The Hawaiian story of the wind keepers - Sydney Iaukea

205,341 views ・ 2023-04-11

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Trang Do Nu Gia Reviewer: Mai Tran
00:07
Long ago, La’amaomao, the Hawaiian wind goddess,
0
7211
4296
Từ xa xưa, La’amaomao, nữ thần gió Hawaii,
00:11
wielded a gourd that housed the winds of the Islands.
1
11507
4171
đã sử dụng một quả bầu để hứng gió của Quần đảo.
00:15
It came to hold her bones, along with the life force they carried,
2
15762
4045
Nó được dùng để giữ xương của cô ấy, cùng với sinh lực mà chúng mang theo,
00:19
and was eventually passed to her grandson, Paka’a.
3
19807
3504
và cuối cùng được truyền cho cháu trai của cô ấy, Paka’a.
00:23
He learned the hundreds of distinct winds
4
23644
2628
Anh đã học hàng trăm ngọn gió khác nhau
00:26
that wafted and whipped around his homeland.
5
26272
2795
từ thổi thoảng qua đến quật mạnh trên khắp quê hương mình.
00:29
Chanting their names, he could stir the skies and raise the waves.
6
29192
4337
Bằng cách niệm tên chúng, anh có thể khuấy trời dậy sóng.
00:33
Like his father before him,
7
33613
1543
Giống như cha anh trước đây,
00:35
he became the most trusted attendant to King Keawenuia’umi of Hawaii Island.
8
35156
5881
anh trở thành người phục vụ thân tín nhất của Vua Keawenuia’umi trên Đảo Hawaii.
00:41
But his privileged status also made him a target.
9
41329
3128
Nhưng địa vị đặc quyền ấy cũng khiến anh ấy trở thành mục tiêu.
00:44
Two of the king's seafaring navigators were especially envious.
10
44791
4671
Hai trong số các hoa tiêu hàng hải của nhà vua thì đặc biệt ghen tị.
00:49
They knew Paka’a’s skills and responsibility to the king
11
49629
3462
Họ biết được các kỹ năng và trách nhiệm của Paka’a đối với nhà vua
00:53
were divinely inherited, but they coveted his position.
12
53091
4295
được thừa hưởng từ thần thánh, nhưng họ thèm muốn vị trí đó của anh.
00:57
So they whispered rumors and eventually turned the king
13
57804
3878
Vì vậy, họ rỉ tai bàn tán những tin đồn và cuối cùng khiến nhà vua
01:01
against his most loyal companion.
14
61682
2503
chống lại người đồng hành trung thành nhất của mình.
01:04
Paka’a watched bitterly as he was stripped of his land and privileges.
15
64519
4838
Paka’a cay đắng nhìn mình bị tước đoạt đất đai và các đặc quyền.
01:09
He fled, escaping the navigators who plotted to drown him as he sailed away,
16
69565
4588
Anh bỏ trốn, thoát khỏi những tên tiêu hoa âm mưu dìm chết mình khi chèo khỏi đó,
01:14
and took refuge on Molokaʻi, where he married a young chiefess.
17
74153
4922
và ẩn náu ở Molokaʻi, nơi anh kết hôn với một nữ tù trưởng trẻ tuổi.
01:19
They brought a son into the world,
18
79158
1919
Họ sinh một cậu con trai,
01:21
but Paka’a never stopped imagining his return.
19
81077
3211
nhưng Paka’a chưa bao giờ ngừng nghĩ tới sự trở về của mình.
01:24
He taught his son, Kuapaka’a, the way of the winds
20
84455
3629
Anh đã dạy con trai mình, Kuapaka’a, phương hướng của các ngọn gió
01:28
until Kuapaka’a was poised to avenge his father
21
88084
3503
cho đến khi Kuapaka’a sẵn sàng để trả thù cho cha mình
01:31
and restore his rightful place beside the king.
22
91587
3254
và khôi phục vị trí xứng đáng của mình bên cạnh nhà vua.
01:34
Back on Hawaii Island,
23
94966
1751
Trở lại Đảo Haiwaii,
01:36
as the two navigators revealed their selfishness,
24
96717
2920
khi hai tên hoa tiêu bộc lộ tính ích kỷ của mình,
01:39
the king realized how easily he’d been deceived and longed for Paka’a.
25
99637
5130
nhà vua mới nhận ra mình đã dễ bị lừa dối như thế nào và khao khát Paka’a trở lại.
