How do steroids affect your muscles— and the rest of your body? - Anees Bahji

3,677,928 views ・ 2020-11-09

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Reviewer: Ngoc Nguyen
00:07
They’ve caused global scandals.
0
7721
2160
Nguyên nhân của các vụ bê bối toàn cầu.
00:09
They’re banned in most athletic competitions.
1
9881
3280
Bị cấm trong gần như mọi hội thao.
00:13
But are steroids actually bad for you?
2
13161
3470
Nhưng steroid liệu có thực sự gây hại?
00:16
The term “steroids” refers to a broad category of molecules
3
16631
4298
Thuật ngữ “steriod” dùng để chỉ một nhóm lớn các loại phân tử
00:20
that share a similar molecular structure,
4
20929
2460
có cấu trúc phân tử tương tự,
00:23
but have many different functions.
5
23389
2510
nhưng có chức năng khác nhau.
00:25
When people talk about steroids in the context of sports,
6
25899
4000
Nhắc đến steroid trong thể thao,
00:29
they’re referring to a subset of steroids that resemble testosterone.
7
29899
4923
là nhắc tới một nhóm nhỏ steriod giống với testosterone.
00:34
Though elite athletes and bodybuilders began using these steroids in the 1950s,
8
34822
5930
Dù được các vận động viên thể hình ưu tú sử dụng từ những năm 1950,
00:40
today, most steroid users are actually not competitive athletes,
9
40752
4523
tuy nhiên, ngày nay, hầu hết người dùng steroid không tham đấu,
00:45
but people seeking a particular appearance.
10
45275
3290
họ chỉ đơn thuần chạy theo vẻ đẹp hình thể.
00:48
These steroids have two main effects: androgenic, or masculinizing,
11
48565
5198
Những loại steriod này có hai tác dụng chính:
androgen hoá, hay còn gọi là nam tính hoá,
00:53
and anabolic, or growth-promoting.
12
53763
3530
và đồng hoá, hay kích thích tăng trưởng.
00:57
These effects mimic naturally-occurring testosterone,
13
57293
3120
Những hiệu ứng này giống với vai trò của testosterone tự nhiên,
01:00
which drives the development and maintenance
14
60413
2095
thúc đẩy sự phát triển và duy trì các đặc điểm giới tính thứ cấp ở nam
01:02
of male secondary sex characteristics and general growth in everyone.
15
62508
5428
và sự tăng trưởng của con người.
01:07
That means testosterone and the synthetic steroids based on it
16
67936
4000
Có nghĩa là testosterone và các steriod tổng hợp
dựa trên cơ chế này
01:11
promote body and facial hair growth, enlargement of the vocal cords
17
71936
4628
kích thích lông tóc phát triển, tăng kích thước dây thanh quản
01:16
and deepening of the voice, increased muscle mass and strength,
18
76564
4309
làm trầm giọng, tăng kích thước và sức mạnh cơ bắp,
01:20
and increased stature and bone mass.
19
80873
4000
giúp cao lớn và tăng trọng lượng xương.
01:24
Recreational steroid users are after the anabolic, growth promoting effects.
20
84873
5190
Người tự dùng steroid thường chạy theo hiệu ứng đồng hóa, kích thích tăng trưởng.
01:30
To make muscles grow, steroids first promote protein synthesis—
21
90063
4602
Để cơ bắp phát triển,
đầu tiên, steroid thúc đẩy quá trình tổng hợp protein -
01:34
proteins are essential building blocks of all cells, tissues, and organs,
22
94665
4947
protein là nền tảng tạo nên mọi tế bào, mô và cơ quan,
01:39
including muscles.
23
99612
1490
và cả cơ bắp.
01:41
Steroids also block cortisol,
24
101102
2760
Steroid cũng chặn cortisol,
01:43
a signaling molecule that drives the breakdown of substances
25
103862
3810
là phân tử truyền tín hiệu điều khiển sự phân huỷ các chất
01:47
including proteins.
26
107672
1560
trong đó có cả protein.
