The underground cities of the Byzantine Empire - Veronica Kalas

Translator: Trần Thái Hưng (English tutor: 0938147500) Reviewer: Trang Do Nu Gia

Những thành tạo địa chất đầy ngoạn mục của Cappadocia

The breathtaking geological formations of Cappadocia

present one of the most astonishing landscapes on Earth.

là một trong những cảnh quan đáng kinh ngạc nhất trên Trái đất.

Also known as fairy chimneys,

Còn được gọi là “những ống khói thần tiên”,

these sturdy stone cones were created by massive volcanic eruptions,

những khối đá hình nón cứng cáp này được tạo ra từ những vụ phun trào núi lửa lớn,

which poured countless tons of ash across what would eventually become

phun ra vô số tấn tro bụi xuống khắp khu vực mà cuối cùng trở thành

part of central Türkiye.

một phần của miền trung Thổ Nhĩ Kỳ.

Over millions of years,

Trải qua hàng triệu năm,

that volcanic fallout hardened into a porous rock known as ignimbrite,

lớp tro bụi núi lửa đó đã cứng dần thành một loại đá xốp có tên gọi là ignimbrite,

which was sculpted by centuries of wind and rain

được mưa gió hàng thế kỷ tạc nên

into the colorful spires we see today.

những ngọn tháp đá đầy màu sắc mà ta thấy ngày nay.

But this impressive terrain hides an equally remarkable feat

Nhưng địa hình ấn tượng này cũng ẩn chứa một kỳ tích đáng kinh ngạc không kém

of pre-modern engineering:

của kỹ thuật tiền hiện đại:

a network of extensive underground cities stretching deep below the surface.

đó là một mạng lưới các thành phố ngầm rộng lớn trải dài sâu bên dưới mặt đất.

Archaeological work on these mysterious ruins only started in the 1960s,

Công trình khảo cổ học về tàn tích bí ẩn này chỉ mới bắt đầu vào những năm 1960,

so researchers still have many unanswered questions.

vậy nên các nhà nghiên cứu vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp.

But they have been able to determine some of the basics.

Nhưng họ đã có thể xác định được một số điều cơ bản.

Cappadocia’s underground settlements date back to the Middle Ages

Các khu định cư ngầm ở Cappadocia đã có mặt từ thời Trung cổ

when the region was part of the eastern territories of the Byzantine Empire.

khi khu vực này là một phần của các lãnh thổ phía đông của Đế chế Byzantine.

Throughout the 7th and 8th centuries,

Trong suốt thế kỷ thứ 7 và 8,

this border region was frequently under siege from Arab invaders,

khu vực biên giới này thường xuyên bị bao vây bởi quân xâm lược Ả Rập,

which may have led locals to seek refuge underground.

khiến người dân địa phương phải tìm nơi ẩn náu dưới lòng đất.

Initially, archaeologists assumed these subterranean cities and sanctuaries

Ban đầu, các nhà khảo cổ cho rằng những thành phố và khu bảo tồn dưới lòng đất này

were created by Greek-speaking Orthodox Christian monks

được tạo ra bởi các tu sĩ Cơ đốc giáo Chính thống nói tiếng Hy Lạp

due to the numerous Byzantine churches and copious religious imagery.

do có nhiều nhà thờ Byzantine và hình ảnh tôn giáo phong phú.

But further investigation revealed intricately designed layouts

Nhưng các cuộc điều tra sâu hơn cho thấy các bố cục được thiết kế phức tạp

and elements of domestic architecture

và các yếu tố của kiến trúc trong nước

that could only have been produced by master masons.

chỉ có thể được sản xuất bởi những người thợ xây bậc thầy.

Typically, these craftsmen would have built such structures

Thông thường, những người thợ thủ công này sẽ xây dựng các cấu trúc như vậy

with brick and stone,

bằng gạch và đá,

but under the surface they carved their designs directly into the rock.

nhưng dưới mặt đất, họ sẽ chạm khắc trực tiếp các thiết kế của mình vào đá.

All these complexes were connected by stairs and tunnels

Tất cả các khu phức hợp này được kết nối bằng cầu thang và các đường hầm

which could be sealed off with large boulders for protection.

có thể được đóng lại bằng những tảng đá lớn để bảo vệ.

Residents dug deep enough to reach the water table,

Người dân đào vừa đủ tới mực nước ngầm

ensuring their access to water during lengthy sieges.

để đảm bảo nguồn nước trong các cuộc bao vây kéo dài.

And vertical ventilation shafts connect these cities to the sky,

Còn các trục thông gió thẳng đứng nối các thành phố này với bầu trời

circulating cool, fresh air to the residences inside.

thì giúp lưu thông không khí mát mẻ, trong lành đến các khu dân cư bên trong.

In addition to living spaces,

Ngoài không gian sống,

these dwellings had wine presses, cooking areas, and stables for livestock.

những ngôi nhà này còn có máy ép rượu, khu vực nấu ăn và chuồng ngựa cho gia súc.

Some chambers even offered old-fashioned lavatories,

Một số phòng thậm chí còn có cả các nhà vệ sinh kiểu cũ,

where waste could be washed into deep pits or covered with lime.

nơi chất thải có thể được đổ vào các hố sâu hoặc phủ vôi.

