How do doctors determine what stage of cancer you have? - Hyunsoo Joshua No and Trudy Wu

Translator: Nguyen Hue Reviewer: 24 Anh

Each year, approximately 20 million people across the world

Mỗi năm, khoảng 20 triệu người trên toàn thế giới

receive a cancer diagnosis.

được chẩn đoán mắc ung thư.

At this overwhelming, and often scary time,

Vào thời điểm choáng ngợp và thường là đáng sợ này,

a patient usually learns their cancer’s stage,

bệnh nhân thường được thông báo về giai đoạn ung thư của họ,

which is typically a number, ranging from 1 to 4.

thường là một con số, dao động từ một đến bốn.

While staging is designed in part to help patients better understand

Dù việc chia giai đoạn được thiết kế một phần là để giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn

những gì họ đang phải đối mặt,

what they’re facing,

extracting this information from a simple number

việc trích xuất thông tin này từ một con số đơn giản

can be confusing and less than straightforward.

có thể gây nhầm lẫn và không đơn giản chút nào.

So, what do cancer stages actually mean?

Vậy, các giai đoạn ung thư thực sự có ý nghĩa gì?

To understand stage numbers,

Để hiểu các con số giai đoạn,

we first need to unpack the three variables that inform it.

trước tiên chúng ta cần giải nghĩa ba biến số tạo nên nó.

Doctors utilize a system which uses the letters T, N, and M

Các bác sĩ sử dụng một hệ thống gồm các chữ T, N và M

to describe a tumor’s size,

để mô tả kích thước của khối u, sự hiện diện của nó

its presence in the immune system’s lymph nodes,

trong các hạch bạch huyết của hệ thống miễn dịch

and whether it has metastasized, or spread, to other organs.

và liệu nó đã di căn hoặc lan sang các cơ quan khác hay chưa.

Arriving at this letter staging takes thorough investigation—

Để đến giai đoạn chữ cái này cần kiểm tra kỹ lưỡng --

physicians will consider a person’s symptoms and overall health,

các bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng và sức khỏe tổng thể của một người,

and may sample, or biopsy, cancerous tissue,

đồng thời có thể lấy mẫu hoặc sinh thiết, mô ung thư,

order medical scans, and analyze blood tests.

yêu cầu quét y tế và phân tích xét nghiệm máu.

The T designation is usually a number between 1 to 4,

Ký hiệu T thường là một con số từ 1 đến 4,

and is, in most cases, based on tumor size.

và trong hầu hết các trường hợp, dựa trên kích thước khối u.

But each type of cancer has its own T staging criteria.

Nhưng mỗi loại ung thư đều có tiêu chí phân chia giai đoạn T riêng.

Five-centimeter-wide tumors are labeled as T3 in oral cancers,

Các khối u rộng 5cm được dán nhãn là T3 đối với ung thư miệng,

but T2 in breast cancers.

nhưng là T2 đối với ung thư vú.

And some cancers use other staging criteria,

Và một số bệnh ung thư sử dụng các tiêu chí phân giai đoạn khác,

like esophageal cancers, which are staged based on how deeply

như ung thư thực quản,

được phân giai đoạn dựa trên mức độ xâm lấn của khối u vào các lớp mô.

the tumor invades the layers of tissue.

To assign an N stage,

Để chỉ định giai đoạn N,

doctors evaluate the lymph nodes through biopsies and imaging.

các bác sĩ đánh giá các hạch bạch huyết thông qua sinh thiết và hình ảnh.

Cancer cells tend to break off from the initial tumor and spread.

Các tế bào ung thư có xu hướng tách ra khỏi khối u ban đầu và lan rộng.

They often travel through the lymphatic system—

Chúng thường đi qua hệ thống bạch huyết --

a network of vessels and nodes,

một mạng lưới các mạch và các hạch,

which filter waste and harbor cells that help fight infection.

có chức năng lọc chất thải và chứa các tế bào giúp chống nhiễm trùng.

Cancers that spread to larger, more distant,

Ung thư lan đến các hạch bạch huyết lớn hơn, xa hơn hoặc có số lượng lớn hơn

or a greater number of lymph nodes typically file into higher N stages.

thường chuyển sang giai đoạn N cao hơn.

M staging involves a more threatening category of cancers’ spread—

Giai đoạn M liên quan đến một loại ung thư lây lan nguy hiểm hơn --

when diseased cells scatter and then settle on other organs or on bones.

khi các tế bào nhiễm bệnh phân tán và bám vào các cơ quan khác hoặc xương.

Historically, this stage has been a matter of just “yes” or “no,”

Trong lịch sử, giai đoạn này chỉ đem lại câu trả lời “có” hoặc “không”,

because once a cancer has metastasized, it’s considered to be much more lethal.

bởi vì một khi ung thư đã di căn, nó được coi là nguy hiểm hơn rất nhiều.

