How we explore unanswered questions in physics | James Beacham

Translator: Leslie Gauthier Reviewer: Camille Martínez

Μετάφραση: Maria Boura Επιμέλεια: Maria Pericleous

Υπάρχει κάτι στη φυσική

There is something about physics

that has been really bothering me since I was a little kid.

που με ενοχλεί πολύ από τότε που ήμουν μικρό παιδί.

Σχετίζεται με μια ερώτηση

And it's related to a question

that scientists have been asking for almost 100 years,

που κάνουν οι επιστήμονες εδώ και σχεδόν 100 χρόνια,

χωρίς απάντηση.

with no answer.

Πώς τα μικρότερα αντικείμενα στη φύση,

How do the smallest things in nature,

τα σωματίδια του κβαντικού κόσμου,

the particles of the quantum world,

match up with the largest things in nature --

σχετίζονται με τα μεγαλύτερα πράγματα στη φύση -

τους πλανήτες και τα αστέρια και τους γαλαξίες

planets and stars and galaxies held together by gravity?

που συγκρατούνται μεταξύ τους με τη βαρύτητα;

As a kid, I would puzzle over questions just like this.

Σαν παιδί, προβληματιζόμουν με ερωτήσεις σαν κι αυτή.

Έπαιζα με μικροσκόπια και ηλεκτρομαγνήτες,

I would fiddle around with microscopes and electromagnets,

and I would read about the forces of the small

και διάβαζα για τις δυνάμεις του μικρόκοσμου

and about quantum mechanics

και για την κβαντομηχανική,

and I would marvel at how well that description matched up

και θαύμαζα το πόσο καλά αυτή η περιγραφή ταίριαζε

με τις παρατηρήσεις μας.

to our observation.

Then I would look at the stars,

Μετά κοίταζα τα αστέρια,

and I would read about how well we understand gravity,

και διάβαζα για το πόσο καλά κατανοούμε τη βαρύτητα,

and I would think surely, there must be some elegant way

και σκεφτόμουν ότι, φυσικά, θα πρέπει να υπάρχει ένας κομψός τρόπος

that these two systems match up.

που αυτά τα συστήματα συνδέονται.

Αλλά δεν υπάρχει.

But there's not.

And the books would say,

Και τα βιβλία λένε, ναι,

yeah, we understand a lot about these two realms separately,

καταλαβαίνουμε πολλά για αυτά τα δύο θέματα χωριστά,

αλλά όταν προσπαθήσουμε να τα συνδέσουμε μαθηματικώς,

but when we try to link them mathematically,

everything breaks.

όλα καταρρέουν.

And for 100 years,

Και για 100 χρόνια,

καμία από τις ιδέες μας για το πως να λύσουμε

none of our ideas as to how to solve this basically physics disaster,

αυτήν την καταστροφή στη φυσική δεν έχει αποδειχθεί.

has ever been supported by evidence.

And to little old me --

Και για τον μικρούλη, περίεργο και προβληματισμένο Τζέιμς,

little, curious, skeptical James --

this was a supremely unsatisfying answer.

αυτή ήταν μια απολύτως απογοητευτική απάντηση.

Είμαι, λοιπόν, ακόμα εκείνο το σκεπτικιστικό παιδάκι.

So, I'm still a skeptical little kid.

Flash-forward now to December of 2015,

Πάμε τώρα στο Δεκέμβρη του 2015,

όταν βρίσκομαι στο επίκεντρο

when I found myself smack in the middle

of the physics world being flipped on its head.

της ανατροπής των νόμων της φυσικής.

It all started when we at CERN saw something intriguing in our data:

Όλα ξεκίνησαν όταν εμείς στο CERN είδαμε κάτι ενδιαφέρον στα δεδομένα μας:

a hint of a new particle,

το ίχνος ενός καινούριου σωματιδίου,

an inkling of a possibly extraordinary answer to this question.

την υποψία μιας πιθανόν ασυνήθιστης απάντησης

σε αυτήν την ερώτηση.

So I'm still a skeptical little kid, I think,

Πιστεύω ότι παραμένω ένας μικρός σκεπτικιστής,

but I'm also now a particle hunter.

αλλά είμαι και κυνηγός σωματιδίων τώρα.

Είμαι φυσικός στο Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων του CERN,

I am a physicist at CERN's Large Hadron Collider,

the largest science experiment ever mounted.

το μεγαλύτερο επιστημονικό πείραμα που έχει ποτέ κατασκευαστεί.

It's a 27-kilometer tunnel on the border of France and Switzerland

Είναι ένα τούνελ 27 χιλιομέτρων στα σύνορα Γαλλίας και Ελβετίας,

buried 100 meters underground.

