πίσω από το Neuralink,

η προσπάθεια να συνδεθεί πιο στενά ο συλλογικός ανθρώπινος κόσμος

is to try to more tightly couple collective human world

to digital superintelligence.

με την ψηφιακή υπερνοημοσύνη.

And also along the way solve a lot of brain injuries and spinal injuries

Και στην πορεία να ανακουφίσει

πολλές κακώσεις σε εγκέφαλο, σπονδυλική στήλη και διάφορα άλλα.

and that kind of thing.

So even if it doesn't succeed in the greater goal,

Ακόμη κι αν δεν φτάσει τον υπέρτατο στόχο,

I think it will succeed in the goal of alleviating brain and spine damage.

νομίζω ότι θα επιτύχει τον σκοπό της ανακούφισης κακώσεων

του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης.

CA: So the spirit there is that if we're going to make these AIs

ΚΑ: Οπότε η σκέψη είναι ότι αν είναι να κάνουμε αυτήν την ΤΝ

that are so vastly intelligent, we ought to be wired directly to them

που θα είναι τόσο ευφυής, θα πρέπει να συνδεθούμε μαζί της

so that we ourselves can have those superpowers more directly.

ώστε να έχουμε εμείς απευθείας αυτές τις υπερδυνάμεις.

But that doesn't seem to avoid the risk that those superpowers might ...

Αλλά αυτό δεν φαίνεται να αποφεύγει τον κίνδυνο

ότι αυτές οι υπερδυνάμεις μπορεί...

turn ugly in unintended ways.

να πάνε άσχημα με τρόπους που δεν περιμένουμε.

EM: I think it's a risk, I agree.

ΙΜ: Υπάρχει ένας κίνδυνος, συμφωνώ.

I'm not saying that I have some certain answer to that risk.

Δεν λέω ότι έχω κάποια συγκεκριμένη λύση γι′ αυτόν τον κίνδυνο.

I’m just saying like

Απλώς λέω

maybe one of the things that would be good

ότι ένα από τα πράγματα που θα ήταν καλό

for ensuring that the future is one that we want

για να σιγουρέψουμε ότι το μέλλον θα είναι αυτό που θέλουμε

is to more tightly couple

είναι να συνδέσουμε πιο σφιχτά

the collective human world to digital intelligence.

τον συλλογικό ανθρώπινο κόσμο με την ψηφιακή νοημοσύνη.

The issue that we face here is that we are already a cyborg,

Το θέμα που αντιμετωπίζουμε εδώ είναι ότι έχουμε ήδη έναν κυβερνοργανισμό,

if you think about it.

αν το καλοσκεφτείς.

The computers are an extension of ourselves.

Οι υπολογιστές είναι μια επέκταση του εαυτού μας.

And when we die, we have, like, a digital ghost.

Και όταν πεθάνουμε, υπάρχει κάτι σαν ένα ψηφιακό μας φάντασμα.

You know, all of our text messages and social media, emails.

Ξέρεις, όλα τα μηνύματά μας, και τα κοινωνικά μέσα, τα email.

And it's quite eerie actually,

Και είναι κάπως απόκοσμο,

when someone dies but everything online is still there.

όταν κάποιος πεθαίνει αλλά είναι όλα ακόμα στο διαδίκτυο.

But you say like, what's the limitation?

Αλλά λες, ποιο είναι το όριο;

What is it that inhibits a human-machine symbiosis?

Τι είναι αυτό που αναστέλλει τη συμβίωση ανθρώπου-μηχανής;

It's the data rate.

Είναι ο ρυθμός δεδομένων.

When you communicate, especially with a phone,

Όταν επικοινωνείς, ειδικά με το τηλέφωνο,

you're moving your thumbs very slowly.

κουνάς τους αντίχειρές σου πολύ αργά.

So you're like moving your two little meat sticks

Είναι σα να κουνάς τα δύο κρεάτινα ξυλάκια σου

at a rate that’s maybe 10 bits per second, optimistically, 100 bits per second.

σε ρυθμό ίσως 10 bit το δευτερόλεπτο, αισιόδοξα, 100 bit το δευτερόλεπτο.

And computers are communicating at the gigabyte level and beyond.

Και οι υπολογιστές επικοινωνούν στο επίπεδο των gigabyte και παραπάνω.

CA: Have you seen evidence that the technology is actually working,

ΚΑ: Έχεις δει αποδείξεις ότι η τεχνολογία όντως λειτουργεί,

that you've got a richer, sort of, higher bandwidth connection, if you like,

ότι έχεις μια πλουσιότερη, κατά κάποιο τρόπο, σύνδεση μεγαλύτερου εύρους ζώνης

between like external electronics and a brain

ανάμεσα στα εξωτερικά ηλεκτρονικά και έναν εγκέφαλο

than has been possible before?

απ′ ό,τι ήταν δυνατόν προηγουμένως;

EM: Yeah.

ΙΜ: Ναι.

I mean, the fundamental principles of reading neurons,

Οι θεμελιώδεις αρχές της ανάγνωσης των νευρώνων,

sort of doing read-write on neurons with tiny electrodes,

ανάγνωση-εγγραφή σε νευρώνες με μικροσκοπικά ηλεκτρόδια,

have been demonstrated for decades.

έχουν αποδειχθεί εδώ και δεκαετίες.

So it's not like the concept is new.

Οπότε δεν είναι μια καινούργια έννοια.

The problem is that there is no product that works well

Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει κάποιο προϊόν που λειτουργεί καλά

that you can go and buy.

που μπορείς να πας να το αγοράσεις.

So it's all sort of, in research labs.

Είναι όλα σε ερευνητικά εργαστήρια.

And it's like some cords sticking out of your head.

Είναι σαν κάποια καλώδια που βγαίνουν από το κεφάλι σου.

And it's quite gruesome, and it's really ...

Είναι κάπως αηδιαστικό και είναι πραγματικά...

There's no good product that actually does a good job

Δεν υπάρχει κάποιο καλό προϊόν που κάνει καλή δουλειά

and is high-bandwidth and safe

και έχει υψηλό εύρος ζώνης και είναι ασφαλές

and something actually that you could buy and would want to buy.

και να είναι κάτι που μπορείς και θέλεις να αγοράσεις.

But the way to think of the Neuralink device

Αλλά μπορούμε να δούμε τη συσκευή του Neurolink

is kind of like a Fitbit or an Apple Watch.

κάπως σαν το Fitbit ή το Apple Watch.

That's where we take out sort of a small section of skull

Βγάζουμε ένα μικρό μέρος του κρανίου περίπου στο μέγεθος ενός κέρματος,

about the size of a quarter,

replace that with what,

το αντικαθιστούμε με κάτι,

in many ways really is very much like a Fitbit, Apple Watch

που έχει πολλές ομοιότητες με ένα Fitbit, ένα Apple Watch

or some kind of smart watch thing.

ή κάποιο έξυπνο ρολόι.

But with tiny, tiny wires,

Αλλά με μικροσκοπικά καλώδια,

very, very tiny wires.

πολύ πολύ μικροσκοπικά καλώδια.

Wires so tiny, it’s hard to even see them.

Τόσο μικροσκοπικά, που δεν φαίνονται.

And it's very important to have very tiny wires

Είναι πολύ σημαντικό να είναι πολύ μικροσκοπικά,

so that when they’re implanted, they don’t damage the brain.

ώστε όταν εμφυτεύονται, να μην κάνουν ζημιά στον εγκέφαλο.

CA: How far are you from putting these into humans?

ΚΑ: Πόσο μακριά είσαι από το να τα βάλεις σε ανθρώπους;

EM: Well, we have put in our FDA application

ΙΜ: Κάναμε την αίτησή μας στον ΕΟΦ

to aspirationally do the first human implant this year.

με την ελπίδα να κάνουμε την πρώτη εμφύτευση σε άνθρωπο φέτος.

CA: The first uses will be for neurological injuries

ΚΑ: Οι πρώτες χρήσεις θα είναι για διάφορες νευρολογικές κακώσεις.

of different kinds.

But rolling the clock forward

Αλλά αν πάμε μπροστά

and imagining when people are actually using these

και φανταστούμε πώς θα είναι όταν οι άνθρωποι θα τα χρησιμοποιούν

for their own enhancement, let's say,

για τη δική τους βελτίωση, ας πούμε,

and for the enhancement of the world,

και για τη βελτίωση του κόσμου,

how clear are you in your mind

πόσο ξεκάθαρο σου είναι

as to what it will feel like to have one of these inside your head?

για το πώς θα το αισθάνονται μέσα στο κεφάλι τους;

EM: Well, I do want to emphasize we're at an early stage.

ΙΜ: Θέλω να τονίσω ότι είμαστε σε πρώιμο στάδιο.

And so it really will be many years before we have

Θα περάσουν πολλά χρόνια πριν έχουμε

anything approximating a high-bandwidth neural interface

οτιδήποτε προσεγγίζει μια νευρωνική διεπαφή υψηλού εύρους ζώνης

that allows for AI-human symbiosis.

που επιτρέπει τη συμβίωση μεταξύ ΤΝ και ανθρώπων.

For many years, we will just be solving brain injuries and spinal injuries.

Για πολλά χρόνια, θα ανακουφίζουμε κακώσεις εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης.

For probably a decade.

Για περίπου μια δεκαετία.

This is not something that will suddenly one day

Δεν είναι κάτι που ξαφνικά μια μέρα

it will have this incredible sort of whole brain interface.

θα έχει αυτήν την απίστευτη διεπαφή με ολόκληρο τον εγκέφαλο.

It's going to be, like I said,

Θα είναι, όπως είπα,

at least a decade of really just solving brain injuries

τουλάχιστον μια δεκαετία που απλώς θα ανακουφίζει κακώσεις

and spinal injuries.

του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης.

