How do steroids affect your muscles— and the rest of your body? - Anees Bahji

3,692,835 views ・ 2020-11-09

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Korekta: Ola Królikowska
00:07
They’ve caused global scandals.
0
7721
2160
Wywołują światowe skandale.
00:09
They’re banned in most athletic competitions.
1
9881
3280
Zakazuje się ich zażywania podczas większości zawodów sportowych.
00:13
But are steroids actually bad for you?
2
13161
3470
Ale czy sterydy rzeczywiście szkodzą?
00:16
The term “steroids” refers to a broad category of molecules
3
16631
4298
Określenie “sterydy” odnosi się do szerokiej kategorii cząsteczek,
00:20
that share a similar molecular structure,
4
20929
2460
które mają podobną strukturę molekularną,
00:23
but have many different functions.
5
23389
2510
ale różne działanie.
00:25
When people talk about steroids in the context of sports,
6
25899
4000
Kiedy mówimy o nich w kontekście sportu,
00:29
they’re referring to a subset of steroids that resemble testosterone.
7
29899
4923
mamy na myśli podkategorię sterydów podobnych do testosteronu.
00:34
Though elite athletes and bodybuilders began using these steroids in the 1950s,
8
34822
5930
Chociaż najlepsi lekkoatleci i kulturyści zaczęli je stosować w latach 50.,
00:40
today, most steroid users are actually not competitive athletes,
9
40752
4523
obecnie większość ich użytkowników nie jest zawodowo związana ze sportem.
00:45
but people seeking a particular appearance.
10
45275
3290
Zwykle są to osoby pragnące osiągnąć pożądany wygląd.
00:48
These steroids have two main effects: androgenic, or masculinizing,
11
48565
5198
Sterydy mają podwójne działanie: androgeniczne nadające cechy męskie,
00:53
and anabolic, or growth-promoting.
12
53763
3530
i anaboliczne, czyli pobudzające wzrost.
00:57
These effects mimic naturally-occurring testosterone,
13
57293
3120
Te działania mają naśladować naturalnie występujący testosteron,
01:00
which drives the development and maintenance
14
60413
2095
który pobudza rozwój i utrzymanie męskich cech drugorzędnych
01:02
of male secondary sex characteristics and general growth in everyone.
15
62508
5428
oraz, najogólniej mówiąc, wzrost.
01:07
That means testosterone and the synthetic steroids based on it
16
67936
4000
Oznacza to, że testosteron i zawierające go syntetyczne sterydy
01:11
promote body and facial hair growth, enlargement of the vocal cords
17
71936
4628
sprzyjają porostowi owłosienia na twarzy, powiększaniu się strun głosowych, mutacji,
01:16
and deepening of the voice, increased muscle mass and strength,
18
76564
4309
przyrostowi masy i siły mięśniowej
01:20
and increased stature and bone mass.
19
80873
4000
oraz rozrostowi postury i masy kostnej.
01:24
Recreational steroid users are after the anabolic, growth promoting effects.
20
84873
5190
Dla okazjonalnych użytkowników sterydów liczy się głównie efekt promujący wzrost.
Aby pobudzić mięśnie do wzrostu, sterydy najpierw wspomagają syntezę białek,
01:30
To make muscles grow, steroids first promote protein synthesis—
21
90063
4602
01:34
proteins are essential building blocks of all cells, tissues, and organs,
22
94665
4947
które stanowią niezbędny element budowy komórek, tkanek i organów,
01:39
including muscles.
23
99612
1490
w tym mięśni.
Oprócz tego sterydy blokują kortyzol,
01:41
Steroids also block cortisol,
24
101102
2760
01:43
a signaling molecule that drives the breakdown of substances
25
103862
3810
czyli cząsteczkę sygnalizacyjną powodującą rozpad pewnych substancji,
01:47
including proteins.
26
107672
1560
w tym białek.
01:49
Finally, they may push the development of muscle, rather than fat,
27
109232
4587
Sterydy odpowiadają też za stymulację mięśni i poprawę metabolizmu,
01:53
and boost our metabolism, shrinking fat deposits.