01:45
Some of his more trustworthy attendants divined that Paka’a was still alive
26
105017
4797
Một số tùy tùng thân tín hơn của ông ấy cho rằng Paka’a vẫn còn sống
01:49
and told the king to construct canoes for a journey.
27
109814
3503
và khuyên nhà vua đóng ca nô cho cuộc hành trình.
01:53
However, Paka’a could not return so easily.
28
113526
4087
Tuy nhiên, Paka’a không thể trở lại một cách dễ dàng như thế.
01:57
First, the king’s loyalty and dedication had to be tested.
29
117822
4546
Đầu tiên, lòng trung thành và sự cống hiến của nhà vua phải được kiểm chứng.
02:02
As the king rallied his attendants,
30
122702
2127
Khi nhà vua tập hợp những người hầu cận của mình,
02:04
Paka’a’s ancestral spirits arrived in the form of two birds
31
124829
4546
Linh hồn các vị tổ tiên của Paka’a đã đến dưới hình dạng hai chú chim
02:09
and rotted the trees he was using for canoe-building.
32
129542
3295
và đã làm mục nát những cái cây mà ông đang dùng để đóng ca nô.
02:13
Though exhausted, the king had his best archers shoot the birds,
33
133254
4296
Dù kiệt sức, nhưng nhà vua đã cho cung thủ giỏi nhất của mình bắn những chú chim,
02:17
and he started again.
34
137550
1501
và ông bắt đã đầu lại.
02:19
Later, as Paka’a dreamed, the king’s spirit announced his search.
35
139218
4755
Sau đó, Paka’a đã nằm mơ, linh hồn nhà vua thông báo về cuộc tìm kiếm của mình.
02:24
However, Paka’a’s own spirit misled the king,
36
144056
4088
Tuy nhiên, chính linh hồn của Paka’a đã đánh lừa nhà vua,
02:28
saying he was on Ka’ula—
37
148352
2211
nói rằng anh đang ở Ka’ula—
02:30
not Molokaʻi.
38
150646
1669
chứ không phải Molokaʻi.
02:33
The king’s fleet soon set sail.
39
153065
2253
Hạm đội của nhà vua sớm ra khơi.
02:35
As they passed Molokaʻi, Paka’a’s son, Kuapaka’a, greeted them,
40
155318
4921
Khi họ đi qua Molokaʻi, con trai của Paka’a, Kuapaka’a, đã chào đón họ,
02:40
warning that a storm was brewing.
41
160239
2670
cảnh báo rằng có một cơn bão đang ập đến.
02:43
He chanted the names of the winds, but kept his identity a secret,
42
163034
4087
Cậu gọi tên những cơn gió, nhưng giữ bí mật về danh tính của mình,
02:47
as per Paka’a’s plan.
43
167121
2377
theo như kế hoạch của Paka’a.
02:49
The king’s navigators dismissed the young boy’s claims.
44
169498
3379
Các hoa tiêu của nhà vua đã bỏ qua lời cảnh báo của cậu bé.
02:52
But as they sailed off, Kuapaka’a unleashed a vicious storm
45
172877
4796
Nhưng khi họ ra khơi, Kuapaka’a tung ra một cơn bão dữ dội
02:57
and all were forced to shelter on Molokaʻi.
46
177673
3504
và tất cả buộc phải trú ẩn trên Molokaʻi.
03:01
For four months, Kuapaka’a maintained the storm.
47
181385
4547
Trong suốt bốn tháng, Kuapaka’a luôn duy trì cơn bão.
03:05
With Paka’a’s secret supervision, he earned the king’s trust,
48
185932
4129
Với sự giám sát bí mật của Paka’a, cậu giành được sự tin tưởng của nhà vua,
03:10
and, after clearing the sky, Kuapaka’a agreed to join the king’s search.
49
190061
5964
và, sau khi làm sạch bầu trời, Kuapaka’a đồng ý tham gia cuộc tìm kiếm của nhà vua.
03:16
At sea, the two navigators continuously discredited Kuapaka’a.
50
196108
4797
Trên biển, hai tên hoa tiêu liên tục nghi ngờ Kuapaka’a.
03:21
Finally, he readied himself for revenge and called the winds.
51
201113
5172
Cuối cùng, cậu đã sẵn sàng trả thù và đã gọi gió.
03:26
As waves crashed, Kuapaka’a anchored the canoe
52
206285
3295
Khi những con sóng ập đến, Kuapaka’a thả neo xuồng
03:29
and passed provisions to everyone— except the two navigators.
53
209580
4880
và chia lương thực cho tất cả mọi người— ngoại trừ hai tên hoa tiêu.