And really, I think you can solve a very wide range of brain injuries,

Πραγματικά πιστεύω ότι μπορεί να λύσει μεγάλο εύρος εγκεφαλικών κακώσεων,

including severe depression, morbid obesity, sleep,

όπως η σοβαρή κατάθλιψη, η νοσηρή παχυσαρκία, ο ύπνος,

potentially schizophrenia,

ίσως σχιζοφρένεια,

like, a lot of things that cause great stress to people.

πολλά πράγματα που προκαλούν μεγάλο άγχος στους ανθρώπους.

Restoring memory in older people.

Αποκατάσταση μνήμης σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.

CA: If you can pull that off, that's the app I will sign up for.

ΚΑ: Αν μπορείς να το καταφέρεις αυτό, αυτή την εφαρμογή θα πάρω εγώ.

EM: Absolutely.

ΙΜ: Φυσικά.

CA: Please hurry. (Laughs)

ΚΑ: Κάνε γρήγορα παρακαλώ. (Γελάει)

EM: I mean, the emails that we get at Neuralink are heartbreaking.

ΙΜ: Τα email που λαμβάνουμε στη Neuralink είναι σπαρακτικά.

I mean, they'll send us just tragic, you know,

Μας στέλνουν τραγικά πράγματα, ξέρεις,

where someone was sort of, in the prime of life

κάποιος που ήταν στο απόγειο της ζωής του

and they had an accident on a motorcycle

και έπαθε ένα ατύχημα με τη μοτοσυκλέτα

and someone who's 25, you know, can't even feed themselves.

και κάποιος που είναι 25 δεν μπορεί καν να φάει μόνος του.

And this is something we could fix.

Και είναι κάτι που μπορούμε να διορθώσουμε.

CA: But you have said that AI is one of the things you're most worried about

ΚΑ: Αλλά είπες ότι η ΤΝ είναι ένα από τα πράγματα που ανησυχείς περισσότερο

and that Neuralink may be one of the ways

και ότι το Neuralink μπορεί να είναι ένας από τους τρόπους

where we can keep abreast of it.

όπου μπορούμε να το παρακολουθούμε.

EM: Yeah, there's the short-term thing,

ΙΜ: Ναι, υπάρχει κάτι βραχυπρόθεσμο

which I think is helpful on an individual human level with injuries.

που πιστεύω ότι βοηθάει ένα άτομο με τραύματα.

And then the long-term thing is an attempt

Και το μακροπρόθεσμο είναι μια προσπάθεια

to address the civilizational risk of AI

για την αντιμετώπιση του πολιτισμικού κινδύνου της ΤΝ

by bringing digital intelligence

φέρνοντας την ψηφιακή νοημοσύνη

and biological intelligence closer together.

και τη βιολογική νοημοσύνη πιο κοντά.

I mean, if you think of how the brain works today,

Αν σκεφτείτε πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος σήμερα,

there are really two layers to the brain.

υπάρχουν δύο επίπεδα στον εγκέφαλο.

There's the limbic system and the cortex.

Υπάρχει το μεταιχμιακό σύστημα και ο φλοιός.

You've got the kind of, animal brain where --

Υπάρχει ο εγκέφαλος του ζώου όπου --

it’s kind of like the fun part, really.

βασικά είναι το διασκεδαστικό κομμάτι.

CA: It's where most of Twitter operates, by the way.

ΚΑ: Εκεί λειτουργεί το μεγαλύτερο κομμάτι του Twitter.

EM: I think Tim Urban said,

ΙΜ: Νομίζω ότι ο Τιμ Έρμπαν είπε,

we’re like somebody, you know, stuck a computer on a monkey.

είναι λες και βάλαμε έναν υπολογιστή σε μια μαϊμού.

You know, so we're like, if you gave a monkey a computer,

Ξέρεις, αν δώσεις έναν υπολογιστή σε μια μαϊμού,

that's our cortex.

αυτός είναι ο φλοιός μας.

But we still have a lot of monkey instincts.

Αλλά συνεχίζουμε να έχουμε πολλά μαϊμουδίσια ένστικτα,

Which we then try to rationalize as, no, it's not a monkey instinct.

που προσπαθούμε να εκλογικεύσουμε,

ότι δεν είναι μαϊμουδίσιο ένστικτο, αλλά κάτι πιο σημαντικό

It’s something more important than that.

όμως συχνά είναι απλά μαϊμουδίσιο ένστικτο.

But it's often just really a monkey instinct.

We're just monkeys with a computer stuck in our brain.

Είμαστε απλώς μαϊμούδες με έναν υπολογιστή στον εγκέφαλό μας.

But even though the cortex is sort of the smart,

Αλλά αν και ο φλοιός είναι το έξυπνο,

or the intelligent part of the brain,

το ευφυές κομμάτι του εγκεφάλου,

the thinking part of the brain,

το σκεπτόμενο κομμάτι του εγκεφάλου,

I've not yet met anyone who wants to delete their limbic system

δεν έχω συναντήσει ακόμη κανέναν που θέλει να σβήσει

το μεταιχμιακό σύστημά του ή τον φλοιό του.

or their cortex.

Είναι ευχαριστημένοι και με τα δύο.

They're quite happy having both.

Everyone wants both parts of their brain.

Όλοι θέλουν και τα δύο κομμάτια του εγκεφάλου τους.

And people really want their phones and their computers,

Και θέλουν τα τηλέφωνα και τους υπολογιστές τους,

which are really the tertiary, the third part of your intelligence.

που είναι το τριτογενές, το τρίτο κομμάτι της ευφυίας σου.

It's just that it's ...

Απλώς είναι...

Like the bandwidth,

Όπως το εύρος ζώνης,

the rate of communication with that tertiary layer is slow.

ο ρυθμός επικοινωνίας με αυτό το τριτογενές στρώμα είναι αργός.

And it's just a very tiny straw to this tertiary layer.

Είναι μόνο μια μικροσκοπική σύνδεση σε αυτό το τριτογενές στρώμα,

And we want to make that tiny straw a big highway.

και εμείς θέλουμε να τη μετατρέψουμε σε έναν αυτοκινητόδρομο.

And I’m definitely not saying that this is going to solve everything.

Και σίγουρα δεν λέω ότι αυτό θα λύσει τα πάντα,

Or this is you know, it’s the only thing --

ή ότι αυτό είναι το μοναδικό --

it’s something that might be helpful.

απλά είναι κάτι που ίσως βοηθήσει.

And worst-case scenario,

Στη χειρότερη περίπτωση,

I think we solve some important brain injury,

νομίζω ότι θα λύσουμε μερικές σημαντικές κακώσεις του εγκεφάλου

spinal injury issues, and that's still a great outcome.

και της σπονδυλικής στήλης, και θα είναι ένα σπουδαίο αποτέλεσμα.

CA: Best-case scenario,

ΚΑ: Στην καλύτερη, να μάθουμε νέες δυνατότητες του ανθρώπου,

we may discover new human possibility, telepathy,

για τηλεπάθεια, έχεις μιλήσει,

you've spoken of, in a way, a connection with a loved one, you know,

σύνδεση με ένα αγαπημένο άτομο,

full memory and much faster thought processing maybe.

πλήρης μνήμη και πολύ γρηγορότερη επεξεργασία σκέψεων.

All these things.

Όλα αυτά τα πράγματα.

It's very cool.

Είναι φανταστικό.

If AI were to take down Earth, we need a plan B.

Αν η ΤΝ ήταν να καταστρέψει τη Γη, χρειαζόμαστε ένα σχέδιο Β.

Let's shift our attention to space.

Ας μετατοπίσουμε την προσοχή μας στο διάστημα.

We spoke last time at TED about reusability,

Την τελευταία φορά μιλήσαμε στο TED για επαναχρησιμοποίηση,

and you had just demonstrated that spectacularly for the first time.

και το είχες επιδείξει θεαματικά για πρώτη φορά.

Since then, you've gone on to build this monster rocket, Starship,

Από τότε, κατασκεύασες αυτόν τον τεράστιο πύραυλο, το Starship,

which kind of changes the rules of the game in spectacular ways.

που αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού με θεαματικούς τρόπους.

Tell us about Starship.

Μίλησέ μας για το Starship.

EM: Starship is extremely fundamental.

ΙΜ: Το Starship είναι εξαιρετικά θεμελιώδες.

So the holy grail of rocketry or space transport

Το ιερό δισκοπότηρο για τους πυραύλους ή τις διαστημικές μεταφορές

is full and rapid reusability.

είναι η πλήρης και γρήγορη επαναχρησιμοποίηση.

This has never been achieved.

Αυτό δεν έχει επιτευχθεί.

The closest that anything has come is our Falcon 9 rocket,

Το πιο κοντινό είναι ο πύραυλός μας Falcon 9,

where we are able to recover the first stage, the boost stage,

όπου μπορέσαμε να ανακτήσουμε το πρώτο στάδιο, το στάδιο ώθησης,

which is probably about 60 percent of the cost of the vehicle

που είναι περίπου το 60 τοις εκατό του κόστους του οχήματος

of the whole launch, maybe 70 percent.

ολόκληρης της εκτόξευσης, ίσως το 70 τοις εκατό.

And we've now done that over a hundred times.

Και το έχουμε κάνει ήδη πάνω από εκατό φορές.

So with Starship, we will be recovering the entire thing.

Με το Starship, θα το ανακτούμε ολόκληρο.

Or at least that's the goal.

Ή τουλάχιστον αυτός είναι ο στόχος.

CA: Right.

ΚΑ: Μάλιστα.

EM: And moreover, recovering it in such a way

ΙΜ: Και επιπλέον, με τέτοιο τρόπο

that it can be immediately re-flown.

που θα μπορεί να ξαναπετάξει άμεσα.

Whereas with Falcon 9, we still need to do some amount of refurbishment

Ενώ με το Falcon 9, πρέπει ακόμη να κάνουμε κάποιες διορθώσεις

to the booster and to the fairing nose cone.