θαμμένο 100 μέτρα κάτω από την επιφάνεια.

And in this tunnel,

Και σε αυτό το τούνελ

we use superconducting magnets colder than outer space

χρησιμοποιούμε υπεραγώγιμους μαγνήτες πιο κρύους από το μακρινό διάστημα

to accelerate protons to almost the speed of light

για να επιταχύνουμε πρωτόνια σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός,

and slam them into each other millions of times per second,

και να τα συγκρούουμε μεταξύ τους εκατομμύρια φορές ανά δευτερόλεπτο,

collecting the debris of these collisions

συλλέγοντας τα απομεινάρια αυτών των συγκρούσεων

to search for new, undiscovered fundamental particles.

για να ψάξουμε για νέα, ανεξερεύνητα στοιχειώδη σωματίδια.

Its design and construction took decades of work

Ο σχεδιασμός και η κατασκευή του χρειάστηκαν δεκαετίες δουλειάς

by thousands of physicists from around the globe,

χιλιάδων φυσικών από όλον τον κόσμο,

and in the summer of 2015,

και το καλοκαίρι του 2015 δουλεύαμε ακούραστα

we had been working tirelessly to switch on the LHC

για να λειτουργήσουμε τον LHC στην υψηλότερη ενέργεια

at the highest energy that humans have ever used in a collider experiment.

που οι άνθρωποι έχουν ποτέ χρησιμοποιήσει σε επιταχυντή σωματιδίων.

Now, higher energy is important

Η υψηλότερη ενέργεια είναι σημαντική, διότι για τα σωματίδια

because for particles, there is an equivalence

υπάρχει η ισοδυναμία μεταξύ ενέργειας και μάζας του σωματιδίου,

between energy and particle mass,

and mass is just a number put there by nature.

και η μάζα είναι απλά ένας αριθμός που έβαλε εκεί η φύση.

Για να βρούμε νέα σωματίδια,

To discover new particles,

we need to reach these bigger numbers.

πρέπει να φτάσουμε αυτούς τους μεγαλύτερους αριθμούς.

And to do that, we have to build a bigger, higher energy collider,

Έτσι χρειαζόμαστε μεγαλύτερο επιταχυντή υψηλότερης ενέργειας,

and the biggest, highest energy collider in the world

και ο μεγαλύτερος, υψηλότερης ενέργειας επιταχυντής στον κόσμο

is the Large Hadron Collider.

είναι ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων.

And then, we collide protons quadrillions of times,

Και τότε, συγκρούουμε πρωτόνια τετράκις εκατομμύρια φορές,

and we collect this data very slowly, over months and months.

και συλλέγουμε πολύ αργά αυτά τα δεδομένα για μήνες και μήνες.

And then new particles might show up in our data as bumps --

Και τότε νέα σωματίδια

μπορεί να εμφανιστούν στα δεδομένα μας ως κορυφές -

μικρές αποκλίσεις από αυτό που θα περιμέναμε,

slight deviations from what you expect,

little clusters of data points that make a smooth line not so smooth.

μικρές ομάδες δεδομένων που κάνουν μια ομαλή γραμμή όχι και τόσο ομαλή.

For example, this bump,

Για παράδειγμα, αυτή η κορυφή,

μετά από μήνες καταγραφής δεδομένων το 2012,

after months of data-taking in 2012,

led to the discovery of the Higgs particle --

οδήγησε στην ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς

the Higgs boson --

-του μποζονίου Χιγκς-

and to a Nobel Prize for the confirmation of its existence.

και σε ένα βραβείο Νόμπελ για την επιβεβαίωση της ύπαρξής του.

This jump up in energy in 2015

Αυτή η ενεργειακή μετάβαση το 2015

represented the best chance that we as a species had ever had

ήταν η καλύτερή μας ευκαιρία ως είδος για να ανακαλύψουμε

of discovering new particles --

νέα σωματίδια, νέες απαντήσεις σε αυτές τις μακροχρόνιες ερωτήσεις,

new answers to these long-standing questions,

because it was almost twice as much energy as we used

διότι ήταν σχεδόν η διπλάσια ενέργεια από αυτή που χρησιμοποιήσαμε

when we discovered the Higgs boson.

όταν ανακαλύψαμε το μποζόνιο Χιγκς.

Many of my colleagues had been working their entire careers for this moment,

Πολλοί από τους συναδέλφους μου είχαν δουλέψει μια ζωή για αυτή τη στιγμή,

and frankly, to little curious me,

και, ειλικρινά, για το μικρό περίεργο εαυτό μου,

this was the moment I'd been waiting for my entire life.