03:34
They grew cold and weak, eventually falling overboard.
54
214752
4796
Họ trở nên lạnh và yếu ớt dần, cuối cùng rơi xuống biển.
03:39
But Kuapaka’a’s work wasn’t done.
55
219840
2962
Nhưng việc của Kuapaka’a vẫn chưa xong.
03:43
While everyone slept, he brightened the sky
56
223177
2669
Trong khi mọi người ngủ, cậu thắp sáng cả bầu trời
03:45
and sailed towards Hawaii Island instead of Ka’ula.
57
225846
4046
và đi thuyền đến Đảo Hawaii thay vì Ka’ula.
03:50
Though the king regretted not finding Paka’a,
58
230101
2794
Mặc dù nhà vua rất tiếc vì đã không tìm thấy Paka’a,
03:52
everyone was glad to be home and forgot about Kuapaka’a—
59
232895
4171
nhưng mọi người đều vui mừng khi được trở về nhà và đã quên đi Kuapaka’a—
03:57
until the day he proposed a canoe race.
60
237066
4087
đến ngày cậu đề xuất một cuộc đua xuồng.
04:01
He wagered his catch of flying fish against that of eight fishermen
61
241904
4171
Cậu đánh cuộc mẻ cá chuồn của mình với tám ngư dân
04:06
who had been appointed by the two treacherous navigators.
62
246075
3503
những người được chỉ định bởi hai tên hoa tiêu phản bội.
04:09
They agreed, figuring it'd be an easy win.
63
249704
3211
Họ đồng ý, cho rằng đó sẽ là một chiến thắng dễ dàng.
04:12
But Kuapaka’a called to La’amaomao,
64
252999
3670
Nhưng Kuapaka’a đã gọi cho La’amaomao,
04:16
and a great wave whisked him ahead of his opponents.
65
256752
4213
và một cơn sóng lớn đã đưa anh ấy vượt lên trước các đối thủ của mình.
04:21
Enraged and convinced this was a fluke, the fishermen asked for a rematch.
66
261215
4254
Tức giận và tin rằng đây chỉ là sự ăn may, các ngư dân đã yêu cầu một trận tái đấu.
04:25
But this time, they demanded Kuapaka’a wager his bones against theirs.
67
265469
5297
Nhưng lần này, họ yêu cầu Kuapaka’a đánh cược xương của mình với xương của họ.
Lúc đầu, họ chèo một cách rất quyết liệt,
04:31
At first, the men paddled fiercely,
68
271017
2294
04:33
with Kuapaka’a gliding effortlessly in their wake.
69
273311
4212
còn Kuapaka’a thì lướt đi một cách dễ dàng theo sau họ.
04:37
As they tired, Kuapaka’a hurtled himself to victory.
70
277815
5255
Khi họ đuối sức, Kuapaka’a đã lao lên giành chiến thắng.
04:43
Hearing that eight of his fishermen were to die,
71
283654
3128
Nghe tin tám ngư dân của mình đã chết,
04:46
the king asked Kuapaka’a to have mercy on them.
72
286782
3754
nhà vua cầu xin Kuapaka’a hãy rủ lòng thương xót họ.
04:50
But the time had come for Kuapaka’a to reveal his identity
73
290745
4337
Nhưng đã đến lúc Kuapaka’a tiết lộ danh tính của mình
04:55
and have the King prove his commitment to Paka’a.
74
295082
3545
và yêu cầu Nhà vua thực hiện cam kết của mình với Paka’a.
04:59
Overcome, the king agreed to their deaths and asked to welcome Paka’a home,
75
299045
6464
Một cách khuất phục, nhà vua đã đồng ý cái chết của họ và xin được đón Paka’a về nhà,
05:05
promising his lands and position would be restored.
76
305509
3754
hứa sẽ khôi phục lại đất đai và vị trí cho cậu.
05:09
At last, the king and Paka’a were back at each other’s sides.
77
309597
4129
Cuối cùng, nhà vua và Paka’a đã trở lại cùng với nhau.
05:13
Wielding the sacred wind gourd,
78
313851
1835
Cầm quả bầu gió thiêng,
05:15
Paka’a and Kuapaka’a ensured the names of the winds would never be lost,
79
315686
5214
Paka’a và Kuapaka’a đảm bảo tên của những cơn gió sẽ không bao giờ bị mất,
05:20
and those who understood them never undermined or forgotten.
80
320900
4629
và những người hiểu chúng sẽ không bao giờ bị suy yếu hoặc lãng quên.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7