στον προωθητήρα και στον κώνο της κορυφής.

But with Starship, the design goal is immediate re-flight.

Αλλά με το Starship, ο σχεδιαστικός στόχος είναι η άμεση πτήση.

So you just refill propellants and go again.

Απλώς ξαναγεμίζεις τα καύσιμα και ξεκινάς.

And this is gigantic.

Και αυτό είναι τεράστιο.

Just as it would be in any other mode of transport.

Όπως θα ήταν με οποιοδήποτε άλλο μέσο μεταφοράς.

CA: And the main design

ΚΑ: Ο κύριος σχεδιασμός

is to basically take 100 plus people at a time,

είναι να πάρουμε πάνω από 100 άτομα κάθε φορά,

plus a bunch of things that they need, to Mars.

καθώς και διάφορα πράγματα που χρειάζονται, να τους πάμε στον Άρη.

So, first of all, talk about that piece.

Πρώτα απ′ όλα, πες γι′ αυτό.

What is your latest timeline?

Ποιο είναι το τελευταίο χρονοδιάγραμμα;

One, for the first time, a Starship goes to Mars,

Ένα, για πρώτη φορά, ένα Starship πάει στον Άρη,

presumably without people, but just equipment.

υποθέτω χωρίς ανθρώπους, μόνο με εξοπλισμό.

Two, with people.

Δύο, με ανθρώπους.

Three, there’s sort of,

Τρία, είναι περίπου,

OK, 100 people at a time, let's go.

ΟΚ, 100 άτομα κάθε φορά, πάμε.

EM: Sure.

ΙΜ: Φυσικά.

And just to put the cost thing into perspective,

Και για να έχουμε μια εικόνα του κόστους,

the expected cost of Starship,

το αναμενόμενο κόστος του Starship,

putting 100 tons into orbit,

να βάλεις 100 τόνους σε τροχιά,

is significantly less than what it would have cost

είναι σημαντικά μικρότερο απ′ ό,τι θα είχε κοστίσει

or what it did cost to put our tiny Falcon 1 rocket into orbit.

ή αυτό που κόστισε για να βάλουμε το μικροσκοπικό μας Falcon 1 σε τροχιά.

Just as the cost of flying a 747 around the world

Όπως το κόστος μιας πτήσης 747 γύρω από τον κόσμο

is less than the cost of a small airplane.

είναι μικρότερο από το κόστος ενός μικρού αεροπλάνου.

You know, a small airplane that was thrown away.

Ξέρεις, το μικρό αεροπλάνο που πετούσαν στα σκουπίδια.

So it's really pretty mind-boggling that the giant thing costs less,

Είναι συγκλονιστικό ότι το τεράστιο πράγμα κοστίζει λιγότερο,

way less than the small thing.

πολύ λιγότερο από το μικρό.

So it doesn't use exotic propellants

Δεν χρησιμοποιεί εξωτικά προωθητικά,

or things that are difficult to obtain on Mars.

ή πράγματα που είναι δύσκολο να βρεθούν στον Άρη.

It uses methane as fuel,

Χρησιμοποιεί μεθάνιο ως καύσιμο,

and it's primarily oxygen, roughly 77-78 percent oxygen by weight.

και αυτό είναι κυρίως οξυγόνο, χοντρικά 77-78 τοις εκατό οξυγόνο στο βάρος.

And Mars has a CO2 atmosphere and has water ice,

Και ο Άρης έχει ατμόσφαιρα με διοξείδιο του άθρακα, και έχει παγωμένο νερό,

which is CO2 plus H2O, so you can make CH4, methane,

που είναι CO2 συν H2O, οπότε μπορείς να φτιάξεις CH4, μεθάνιο,

and O2, oxygen, on Mars.

και O2, οξυγόνο, στον Άρη.

CA: Presumably, one of the first tasks on Mars will be to create a fuel plant

ΚΑ: Ένα από τα πρώτα καθήκοντα στον Άρη θα είναι η δημιουργία εργοστασίου καυσίμων

that can create the fuel for the return trips of many Starships.

που θα μπορεί να δημιουργήσει καύσιμο για την επιστροφή πολλών Starship.

EM: Yes.

IM: Ναι.

And actually, it's mostly going to be oxygen plants,

Και βασικά, τα περισσότερα θα είναι εργοστάσια οξυγόνου,

because it's 78 percent oxygen, 22 percent fuel.

επειδή είναι 78 τοις εκατό οξυγόνο, 22 τοις εκατό καύσιμο.

But the fuel is a simple fuel that is easy to create on Mars.

Αλλά το καύσιμο είναι απλό καύσιμο που φτιάχνεται εύκολα στον Άρη.

And in many other parts of the solar system.

Και σε πολλά άλλα σημεία του ηλιακού συστήματος.

So basically ...

Βασικά...

And it's all propulsive landing, no parachutes,

Και είναι εξ′ ολοκλήρου προωθητική προσγείωση, χωρίς αλεξίπτωτα,

nothing thrown away.

δεν χαραμίζεται τίποτα.

It has a heat shield that’s capable of entering on Earth or Mars.

Έχει μια θερμική ασπίδα που μπορεί να εισέλθει στη Γη ή στον Άρη.

We can even potentially go to Venus.

Ίσως μπορούμε να πάμε και στην Αφροδίτη

but you don't want to go there.

αλλά δεν θέλεις να πας εκεί.

(Laughs)

(Γελάει)

Venus is hell, almost literally.

Η Αφροδίτη είναι κόλαση, σχεδόν κυριολεκτικά.

But you could ...

Αλλά θα μπορούσες...

It's a generalized method of transport to anywhere in the solar system,

Είναι μια γενικευμένη μέθοδος μεταφοράς σε οποιοδήποτε σημείο στο ηλιακό σύστημα,

because the point at which you have propellant depo on Mars,

επειδή όταν θα έχεις μια αποθήκη προωθητικού στον Άρη,

you can then travel to the asteroid belt

θα μπορείς να ταξιδέψεις στη ζώνη αστεροειδών

and to the moons of Jupiter and Saturn

και στα φεγγάρια του Δία και του Κρόνου

and ultimately anywhere in the solar system.

και τελικά οπουδήποτε στο ηλιακό σύστημα.

CA: But your main focus

ΚΑ: Αλλά επικεντρώνεσαι

and SpaceX's main focus is still Mars.

και η SpaceX επικεντρώνεται στον Άρη.

That is the mission.

Αυτή είναι η αποστολή.

That is where most of the effort will go?

Εκεί θα πάει η μεγαλύτερη προσπάθεια;

Or are you actually imagining a much broader array of uses

Ή φαντάζεσαι μια μεγαλύτερη γκάμα χρήσεων

even in the coming, you know,

στην πρώτη δεκαετία περίπου χρήσης του;

the first decade or so of uses of this.

Where we could go, for example, to other places

Όπου θα μπορούσαμε να πάμε, για παράδειγμα, σε άλλα μέρη

in the solar system to explore,

προς εξερεύνηση στο ηλιακό σύστημα,

perhaps NASA wants to use the rocket for that reason.

ίσως η NASA να θέλει να χρησιμοποιήσει τον πύραυλο γι΄ αυτόν τον λόγο.

EM: Yeah, NASA is planning to use a Starship to return to the moon,

ΙΜ: Ναι, η NASA σκοπεύει να χρησιμοποιήσει ένα Starship

για να επιστρέψει στο φεγγάρι,

to return people to the moon.

για να ξαναστείλει κόσμο στο φεγγάρι.

And so we're very honored that NASA has chosen us to do this.

Και μας τιμά πολύ που η NASA μας επέλεξε για να το κάνει αυτό.

But I'm saying it is a generalized --

Αλλά λέω ότι είναι μια γενικευμένη --

it’s a general solution

είναι μια γενική λύση

to getting anywhere in the greater solar system.

για να πας οπουδήποτε στο ευρύτερο ηλιακό σύστημα.

It's not suitable for going to another star system,

Δεν είναι κατάλληλο για να πας σε ένα άλλο αστρικό σύστημα,

but it is a general solution for transport anywhere in the solar system.

αλλά είναι μια γενική λύση μεταφοράς οπουδήποτε στο ηλιακό σύστημα.

CA: Before it can do any of that,

ΚΑ: Πριν μπορέσει να τα κάνει

it's got to demonstrate it can get into orbit, you know, around Earth.

πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να μπει σε τροχιά γύρω από τη Γη.

What’s your latest advice on the timeline for that?

Τι σε έχουν συμβουλέψει για το χρονοδιάγραμμα γι΄ αυτό;

EM: It's looking promising for us to have an orbital launch attempt

ΙΜ: Φαίνεται πολλά υποσχόμενο να κάνουμε μια προσπάθεια τροχιακής εκτόξευσης

in a few months.

σε μερικούς μήνες.

So we're actually integrating --

Στην πραγματικότητα ενσωματώνουμε --

will be integrating the engines into the booster

θα ενσωματώσουμε τις μηχανές στον προωθητήρα

for the first orbital flight starting in about a week or two.

για την πρώτη πτήση τροχιάς που θα ξεκινήσει σε μία-δύο εβδομάδες.

And the launch complex itself is ready to go.

Και το ίδιο το συγκρότημα εκτόξευσης είναι έτοιμο να ξεκινήσει.

So assuming we get regulatory approval,

Με την προϋπόθεση ότι θα πάρουμε την απαραίτητη άδεια

I think we could have an orbital launch attempt within a few months.

θα μπορούμε να έχουμε μια προσπάθεια τροχιακής εκτόξευσης σε μερικούς μήνες.

CA: And a radical new technology like this

ΚΑ: Μια τέτοια ριζοσπαστικά νέα τεχνολογία

πρέπει να έχει μεγάλα ρίσκα σε αυτές τις πρώιμες προσπάθειες.

presumably there is real risk on those early attempts.