αυτή ήταν η στιγμή που περίμενα μια ζωή.

So 2015 was go time.

Το 2015 ήταν, λοιπόν, καιρός δράσης.

So June 2015,

Τον Ιούνιο του 2015, λοιπόν,

the LHC is switched back on.

ο LHC μπήκε πάλι σε λειτουργία.

Όλοι οι συνεργάτες κρατούσαμε την ανάσα και τρώγαμε τα νύχια,

My colleagues and I held our breath and bit our fingernails,

and then finally we saw the first proton collisions

μέχρι που επιτέλους είδαμε τις πρώτες συγκρούσεις πρωτονίων

at this highest energy ever.

στη ψηλότερη ενέργεια που είχε επιτευχθεί ποτέ.

Applause, champagne, celebration.

Χειροκροτήματα, σαμπάνιες, γιορτή.

This was a milestone for science,

Αυτό ήταν ένα ορόσημο για την επιστήμη,

και δεν είχαμε ιδέα τι θα βρίσκαμε σε αυτά τα ολόφρεσκα δεδομένα.

and we had no idea what we would find in this brand-new data.

And then a few weeks later, we found a bump.

Και μετά από λίγες εβδομάδες είδαμε μια κορυφή.

It wasn't a very big bump,

Δεν ήταν πολύ μεγάλη κορυφή.

but it was big enough to make you raise your eyebrow.

Αρκετά μεγάλη όμως για να σηκωθούν τα φρύδια μας,

αλλά σε κλίμακα από το 1 ως το 10 ανασηκώματος φρυδιών,

But on a scale of one to 10 for eyebrow raises,

if 10 indicates that you've discovered a new particle,

όπου το 10 είναι για την ανακάλυψη νέου σωματιδίου,

αυτό το ανασήκωμα ήταν στο 4.

this eyebrow raise is about a four.

(Γέλια)

(Laughter)

I spent hours, days, weeks in secret meetings,

Αφιέρωσα ώρες, μέρες, εβδομάδες, σε κρυφές συναντήσεις,

arguing with my colleagues over this little bump,

συζητώντας με τους συναδέλφους για αυτή τη μικρή κορυφή,

τσιμπώντας και σπρώχνοντάς την με τα αδίστακτα πειραματικά εργαλεία μας

poking and prodding it with our most ruthless experimental sticks

to see if it would withstand scrutiny.

για να δούμε εάν θα μπορούσε να αντέξει τις δοκιμασίες.

But even after months of working feverishly --

Αλλά ακόμα και μετά από μήνες πυρετώδους δουλειάς

sleeping in our offices and not going home,

που κοιμόμασταν στα γραφεία μας και δεν πηγαίναμε σπίτι,

candy bars for dinner,

με ζαχαρωτά για δείπνο, και καφέ με τον κουβά,

coffee by the bucketful --

physicists are machines for turning coffee into diagrams --

-οι φυσικοί είναι μηχανές που μετατρέπουν τον καφέ σε διαγράμματα-

(Laughter)

(Γέλια)

This little bump would not go away.

αυτή η μικρή κορυφή δεν έφευγε.

So after a few months,

Μετά από λίγους μήνες, λοιπόν,

we presented our little bump to the world with a very clear message:

παρουσιάσαμε αυτή τη μικρή κορυφή στον κόσμο με ένα ξεκάθαρο μήνυμα:

this little bump is interesting but it's not definitive,

αυτή η μικρή κορυφή έχει ενδιαφέρον, αλλά δεν είναι καθοριστική,

so let's keep an eye on it as we take more data.

οπότε ας την προσέχουμε όσο συλλέγουμε κι άλλα δεδομένα.

So we were trying to be extremely cool about it.

Προσπαθούσαμε, λοιπόν, να είμαστε πολύ χαλαροί για αυτό.

And the world ran with it anyway.

Ο κόσμος παρ' όλα αυτά το άρπαξε.

The news loved it.

Τα μέσα το λάτρεψαν.

People said it reminded them of the little bump

Ο κόσμος έλεγε ότι τους θυμίζει τη μικρή κορυφή που φάνηκε

that was shown on the way toward the Higgs boson discovery.

στην πορεία προς την ανακάλυψη του μποζονίου Χιγκς.

Better than that, my theorist colleagues --

Ακόμα καλύτερα, οι θεωρητικοί συνάδελφοί μου,

I love my theorist colleagues --

-λατρεύω τους θεωρητικούς συναδέλφους μου-

my theorist colleagues wrote 500 papers about this little bump.

