Would you raise the bird that murdered your children? - Steve Rothstein

Translator: Nhung Nguyen Reviewer: Xuân Nghi Vương

This is a little bee-eater’s nest.

Đây là một tổ chim trảu nhỏ.

But this is not a little bee-eater chick.

Nhưng đây không phải là một con chim trảu non.

It’s a newly hatched honeyguide— and it’s much more lethal.

Đây là một con chim săn mật ong mới nở, và nó nguy hiểm hơn nhiều.

When its mother placed it here, she punctured all the other eggs in the nest.

Khi chim săn mật mẹ đẻ trứng vào đây, nó mổ thủng những quả trứng khác trong tổ.

However, one little bee-eater chick survived the attack and is now hatching.

Tuy nhiên, một con chim trảu nhỏ đã sống sót sau cuộc tấn công,

và bây giờ đang được ấp nở.

Although the honeyguide nestling is still completely blind,

Mặc dầu con chim săn mật trong tổ vẫn chưa hoàn toàn mở mắt,

it instinctively stabs the little bee-eater chick

nhưng theo bản năng, nó đâm con chim trảu nhỏ

with its sharp, hooked beak.

bằng chiếc mỏ nhọn, có móc của mình.

And over the following weeks,

Và vài tuần sau đó, chim bố mẹ của tổ tận tình chăm sóc

the host parents devotedly care for the hatchling

những con non mà trước đó đã mổ chết con ruột của chúng.

that murdered their offspring.

This is but one example of brood parasitism,

Đây là một ví dụ về ký sinh nuôi dưỡng,

an evolutionary strategy in which one animal tricks another

một chiến lược tiến hóa khi mà một loài vật lừa loài khác

into rearing its young.

nuôi con non của nó.

It’s especially well-known among birds.

Nó đặc biệt phổ biến với các loài chim.

By depositing their eggs into a stranger’s nest,

Bằng cách đẻ trứng vào tổ con khác,

brood parasites are able to shift the major costs of parenting onto others.

ký sinh bố mẹ có thể chuyển phần lớn công sức nuôi dưỡng vào làm việc khác.

Brood parasite chicks usually hatch early,

Chim non ký sinh thường nở sớm hơn,

then monopolize their host parents’ attention.

sau đó độc chiếm sự chú ý của chim bố mẹ của tổ.

Some stab their fellow nestlings to death,

Một vài con sẽ mổ chim chủ non đến chết,

while others shove the remaining occupants out of the nest.

trong khi những con khác đẩy chim chủ non ra khỏi tổ.

Meanwhile, others are less harmful to their hosts.

Trong khi đó, những con khác ít gây hại cho vật chủ hơn.

Not all brood parasites kill all of their host’s offspring outright.

Không phải tất cả động vật ký sinh đều giết con non của chủ nuôi.

Brown-headed Cowbirds usually outcompete them

Chim chìa vôi nâu thường lớn nhanh hơn,

by begging for food louder, more frequently, and with a wider mouth.

bằng cách đòi ăn với cái mỏ há rộng hơn, kêu to và thường xuyên hơn.

Trong số những loài lành tính nhất,

Among the most benign,

black-headed ducks lay their eggs in other nests to be incubated.

vịt đầu đen Nam Mỹ đẻ trứng của mình vào tổ của con khác để ấp nhờ.

However, a few hours after hatching, they simply saunter off.

Tuy nhiên, một vài giờ sau khi nở, chúng chỉ đơn giản bay đi.

But in the most egregious cases of brood parasitism,

Nhưng trong những trường hợp nghiêm trọng nhất của ký sinh nuôi dưỡng,

why don’t host parents take a stand?

tại sao bố mẹ chủ không phản kháng?

In fact, hosts will often drive adult brood parasites away from their nests,

Thực tế, động vật chủ thường đuổi những ba mẹ ký sinh ra xa khỏi tổ của chúng,

and many take their defenses further.

và nhiều con còn có khả năng phòng thủ lớn hơn.

But whether a hosts can recognize and reject parasitic eggs and nestlings

Nhưng việc vật chủ có nhận ra và loại bỏ trứng và con non ký sinh hay không

seems to depend on a few factors.

dường như phụ thuộc vào vài yếu tố.

Eastern phoebes will accept

Chim ruồi phương Đông sẽ chấp nhận một quả trứng lốm đốm

a Brown-headed Cowbird’s speckled egg into their nest,

của chim chìa vôi nâu vào tổ của chúng,

though theirs are pure white.

mặc dù tất cả trứng của chúng đều màu trắng.

The gray catbird, on the other hand,

Mặt khác, loài chim mèo xám

is an expert at rooting out the very same parasites.

là một chuyên gia trong việc loại bỏ trứng ký sinh.

It memorizes what the first egg in its nest looks like,

Nó nhớ được quả trứng đầu tiên trong tổ, thường là trứng của nó, trông như thế nào

which is usually its own, and tosses any aberrations.

và loại bỏ bất kì quả trứng lạ nào khác.