EM: Oh, 100 percent, yeah.

ΙΜ: Ω, σίγουρα, ναι.

The joke I make all the time is that excitement is guaranteed.

Το αστείο που κάνω πάντα είναι ότι ο ενθουσιασμός είναι εγγυημένος.

Success is not guaranteed, but excitement certainly is.

Η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη, αλλά σίγουρα ο ενθουσιασμός.

CA: But the last I saw on your timeline,

ΚΑ: Αυτό που είδα στο χρονοδιάγραμμά σου,

you've slightly put back the expected date

είναι ότι πήγες λιγάκι πίσω την αναμενόμενη ημερομηνία

to put the first human on Mars till 2029, I want to say?

για να πάμε τους πρώτους ανθρώπους στον Άρη μέχρι το 2029 νομίζω;

EM: Yeah, I mean, so let's see.

ΙΜ: Ναι, θα σας πω.

I mean, we have built a production system for Starship,

Έχουμε φτιάξει ένα σύστημα παραγωγής για το Starship,

so we're making a lot of ships and boosters.

έτσι φτιάχνουμε πολλά σκάφη και προωθητήρες.

CA: How many are you planning to make actually?

ΚΑ: Πόσα σκοπεύεις να φτιάξεις;

EM: Well, we're currently expecting to make a booster and a ship

ΙΜ: Τώρα αναμένουμε να φτιάχνουμε έναν προωθητήρα και ένα σκάφος

roughly every, well, initially, roughly every couple of months,

χοντρικά κάθε μερικούς μήνες για αρχή,

and then hopefully by the end of this year, one every month.

και ελπίζουμε μέχρι το τέλος του έτους, ένα κάθε μήνα.

So it's giant rockets, and a lot of them.

Είναι τεράστιοι, και πολλοί πύραυλοι.

Just talking in terms of rough orders of magnitude,

Μιλώντας μόνο χοντρικά με όρους τάξεων μεγέθους,

in order to create a self-sustaining city on Mars,

για να φτιάξουμε μια αυτοσυντηρούμενη πόλη στον Άρη,

I think you will need something on the order of a thousand ships.

θα χρειαστούν περίπου χίλια σκάφη.

And we just need a Helen of Sparta, I guess, on Mars.

Και απλώς χρειαζόμαστε μια Ελένη της Σπάρτης στον Άρη.

CA: This is not in most people's heads, Elon.

ΚΑ: Αυτό δεν είναι στο μυαλό των ανθρώπων, Ίλον.

EM: The planet that launched 1,000 ships.

ΙΜ: Ο πλανήτης που εκτόξευσε 1.000 σκάφη.

CA: That's nice.

ΚΑ: Ωραίο.

But this is not in most people's heads,

Αλλά πολλοί δεν καταλαβαίνουν

this picture that you have in your mind.

την εικόνα που έχεις στο μυαλό σου.

There's basically a two-year window,

Βασικά υπάρχει ένα περιθώριο δύο ετών,

you can only really fly to Mars conveniently every two years.

μπορείς να πας στον Άρη άνετα κάθε δύο χρόνια.

You were picturing that during the 2030s,

Το φανταζόσουν αυτό στη δεκαετία του 2030,

every couple of years,

κάθε δύο χρόνια,

something like 1,000 Starships take off,

απογειώνονται περίπου 1.000 Starship,

each containing 100 or more people.

το καθενα με 100 ή παραπάνω άτομα.

That picture is just completely mind-blowing to me.

Αυτή η εικόνα μου είναι τελείως συγκλονιστική.

That sense of this armada of humans going to --

Η αίσθηση αυτής της αρμάδας ανθρώπων που πηγαίνουν --

EM: It'll be like "Battlestar Galactica," the fleet departs.

ΙΜ: Θα είναι σαν το «Γκαλάκτικα», ο στόλος αναχωρεί.

CA: And you think that it can basically be funded by people

ΚΑ: Και νομίζεις ότι μπορεί να χρηματοδοτηθεί από ανθρώπους

spending maybe a couple hundred grand on a ticket to Mars?

που θα ξοδεύουν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες για ένα εισιτήριο για τον Άρη;

Is that price about where it has been?

Η τιμή αυτή είναι εκεί που ήταν και πριν;

EM: Well, I think if you say like,

ΙΜ: Νομίζω ότι αν πεις

what's required in order to get enough people and enough cargo to Mars

τι χρειάζεται για να πας αρκετούς ανθρώπους και φορτίο στον Άρη

to build a self-sustaining city.

για να χτίσεις μια αυτο-συντηρούμενη πόλη;

And it's where you have an intersection

Και εκεί έχεις ένα σημείο τομής

of sets of people who want to go,

ομάδων ατόμων που θέλουν να πάνε,

because I think only a small percentage of humanity will want to go,

επειδή πιστεύω ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό την ανθρωπότητας θα θέλει να πάει,

and can afford to go or get sponsorship in some manner.

και έχει τα χρήματα να πάει ή να πάρει κάπως μια χρηματοδότηση.

That intersection of sets, I think,

Αυτά τα σημεία τομής, νομίζω,

needs to be a million people or something like that.

θα πρέπει να είναι ένα εκατομμύριο ανθρώπων ή κάτι τέτοιο.

And so it’s what can a million people afford, or get sponsorship for,

Μια τιμή που μπορούν να πληρώσουν ή να πάρουν χρηματοδότηση,

because I think governments will also pay for it,

επειδή νομίζω ότι και οι κυβερνήσεις θα πληρώσουν γι′ αυτό,

and people can take out loans.

και μπορούν να πάρουν και δάνειο.

But I think at the point at which you say, OK, like,

Αλλά νομίζω ότι το σημείο όπου θα πεις, ΟΚ,

if moving to Mars costs are, for argument’s sake, $100,000,

αν η μετακόμιση στον Άρη υποθετικά θα κόστιζε 100.000 δολάρια,

τότε νομίζω ότι σχεδόν όλοι μπορούν να δουλέψουν και να μαζέψουν

then I think you know, almost anyone can work and save up

and eventually have $100,000 and be able to go to Mars if they want.

και στο τέλος να έχουν 100.000 δολάρια για να πάνε στον Άρη αν θέλουν.

We want to make it available to anyone who wants to go.

Θέλουμε να το κάνουμε διαθέσιμο για όποιον θέλει να πάει.

It's very important to emphasize that Mars, especially in the beginning,

Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι ο Άρης, ειδικά στην αρχή,

will not be luxurious.

δεν θα είναι πολυτελής.

It will be dangerous, cramped, difficult, hard work.

Θα είναι επικίνδυνα, στενάχωρα, δύσκολα, θα έχει σκληρή δουλειά.

It's kind of like that Shackleton ad for going to the Antarctic,

Είναι σαν τη διαφήμιση του Σάκλτον για το ταξίδι στην Ανταρκτική,

which I think is actually not real, but it sounds real and it's cool.

που δε νομίζω ότι είναι αληθινή, αλλά ακούγεται αληθινή και είναι τρομερή.

It's sort of like, the sales pitch for going to Mars is,

Είναι σαν διαφήμιση για να πας στον Άρη,

"It's dangerous, it's cramped.

«Είναι επικίνδυνα, είναι στενάχωρα.

You might not make it back.

Ίσως να μην επιστρέψεις.

It's difficult, it's hard work."

Είναι δύσκολα, έχει σκληρή δουλειά».

That's the sales pitch.

Αυτή είναι η διαφήμιση.

CA: Right.

ΚΑ: Μάλιστα.

But you will make history.

Αλλά θα γράψεις ιστορία.

EM: But it'll be glorious.

ΙΜ: Αλλά θα είναι ένδοξο.

CA: So on that kind of launch rate you're talking about over two decades,

ΚΑ: Με αυτόν τον ρυθμό εκτοξεύσεων για τον οποίο μιλάς σε δύο δεκαετίες,

you could get your million people to Mars, essentially.

θα μπορείς να έχεις ένα εκατομμύριο ανθρώπους.

Whose city is it?

Ποιανού πόλη είναι;

Is it NASA's city, is it SpaceX's city?

Είναι πόλη της NASA, είναι της SpaceX;

EM: It’s the people of Mars’ city.

ΙΜ: Είναι πόλη των ανθρώπων του Άρη.

The reason for this, I mean, I feel like why do this thing?

Σκέφτομαι, γιατί το κάνω αυτό;

I think this is important for maximizing

Νομίζω ότι είναι σημαντικό για τη μεγιστοποίηση

the probable lifespan of humanity or consciousness.

της πιθανής διάρκειας ζωής της ανθρωπότητας ή της συνείδησης.

Human civilization could come to an end for external reasons,

Ο ανθρώπινος πολιτισμός θα μπορούσε να τελειώσει από εξωτερικούς παράγοντες,

like a giant meteor or super volcanoes or extreme climate change.

όπως ένας γιγαντιαίος μετεωρίτης ή υπερ-ηφαίστεια ή ακραία κλιματική αλλαγή.

Or World War III, or you know, any one of a number of reasons.

Ή ο Γ′ Παγκόσμιος Πόλεμος, ή ξέρεις, διάφοροι άλλοι λόγοι.

But the probable life span of civilizational consciousness

Αλλά η πιθανή διάρκεια ζωής της πολιτισμικής συνείδησης

as we know it,

όπως την ξέρουμε,

which we should really view as this very delicate thing,

που πρέπει να τη θεωρούμε ως κάτι πολύ ευαίσθητο,

like a small candle in a vast darkness.

σαν ένα μικρό κερί στο βαθύ σκοτάδι.

That is what appears to be the case.

Έτσι φαίνεται να είναι τα πράγματα.

We're in this vast darkness of space,

Είμαστε σε αυτό το βαθύ σκοτάδι,

and there's this little candle of consciousness

και υπάρχει αυτό το μικρό κερί της συνείδησης,

that’s only really come about after 4.5 billion years,

που έλαμψε μετά από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια,

and it could just go out.