28
113819
4000
co z kolei prowadzi do zmniejszenia tkanki tłuszczowej.
01:57
These properties make steroids valuable for treating many illnesses and injuries.
29
117819
4954
To sprawia, że sterydy są cenione w leczeniu wielu chorób i urazów.
02:02
They can help people with wasting illnesses,
30
122773
2262
Pomagają pacjentom chorującym na wyniszczające choroby,
02:05
like AIDS and certain cancers,
31
125035
2120
takie jak AIDS oraz niektóre nowotwory, utrzymać niezbędną masę mięśniową,
02:07
maintain muscle mass and help burn victims recover lost muscle tissue.
32
127155
6288
a ofiarom poparzeń odbudować utraconą tkankę mięśniową.
02:13
So if steroids are used as medicine,
33
133443
2247
Skoro sterydy stosowane są jak leki,
02:15
they must be safe to use recreationally, right?
34
135690
3130
to muszą być również bezpieczne w doraźnym użytkowaniu, prawda?
02:18
Well, it’s not that simple.
35
138820
1690
Nie jest to takie proste.
02:20
To create the desired muscle growth,
36
140510
2170
Aby wytworzyć pożądaną masę mięśniową,
02:22
recreational steroid users must typically take doses orders of magnitude higher
37
142680
5797
okazjonalni użytkownicy muszą przyjmować dużo większe dawki sterydów
02:28
than those prescribed for a medical condition.
38
148477
3230
niż te przepisywane na receptę.
02:31
Long term, high dose steroid usage can have both undesirable
39
151707
4603
Na dłuższą metę przyjmowanie dużych dawek sterydów może mieć niepożądane,
02:36
and outright harmful effects—
40
156310
2270
a nawet szkodliwe w skutkach efekty.
02:38
some of them dependent on factors like age, sex,
41
158580
3310
Część z nich zależy od czynników, takich jak wiek, płeć
02:41
and underlying health conditions.
42
161890
2400
i choroby współistniejące.
02:44
We’re not sure what all the risk factors are,
43
164290
2880
Nie ma pewności co do wszystkich czynników ryzyka, ale wiadomo,
02:47
but we do know recreational steroid use is particularly risky for adolescents.
44
167170
6440
że szczególnie ryzykowne jest okazjonalne zażywanie sterydów przez nastolatków.
02:53
During puberty, steroid use can prompt bones to mature
45
173610
3850
Zażywanie sterydów w okresie dorastania może stymulować dojrzewanie kości
02:57
before they’re done growing, causing growth defects.
46
177460
3450
jeszcze zanim zdążą urosnąć, powodując ich uszkodzenie.
03:00
Adolescents are also most at risk
47
180910
2520
Młodzież jest też w grupie ryzyka
ze względu na ich szkodliwe oddziaływanie na psychikę.
03:03
for the harmful psychiatric effects of steroid use.
48
183430
4000
03:07
The most common of these, increased impulsivity and increased aggression,
49
187430
4885
Najczęstsze są zwiększona nadpobudliwość i wzmożona agresja,
03:12
are well-known as “roid rage.”
50
192315
2960
znane pod pojęciem “sterydowej furii”.
03:15
Up to 60% of users experience these effects.
51
195275
4000
Takich efektów ubocznych doświadcza prawie 60% użytkowników.
03:19
But there are also less common,
52
199275
1520
Istnieje też kilka rzadziej spotykanych, bardziej dotkliwych działań ubocznych,
03:20
more damaging psychiatric side effects like mania and even psychosis.
53
200795
5601
jak mania prześladowcza czy psychoza.
03:26
Steroid use can damage organs including the liver and kidneys,
54
206396
4300
Sterydy mogą uszkadzać organy, między innymi wątrobę i nerki
03:30
and cause cardiovascular problems like high blood pressure.
55
210696
4206
oraz powodować zaburzenia sercowo-naczyniowe, w tym nadciśnienie.