οι θεωρητικοί συνάδελφοί μου έγραψαν 500 δημοσιεύσεις για αυτή τη μικρή κορυφή.

(Laughter)

(Γέλια)

The world of particle physics had been flipped on its head.

Ο κόσμος των στοιχειωδών σωματιδίων είχε αναποδογυρίσει.

But what was it about this particular bump

Αλλά τι είχε αυτή η συγκεκριμένη κορυφή

που αναστάτωσε ομαδικά χιλιάδες φυσικούς;

that caused thousands of physicists to collectively lose their cool?

This little bump was unique.

Αυτή η μικρή κορυφή ήταν μοναδική.

Αυτή η μικρή κορυφή υποδείκνυε

This little bump indicated

that we were seeing an unexpectedly large number of collisions

ότι βλέπαμε έναν απροσδόκητα μεγάλο αριθμό συγκρούσεων

whose debris consisted of only two photons,

των οποίων τα απομεινάρια αποτελούνταν μόνο από δύο φωτόνια,

two particles of light.

από δύο σωματίδια φωτός, και αυτό είναι σπάνιο.

And that's rare.

Οι συγκρούσεις σωματιδίων δεν είναι σαν τις οδικές συγκρούσεις,

Particle collisions are not like automobile collisions.

They have different rules.

έχουν άλλους κανόνες.

When two particles collide at almost the speed of light,

Όταν συγκρούονται σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός,

the quantum world takes over.

αναλαμβάνει ο κβαντικός κόσμος.

And in the quantum world,

Στον κβαντικό κόσμο αυτά τα δύο σωματίδια

these two particles can briefly create a new particle

μπορούν για λίγο να δημιουργήσουν ένα νέο σωματίδιο

that lives for a tiny fraction of a second

που ζει για ένα μικρό κλάσμα του δευτερολέπτου,

before splitting into other particles that hit our detector.

πριν διασπασθεί σε άλλα σωμάτια που χτυπούν τον ανιχνευτή μας.

Imagine a car collision where the two cars vanish upon impact,

Σκεφτείτε μια οδική σύγκρουση

όπου τα αυτοκίνητα εξαφανίζονται τη στιγμή της σύγκρουσης,

a bicycle appears in their place --

ένα ποδήλατο εμφανίζεται στη θέση τους,

(Laughter)

(Γέλια)

And then that bicycle explodes into two skateboards,

και μετά αυτό το ποδήλατο εκρήγνυται σε δύο σκέιτμπορντ,

which hit our detector.

τα οποία χτυπούν τον ανιχνευτή μας. (Γέλια)

(Laughter)

Hopefully, not literally.

Όχι κυριολεκτικά.

They're very expensive.

Είναι πολύ ακριβοί.

Περιπτώσεις που μόνο δύο φωτόνια

Events where only two photons hit out detector are very rare.

προσπίπτουν στον ανιχνευτή μας είναι πολύ σπάνιες.

And because of the special quantum properties of photons,

Και εξαιτίας των ξεχωριστών κβαντικών ιδιοτήτων των φωτονίων,

there's a very small number of possible new particles --

μόνο ένας μικρός αριθμός πιθανών, νέων σωματιδίων

these mythical bicycles --

-των ποδηλάτων της ιστορίας μας-

μπορεί να γεννήσουν μόνο δύο φωτόνια.

that can give birth to only two photons.

But one of these options is huge,

Αλλά η μία από αυτές τις δύο επιλογές είναι τεράστια,

and it has to do with that long-standing question

και σχετίζεται με αυτή τη μακροχρόνια ερώτηση

that bothered me as a tiny little kid,

που με ενοχλούσε όταν ήμουν ένα μικρό παιδάκι,

σχετικά με τη βαρύτητα.

about gravity.

Gravity may seem super strong to you,

Ίσως να θεωρείτε τη βαρύτητα πολύ ισχυρή, αλλά στην πραγματικότητα

but it's actually crazily weak compared to the other forces of nature.

είναι απίστευτα ασθενής μπροστά στις άλλες δυνάμεις της φύσης.

I can briefly beat gravity when I jump,

Μπορώ για λίγο να νικήσω τη βαρύτητα όταν πηδάω,

but I can't pick a proton out of my hand.

αλλά δεν μπορώ να βγάλω ένα πρωτόνιο από το χέρι μου.

The strength of gravity compared to the other forces of nature?

Η ένταση της βαρύτητας σε σχέση με τις άλλες δυνάμεις της φύσης;

It's 10 to the minus 39.

