Tracking grizzly bears from space - David Laskin

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Translator: Thanh Le Reviewer: Tuan Nguyen

These are grizzly bears.

Đây là loài gấu xám.

As you can see, they have big teeth and giant claws.

Như bạn thấy, chúng có bộ răng và móng vuốt to.

But once you get to know them better,

Nhưng khi hiểu rõ chúng hơn,

they're not as ferocious as you might think.

chúng không hung dữ như bạn nghĩ đâu.

They play a critical role in the function of our ecosystems,

Chúng đóng vai trò quan trọng trong chức năng của hệ sinh thái,

but, unfortunately, their habitat is dwindling fast.

nhưng không may, môi trường sống của chúng đang thu hẹp nhanh.

In order to protect them,

Để bảo vệ chúng,

it's important to know

trước tiên ta cần hiểu

why do grizzlies choose certain areas

vì sao gấu xám chọn khu vực nhất định

to inhabit in the first place?

để sinh sống?

Let's look at a threatened population of bears

Hãy xem số lượng gấu bị đe doạ

living in the rocky mountains of Canada.

sống tại Dãy núi Rocky ở Canada.

Remember those giant claws?

Còn nhớ những bộ vuốt to lớn này chứ?

Well, they're not for what you might think.

Vâng, chúng không dùng để làm điều bạn nghĩ.

They have evolved specifically

Chúng đã tiến hóa để chuyên

for digging up energy-rich roots.

đào bới rễ cây giàu năng lượng.

It turns out that grizzlies eat a lot of plants.

Hóa ra gấu xám ăn nhiều thực vật.

The ones that live here are almost vegetarians.

Những con sống ở đây phần lớn đều ăn thực vật.

You see, unlike other predators,

Bạn thấy đấy, khác động vật săn mồi,

grizzlies have diverse diets

gấu xám có chế độ ăn đa dạng

that can include up to 90% vegetation.

có thể gồm 90% là thực vật.

However, maintaining a diet of plants can be difficult.

Tuy nhiên, thật khó để duy trì chế độ ăn toàn thực vật.

In these northern latitudes, you have distinct seasons

Ở các vùng phía bắc,các mùa rất khác biệt.

where it's really nice and green for part of the year

Có mùa thời tiết dễ chịu và xanh tươi

and really cold for the other part.

nhưng mùa còn lại thì vô cùng lạnh.

If you eat plants, you have almost nothing to eat

Nếu chỉ ăn thực vật, bạn hầu như chẳng có gì để ăn

for the cold part of the year.

khi vào mùa lạnh.

So, you either have to migrate like geese

Cho nên, bạn phải di cư như loài ngỗng

or hibernate like ground squirrels.

hoặc phải ngủ đông như sóc đất.

Grizzly bears hibernate.

Gấu xám ngủ đông.

Their behaviors are closely synchronized with the seasons.

Hành vi của chúng đồng bộ mật thiết với các mùa.

During the summer, they have to pack on

Vào mùa hè, chúng phải tích đủ

enough body fat to survive the winter.

lượng mỡ cơ thể để sống sót qua mùa đông.

Without it, they would either starve

Không có nó, chúng sẽ chết đói

or not have enough energy

hoặc không có đủ năng lượng

to successfully produce offspring.

để duy trì nòi giống.

But when you eat mostly plants,

Nhưng nếu chủ yếu ăn thực vật

it's hard to gain a lot of weight.

thì rất khó tăng đủ cân.

You need to be a highly effective forager.

Bạn phải tìm kiếm thức ăn thật hiệu quả.

So, bears tightly follow the schedule of the plants

Vì vậy, lũ gấu phải theo sát chu trình của thực vật

and harvest them like crops

và thu hoạch chúng như vụ mùa

at the point in time when they are at the most nutritious.

tại thời điểm nhiều dinh dưỡng nhất.

This will happen in different places at different times.

Điều này xảy ra ở những nơi khác nhau vào thời điểm khác nhau.

In autumn, a large male grizzly can eat

Vào mùa thu, một gấu xám đực lớn có thể ăn

up to 200,000 berries in a single day.

đến 200.000 quả mọng một ngày.

