What's happening to Earth's core? - Shannon Odell

Translator: Ngọc Châu Phạm Reviewer: Trang Do Nu Gia

A hydrogen atom travels high within the outermost layer

Một nguyên tử hydro lơ lửng ở lớp ngoài cùng

of the Earth’s atmosphere.

của bầu khí quyển Trái Đất.

This particular atom first entered the exosphere millions of years ago,

Nguyên tố đặc trưng này bắt đầu thâm nhập vào ngoại quyển cách đây hàng triệu năm,

and during its tenure on Earth,

và suốt thời gian tồn tại trên Trái Đất,

it’s spent time in the waves of the Atlantic Ocean,

nó có mặt trong khắp những con sóng ở Đại Tây Dương,

the ground soil of the Amazon,

dưới lớp đất rừng Amazon,

and even the steam rising off a boiling pot of spaghetti.

và ngay cả trong hơi nước sôi tỏa ra từ một chiếc nồi đang luộc mì spaghetti.

But today, traveling 30 times faster than the speed of sound,

Nhưng ngày nay, với tốc độ di chuyển nhanh gấp 30 lần tốc độ âm thanh,

it overcomes the Earth’s gravitational pull and escapes,

nó đã vượt qua lực hấp dẫn của Trái Đất và thoát ra ngoài,

joining the roughly 90 tons of material that leak out of our atmosphere each day.

hòa cùng với khoảng 90 tấn vật liệu đang rò rỉ khỏi bầu khí quyển mỗi ngày.

This daily whale-sized atmospheric loss is just one example

Sự thất thoát ở bầu khí quyển đang xảy ra hàng ngày này chỉ là một ví dụ

of how the Earth is leaking.

về hiện tượng rò rỉ của Trái Đất.

Nguyên tử, năng lượng, và phân tử thấm từ lớp này sang lớp khác của hành tinh.

Atoms, energy, and molecules seep from one layer of the planet to another.

And for Earth, whose stability is necessary to sustain life,

Và đối với Trái Đất, nơi mà sự ổn định là rất cần thiết để duy trì sự sống,

these leaks can seem troubling.

thì những thất thoát như thế này là cả một vấn đề.

To better understand the extent of the planet’s imperfect plumbing,

Để hiểu rõ hơn mức độ rò rỉ trên hành tinh của chúng ta

and when it becomes a problem,

và khi nào thì nó được xem là nghiêm trọng,

let’s visit two more leakage sites.

hãy cùng tìm hiểu thêm hai địa điểm nơi thường xảy ra rò rỉ.

Our second spot takes us to the Earth’s surface,

Địa điểm thứ hai đưa chúng ta tới bề mặt Trái Đất,

to a field in Central Appalachia.

tới một cánh đồng ở Central Appalachia.

Below, a 1,500 meter deep shaft connects an oil reservoir

Sâu bên dưới lòng đất, một ống dài 1500 mét kết nối một mỏ dầu

with the Earth’s surface.

với bề mặt Trái Đất.

The oil supply here is dried up, leaving the site neglected and abandoned.

Nguồn cung cấp dầu ở đây đã cạn kiệt, khiến nơi này bị bỏ lại và quên lãng.

But this underground reservoir also houses the potent greenhouse gas methane,

Nhưng cái hố ngầm này cũng là một mỏ khí chứa đầy khí methane gây hiệu ứng nhà kính

which continues to travel up the shaft and escape through cracks and loose pipes.

tiếp tục theo ống thông, rò rỉ qua các vết nứt và đường ống lỏng lẻo.

This leaky well joins the more than 3 million abandoned wells

Cái giếng rò rỉ này chỉ là một trong hơn 3 triệu cái giếng bị bỏ hoang

scattered throughout the US,

nằm rải rác khắp nước Mỹ,

that collectively emit, by lower estimates,

hằng ngày vẫn thải ra, theo ước tính,

280,000 metric tons of methane each year.

280,000 tấn khí methane mỗi năm.

Our final leakage point takes us deep within the innermost boundary

Điểm rò rỉ cuối cùng đưa ta đi sâu vào ranh giới trong cùng nhất của Trái Đất,

of the Earth, the core.

đó chính là lõi trong của Trái Đất.

Heat, originating from the formation of our solar system,

Nhiệt, bắt nguồn từ sự hình thành hệ Mặt Trời,

drives the rotation of liquid metal around the solid inner core.

thúc đẩy sự chuyển động của kim loại lỏng xung quanh lõi trong.

The motion, in turn, creates the planet’s magnetic field,

Chuyển động này tạo ra từ trường cho hành tinh,

a barrier that protects it from cosmic radiation and solar wind.

một rào cản giúp bảo vệ hành tinh khỏi bức xạ vũ trụ và gió mặt trời.

But the core isn't perfectly insulated, so heat constantly leaks,

Nhưng phần lõi không cách nhiệt hoàn toàn, vậy nên nhiệt vẫn liên tục thoát ra ngoài,

escaping to the surrounding mantle

đi vào lớp phủ xung quanh,

and driving plate tectonics and magmatic activity.

dẫn đến việc kiến tạo mảng và hoạt động của magma.

As a result, the core’s outer molten metal is slowly solidifying.

Dần dà, phần kim loại nóng chảy phía bên ngoài lõi từ từ hóa rắn.