But advances in treatment have recently prompted the medical community

Nhưng những tiến bộ trong điều trị gần đây đã thúc đẩy cộng đồng y tế

to rethink the M stage as a continuum.

đánh giá lại rằng giai đoạn M là quá trình còn tiến triển.

Doctors now consider the number of organs in which the cancer has spread,

Các bác sĩ hiện xem xét số lượng cơ quan mà ung thư đã lan rộng,

as well as the abundance and characteristics of the metastatic tumors.

cũng như sự phong phú và đặc điểm của các khối u di căn.

All sorts of combinations of T, N, and M are possible,

Tất cả các kiểu kết hợp của T, N và M đều có thể xảy ra

and one letter doesn't always follow the other.

và không phải lúc nào chữ này cũng theo sau chữ kia.

For example, some head and neck cancers will test positive in the lymph nodes N1

Ví dụ, một số bệnh ung thư đầu và cổ sẽ có kết quả dương tính ở hạch bạch huyết N1

with no clear initial tumor, or T0.

mà không có khối u ban đầu rõ ràng, hoặc T0.

So how do these three variables inform a cancer's stage number?

Vậy làm thế nào để ba biến số này chỉ ra con số giai đoạn của ung thư?

Each TNM combination correlates to a different overall stage,

Mỗi sự kết hợp TNM tương ứng với một giai đoạn tổng thể khác nhau,

ordered by how difficult the cancer is to treat.

được sắp xếp theo mức độ khó điều trị của ung thư.

This sorting is rigidly defined for each type of cancer,

Sự phân loại này được xác định một cách cứng nhắc cho từng loại ung thư,

based on generations of research looking at how cancers with different spreads

dựa trên nhiều thế hệ nghiên cứu xem xét xu hướng diễn biến của các bệnh ung thư

and characteristics tend to behave.

với mức độ lây lan và đặc điểm khác nhau.

Importantly, what a certain overall stage means varies from cancer to cancer.

Quan trọng là ý nghĩa của một giai đoạn tổng thể nhất định sẽ khác nhau

tùy theo từng loại ung thư.

For example, a T3N1M0 combination for a breast cancer

Ví dụ, tổ hợp T3N1M0 đối với bệnh ung thư vú

is considered stage 3 and carries an 85% five-year survival rate.

được coi là giai đoạn 3 và có tỷ lệ sống sót sau năm năm là 85%.

A pancreatic cancer with this same TNM combination, however,

Tuy nhiên, ung thư tuyến tụy với tổ hợp TNM tương tự này

is sorted to stage 2, and yet is more difficult to treat

được phân loại là giai đoạn 2, nhưng khó điều trị hơn

with a 15% survival rate.

với tỷ lệ sống sót 15%.

The system is intricate— and ever-changing.

Hệ thống này phức tạp và luôn thay đổi.

For instance, someone with a stage 4 throat tumor in 2017,

Ví dụ, một người có khối u cổ họng giai đoạn 4 vào năm 2017,

might be considered stage 1 just one year later.

có thể được coi là giai đoạn 1 chỉ một năm sau đó.

The cancer didn’t improve; the staging system did.

Ung thư không cải thiện nhưng hệ thống phân giai đoạn thì có.

Experts realized that a subset of these advanced cancers

Các chuyên gia nhận ra rằng một nhóm nhỏ các bệnh ung thư giai đoạn cuối này

responded to existing treatment better than others,

phản ứng tốt hơn với phương pháp điều trị hiện có so với những loại khác,

so their staging was downgraded.

vì vậy giai đoạn của chúng đã bị hạ cấp.

Similar discoveries and advancements in the genetic testing of tumors

Những khám phá và tiến bộ tương tự trong xét nghiệm di truyền của khối u

are refining staging in breast, prostate, and gynecological cancers.

đang tinh chỉnh giai đoạn trong ung thư vú, tuyến tiền liệt và phụ khoa.

Meanwhile, breakthroughs in therapies can change things seemingly overnight.

Trong khi đó, các đột phá trong liệu pháp có thể thay đổi mọi thứ

dường như chỉ sau một đêm.

Many cancers one considered near impossible to treat

Nhiều bệnh ung thư từng được coi là gần như không thể điều trị

are now met with high rates of remission.

hiện đang có tỷ lệ thuyên giảm cao.

And thanks to improvements in screenings,

Và nhờ những cải tiến trong sàng lọc,

more and more cancers are being discovered at early stages.

ngày càng có nhiều bệnh ung thư được phát hiện ở giai đoạn đầu.

So while many will deal with the reality of cancer,

Vì vậy, dù nhiều người sẽ đối phó với thực tế ung thư,

either for themselves, or through the diagnosis of a loved one,

hoặc vì chính họ hoặc thông qua chẩn đoán của một người thân yêu,

những tiến bộ này đem lại phương pháp điều trị tốt hơn,

these advances offer better treatments, more targeted cures,

phương pháp chữa trị có mục tiêu hơn

and greater hope for the years to come.

và nhiều hy vọng hơn cho những năm tới.