Therefore, to protect these bears,

Vì thế, để bảo vệ loài gấu này,

researchers want to take a closer look

nhà nghiên cứu muốn hiểu kỹ hơn

at the seasonal interaction between grizzlies and plants

sự tương tác theo mùa giữa gấu xám và thực vật

to identify areas of the highest quality habitat.

để nhận diện các khu vực có chất lượng môi trường sống cao nhất.

This begins 700 kilometers up in space.

Điều này bắt đầu cách mặt đất 700 ki-lô-mét trong không gian.

Up here, two NASA satellites carry sensors

Trên đây, hai vệ tinh NASA mang cảm biến

that are sensitive to the light reflected by vegetation.

nhạy cảm với ánh sáng phản chiếu từ thảm thực vật.

Every species of plant reflects

Mỗi loài thực vật phản chiếu

a unique combination of wave lengths,

sự hòa trộn bước sóng độc nhất,

called spectral signatures

gọi là quang phổ đặc trưng

that act like different chords on a piano

giống các hợp âm khác nhau trên đàn piano

but use light instead of sound.

nhưng dùng ánh sáng thay vì âm thanh.

These signatures are recorded by the satellites every day

Các bước sóng này được các vệ tinh ghi lại mỗi ngày

and are combined like frames in a movie

và kết hợp lại như khung hình trong phim

so you can watch the vegetation grow

nên có thể xem sự phát triển của thảm thực vật

over an entire summer.

trong cả mùa hè.

Simultaneously, the movements of bears

Cùng lúc đó, hoạt động của những con gấu

wearing GPS collars are monitored

đeo vòng cổ GPS đều được theo dõi

to see how they respond to the ebb and flow

để xem cách chúng phản ứng với sự tăng giảm

of nutrition throughout their habitat.

chất dinh dưỡng trong môi trường sống.

Now, instead of ordinary, static habitat maps,

Bây giờ, thay vì có bản đồ môi trường sống dạng tĩnh bình thường,

these dynamic, time-lapse habitat maps

ta có bản đồ động, tua theo thời gian

could be used for grizzly bear conservation

có thể được sử dụng để bảo tồn gấu xám

in a number of ways.

theo nhiều cách.

First, they help calculate the carrying capacity

Trước tiên, chúng giúp tính toán khả năng cấp dưỡng

of the study area.

của khu vực được nghiên cứu.

In other words, how many bears

Nói cách khác, bao nhiêu con

can the remaining habitat support?

môi trường sống còn lại có thể cung cấp thức ăn?

Is there enough food to go around?

Có đủ thức ăn cho tất cả không?

Second, the maps show

Thứ hai, bản đồ cho thấy

where bears will be foraging at specific times.

nơi lũ gấu sẽ tìm thức ăn vào các thời điểm cụ thể.

We can prevent disturbing the bears

Ta có thể ngăn quấy rầy lũ gấu

and stressing them out

và khiến chúng căng thẳng

by avoiding these areas during important feeding periods.

bằng cách tránh các khu vực quan trọng trong suốt giai đoạn kiếm ăn.

Finally, the maps can be used

Cuối cùng, bản đồ này có thể được sử dụng

to predict the effects of climate change,

để dự đoán tác động của biến đổi khí hậu,

where shifting annual temperatures

khi sự thay đổi nhiệt độ hàng năm

will alter the rate of plant growth,

sẽ thay đổi tỉ lệ tăng trưởng của thực vật,

throwing the bears' precise foraging schedule out of whack.

làm xáo trộn lịch trình kiếm ăn nghiêm ngặt của lũ gấu.

This provides less food

Điều này khiến thức ăn ít đi

and increases competition between bears.

và gia tăng sự cạnh tranh giữa lũ gấu.

Grizzlies are charismatic symbols of the wilderness.

Gấu xám là loài động biểu tượng của thiên nhiên hoang dã.

These habitat maps made from satellite imagery

Bản đồ môi trường sống từ hình ảnh vệ tinh này

can not only help conserve grizzly bears

không chỉ giúp bảo tồn loài gấu xám

but all sorts of different species.

mà cả mọi loài khác.

They aid us in understanding

Chúng giúp ta hiểu được

how ecosystems function,

chức năng của hệ sinh thái,

where they are threatened,

nơi chúng bị đe dọa,

and how we can try to keep our fragile,

và cách ta giữ cho hành tinh mỏng manh,

amazing planet intact.

tuyệt vời này nguyên vẹn.