This retaliatory adaptation can fuel an evolutionary arms race

Việc thích nghi này có thể dẫn đến một cuộc chạy đua tiến hóa,

where brood parasites evolve eggs that closely mimic their host’s.

khi mà ký sinh bố mẹ tạo ra những quá trứng gần giống với trứng chủ nuôi.

Interestingly, birds that do reject parasitic eggs

Điều thú vị là những con chim từ chối trứng ký sinh

are usually clueless when it comes to parasitic chicks.

thường không nhận ra những con non ký sinh.

Reed warblers are good at ejecting poorly matching cuckoo eggs.

Chim chích bông sậy giỏi loại bỏ những quả trứng khác biệt từ chim cu gáy.

But if one hatches in their nest,

Nhưng nếu một quả nở thành con trong tổ của chúng,

they’ll care for it even after it’s grown six times their size.

nó sẽ nuôi dưỡng con này, kể cả khi con chim đó lớn gấp sáu lần nó.

Though chick rejection is a rarer phenomenon,

Mặc dù loại bỏ con non là một hiện tượng hiếm gặp,

there are some noteworthy examples.

vẫn có vài ví dụ đáng lưu ý.

While incubating its eggs, the Australian superb fairy-wren sings to them,

Trong khi ấp trứng, loài hồng tước tiên Úc hót cho chúng nghe,

imparting a unique note that its chicks use as a kind of password.

truyền đạt một lưu ý độc đáo mà con non của nó dùng như một loại mật khẩu.

When a cuckoo is in the wren’s nest, it hatches first and pushes the others out.

Khi một con cu gáy ở trong tổ của chim hồng tước,

nó nở trước và đẩy những trứng khác ra ngoài.

But, perhaps because it hatched sooner,

Nhưng có lẽ vì nó nở sớm hơn,

the cuckoo chick wasn't able to learn the password,

những con cu gáy non không học được mật khẩu,

and so it doesn’t croon the right begging call.

và vì vậy nó không phát ra được tiếng kêu ăn phù hợp.

At this point, the adults usually abandon their nest and start another.

Vào thời điểm này, những con trưởng thành thưởng bỏ tổ và xây một cái tổ mới.

Altogether, host species show a remarkable variety of responses.

Nhìn chung, những loài chủ nuôi thể hiện ra những phản ứng khác nhau.

This seems to partially be a result of how long

Điều này một phần là do lượng thời gian

brood parasitism has been in their environment,

mà chim ký sinh bố mẹ sống trong môi trường của chúng,

and thus how much time they've had to evolve suitable adaptations.

và vì vậy cần bao nhiêu thời gian để chúng có thể tiến hóa để thích nghi.

In fact, studies have shown that those hosts that reject parasitic eggs

Trên thực tế, một vài nghiên cứu đã chỉ ra

chủ nuôi mà thường ít loại bỏ trứng ký sinh hơn,

less frequently can visually distinguish between their eggs and a brood parasite’s.

có thể phân biệt bằng mắt thường giữa trứng của chúng và trứng ký sinh.

Chủ nuôi này chỉ đơn giản là thiếu phản ứng đối với những thông tin hình ảnh.

They simply lack a response to the visual information.

This is probably because, before brood parasitism appeared,

Điều này có thể do trước khi ký sinh bố mẹ xuất hiện,

responding would have likely had no adaptive value.

những phản ứng này thường không có giá trị thích ứng gì.

And even when hosts do recognise a parasite,

Và ngay cả khi chủ nuôi nhận ra được ký sinh,

getting rid of it may not be the best option.

loại bỏ nó chưa chắc đã là biện pháp tốt nhất.

The host, especially if it’s small, might not be able to kill the parasite—

Chủ nuôi, đặc biệt nếu nó nhỏ, có thể không tiêu diệt được ký sinh-

or could risk breaking its own eggs in the process.

hoặc có thể có nguy cơ làm vỡ trứng của chính nó trong quá trình này.

Unless the brood parasite kills all of the host’s young,

Trừ khi ký sinh bố mẹ giết tất cả con non của chủ nuôi,

it may be best to simply foster the imposter.

có thể tốt nhất là cứ nuôi dưỡng kẻ giả mạo này.

Brood parasitism tends to evoke horror and disdain.

Việc ký sinh nuôi dưỡng thường được xem là kinh dị hay bị khinh bỉ.

But why should it be thought of as any more objectionable

Nhưng tại sao nó lại bị coi là một mối quan hệ khó chịu

than predator-prey relationships?

hơn là mối quan hệ giữa kẻ săn mồi và con mồi?

And is it ever productive to impose human morals onto other animals?

Và liệu việc áp đặt đạo đức con người lên các động vật khác có hiệu quả không?

Or does it end up saying more about us than it does them?

Hay nó sẽ nói lên nhiều về chúng ta hơn là với những loài khác?

Whichever way you swing it,

Bất kể bạn nghiêng về hướng nào,

brood parasitism is yet another example of the fascinating turns evolution has taken.

Ký sinh nuôi dưỡng là một ví dụ khác

về những bước ngoặt hấp dẫn mà quá trình tiến hóa đã diễn ra.