και μπορεί απλώς να σβήσει.

CA: I think that's powerful,

ΚΑ: Το βρίσκω πολύ δυνατό,

and I think a lot of people will be inspired by that vision.

και πολύ θα εμπνευστούν από αυτό το όραμα.

And the reason you need the million people

Ο λόγος που χρειάζεσαι το ένα εκατομμύριο ανθρώπους

is because there has to be enough people there

είναι επειδή πρέπει να είναι αρκετοί εκεί

to do everything that you need to survive.

για να κάνουν ό,τι χρειάζεται για την επιβίωση.

EM: Really, like the critical threshold is if the ships from Earth stop coming

ΙΜ: Το κρίσιμο όριο είναι αν σταματήσουν να έρχονται σκάφη από τη Γη

for any reason,

για οποιοδήποτε λόγο,

does the Mars City die out or not?

η Πόλη στον Άρη θα πεθάνει ή όχι;

And so we have to --

Κι έτσι πρέπει --

You know, people talk about like, the sort of, the great filters,

Ο κόσμος μιλάει για τα Μεγάλα Φίλτρα,

the things that perhaps, you know,

αυτά που ίσως,

we talk about the Fermi paradox, and where are the aliens?

μιλάμε για το παράδοξο του Φέρμι, και πού είναι οι εξωγήινοι;

Well maybe there are these various great filters

Ίσως να υπάρχουν διάφορα μεγάλα φίλτρα

that the aliens didn’t pass,

που δεν πέρασαν οι εξωγήινοι,

and so they eventually just ceased to exist.

έτσι τελικά έπαψαν να υπάρχουν.

And one of the great filters is becoming a multi-planet species.

Και ένα από αυτά τα μεγάλα φίλτρα είναι να γίνεις πολυπλανητικό είδος.

So we want to pass that filter.

Θέλουμε να περάσουμε αυτό το φίλτρο.

And I'll be long-dead before this is, you know, a real thing,

Όταν αυτό θα γίνει πραγματικότητα, εγώ θα έχω πεθάνει από καιρό,

before it happens.

πριν συμβεί.

But I’d like to at least see us make great progress in this direction.

Αλλά θα ήθελα τουλάχιστον να μας δω να κάνουμε μεγάλη πρόοδο προς τα εκεί.

CA: Given how tortured the Earth is right now,

ΚΑ: Δεδομένου του πόσο βασανισμένη είναι τώρα η Γη,

how much we're beating each other up,

και πόσο καταστρέφουμε ο ένας τον άλλον,

shouldn't there be discussions going on

δεν θα έπρεπε να γίνονται συζητήσεις

with everyone who is dreaming about Mars to try to say,

με οποιονδήποτε ονειρεύεται να πάει στον Άρη,

we've got a once in a civilization's chance

για το ότι έχουμε μία ευκαιρία σε αυτόν τον πολιτισμό,

to make some new rules here?

να φτιάξουμε νέους κανόνες;

Should someone be trying to lead those discussions

Θα έπρεπε κάποιος να προσπαθεί να συντονίζει αυτές τις συζητήσεις

to figure out what it means for this to be the people of Mars' City?

για να βρούμε τι σημαίνει να είσαι πολίτης της Πόλης του Άρη;

EM: Well, I think ultimately

ΙΜ: Νομίζω ότι τελικά

this will be up to the people of Mars to decide

αυτό θα το αποφασίσουν οι πολίτες του Άρη

how they want to rethink society.

πώς θα επαναπροσδιορίσουν την κοινωνία.

Yeah there’s certainly risk there.

Σίγουρα υπάρχει ρίσκο.

And hopefully the people of Mars will be more enlightened

Κι ελπίζω ότι οι πολίτες του Άρη θα είναι πιο σοφοί

and will not fight amongst each other too much.

και δεν θα πολεμούν ο ένας τον άλλον τόσο πολύ.

I mean, I have some recommendations,

Έχω κάποιες προτάσεις,

which people of Mars may choose to listen to or not.

που μπορούν να ακούσουν οι άνθρωποι στον Άρη ή και όχι.

I would advocate for more of a direct democracy,

Θα προωθούσα περισσότερο την άμεση δημοκρατία,

not a representative democracy,

όχι μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία,

και αρκετά σύντομους νόμους για να τους καταλαβαίνει ο κόσμος.

and laws that are short enough for people to understand.

Where it is harder to create laws than to get rid of them.

Όπου θα είναι δυσκολότερο να φτιάξεις νόμους παρά να τους καταργήσεις.

CA: Coming back a bit nearer term,

ΚΑ: Πάμε πίσω σε κάτι πιο κοντινό,

θα ήθελα να μου μιλήσεις λιγάκι για άλλες δυνατότητες στο διάστημα

I'd love you to just talk a bit about some of the other possibility space

that Starship seems to have created.

που φαίνεται να δημιούργησε το Starship.

So given --

Δεδομένου --

Suddenly we've got this ability to move 100 tons-plus into orbit.

Ξαφνικά έχουμε την ικανότητα να βάλουμε σε τροχιά πάνω από 100 τόνους.

So we've just launched the James Webb telescope,

Μόλις εκτοξεύσαμε το τηλεσκόπιο Τζέιμς Γουέμπ,

which is an incredible thing.

που είναι κάτι σπουδαίο.

It's unbelievable.

Είναι απίστευτο.

EM: Exquisite piece of technology.

ΙΜ: Εξαιρετικό κομμάτι τεχνολογίας.

CA: Exquisite piece of technology.

ΚΑ: Εξαιρετικό κομμάτι τεχνολογίας.

But people spent two years trying to figure out how to fold up this thing.

Αλλά χρειάστηκαν δύο χρόνια προσπάθειας για να βρουν πώς θα το διπλώσουν.

It's a three-ton telescope.

Ένα τηλεσκόπιο τριών τόνων.

ΙΜ: Μπορούμε να γίνει ευκολότερο αν έχουμε περισσότερο όγκο και μάζα.

EM: We can make it a lot easier if you’ve got more volume and mass.

CA: But let's ask a different question.

ΚΑ: Ας κάνουμε μια διαφορετική ερώτηση.

Which is, how much more powerful a telescope could someone design

Πόσο ισχυρότερο τηλεσκόπιο θα μπορούσε να σχεδιάσει κάποιος

based on using Starship, for example?

βασιζόμενος στη χρήση του Starship, για παράδειγμα.

EM: I mean, roughly, I'd say it's probably an order of magnitude more resolution.

ΙΜ: Χοντρικά, θα έλεγα ότι είναι μια τάξη μεγέθους μεγαλύτερη ανάλυση.

If you've got 100 tons and a thousand cubic meters volume,

Αν έχεις 100 τόνους και χίλια κυβικά μέτρα όγκο,

which is roughly what we have.

που είναι περίπου αυτό που έχουμε.

CA: And what about other exploration through the solar system?

ΚΑ: Τι γίνεται με την εξερεύνηση του ηλιακού συστήματος;

I mean, I'm you know --

Ξέρεις --

EM: Europa is a big question mark.

ΙΜ: Ο πλανήτης Ευρώπη είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό.

CA: Right, so there's an ocean there.

ΚΑ: Σωστά, υπάρχει ένας ωκεανός εκεί.

And what you really want to do is to drop a submarine into that ocean.

Και θέλεις να ρίξεις ένα υποβρύχιο σε αυτόν τον ωκεανό.

EM: Maybe there's like, some squid civilization,

ΙΜ: Ίσως να υπάρχει κάποιος πολιτισμός με καλαμάρια,

cephalopod civilization under the ice of Europa.

ένας πολιτισμός από κεφαλόποδα κάτω από τους πάγους της Ευρώπης.

Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον.

That would be pretty interesting.

CA: I mean, Elon, if you could take a submarine to Europa

ΚΑ: Ίλον, αν μπορούσες να πας ένα υποβρύχιο στην Ευρώπη

and we see pictures of this thing being devoured by a squid,

και δούμε φωτογραφίες του να το καταπίνει ένα καλαμάρι,

that would honestly be the happiest moment of my life.

ειλικρινά, θα είναι η πιο χαρούμενη στιγμή της ζωής μου.

EM: Pretty wild, yeah.

ΙΜ: Τρελό, ναι.

CA: What other possibilities are out there?

ΚΑ: Τι άλλες πιθανότητες υπάρχουν εκεί έξω;

Like, it feels like if you're going to create a thousand of these things,

Φαίνεται λες και θα φτιάξεις χίλια απ′ αυτά,

they can only fly to Mars every two years.

μπορούν όμως να πετάνε στον Άρη κάθε δύο χρόνια.

What are they doing the rest of the time?

Τι θα κάνουν τον υπόλοιπο καιρό;

It feels like there's this explosion of possibility

Είναι λες και υπάρχει μια έκρηξη πιθανοτήτων

that I don't think people are really thinking about.

και δε νομίζω ότι ο κόσμος το σκέφτεται.

EM: I don't know, we've certainly got a long way to go.

ΙΜ: Δεν ξέρω, πάντως έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.

As you alluded to earlier, we still have to get to orbit.

Όπως ανέφερες προηγουμένως, πρέπει να μπούμε σε τροχιά.

And then after we get to orbit,

Και αφού μπούμε σε τροχιά,

we have to really prove out and refine full and rapid reusability.

πρέπει να αποδείξουμε και να βελτιώσουμε την πλήρη και γρήγορη επαναχρησιμοποίηση.

That'll take a moment.

Θα χρειαστεί λίγο χρόνο.

But I do think we will solve this.

Αλλά νομίζω ότι θα το λύσουμε.

I'm highly confident we will solve this at this point.

Είμαι πολύ σίγουρος ότι θα το λύσουμε.

