The surprising cause of stomach ulcers - Rusha Modi

Nguyên nhân bất ngờ gây đau dạ dày

Translator: Hung Tran Phi Reviewer: Thu Ha Tran

In 1984, an enterprising Australian doctor named Barry Marshall

Năm 1984, một bác sĩ người Úc đầy táo bạo, tên là Barry Marshall

decided to take a risk.

đã có một quyết định mạo hiểm.

Too many of his patients were complaining of severe abdominal pain

Quá nhiều bệnh nhân của ông phàn nàn về những cơn đau ở vùng bụng

due to stomach ulcers,

bao gồm những vết loát dạ dày,

which are sores in the lining of the upper intestinal tract.

gây ra sự đau đớn chạy dài tới ruột.

At the time, few effective treatments for ulcers existed,

Lúc đó chỉ có một vài phương pháp chữa trị hữu hiệu cho những cơn đau,

and many sufferers required hospitalization or even surgery.

và nhiều bệnh nhân được yêu cầu nhập viện hay thậm chí phải phẫu thuật.

Desperate for answers,

Quyết tâm tìm ra câu trả lời,

Dr. Marshall swallowed a cloudy broth of bacteria

bác sĩ Marshall nuốt lấy một đám vi khuẩn

collected from the stomach of one of his patients.

lấy từ dạ dày của một bệnh nhân.

Soon, Dr. Marshall was experiencing the same abdominal pain,

Không lâu sau, ông cũng trải qua những cơn đau vùng bụng tương tự

bloating,

chướng bụng

and vomiting.

và nôn mửa.

Ten days later, a camera called an endoscope

Mười ngày sau, một loại camera nội soi

peered inside his insides.

được đưa vào để quan sát bên trong bụng ông ấy.

Marshall's stomach was teeming with the same bacteria as his patient.

Dạ dày của Marshall đang chứa đầy các loại vi khuẩn giống của bệnh nhân.

He'd also developed gastritis, or severe inflammation of the stomach,

Ông cũng mắc phải nhiều vết loét, hay sưng tấy trong dạ dày,

the hallmark precursor of ulcers.

dấu hiệu xác nhận cho những cơn đau của ông.

Dr. Marshall's idea challenged

Ý tưởng của bác sĩ Marshall đã thách thức

a misconception that still persists to this day:

những quan niệm sai lầm vẫn khăng khăng cho rằng:

that ulcers are caused by stress,

những cơn đau bị gây ra bởi căng thẳng,

food,

thức ăn,

or too much stomach acid.

hay quá nhiều dịch vị dạ dày.

Marshall thought the culprit was bacterial infections.

Marshall nghĩ rằng thủ phạm chính là nhiễm trùng từ vi khuẩn.

Initially, his idea was considered crazy

Ban đầu, ý tưởng của ông được xem là điên rồ

by the brightest medical minds on the planet.

bởi những bộ óc vĩ đại nhất trên thế giới trong lĩnh vực y tế.

But in 2005, he and Dr. Robin Warren received the ultimate validation

Nhưng đến năm 2005, ông và bác sĩ Robin Warren cuối cùng đã được công nhận

when they were awarded the Nobel Prize for medicine.

khi họ giành được giải Nobel trong lĩnh vực y tế.

Our stomachs are J-shaped organs with surprisingly intricate ecosystems

Dạ dày của chúng ta có hình chữ J với hệ sinh thái phong phú đến bất ngờ

awash in hormones and chemicals.

tác động bởi các hooc-môn và chất hóa học.

The stomach is under constant attack by digestive enzymes,

Dạ dày thường xuyên bị tấn công bởi các enzym tiêu hóa,

bile,

dịch mật,

proteins,

các protein,

microbes,

các vi khuẩn,

and the stomach's own acid.

và chính bởi dịch vị của nó.

In response, it produces bicarbonate,

Để phản hồi, dạ dày tạo ra bicarbonate,

mucus,

dịch nhầy,

and phospholipids called prostaglandins

và các photpholipid được gọi là Prostaglandins

to maintain the integrity of its own lining.

để duy trì sự nguyên vẹn của mình.

This delicate balance is constantly regulated

Sự cân bằng mỏng manh này liên tục được điều chỉnh

and referred to as mucosal defense.

và có ảnh hưởng đến lớp niêm mạc dạ dày.

Since the mid-1800s, doctors thought stress alone caused most stomach ulcers.

Từ giữa thế kỉ 19, các bác sĩ cho rằng hầu hết đau dạ dày gây ra bởi căng thẳng.

Patients were given antidepressants or tranquilizers

Bệnh nhân được cho uống thuốc chống suy nhược hoặc thuốc an thần

and told to visit health spas.

và được khuyên đến các trung tâm chăm sóc sức khỏe.

This belief eventually shifted to the related notion of spicy foods

Điều này cuối cùng dẫn đến quan niệm rằng

and stress as culprits.

đồ ăn cay và căng thẳng là thủ phạm.