Είναι 10 εις τη μείον 39.

That's a decimal with 39 zeros after it.

Αυτό είναι ένα δεκαδικό με 39 ψηφία στο δεκαδικό του μέρος.

Worse than that,

Ακόμα χειρότερα,

all of the other known forces of nature are perfectly described

όλες οι άλλες γνωστές δυνάμεις της φύσης

περιγράφονται τέλεια από το λεγόμενο Καθιερωμένο Πρότυπο,

by this thing we call the Standard Model,

which is our current best description of nature at its smallest scales,

που είναι η καλύτερη περιγραφή της φύσης που έχουμε σε μικρότερες κλίμακες

και ειλικρινά ένα από τα καλύτερα επιτεύγματα της ανθρωπότητας -

and quite frankly,

one of the most successful achievements of humankind --

except for gravity, which is absent from the Standard Model.

εκτός από τη βαρύτητα, η οποία απουσιάζει από το Καθιερωμένο Πρότυπο.

It's crazy.

Είναι τρελό.

Είναι λες και το μεγαλύτερο μέρος της βαρύτητας έχει εξαφανιστεί.

It's almost as though most of gravity has gone missing.

We feel a little bit of it,

Νιώθουμε ένα μέρος της,

μα που είναι η υπόλοιπη;

but where's the rest of it?

No one knows.

Κανείς δεν ξέρει.

Αλλά μια θεωρητική εξήγηση προτείνει μια τρελή λύση.

But one theoretical explanation proposes a wild solution.

Εσείς κι εγώ -ακόμα κι εσείς εκεί πίσω -

You and I --

even you in the back --

ζούμε σε τρεις χωρικές διαστάσεις.

we live in three dimensions of space.

I hope that's a non-controversial statement.

Ελπίζω αυτή να είναι μια μη-αμφιλεγόμενη δήλωση.

(Laughter)

(Γέλια)

All of the known particles also live in three dimensions of space.

Όλα τα γνωστά σωματίδια επίσης ζουν στις τρεις διαστάσεις του χώρου.

Στην πραγματικότητα, ένα σωματίδιο είναι απλά άλλο ένα όνομα

In fact, a particle is just another name

for an excitation in a three-dimensional field;

για μια διέγερση στο τριδιάστατο πεδίο·

a localized wobbling in space.

μια τοπική φουσκάλα στο χώρο.

Πιο σημαντικά,

More importantly, all the math that we use to describe all this stuff

στα μαθηματικά που χρησιμοποιούμε για να τα περιγράψουμε όλα αυτά

assumes that there are only three dimensions of space.

θεωρούμε ότι υπάρχουν μόνο τρεις χωρικές διαστάσεις.

But math is math, and we can play around with our math however we want.

Τα μαθηματικά είναι μαθηματικά, μπορούμε να τα χειριστούμε όπως θέλουμε.

And people have been playing around with extra dimensions of space

Κάποιοι πειραματίζονται με επιπλέον χωρικές διαστάσεις εδώ και πολύ καιρό,

for a very long time,

αλλά ήταν πάντα μια αφηρημένη μαθηματική έννοια.

but it's always been an abstract mathematical concept.

I mean, just look around you -- you at the back, look around --

Θέλω να πω, κοιτάξτε γύρω σας -εσείς εκεί πίσω, κοιτάξτε γύρω-

there's clearly only three dimensions of space.

είναι προφανές ότι υπάρχουν μόνο τρεις χωρικές διαστάσεις.

But what if that's not true?

Αν όμως αυτό δεν είναι αλήθεια;

Αν η επιπλέον βαρύτητα διαρρέει

What if the missing gravity is leaking into an extra-spatial dimension

σε μια επιπλέον χωρική διάσταση

that's invisible to you and I?

που είναι αόρατη σε σας και σε μένα;

What if gravity is just as strong as the other forces

Μήπως η βαρύτητα είναι τόσο ισχυρή όσο οι υπόλοιπες δυνάμεις

if you were to view it in this extra-spatial dimension,

εάν μπορούσατε να τη δείτε σε αυτήν την επιπλέον χωρική διάσταση,

and what you and I experience is a tiny slice of gravity

και αυτό που βιώνουμε είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι αυτής της βαρύτητας

make it seem very weak?

που την κάνει να φαίνεται πολύ ασθενής;

Εάν αυτό ήταν αλήθεια,

If this were true,

we would have to expand our Standard Model of particles

θα έπρεπε να επεκτείνουμε το Καθιερωμένο Πρότυπο των σωματιδίων

to include an extra particle, a hyperdimensional particle of gravity,

για να συμπεριλάβουμε ένα ακόμα σωματίδιο, ένα υπερδιάστατο βαρυτικό σωματίδιο,

ένα ξεχωριστό βαρυτόνιο το οποίο ζει σε επιπλέον χωρικές διαστάσεις.

a special graviton that lives in extra-spatial dimensions.