CA: Do you ever wake up with the fear

ΚΑ: Ξυπνάς ποτέ με τον φόβο

that there's going to be this Hindenburg moment for SpaceX where ...

ότι θα υπάρξει μια στιγμή Χίντενμπεργκ για το SpaceX όπου...

EM: We've had many Hindenburg.

ΙΜ: Είχαμε πολλά Χίντενμπεργκ.

Well, we've never had Hindenburg moments with people, which is very important.

Δεν είχαμε στιγμές Χίντενμπεργκ με ανθρώπους, που είναι πολύ σημαντικό.

Μεγάλη διαφορά.

Big difference.

We've blown up quite a few rockets.

Ανατινάξαμε αρκετούς πύραυλους.

So there's a whole compilation online that we put together

Κι εμείς και άλλοι, βάλαμε στο διαδίκτυο μια ολόκληρη συλλογή

and others put together,

it's showing rockets are hard.

που δείχνει ότι οι πύραυλοι είναι σκληροί.

I mean, the sheer amount of energy going through a rocket boggles the mind.

Η ενέργεια που διαπερνά έναν πύραυλο είναι πραγματικά εκπληκτική.

So, you know, getting out of Earth's gravity well is difficult.

Είναι αρκετά δύσκολο να βγεις από τη βαρύτητα της Γης.

We have a strong gravity and a thick atmosphere.

Έχουμε δυνατή βαρύτητα και πυκνή ατμόσφαιρα.

And Mars, which is less than 40 percent,

Και ο Άρης, που είναι λιγότερο από 40 τοις εκατό,

it's like, 37 percent of Earth's gravity

είναι περίπου 37 τοις εκατό της βαρύτητας της Γης

and has a thin atmosphere.

και έχει λεπτή ατμόσφαιρα.

The ship alone can go all the way

Μόνο το σκάφος μπορεί να πάει

από την επιφάνεια του Άρη μέχρι την επιφάνεια της Γης.

from the surface of Mars to the surface of Earth.

Whereas getting to Mars requires a giant booster and orbital refilling.

Ενώ το να πας στον Άρη χρειάζεται τεράστια προώθηση και ανεφοδιασμό σε τροχιά.

CA: So, Elon, as I think more about this incredible array of things

ΚΑ: Ίλον, καθώς σκέφτομαι περισσότερο για όλα αυτά τα απίστευτα πράγματα

that you're involved with,

με τα οποία ασχολείσαι,

I keep seeing these synergies,

βλέπω συνεχώς συνέργειες,

to use a horrible word,

για να χρησιμοποιήσω μια απαίσια λέξη,

between them.

ανάμεσά τους.

You know, for example,

Για παράδειγμα,

the robots you're building from Tesla could possibly be pretty handy on Mars,

τα ρομπότ που φτιάχνεις από την Tesla μπορεί να είναι χρήσιμα στον Άρη,

doing some of the dangerous work and so forth.

να κάνουν μερικές από τις επικίνδυνες εργασίες.

Ίσως να υπάρχει ένα σενάριο όπου η πόλη σου στον Άρη

I mean, maybe there's a scenario where your city on Mars

doesn't need a million people,

δε χρειάζεται ένα εκατομμύριο άτομα,

it needs half a million people and half a million robots.

να χρειάζεται μισό εκατομμύριο ανθρώπους και μισό εκατομμύριο ρομπότ.

And that's a possibility.

Είναι μια πιθανότητα.

Maybe The Boring Company could play a role

Ίσως η Boring Company να παίξει έναν ρόλο

helping create some of the subterranean dwelling spaces that you might need.

δημιουργώντας μερικούς από τους υπόγειους χώρους κατοικίας που χρειάζεσαι.

EM: Yeah.

ΙΜ: Ναι.

CA: Back on planet Earth,

ΚΑ: Πίσω στον πλανήτη Γη,

it seems like a partnership between Boring Company and Tesla

φαίνεται πώς η συνεργασία ανάμεσα στη Boring Company και την Tesla

could offer an unbelievable deal to a city

θα μπορούσαν να κάνουν μια απίστευτη προσφορά σε μια πόλη,

to say, we will create for you a 3D network of tunnels

ας πούμε, θα σας φτιάξουμε ένα τρισδιάστατο δίκτυο τούνελ

populated by robo-taxis

γεμάτο με ταξί-ρομπότ

that will offer fast, low-cost transport to anyone.

που θα προσφέρουν γρήγορη μετακίνηση σε χαμηλό κόστος στους πάντες.

You know, full self-driving may or may not be done this year.

Η πλήρης αυτοοδήγηση μπορεί να γίνει φέτος ή μπορεί και όχι.

And in some cities, like, somewhere like Mumbai,

Σε μερικές πόλεις, όπως στη Βομβάη,

I suspect won't be done for a decade.

υποψιάζομαι πως δεν θα γίνει για μια δεκαετία.

EM: Some places are more challenging than others.

ΙΜ: Κάποια μέρη είναι πιο απαιτητικά.

CA: But today, today, with what you've got,

ΚΑ: Αλλά σήμερα, με αυτά που έχεις,

you could put a 3D network of tunnels under there.

θα μπορούσες να βάλεις ένα τρισδιάστατο δίκτυο από τούνελ από κάτω.

EM: Oh, if it’s just in a tunnel, that’s a solved problem.

ΙΜ: Αν είναι μόνο ένα τούνελ, είναι ένα λυμένο πρόβλημα.

CA: Exactly, full self-driving is a solved problem.

ΚΑ: Ακριβώς, η πλήρης αυτοοδήγηση είναι ένα λυμένο πρόβλημα.

To me, there’s amazing synergy there.

Για μένα, υπάρχει τρομερή συνεργεία εκεί.

With Starship,

Με το Starship,

you know, Gwynne Shotwell talked about by 2028 having from city to city,

η Γκουίν Σότγουελ είπε ότι θα το έχουμε από πόλη σε πόλη μέχρι το 2028,

you know, transport on planet Earth.

ξέρεις, μετακίνηση στον πλανήτη Γη.

EM: This is a real possibility.

ΙΜ: Είναι μια ρεαλιστική πιθανότητα.

The fastest way to get from one place to another,

Ο γρηγορότερος τρόπος να πάμε από το ένα μέρος στο άλλο,

if it's a long distance, is a rocket.

αν είναι μεγάλη απόσταση, είναι ένας πύραυλος.

It's basically an ICBM.

Είναι ένας διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος.

CA: But it has to land --

ΚΑ: Αλλά πρέπει να προσγειωθεί --

Because it's an ICBM, it has to land probably offshore,

επειδή είναι τέτοιος, πρέπει να προσγειωθεί υπεράκτια,

because it's loud.

επειδή είναι θορυβώδες.

So why not have a tunnel that then connects to the city with Tesla?

Γιατί να μην έχεις ένα τούνελ που να συνδέει την πόλη με Tesla;

And Neuralink.

Και το Neuralink.

Αν είναι να πας στον Άρη,

I mean, if you going to go to Mars

having a telepathic connection with loved ones back home,

το να έχεις μια τηλεπαθητική σύνδεση με τους αγαπημένους σου στο σπίτι,

even if there's a time delay...

ακόμη και με χρονοκαθυστέρηση...

EM: These are not intended to be connected, by the way.

ΙΜ: Δεν υπάρχει η πρόθεση να συνδεθούν όλα αυτά.

But there certainly could be some synergies, yeah.

Αλλά σίγουρα θα μπορούν να υπάρξουν κάποιες συνέργειες.

CA: Surely there is a growing argument

ΚΑ: Υπάρχει ένα αυξανόμενο επιχείρημα

that you should actually put all these things together

ότι θα πρέπει να τα συνδέσεις όλα μαζί

into one company

σε μία εταιρία

and just have a company devoted to creating a future

και απλώς να έχεις μία εταιρεία αφιερωμένη στο να δημιουργήσει ένα μέλλον

that’s exciting,

που είναι συναρπαστικό,

and let a thousand flowers bloom.

και να αφήσεις να ανθίσουν χιλιάδες λουλούδια.

Have you been thinking about that?

Το σκέφτεσαι αυτό;

EM: I mean, it is tricky because Tesla is a publicly-traded company,

ΙΜ: Είναι δύσκολο επειδή η Tesla είναι στο χρηματιστήριο

and the investor base of Tesla and SpaceX

και οι επενδυτές της Tesla και της SpaceX

και σίγουρα της Boring Company και της Neuralink είναι αρκετά διαφορετικοί.

and certainly Boring Company and Neuralink are quite different.

Boring Company and Neuralink are tiny companies.

Η Boring Company και η Neuralink είναι πολύ μικρές εταιρείες.

CA: By comparison.

ΚΑ: Συγκριτικά.

EM: Yeah, Tesla's got 110,000 people.

ΙΜ: Ναι, η Tesla έχει 110.000 άτομα.

SpaceX I think is around 12,000 people.

Η SpaceX νομίζω περίπου 12.000 άτομα.

Boring Company and Neuralink are both under 200 people.

Η Boring Company και η Neuralinκ έχουν και οι δύο κάτω από 200 άτομα.

So they're little, tiny companies,

Είναι μικρές, μικροσκοπικές εταιρείες,

but they will probably get bigger in the future.

αλλά μάλλον θα μεγαλώσουν στο μέλλον.

They will get bigger in the future.

Θα μεγαλώσουν στο μέλλον.

It's not that easy to sort of combine these things.

Δεν είναι τόσο εύκολο να τα συνδυάσεις.

CA: Traditionally, you have said that for SpaceX especially,

ΚΑ: Έχεις πει ότι συγκεκριμένα για τη SpaceX,

you wouldn't want it public,

δεν θέλεις να μπει στο χρηματιστήριο,

επειδή οι δημόσιοι επενδυτές δεν θα υποστήριζαν την τρελή ιδέα

because public investors wouldn't support the craziness of the idea

of going to Mars or whatever.

του να πας στον Άρη.