01:49
Finally, they may push the development of muscle, rather than fat,
27
109232
4587
Cuối cùng, thúc đẩy sự phát triển cơ bắp, mà không phải mỡ,
01:53
and boost our metabolism, shrinking fat deposits.
28
113819
4000
tăng cường trao đổi chất giảm lượng mỡ tích tụ.
01:57
These properties make steroids valuable for treating many illnesses and injuries.
29
117819
4954
Những đặc tính này làm cho steriod có ích trong điều trị nhiều bệnh và chấn thương.
02:02
They can help people with wasting illnesses,
30
122773
2262
Steroid giúp chữa suy nhược,
02:05
like AIDS and certain cancers,
31
125035
2120
ở bệnh nhân AIDS và ung thư,
02:07
maintain muscle mass and help burn victims recover lost muscle tissue.
32
127155
6288
duy trì và phục hồi lượng cơ bị mất ở các nạn nhân bỏng.
02:13
So if steroids are used as medicine,
33
133443
2247
Nếu steriod được dùng làm thuốc,
02:15
they must be safe to use recreationally, right?
34
135690
3130
thì tự dùng steriod hẳn phải an toàn?
02:18
Well, it’s not that simple.
35
138820
1690
Thật ra, không đơn giản vậy.
02:20
To create the desired muscle growth,
36
140510
2170
Để cơ phát triển như mong muốn,
02:22
recreational steroid users must typically take doses orders of magnitude higher
37
142680
5797
người tự dùng steroid
thường phải dùng liều cao hơn
02:28
than those prescribed for a medical condition.
38
148477
3230
người dùng chữa bệnh.
02:31
Long term, high dose steroid usage can have both undesirable
39
151707
4603
Sử dụng steriod liều cao lâu có thể gây ra
tác dụng không mong muốn và tác hại tức thì -
02:36
and outright harmful effects—
40
156310
2270
02:38
some of them dependent on factors like age, sex,
41
158580
3310
phụ thuộc vào các yếu tố như tuổi tác, giới tính
02:41
and underlying health conditions.
42
161890
2400
và bệnh nền.
02:44
We’re not sure what all the risk factors are,
43
164290
2880
Ta chưa biết hết các yếu tố này,
02:47
but we do know recreational steroid use is particularly risky for adolescents.
44
167170
6440
nhưng chắc rằng tự dùng steriod đặc biệt nguy hiểm cho thanh thiếu nhiên.
02:53
During puberty, steroid use can prompt bones to mature
45
173610
3850
Ở tuổi dậy thì, sử dụng steroid có thể khiến xương dừng phát triển
02:57
before they’re done growing, causing growth defects.
46
177460
3450
dù chưa hoàn toàn phát triển, tạo ra khiếm khuyết trong tăng trưởng.
03:00
Adolescents are also most at risk
47
180910
2520
Thanh thiếu niên cũng có nguy cơ cao nhất
03:03
for the harmful psychiatric effects of steroid use.
48
183430
4000
bị ảnh hưởng bởi các hiệu ứng tâm thần không tốt
khi sử dụng steroid.
03:07
The most common of these, increased impulsivity and increased aggression,
49
187430
4885
Thường gặp nhất là tăng tính bốc đồng và hung hãn,
03:12
are well-known as “roid rage.”
50
192315
2960
được biết đến với tên "cơn thịnh nộ roid".
03:15
Up to 60% of users experience these effects.
51
195275
4000
Có tới 60% người dùng gặp những triệu chứng này.
03:19
But there are also less common,
52
199275
1520
Cũng có những tác dụng phụ ít phổ biến nhưng nguy hiểm hơn
03:20
more damaging psychiatric side effects like mania and even psychosis.
53
200795
5601
như hưng cảm và thậm chí là rối loạn tâm thần.
03:26
Steroid use can damage organs including the liver and kidneys,
54
206396
4300
Sử dụng steroid có thể phá huỷ các cơ quan như gan và thận,
03:30
and cause cardiovascular problems like high blood pressure.