I see the looks on your faces.

Βλέπω το ύφος στα πρόσωπά σας.

You should be asking me the question,

Θα έπρεπε να με ρωτήσετε,

"How in the world are we going to test this crazy, science fiction idea,

«Πώς στο καλό θα εξετάσουμε αυτήν την τρελή ιδέα επιστημονικής φαντασίας,

stuck as we are in three dimensions?"

έτσι όπως είμαστε κολλημένοι στις τρεις διαστάσεις;»

The way we always do,

Με τον ίδιο τρόπο όπως πάντα, με το να συγκρούουμε δύο πρωτόνια,

by slamming together two protons --

(Γέλια)

(Laughter)

Hard enough that the collision reverberates

τόσο δυνατά που η σύγκρουση να διαχέεται

σε όσες επιπλέον χωρικές διαστάσεις μπορεί να υπάρχουν,

into any extra-spatial dimensions that might be there,

momentarily creating this hyperdimensional graviton

δημιουργώντας στιγμιαία αυτό το υπερδιάσταστο βαρυτόνιο

that then snaps back into the three dimensions of the LHC

το οποίο πηδάει πίσω στις τρεις διαστάσεις του LHC

and spits off two photons,

και φτύνει δύο φωτόνια, δύο σωματίδια φωτός.

two particles of light.

And this hypothetical, extra-dimensional graviton

Και αυτό το υποθετικό υπερδιάστατο βαρυτόνιο

is one of the only possible, hypothetical new particles

είναι ένα από τα μόνα πιθανά, υποθετικά νεά σωματίδια

που να έχει τις ξεχωριστές κβαντικές ιδιότητες,

that has the special quantum properties

that could give birth to our little, two-photon bump.

και θα μπορούσε να δώσει τη μικρή μας διφωτονική κορυφή.

Η πιθανότητα, λοιπόν,

So, the possibility of explaining the mysteries of gravity

να εξηγήσουμε τα μυστήρια της βαρύτητας

and of discovering extra dimensions of space --

και να ανακαλύψουμε επιπλέον χωρικές διαστάσεις -

perhaps now you get a sense

ίσως τώρα να παίρνετε μια αίσθηση

as to why thousands of physics geeks collectively lost their cool

του γιατί χιλιάδες σπασίκλες φυσικοί συλλογικά έχασαν την ψυχραιμία τους

εξαιτίας της μικρής μας διφωτονικής κορυφής.

over our little, two-photon bump.

Μια τέτοια ανακάλυψη θα μπορούσε να ξαναγράψει όλα τα βιβλία.

A discovery of this type would rewrite the textbooks.

But remember,

Αλλά θυμηθείτε, το μήνυμα από εμάς τους πειραματικούς

the message from us experimentalists

που δουλεύαμε πάνω σε αυτό εκείνον τον καιρό ήταν ξεκάθαρο:

that actually were doing this work at the time,

was very clear:

χρειαζόμαστε κι άλλα δεδομένα.

we need more data.

With more data,

Με περισσότερα δεδομένα

the little bump will either turn into a nice, crisp Nobel Prize --

η μικρή κορυφή θα μεταμορφωθεί σε ένα ωραίο, φρέσκο βραβείο Νόμπελ,

(Laughter)

(Γέλια)

Or the extra data will fill in the space around the bump

ή τα επιπλέον δεδομένα θα γεμίσουν το χώρο γύρω από την κορυφή

and turn it into a nice, smooth line.

και θα την μετατρέψουν σε μια ωραία, ομαλή γραμμή.

So we took more data,

Πήραμε, λοιπόν, κι άλλα δεδομένα,

and with five times the data, several months later,

και με τα πενταπλάσια δεδομένα, αρκετούς μήνες αργότερα,

our little bump

η μικρή μας κορυφή

μετατράπηκε σε μια ομαλή γραμμή.

turned into a smooth line.

Τα μέσα μίλαγαν για «τεράστια απογοήτευση»,

The news reported on a "huge disappointment," on "faded hopes,"

για «ξεθωριασμένες ελπίδες»,

and on particle physicists "being sad."

και για σωματιδιακούς φυσικούς «σε θλίψη».

Given the tone of the coverage,

Από τον τόνο της δημοσιογραφικής κάλυψης,

you'd think that we had decided to shut down the LHC and go home.