EM: Yeah, making life multi-planetary

ΙΜ: Ναι, το να κάνεις τη ζωή πολυπλανητική

is outside of the normal time horizon of Wall Street analysts.

είναι έξω από τον συνηθισμένο χρονικό ορίζοντα των αναλύσεων στη Γουόλ Στριτ.

(Laughs)

(Γελάει)

To say the least.

Τουλάχιστον.

CA: I think something's changed, though.

ΚΑ: Νομίζω όμως ότι κάτι έχει αλλάξει.

What's changed is that Tesla is now so powerful and so big

Η Tesla είναι πλέον τόσο ισχυρή και τόσο μεγάλη

and throws off so much cash

και ρίχνει τόσο πολύ χρήμα

that you actually could connect the dots here.

που θα μπορούσες να βγάλεις άκρη.

Just tell the public that x-billion dollars a year, whatever your number is,

Απλώς πες στο κοινό ότι τόσα δισεκατομμύρια ετησίως

will be diverted to the Mars mission.

θα μεταφερθούν στην αποστολή στον Άρη.

I suspect you'd have massive interest in that company.

Υποψιάζομαι ότι θα έχεις μεγάλο ενδιαφέρον σε αυτήν την εταιρεία.

And it might unlock a lot more possibility for you, no?

Και μπορεί να ξεκλειδώσει πολλές ακόμη πιθανότητες για σένα, σωστά;

EM: I would like to give the public access to ownership of SpaceX,

ΙΜ: Θα ήθελα να δώσω στο κοινό πρόσβαση στην ιδιοκτησία της SpaceX,

but I mean the thing that like,

αλλά το θέμα είναι

the overhead associated with a public company is high.

ότι μια μετοχική εταιρία έχει πολλά έξοδα.

I mean, as a public company, you're just constantly sued.

Ως μετοχική εταιρία, συνεχώς σου κάνουν μηνύσεις.

It does occupy like, a fair bit of ...

Χρειάζεται αρκετό...

You know, time and effort to deal with these things.

ξέρεις, χρόνο και κόπο για να ασχοληθείς με αυτά τα πράγματα.

CA: But you would still only have one public company, it would be bigger,

ΚΑ: Θα μπορούσες να έχεις μία μεγάλη μετοχική εταιρία, θα ήταν μεγαλύτερη,

and have more things going on.

και θα έκανε περισσότερα πράγματα.

But instead of being on four boards, you'd be on one.

Αλλά αντί να είσαι σε τέσσερα συμβούλια, θα είσαι σε ένα.

EM: I'm actually not even on the Neuralink or Boring Company boards.

ΙΜ: Δεν είμαι καν στα διοικητικά συμβούλια της Neuralink ή της Boring Company.

And I don't really attend the SpaceX board meetings.

Και δεν συμμετέχω και τόσο στα διοικητικά συμβούλια της SpaceX.

We only have two a year,

Έχουμε μόνο δύο ετησίως,

and I just stop by and chat for an hour.

και απλώς πηγαίνω και συζητώ για μια ώρα.

Η δουλειά του συμβουλίου σε μια μετοχική εταιρία είναι πολύ μεγαλύτερη.

The board overhead for a public company is much higher.

CA: I think some investors probably worry about how your time is being split,

ΚΑ: Νομίζω πολλοί επενδυτές ανησυχούν για το πώς μοιράζεις τον χρόνο σου,

and they might be excited by you know, that.

και ίσως να τους ενθουσίαζε αυτό.

Anyway, I just woke up the other day

Τέλος πάντων, ξύπνησα τις προάλλες

thinking, just, there are so many ways in which these things connect.

και σκεφτόμουν ότι αυτά συνδέονται με τόσους πολλούς τρόπους.

And you know, just the simplicity of that mission,

Και ξέρεις, η απλότητα της αποστολής αυτής,

να φτιάξεις ένα μέλλον για το οποίο αξίζει να ενθουσιάζεσαι,

of building a future that is worth getting excited about,

ίσως να γοητεύσει πολλούς ανθρώπους.

might appeal to an awful lot of people.

Elon, you are reported by Forbes and everyone else as now, you know,

Ίλον, το Forbes και όλοι οι άλλοι αναφέρουν ότι τώρα είσαι

the world's richest person.

ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο.

EM: That’s not a sovereign.

ΙΜ: Δεν είμαι βασιλιάς.

CA: (Laughs)

ΚΑ: (Γελάει)

EM: You know, I think it’s fair to say

ΙΜ: Ξέρεις, είναι δίκαιο να πεις

that if somebody is like, the king or de facto king of a country,

ότι αν κάποιος είναι ο βασιλιάς ή ο πραγματικός βασιλιάς μιας χώρας,

they're wealthier than I am.

είναι πιο πλούσιος από μένα.

CA: But it’s just harder to measure --

ΚΑ: Αλλά είναι δυσκολότερο να το μετρήσεις --

So $300 billion.

300 δισεκατομμύρια λοιπόν.

I mean, your net worth on any given day

Η καθαρή σου αξία οποιαδήποτε ημέρα

is rising or falling by several billion dollars.

ανεβαίνει ή κατεβαίνει κατά δισεκατομμύρια δολάρια.

How insane is that?

Δεν είναι παλαβό;

EM: It's bonkers, yeah.

ΙΜ: Είναι θεότρελο, ναι.

CA: I mean, how do you handle that psychologically?

ΚΑ: Πώς το διαχειρίζεσαι ψυχολογικά;

There aren't many people in the world who have to even think about that.

Δεν υπάρχουν πολλοί στον κόσμο που πρέπει καν να το σκεφτούν.

EM: I actually don't think about that too much.

ΙΜ: Βασικά δεν το σκέφτομαι και τόσο.

But the thing that is actually more difficult

Αλλά αυτό που είναι πιο δύσκολο

and that does make sleeping difficult

και δυσκολεύει τον ύπνο

is that, you know,

είναι, ξέρεις,

every good hour or even minute

κάθε ώρα ή κάθε λεπτό που περνάει

of thinking about Tesla and SpaceX

και σκέφτομαι την Tesla και τη SpaceX

has such a big effect on the company

επηρεάζει τόσο πολύ την εταιρεία

that I really try to work as much as possible,

που προσπαθώ να δουλεύω όσο γίνεται περισσότερο,

you know, to the edge of sanity, basically.

ξέρεις, στα όρια της λογικής, βασικά.

Because you know, Tesla’s getting to the point where

Επειδή, ξέρεις, η Tesla φτάνει στο σημείο όπου

probably will get to the point later this year,

μάλλον θα φτάσει μέσα στον χρόνο,

where every high-quality minute of thinking

όπου κάθε ποιοτικό λεπτό σκέψης

is a million dollars impact on Tesla.

επηρεάζει την Tesla κατά ένα εκατομμύριο δολάρια.

Which is insane.

Που είναι τρελό.

I mean, the basic, you know, if Tesla is doing, you know,

Αν η Τέσλα κάνει

sort of $2 billion a week, let’s say, in revenue,

δύο δισεκατομμύρια τζίρο σε μια εβδομάδα,

it’s sort of $300 million a day, seven days a week.

είναι περίπου 300 εκατομμύρια την ημέρα, επτά μέρες την εβδομάδα.

You know, it's ...

Ξέρεις, είναι...

CA: If you can change that by five percent in an hour’s brainstorm,

ΚΑ: Αν μπορείς να το αλλάξεις κατά 5% μέσα έναν καταιγισμό ιδεών μιας ώρας,

that's a pretty valuable hour.

αυτή θα είναι μια πολύτιμη ώρα.

EM: I mean, there are many instances where a half-hour meeting,

ΙΜ: Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου σε μια μισάωρη συνάντηση,

I was able to improve the financial outcome of the company

μπόρεσα να βελτιώσω τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας

by $100 million in a half-hour meeting.

κατά 100 εκατομμύρια δολάρια σε μια μισάωρη συνάντηση.

CA: There are many other people out there

ΚΑ: Υπάρχουν πολλοί εκεί έξω

who can't stand this world of billionaires.

που δεν αντέχουν αυτόν τον κόσμο των δισεκατομμυριούχων.

Like, they are hugely offended by the notion

Τους προσβάλλει απίστευτα η ιδέα

that an individual can have the same wealth as, say,

ότι ένα άτομο μπορεί να έχει τον ίδιο πλούτο με, ας πούμε,

a billion or more of the world's poorest people.

ένα δισεκατομμύριο ή παραπάνω από τους φτωχότερους ανθρώπους του κόσμου.

EM: If they examine sort of --

ΙΜ: Αν ελέγξουν --

I think there's some axiomatic flaws that are leading them to that conclusion.

Νομίζω ότι υπάρχουν ορισμένα αξιωματικά λάθη

που τους οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα.

For sure, it would be very problematic if I was consuming,

Σίγουρα θα ήταν πολύ προβληματικό αν εγώ κατανάλωνα

you know, billions of dollars a year in personal consumption.

δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για προσωπική κατανάλωση.

But that is not the case.

Αλλά δεν ισχύει αυτό.

In fact, I don't even own a home right now.

Βασικά, δεν έχω καν σπίτι αυτή τη στιγμή.

I'm literally staying at friends' places.

Μένω σε σπίτια φίλων.

If I travel to the Bay Area,

Αν ταξιδέψω στο Σαν Φρανσίσκο,

which is where most of Tesla engineering is,

όπου γίνεται η περισσότερη μηχανική της Tesla,

I basically rotate through friends' spare bedrooms.

πηγαίνω από το ένα σπίτι φίλου στο άλλο.

I don't have a yacht, I really don't take vacations.

Δεν έχω σκάφος, δεν πολυκάνω διακοπές.

It’s not as though my personal consumption is high.

Η προσωπική μου κατανάλωση δεν είναι πολύ μεγάλη.

I mean, the one exception is a plane.