Yet no convincing study has ever demonstrated that emotional upset,

Không có bằng chứng thuyết phục nào chứng minh rằng cảm xúc buồn rầu,

psychological distress,

trạng thái tâm lí căng thẳng

or spicy food

hay thức ăn cay nóng

directly causes ulcer disease.

trực tiếp gây ra các cơn đau.

By the mid-20th century, it was widely accepted that excess hydrochloric acid

Đến giữa thế kỉ 20, nó được công nhận rộng rãi rằng sự dư thừa axit clohidric

prompted the stomach to eat itself.

dẫn đến dạ dày tự bào mòn chính mình.

Fervent proponents of this idea were referred to as the acid mafia.

Những người tán đồng ý tưởng này được coi là những người thuộc phe axit.

The biggest hole in this theory was that antiacids only provide

nhưng lỗ hổng lớn nhất của thuyết này là các thuốc chống axit

temporary relief.

chỉ làm giảm tạm thời các triệu chứng.

We now know that some rare ulcers

Chúng ta biết rằng có một vài cơn đau hiếm hoi

are indeed caused by too much hydrochloric acid.

bị gây ra bởi việc dư thừa aicd clohidric trong dạ dày.

But they make up less than 1% of all cases.

Nhưng chúng chỉ chiếm 1% trong tất cả các trường hợp.

Dr. Marshall and Dr. Warren pinpointed a spiral-shaped bacteria

Bác sĩ Marshall và Warren xác định được một loại vi khuẩn dạng xoắn ốc

called Helicobacter pylori, or H. pylori, as the real offender.

có tên Helicobacter pylori (hay H.pylori), chính là những kẻ gây ra điều này.

H. pylori is one of humanity's oldest and most frequent companions,

H.pylori là một trong những bạn đồng hành lâu đời và thường xuyên nhất với con người

having joined us at least 50,000 years ago,

ít nhất đã từng nhiễm vào con người 50 ngàn năm trước,

and now found in 50% of people.

và hiện nay được tìm thấy trong cơ thể của khoảng 50% dân số thế giới.

Previously, we thought the stomach was sterile

Trước đây, chúng ta nghĩ rằng dạ dày là nơi không thể sinh sống được

on account of it being such an acidic, hostile environment.

với môi trường khắc nghiệt chứa đầy axit.

Yet H. pylori survives the acidic turmoil of the stomach

Vi khuẩn H.pyroli sinh tồn và làm xáo trộn dịch vị dạ dày

with a variety of features that disrupt mucosal defense in its favor.

với rất nhiều cách khác nhau để phá hủy lớp màng nhầy bảo vệ dạ dày.

For example, it produces an enzyme called urease

Ví dụ, nó sản xuất một enzym gọi là urease

that helps protect it from the surrounding gastric acid.

giúp bảo vệ chúng khỏi môi trường axit xung quanh.

H. pylori can make over 1,500 proteins,

Vi khuẩn H.pylori có thể tạo ra hơn 1,500 loại protein khác nhau,

many of which are dedicated to maximizing its virulence.

nhiều loại trong số đó để tăng độc lực của chính bản thân vi khuẩn.

We still have unanswered questions,

Chúng ta vẫn còn những câu hỏi chưa có giải đáp,

like why specific people develop ulcers at particular times.

như vì sao có người chỉ phát triển cơn đau trong những khoảng thời gian cụ thể.

However, we do know individual genetics,

Tuy nhiên, chúng ta biết gen đặc trưng từng cá nhân,

other medical problems,

các vấn đề y tế khác,

use of certain medications,

những phương pháp chữa trị nhất định,

smoking,

hút thuốc, và sự đa dạng di truyền của chủng Helicobacter

and the genetic diversity of Helicobacter strains all play a role.

đều góp phần trong nguyên nhân.

In particular, certain pain medications used to reduce inflammation in joints

Đặc biệt, những liệu pháp giảm đau dùng để giảm sự viêm khớp

have been discovered to work with H. pylori

được khám phá ra rằng có kết hợp với vi khuẩn H.pylori

to create more severe stomach ulcers.

tạo ra nhiều cơn đau dạ dày hơn.

Dr. Marshall ended up being fine after his famous, albeit dangerous, experiment.

Bác sĩ Marshall cuối cùng vẫn ổn sau thí nghiệm nổi tiếng và đầy rủi ro đó.

He ingested a course of antibiotics similar to the ones taken now for ulcers.

Ông đã uống một nhóm các kháng sinh

giống với các loại hiện đang được dùng để chữa viêm loét.

To be treated by simple antibiotics is a modern triumph

Điều trị chỉ bằng kháng sinh là một thành tựu lớn

for a disease that previously needed surgery.

cho loại bệnh mà trước đây phải dùng tới phẫu thuật.

Marshall's work also reminded us that scientific progress is not always smooth.

Những nghiên cứu của Marshall cũng nhắc chúng ta rằng

quá trình nghiên cứu khoa học không phải lúc nào cũng dễ dàng.

But there's value in trusting your proverbial,

Nhưng rất đáng khi chúng ta tin tưởng vào "lòng dạ" mình

and sometimes literal, gut.

cả theo nghĩa bóng lẫn nghĩa đen.