θα νομίζατε ότι αποφασίσαμε να σβήσουμε τον LHC και να πάμε σπίτι.

(Laughter)

(Γέλια)

But that's not what we did.

Αλλά δεν το κάναμε αυτό.

Γιατί δεν το κάναμε;

But why not?

I mean, if I didn't discover a particle -- and I didn't --

Εννοώ ότι αν δεν ανακάλυψα ένα σωματίδιο

-και όντως δεν ανακάλυψα-

if I didn't discover a particle, why am I here talking to you?

αν δεν ανακάλυψα ένα σωματίδιο, γιατί είμαι εδώ και σας μιλάω;

Γιατί δεν έσκυψα το κεφάλι μου από ντροπή

Why didn't I just hang my head in shame

and go home?

και δεν πήγα στο σπίτι μου;

Οι σωματιδιακοί φυσικοί είναι εξερευνητές.

Particle physicists are explorers.

And very much of what we do is cartography.

Και σε μεγάλο βαθμό αυτό που κάνουμε είναι χαρτογράφηση.

Να το θέσω έτσι: ξεχάστε τον LHC για λίγο.

Let me put it this way: forget about the LHC for a second.

Φανταστείτε ότι είστε εξερευνητές του διαστήματος,

Imagine you are a space explorer arriving at a distant planet,

φτάνετε σε ένα μακρινό πλανήτη ψάχνοντας για εξωγήινους.

searching for aliens.

What is your first task?

Ποια είναι η πρώτη σας δουλειά;

To immediately orbit the planet, land, take a quick look around

Κάνετε το γύρο του πλανήτη, προσγειώνεστε,

ψάχνετε μεγάλες, εμφανείς ενδείξεις ζωής,

for any big, obvious signs of life,

and report back to home base.

και στέλνετε αναφορά πίσω στη βάση σας.

That's the stage we're at now.

Σε αυτή τη φάση είμαστε τώρα.

We took a first look at the LHC

Ρίξαμε μια πρώτη ματιά στον LHC

for any new, big, obvious-to-spot particles,

για νέα, μεγάλα, εύκολα στην αναγνώριση σωματίδια,

και μπορούμε να αναφέρουμε ότι αυτά δεν υπάρχουν.

and we can report that there are none.

We saw a weird-looking alien bump on a distant mountain,

Είδαμε μια περίεργη εξωγήινη κορυφή σε ένα μακρινό βουνό,

but once we got closer, we saw it was a rock.

αλλά αφού πλησιάσαμε, είδαμε ότι ήταν απλά βράχος.

But then what do we do? Do we just give up and fly away?

Και τότε τι κάνουμε;

Απλώς τα παρατάμε και πετάμε πίσω;

Absolutely not;

Για κανένα λόγο·

we would be terrible scientists if we did.

θα ήμασταν απαίσιοι επιστήμονες αν το κάναμε.

Όχι, περνάμε τις επόμενες δεκαετίες εξερευνώντας,

No, we spend the next couple of decades exploring,

mapping out the territory,

χαρτογραφώντας το έδαφος,

sifting through the sand with a fine instrument,

κοσκινίζοντας την άμμο με ένα μηχάνημα ακριβείας,

peeking under every stone,

γυρίζοντας κάθε πέτρα,

drilling under the surface.

τρυπώντας το έδαφος.

Νέα σωματίδια μπορεί να εμφανιστούν αμέσως

New particles can either show up immediately

as big, obvious-to-spot bumps,

ως μεγάλες, εμφανείς κορυφές,

or they can only reveal themselves after years of data taking.

ή μπορεί να αποκαλυφθούν μόνο μετά από χρόνια καταγραφής δεδομένων.

Η ανθρωπότητα μόλις άρχισε την εξερεύνηση

Humanity has just begun its exploration at the LHC at this big high energy,

στον LHC σε αυτήν την υψηλή ενέργεια,

and we have much searching to do.

και έχουμε ακόμα πολύ ψάξιμο.

But what if, even after 10 or 20 years, we still find no new particles?

Εάν όμως,

ακόμα και μετά από 10 ή 20 χρόνια, δεν βρούμε καινούρια σωματίδια;

Τότε χτίζουμε ένα ακόμα μεγαλύτερο μηχάνημα.

We build a bigger machine.

(Laughter)

(Γέλια)

We search at higher energies.

Ψάχνουμε σε υψηλότερες ενέργειες.

We search at higher energies.

Ψάχνουμε σε υψηλότερες ενέργειες.