Η εξαίρεση είναι ένα αεροπλάνο.

Αλλά αν δεν χρησιμοποιήσω το αεροπλάνο θα έχω λιγότερες ώρες για να δουλέψω.

But if I don't use the plane, then I have less hours to work.

CA: I mean, I personally think you have shown that you are mostly driven

ΚΑ: Προσωπικά πιστεύω ότι έχεις δείξει ότι σε καθοδηγεί κυρίως

by really quite a deep sense of moral purpose.

ένα βαθύ αίσθημα ηθικού σκοπού.

Like, your attempts to solve the climate problem

Οι προσπάθειές σου να λύσεις το πρόβλημα του κλίματος

have been as powerful as anyone else on the planet that I'm aware of.

είναι τόσο ισχυρές όσο οποιουδήποτε άλλου στον πλανήτη που γνωρίζω.

And I actually can't understand,

Και πραγματικά δεν καταλαβαίνω,

personally, I can't understand the fact

προσωπικά, δεν καταλαβαίνω το γεγονός

that you get all this criticism from the Left about,

ότι λαμβάνεις τόση κριτική από τους αριστερούς,

"Oh, my God, he's so rich, that's disgusting."

«Θεέ μου, είναι τόσο πλούσιος, είναι αηδιαστικό».

When climate is their issue.

Όταν το κλίμα είναι το θέμα τους.

Philanthropy is a topic that some people go to.

Η φιλανθρωπία είναι ένα θέμα που θίγουν κάποιοι.

Philanthropy is a hard topic.

Είναι ένα δύσκολο θέμα.

How do you think about that?

Ποια είναι η γνώμη σου;

EM: I think if you care about the reality of goodness

ΙΜ: Νομίζω ότι αν ενδιαφέρεσαι για την πραγματικότητα της καλοσύνης

instead of the perception of it, philanthropy is extremely difficult.

αντι για την αντίληψή της, η φιλανθρωπία είναι εξαιρετικά δύσκολη.

SpaceX, Tesla, Neuralink and The Boring Company are philanthropy.

Η SpaceX, η Tesla, η Neuralink και η Boring Company είναι φιλανθρωπίες.

If you say philanthropy is love of humanity,

Αν λες ότι φιλανθρωπία είναι η αγάπη για την ανθρωπότητα,

they are philanthropy.

είναι φιλανθρωπία.

Tesla is accelerating sustainable energy.

Η Tesla επιταχύνει τη βιώσιμη ενέργεια.

This is a love -- philanthropy.

Αυτό είναι αγάπη -- φιλανθρωπία.

SpaceX is trying to ensure the long-term survival of humanity

Η SpaceX προσπαθεί να εξασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη επιβίωση της ανθρωπότητας

with a multiple-planet species.

με ένα πολυ-πλανητικό είδος.

That is love of humanity.

Αυτό είναι αγάπη για την ανθρωπότητα.

You know, Neuralink is trying to help solve brain injuries

Ξέρεις, η Neuralink προσπαθεί να λύσει κακώσεις του εγκεφάλου

and existential risk with AI.

και τον υπαρξιακό κίνδυνο με ΤΝ.

Love of humanity.

Αγάπη για την ανθρωπότητα.

Boring Company is trying to solve traffic, which is hell for most people,

Η Boring Company προσπαθεί να λύσει την κίνηση, που είναι κόλαση για πολλούς,

and that also is love of humanity.

και αυτό είναι αγάπη για την ανθρωπότητα.

CA: How upsetting is it to you

ΚΑ: Πόσο σε ενοχλεί

to hear this constant drumbeat of,

να ακούς συνεχώς

«Δισεκατομμυριούχοι, Θεέ μου, Ίλον Μασκ, Θεέ μου»;

"Billionaires, my God, Elon Musk, oh, my God?"

Like, do you just shrug that off

Απλώς το αγνοείς

or does it does it actually hurt?

ή σε ενοχλεί πραγματικά;

EM: I mean, at this point, it's water off a duck's back.

ΙΜ: Σε αυτή τη φάση, πέρασε και δεν ακούμπησε.

CA: Elon, I’d like to, as we wrap up now,

ΚΑ: Ίλον, θα ήθελα, καθώς κλείνουμε,

just pull the camera back and just think ...

να τραβήξουμε πίσω την κάμερα και να σκεφτούμε...

You’re a father now of seven surviving kids.

Τώρα είσαι πατέρας επτά επιζώντων παιδιών.

EM: Well, I mean, I'm trying to set a good example

ΙΜ: Προσπαθώ να δίνω το καλό παράδειγμα

because the birthrate on Earth is so low

επειδή ο δείκτης γεννήσεων στη Γη είναι τόσο χαμηλός

that we're facing civilizational collapse

που αντιμετωπίζουμε πολιτισμική κατάρευση

unless the birth rate returns to a sustainable level.

εκτός κι αν ο δείκτης γεννήσεων επιστρέψει σε ένα βιώσιμο μέγεθος.

CA: Yeah, you've talked about this a lot,

ΚΑ: Ναι, έχεις μιλήσει πολύ γι′ αυτό,

that depopulation is a big problem,

πόσο μεγάλο πρόβλημα είναι η μείωση πληθυσμού

και δεν το αντιλαμβανόμαστε.

and people don't understand how big a problem it is.

ΙΜ: Η πληθυσμιακή κατάρευση είναι μία από τις μεγαλύτερες απειλές

EM: Population collapse is one of the biggest threats

στο μέλλον της ανθρωπότητας.

to the future of human civilization.

Και αυτό συμβαίνει τώρα.

And that is what is going on right now.

ΚΑ: Τι σου δίνει ώθηση σε καθημερινή βάση να κάνεις ό,τι κάνεις;

CA: What drives you on a day-to-day basis to do what you do?

EM: I guess, like, I really want to make sure

ΙΜ: Υποθέτω πως θέλω να εξασφαλίσω

that there is a good future for humanity

ότι η ανθρωπότητα θα έχει ένα καλό μέλλον

and that we're on a path to understanding the nature of the universe,

και ότι είμαστε στον δρόμο για την κατανόηση της φύσης του σύμπαντος,

the meaning of life.

του νοήματος της ζωής.

Why are we here, how did we get here?

Γιατί είμαστε εδώ, πώς φτάσαμε εδώ;

And in order to understand the nature of the universe

Και για να καταλάβουμε τη φύση του σύμπαντος

and all these fundamental questions,

και όλες αυτές τις ουσιαστικές ερωτήσεις,

we must expand the scope and scale of consciousness.

πρέπει να διευρύνουμε το εύρος και την κλίμακα της συνείδησης.

Σίγουρα δεν πρέπει να μειωθεί ή να εξαφανιστεί.

Certainly it must not diminish or go out.

Or we certainly won’t understand this.

Ειδάλλως δεν θα το καταλάβουμε.

I would say I’ve been motivated by curiosity more than anything,

Θα έλεγα ότι με έχει παρακινήσει η περιέργεια περισσότερο από οτιδήποτε άλλο,

and just desire to think about the future

και απλώς η επιθυμία να σκέφτομαι το μέλλον

and not be sad, you know?

και να μη στεναχωριέμαι, ξέρεις;

CA: And are you?

ΚΑ: Και το κάνεις; Δεν στεναχωριέσαι;

Are you not sad?

EM: I'm sometimes sad,

ΙΜ: Καμιά φορά στεναχωριέμαι,

but mostly I'm feeling I guess

αλλά συνήθως αισθάνομαι

relatively optimistic about the future these days.

σχετικά αισιόδοξος για το μέλλον αυτόν τον καιρό.

There are certainly some big risks that humanity faces.

Σίγουρα η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει μερικούς μεγάλους κινδύνους.

I think the population collapse is a really big deal,

Νομίζω ότι η πληθυσμιακή κατάρρευση είναι πολύ σημαντική,

that I wish more people would think about

και μακάρι οι άνθρωποι να το σκέφτονταν περισσότερο

because the birth rate is far below what's needed to sustain civilization

επειδή ο δείκτης γεννήσεων είναι πολύ χαμηλότερος απ′ ό,τι απαιτείται

για τη διατήρηση του πολιτισμού στο τρέχον επίπεδο.

at its current level.

And there's obviously ...

Και προφανώς...

We need to take action on climate sustainability,

πρέπει να δράσουμε για τη βιωσιμότητα του κλίματος,

which is being done.

κάτι που γίνεται.

And we need to secure the future of consciousness

Πρέπει να εξασφαλίσουμε το μέλλον της συνείδησης

by being a multi-planet species.

με το να γίνουμε πολυ-πλανητικό είδος.

We need to address --

Πρέπει να αντιμετωπίσουμε --

Essentially, it's important to take whatever actions we can think of

Είναι σημαντικό να κάνουμε όποιες ενέργειες μπορούμε να σκεφτούμε

to address the existential risks that affect the future of consciousness.

για να αντιμετωπίσουμε τους υπαρξιακούς κινδύνους

που επηρεάζουν το μέλλον της συνείδησης.

CA: There's a whole generation coming through

ΚΑ: H γενιά που έρχεται

who seem really sad about the future.

φαίνεται πολύ στεναχωρημένη για το μέλλον.

What would you say to them?

Τι θα τους έλεγες;

EM: Well, I think if you want the future to be good, you must make it so.

ΙΜ: Νομίζω πως αν θέλεις το μέλλον να είναι καλό, πρέπει να το κάνεις.

Take action to make it good.

Δράσε για να το κάνεις καλό.

And it will be.

Και θα είναι.

CA: Elon, thank you for all this time.

ΚΑ: Ίλον, σε ευχαριστώ για τον χρόνο σου.

That is a beautiful place to end.

Είναι πολύ ωραίο σημείο για τέλος.

Thanks for all you're doing.

Σε ευχαριστώ για όσα κάνεις.

EM: You're welcome.

ΙΜ: Παρακαλώ.