Normally, this approach would still have left some stench,

Thông thường, cách xử lí này vẫn để lại một số mùi hôi thối,

but the region’s absorbent volcanic rock

nhưng loại đá núi lửa có khả năng hấp thụ của khu vực này

helped maintain a dry and odor-free environment.

đã giúp duy trì một môi trường khô ráo và không có mùi.

The rock’s composition also helped ensure stable temperatures throughout the year,

Thành phần của đá cũng giúp đảm bảo nhiệt độ ổn định quanh năm,

making these spaces ideal for long-term living and food storage.

biến không gian này trở thành nơi lý tưởng để sinh sống lâu dài và dự trữ thực phẩm.

By the 11th century, the Byzantine Empire secured its eastern frontier,

Đến thế kỷ 11, Đế chế Byzantine đã bảo vệ được biên giới phía đông của mình,

bringing peace and stability back to the region.

mang lại hòa bình và ổn định cho khu vực.

But rather than abandoning their underground settlements,

Nhưng thay vì từ bỏ các khu định cư dưới lòng đất của mình,

locals expanded them into the landscapes above.

người dân địa phương đã mở rộng chúng với các cảnh quan ở phía trên.

Building directly into the region’s rocky cliffsides,

Xây dựng trực tiếp ở bên trong các vách đá trong khu vực,

stoneworkers skillfully carved dwellings with open courtyards

những người thợ đá khéo léo chạm khắc nên những ngôi nhà có khoảng sân rộng

and adorned their entrances with elegant facades.

và trang trí lối vào của họ bằng mặt tiền trang nhã.

Numerous churches were also carved from the rock,

Nhiều nhà thờ cũng được chạm khắc từ đá,

all designed in the standard architectural styles of the Byzantine Empire

tất cả đều được thiết kế theo phong cách kiến trúc tiêu chuẩn của Đế chế Byzantine

during the 9th to the 11th centuries.

từ thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ thứ 11.

This included simple structures with altars and apses

Phong cách này bao gồm các cấu trúc đơn giản với bàn thờ và hậu đường

as well as intricate designs featuring columns and domes.

cũng như các thiết kế phức tạp có cột và mái vòm.

And on the inside, many showcased vibrant wall paintings

Và bên trong thì trưng bày nhiều bức tranh tường sống động

depicting detailed Christian iconography.

mô tả chi tiết các biểu tượng Cơ đốc giáo.

These paintings are still visible today,

Những bức tranh này vẫn còn nhìn thấy được cho đến ngày nay,

making Cappadocia one of the most significant repositories of Byzantine art

khiến Cappadocia trở thành một trong những kho nghệ thuật Byzantine

quan trọng nhất trên thế giới.

in the world.

But while these paintings and stony structures endured,

Nhưng trong khi những bức tranh và kiến trúc bằng đá này vẫn tồn tại,

their inhabitants were forced to move on.

thì cư dân của chúng buộc phải rời đi.

It’s believed that the Byzantines started vacating the region

Người ta tin rằng người Byzantine đã bắt đầu rời bỏ khu vực này

when the Seljuk and Ottoman Turks took hold of it in the late 11th century.

khi người Thổ Nhĩ Kỳ Seljuk và Ottoman chiếm giữ nó vào cuối thế kỷ 11.

Over the following centuries,

Trong những thế kỷ tiếp theo,

local farmers and villagers used these spaces for storage and squatting,

nông dân và dân làng địa phương đã sử dụng không gian này

để trữ đồ và chiếm đất,

and there's evidence of some inhabitants as recent as the early 20th century.

và bằng chứng cho thấy đã có một số người đã sống ở đó vào đầu thế kỷ 20.

However, in the past few decades,

Tuy nhiên, trong vài thập kỷ qua,

these cities have been recognized as international heritage sites

những thành phố này đã được công nhận là di sản quốc tế

requiring care and preservation.

cần được chăm sóc và bảo tồn.

This designation has earned them government protection

Danh hiệu này đã giúp họ được chính phủ bảo vệ

and attracted both curious researchers and tourists

và thu hút cả những nhà nghiên cứu tò mò lẫn các vị khách du lịch

eager to explore their labyrinthine passageways.

háo hức đến khám phá những lối đi mê cung của họ.

Derinkuyu, which stretches up to 85 meters below the ground,

Derinkuyu, trải dài tới 85 mét dưới mặt đất,

and Kaymakli are the two best known and most visited.

và Kaymakli là hai nơi được biết đến và được ghé thăm nhiều nhất.

But Göreme, Ihlara, and many other valleys

Còn Göreme, Ihlara và nhiều thung lũng khác

are where you can see the finest preserved churches,

là nơi bạn có thể ngắm nhìn những nhà thờ được bảo tồn tốt nhất,

all with spectacular Byzantine architecture and wall paintings.

tất cả đều có các công trình kiến trúc và những bức tranh tường Byzantine ngoạn mục.

And as researchers continue to excavate these sites,

Và khi các nhà nghiên cứu tiếp tục khai quật những địa điểm này,

they'll undoubtedly uncover even more secrets from this buried history.

chắc chắn họ sẽ khám phá ra nhiều bí mật hơn nữa từ lịch sử bị chôn vùi này.