Once fully cooled, the magnetic field will disappear,

Một khi nguội hoàn toàn, từ trường sẽ biến mất,

leaving us exposed to the Sun’s harshest rays.

khiến ta phải hứng chịu những tia nắng khắc nghiệt nhất từ Mặt Trời.

Trái Đất của chúng ta rõ ràng có những khe nứt và rò rỉ.

The Earth clearly has some cracks and bleeds.

Should we be worried?

Vậy chúng ta có nên lo lắng về điều này không?

Thankfully, the immediate risks of our hydrogen leak are low.

May thay, những rủi ro về việc rò rỉ khí hydro không xảy ra ngay lập tức.

At its current rate, it would take over 150 billion years

Với tốc độ hiện tại, sẽ phải mất hơn 150 tỉ năm

to lose all our hydrogen to space.

thì toàn bộ khí hydro mới thất thoát hết vào vũ trụ.

The same goes for our core leak.

Sự rò rỉ từ lõi Trái Đất cũng tương tự.

Scientists estimate the core won't completely cool

Các nhà khoa học ước tính lõi Trái Đất sẽ không hoàn toàn nguội đi

for another 700 million to several billion years.

trong khoảng 700 triệu đến vài tỉ năm nữa.

Methane emissions, however,

Tuy nhiên, khí thải methane

have the power to alter our Earth's climate within the next decade.

có khả năng làm thay đổi khí hậu trên Trái Đất của chúng ta trong thập kỷ tới.

The gas’s unique structure efficiently absorbs energy radiating off the Earth,

Cấu trúc đặc thù của khí này hấp thu hiệu quả năng lượng tỏa ra từ Trái Đất

trapping it in the atmosphere as heat.

và giữ chúng trong bầu khí quyển dưới dạng nhiệt.

This gives methane incredible warming potential,

Điều này khiến khí methane có khả năng giữ nhiệt

86 times that of carbon dioxide.

gấp 86 lần so với khí CO2.

The impact of methane escaping from abandoned wells in the US

Tác động của khí methane rò rỉ từ các giếng dầu bỏ hoang tại Mỹ

is comparable to burning 10 billion pounds of coal each year.

tương đương với việc đốt cháy 10 tỉ pound than đá mỗi năm.

As abandoned wells in most of the world’s top oil producers

Vì các giếng bỏ hoang ở hầu hết các nhà sản xuất dầu mỏ hàng đầu thế giới

have yet to be extensively counted or surveyed,

vẫn chưa được thống kê hoặc khảo sát một cách rộng rãi,

the global emissions of all abandoned wells is likely much, much higher.

nên lượng khí thải toàn cầu từ tất cả các giếng bị bỏ hoang đó là rất, rất lớn.

And they join the estimated 570 million tons of methane

Và theo ước tính, chúng cùng với khoảng 570 triệu tấn khí methane

emitted by other anthropological and natural sources each year.

được thải ra từ con người và các nguồn tự nhiên mỗi năm.

Beyond their climate impact,

Ngoài việc tác động đến khí hậu,

những cái giếng không được đậy kín này còn có thể dẫn khí methane và các khí độc khác

these unsealed wells can leach methane and other toxic gases

ngấm vào nguồn nước ngầm gần đó,

into nearby groundwater,

contaminating drinking water and impacting local ecosystems.

làm ô nhiễm nguồn nước uống và tác động đến hệ sinh thái bản địa.

Luckily, non-producing oil wells can be plugged by pumping cement

May mắn thay, những giếng dầu này có thể được lấp bằng cách bơm xi-măng

into their depths.

vào lòng ống dẫn của chúng.

While many state and federal governments require oil and gas companies

Dù chính phủ các tiểu bang và liên bang yêu cầu các công ty dầu khí

to plug defunct wells,

lấp những cái giếng không còn dùng nữa

plugging comes at a high expense,

nhưng chi phí san lấp là rất đắt đỏ,

so companies have historically dodged policies.

nên các công ty thường có những chính sách để tránh né.

For decades, these leaky, low-producing, and economically non-viable wells

Trong nhiều thập kỷ, những cái giếng bị rò rỉ, sản lượng thấp

và không còn hiệu quả kinh tế này

were sold off and abandoned.

đã được rao bán và bị bỏ hoang.

It's clear that oil and gas companies won't fix this problem on their own.

Rõ ràng là các công ty dầu khí sẽ không tự mình khắc phục vấn đề này.

Do đó sẽ cần đến những nỗ lực phối hợp từ chính phủ,

It'll take concerted governmental efforts,

such as placing high fees on methane emission

chẳng hạn như áp thuế cao cho việc phát thải khí methane

and coordinated oversight on plugging,

và phối hợp giám sát trong việc san lấp

to make sure companies are held accountable.

để bảo đảm các công ty đều phải chịu trách nhiệm.

But the problem starts before these wells are abandoned.

Nhưng có một vấn đề lại nảy sinh trước khi những cái giếng này bị bỏ hoang.

Within the US, active oil and gas production

Tại nước Mỹ, hoạt động khai thác dầu khí

emits massive amounts of methane,

đang thải ra một lượng khí methane khổng lồ,

about 28 times that of abandoned wells.

gấp khoảng 28 lần so với những cái giếng bị bỏ hoang.

The best way to eliminate this leak is to stop drilling oil and gas wells

Cách tốt nhất để ngăn chặn sự rò rỉ này là ngừng hoạt động khai thác dầu khí

in the first place.

ngay từ lúc ban đầu.