Planning is already underway for a 100-kilometer tunnel

Ο σχεδιασμός είναι σε εξέλιξη για ένα τούνελ 100 χιλιομέτρων,

that will collide particles at 10 times the energy of the LHC.

θα συγκρούονται σωματίδια σε δεκαπλάσια ενέργεια από του LHC.

We don't decide where nature places new particles.

Δεν αποφασίζουμε που τοποθετεί η φύση νέα σωματίδια.

Αποφασίζουμε μόνο να συνεχίσουμε την εξερεύνηση.

We only decide to keep exploring.

But what if, even after a 100-kilometer tunnel

Εάν, ακόμα και με το τούνελ των 100 χιλιομέτρων,

or a 500-kilometer tunnel

ή ένα τούνελ 500 χιλιομέτρων,

or a 10,000-kilometer collider floating in space

ή έναν επιταχυντή 10.000 χιλιομέτρων

αιωρούμενο στο διάστημα μεταξύ Γης και Σελήνης,

between the Earth and the Moon,

we still find no new particles?

δε βρούμε καθόλου νέα σωματίδια;

Then perhaps we're doing particle physics wrong.

Τότε μάλλον διεξάγουμε τη σωματιδιακή φυσική λάθος.

(Laughter)

(Γέλια)

Ίσως χρειαστεί να αναθεωρήσουμε.

Perhaps we need to rethink things.

Ίσως χρειαζόμαστε περισσότερους πόρους, τεχνολογία, τεχνογνωσία,

Maybe we need more resources, technology, expertise

than what we currently have.

από ό,τι έχουμε τώρα.

We already use artificial intelligence and machine learning techniques

Ήδη χρησιμοποιούμε τεχνητή νοημοσύνη και τεχνικές μηχανικής μάθησης

in parts of the LHC,

σε τμήματα του LHC,

αλλά φανταστείτε ένα πείραμα σωματιδιακής φυσικής

but imagine designing a particle physics experiment

χρησιμοποιώντας τόσο εξειδικευμένους αλγορίθμους

using such sophisticated algorithms

that it could teach itself to discover a hyperdimensional graviton.

που να μπορεί να μάθει μόνο του

πώς να ανακαλύπτει ένα υπερδιάστατο βαρυτόνιο.

But what if?

What if the ultimate question:

Η τελική ερώτηση: εάν ακόμα και η τεχνητή νοημοσύνη

What if even artificial intelligence can't help us answer our questions?

δε μπορεί να βοηθήσει να βρούμε τις απαντήσεις;

Εάν αυτές οι ανοιχτές για αιώνες ερωτήσεις

What if these open questions, for centuries,

are destined to be unanswered for the foreseeable future?

είναι προορισμένες να παραμείνουν αναπάντητες στο μέλλον;

What if the stuff that's bothered me since I was a little kid

Εάν αυτά που με απασχολούσαν από τότε που ήμουν μικρός

is destined to be unanswered in my lifetime?

είναι προορισμένα να παραμείνουν αναπάντητα σε όλη μου τη ζωή;

Then that ...

Τότε αυτό...

will be even more fascinating.

θα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό.

Θα αναγκαστούμε να σκεφτούμε με τελείως διαφορετικούς τρόπους.

We will be forced to think in completely new ways.

We'll have to go back to our assumptions,

Θα πρέπει να πάμε πίσω στις υποθέσεις μας,

and determine if there was a flaw somewhere.

και να ψάξουμε μήπως υπάρχει κάποιο λάθος κάπου.

And we'll need to encourage more people to join us in studying science

Πρέπει να ενθαρρύνουμε κι άλλους να μελετήσουν την επιστήμη μαζί μας,

since we need fresh eyes on these century-old problems.

αφού χρειαζόμαστε φρέσκες ματιές σε αυτά τα προβλήματα του ενός αιώνα.

I don't have the answers, and I'm still searching for them.

Δεν έχω τις απαντήσεις, και ακόμα τις ψάχνω.

Αλλά κάποια

But someone -- maybe she's in school right now,

-ίσως να είναι ακόμα μαθήτρια ή μην έχει γεννηθεί καν-

maybe she's not even born yet --

could eventually guide us to see physics in a completely new way,

θα μπορούσε να μας δείξει τη φυσική με έναν εντελώς νέο τρόπο,

and to point out that perhaps we're just asking the wrong questions.

και να μας υποδείξει ότι ίσως απλώς κάνουμε τις λάθος ερωτήσεις.

Κάτι το οποίο δε θα ήταν το τέλος της φυσικής,

Which would not be the end of physics,

but a novel beginning.

αλλά μια νέα αρχή.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)