03:34
While some or all of those effects may be reversible,
56
214902
3600
Chociaż niektóre, a nawet wszystkie te efekty uboczne mogą być odwracalne,
03:38
steroid use can also cause liver cancer, especially in males.
57
218502
5250
sterydy powodują też nowotwór wątroby, spotykany najczęściej u mężczyzn.
03:43
Though recreational users take steroids for their anabolic effects,
58
223752
4240
Zagorzali zwolennicy okazjonalnego zażywania sterydów dla efektu wzrostu
03:47
they also experience androgenic effects— often undesired.
59
227992
4900
również doświadczają tych często niepożądanych efektów androgennych.
03:52
That can mean increased body hair, enlargement of the clitoris,
60
232892
3550
Może to oznaczać przyrost owłosienia na całym ciele, powiększenie łechtaczki
03:56
and permanent voice deepening in females.
61
236442
3180
oraz trwałe obniżenie głosu u kobiet.
03:59
At the same time, excess testosterone-like steroids can cause feminization in males,
62
239622
6024
Jednocześnie nadmiar sterydów u mężczyzn może powodować feminizację,
04:05
because the body converts the excess into estrogen.
63
245646
4000
ponieważ organizm przekształca nadwyżkę testosteronu w estrogen.
04:09
This can lead to breast development and shrinking testicles.
64
249646
3830
Może to prowadzić do rozwoju piersi oraz kurczenia się jąder.
04:13
These effects are not uncommon—
65
253476
2080
Takie efekty nie są wcale rzadkością.
04:15
about a third of male steroid users experience them to some degree.
66
255556
4871
Około 1/3 mężczyzn stosujących sterydy w jakimś stopniu ich doświadcza.
04:20
Excess steroid use can also reduce fertility in males and females—
67
260427
5186
Nadużywanie sterydów może również obniżać płodność u obu płci,
04:25
by reducing the sperm in semen or by causing missed periods and conditions
68
265613
5472
ponieważ powoduje spadek liczby plemników w nasieniu, nieregularne miesiączki,
a także takie schorzenia, jak zespół policystycznych jajników.
04:31
like polycystic ovary syndrome.
69
271085
2810
04:33
All these effects may be reversible if steroid use stops— but they may not be.
70
273895
5512
Wszystkie skutki mogą, choć nie muszą być odwracalne po przerwaniu ich przyjmowania.
04:39
The specific steroid, the duration of use,
71
279407
2940
Kluczową rolę odgrywa rodzaj sterydu,
04:42
and other factors could play a role in reversibility.
72
282347
4667
czas jego stosowania i inne czynniki.
Niezbite dowody wskazują,
04:47
Finally, there’s mounting evidence
73
287014
2270
04:49
that users are susceptible to steroid dependence.
74
289284
3670
że zażywający sterydy są podatni na uzależnienie.
04:52
They can develop tolerance and require increasingly large doses over time.
75
292954
5158
Mogą wykształcić pewną tolerancję i coraz większe dawki będą nieuchronne.
04:58
This increases the risk of harmful effects,
76
298112
3460
Ryzyko wystąpienia skutków ubocznych
05:01
all of which are increasingly common at higher doses
77
301572
3896
potęguje się wraz ze zwiększaniem dawek przyjmowanych sterydów
05:05
taken for longer durations.
78
305468
2744
oraz wydłużaniem czasu ich stosowania.
05:08
Still, there remains little definitive information
79
308212
3000
Wciąż jednak mamy za mało informacji o tym,
05:11
on how common and how reversible almost any of the harms are
80
311212
4981
jak powszechne i na ile odwracalne są skutki uboczne zażywania sterydów
05:16
at different levels of use.
81
316193
2280
na poszczególnych etapach ich stosowania.
05:18
We don’t know enough, about either risk factors or exposure levels,
82
318473
4358
Brak nam wiedzy na temat czynników ryzyka oraz stopnia oddziaływania,
05:22
to definitively say any recreational steroid use will be harm-free.
83
322831
5440
żeby z całą pewnością powiedzieć, że zażywanie sterydów jest bezpieczne.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7