55
210696
4206
và gây nên các vấn đề tim mạch như cao huyết áp.
03:34
While some or all of those effects may be reversible,
56
214902
3600
Dù có thể chữa được,
03:38
steroid use can also cause liver cancer, especially in males.
57
218502
5250
nhưng dùng steroid có thể gây ung thư gan, đặc biệt là ở nam giới.
03:43
Though recreational users take steroids for their anabolic effects,
58
223752
4240
Người tự sử dụng steroid vì các hiệu ứng đồng hóa,
03:47
they also experience androgenic effects— often undesired.
59
227992
4900
cũng gặp phải tác dụng nam tính hoá không mong muốn
03:52
That can mean increased body hair, enlargement of the clitoris,
60
232892
3550
như lông mọc rậm rạp, tăng kích thước âm vật,
03:56
and permanent voice deepening in females.
61
236442
3180
và giọng trầm vĩnh viễn ở nữ giới.
03:59
At the same time, excess testosterone-like steroids can cause feminization in males,
62
239622
6024
Đồng thời, dư lượng testosterone như steroid
có thể gây nữ tính hóa ở nam,
04:05
because the body converts the excess into estrogen.
63
245646
4000
do cơ thể chuyển đổi dư lượng này thành estrogen,
04:09
This can lead to breast development and shrinking testicles.
64
249646
3830
dẫn tới phát triển ngực và teo tinh hoàn.
04:13
These effects are not uncommon—
65
253476
2080
Các tác động này không phải hiếm -
04:15
about a third of male steroid users experience them to some degree.
66
255556
4871
khoảng một phần ba nam giới dùng steroid bị ảnh hưởng ở mức độ nào đó.
04:20
Excess steroid use can also reduce fertility in males and females—
67
260427
5186
Sử dụng steroid quá mức có thể giảm khả năng sinh sản ở cả nam lẫn nữ -
04:25
by reducing the sperm in semen or by causing missed periods and conditions
68
265613
5472
làm lượng tinh trùng trong tinh dịch giảm hay trễ kinh nguyệt
và gây ra các bệnh như đa nang buồng trứng..
04:31
like polycystic ovary syndrome.
69
271085
2810
04:33
All these effects may be reversible if steroid use stops— but they may not be.
70
273895
5512
Chúng có thể biến mất hoặc không khi dừng sử dụng steroid
04:39
The specific steroid, the duration of use,
71
279407
2940
phụ thuộc vào loại steroid, thời gian sử dụng
04:42
and other factors could play a role in reversibility.
72
282347
4667
và các yếu tố khác.
Cuối cùng, ngày càng nhiều bằng chứng cho thấy
04:47
Finally, there’s mounting evidence
73
287014
2270
04:49
that users are susceptible to steroid dependence.
74
289284
3670
người dùng dễ phụ thuộc vào steroid.
04:52
They can develop tolerance and require increasingly large doses over time.
75
292954
5158
Càng ngày càng cần nhiều steroid hơn làm liều dùng tăng lên,
04:58
This increases the risk of harmful effects,
76
298112
3460
tăng nguy cơ gặp các tác dụng gây hại,
05:01
all of which are increasingly common at higher doses
77
301572
3896
phổ biến hơn khi dùng liều cao trong thời gian dài.
05:05
taken for longer durations.
78
305468
2744
Vẫn còn rất ít thông tin chính xác
05:08
Still, there remains little definitive information
79
308212
3000
05:11
on how common and how reversible almost any of the harms are
80
311212
4981
về mức độ và khả năng phục hồi
05:16
at different levels of use.
81
316193
2280
ở các liều dùng khác nhau.
05:18
We don’t know enough, about either risk factors or exposure levels,
82
318473
4358
Ta vẫn chưa hiểu hết các yếu tố cũng như mức độ rủi ro,
05:22
to definitively say any recreational steroid use will be harm-free.
83
322831
5440
để khẳng định tự sử dụng steroid không gây hại.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7