Would you raise the bird that murdered your children? - Steve Rothstein

2,187,584 views ・ 2021-12-14

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Natalie Kam
00:07
This is a little bee-eater’s nest.
0
7837
2502
To gniazdo żołny.
00:10
But this is not a little bee-eater chick.
1
10590
2794
Ale to nie jest jej pisklę.
00:13
It’s a newly hatched honeyguide— and it’s much more lethal.
2
13843
4296
To pisklę miodowodu o morderczym instynkcie.
00:18
When its mother placed it here, she punctured all the other eggs in the nest.
3
18473
4421
Zostało podrzucone przez matkę, która przebiła inne jaja z gniazda.
00:22
However, one little bee-eater chick survived the attack and is now hatching.
4
22935
5464
Mimo to jednej żołnie udało się przeżyć i właśnie się wykluwa.
00:28
Although the honeyguide nestling is still completely blind,
5
28983
3670
Młody miodowód jest jeszcze ślepy,
00:32
it instinctively stabs the little bee-eater chick
6
32653
3295
ale jego instynkt już każe mu zaatakować pisklę żołny
00:35
with its sharp, hooked beak.
7
35948
1961
ostrym, zakrzywionym dziobem.
00:38
And over the following weeks,
8
38076
1626
W ciągu kolejnych tygodni
00:39
the host parents devotedly care for the hatchling
9
39702
3337
przybrani rodzicie troskliwie będą się opiekować pisklęciem,
00:43
that murdered their offspring.
10
43039
2294
które zabiło ich potomstwo.
00:45
This is but one example of brood parasitism,
11
45750
3003
To przykład pasożytnictwa lęgowego,
00:48
an evolutionary strategy in which one animal tricks another
12
48753
3795
ewolucyjnej strategii, w której jeden gatunek zrzuca na inny
00:52
into rearing its young.
13
52548
1502
wychowanie swojego potomstwa.
00:54
It’s especially well-known among birds.
14
54092
2794
To zachowanie jest szczególnie popularne wśród ptaków.
00:56
By depositing their eggs into a stranger’s nest,
15
56969
2920
Zostawiając swoje jaja w obcym gnieździe,
00:59
brood parasites are able to shift the major costs of parenting onto others.
16
59889
5672
pasożyty lęgowe pozbywają się kosztów wychowywania potomstwa.
01:05
Brood parasite chicks usually hatch early,
17
65978
2711
Pisklęta tych pasożytów z reguły wykluwają się wcześniej,
01:08
then monopolize their host parents’ attention.
18
68815
2627
a potem zajmują całą uwagę zastępczych rodziców.
01:11
Some stab their fellow nestlings to death,
19
71776
2627
Niektóre z nich zadziobują przybrane rodzeństwo,
01:14
while others shove the remaining occupants out of the nest.
20
74403
3713
a inne wypychają je z gniazda.
01:18
Meanwhile, others are less harmful to their hosts.
21
78157
3587
Istnieją też mniej szkodliwe gatunki pasożytów lęgowych,
01:21
Not all brood parasites kill all of their host’s offspring outright.
22
81953
4671
które bezpośrednio nie zabijają dzieci gospodarzy.
01:26
Brown-headed Cowbirds usually outcompete them
23
86624
3378
Starzyki brunatnogłowe proszą głośniej, częściej i szerzej otwierają dziób
01:30
by begging for food louder, more frequently, and with a wider mouth.
24
90002
4547
wyprzedzając konkurencję w walce o pokarm.
01:35
Among the most benign,
25
95091
1585
Jedne z najmniej szkodliwych
01:36
black-headed ducks lay their eggs in other nests to be incubated.
26
96676
4337
to pasożytki składające jaja w gniazdach innych ptaków, żeby te je wysiedziały.
01:41
However, a few hours after hatching, they simply saunter off.
27
101013
4338
Parę godzin po wykluciu ich pisklęta opuszczają gniazdo gospodarza.
01:45
But in the most egregious cases of brood parasitism,
28
105852
3503
Dlaczego zastępczy rodzice nie protestują
nawet w obliczu najokrutniejszych form pasożytnictwa lęgowego?
01:49
why don’t host parents take a stand?
29
109355
2419
01:52
In fact, hosts will often drive adult brood parasites away from their nests,
30
112150
5505
Tak naprawdę gospodarze bronią gniazda, a nawet ich okolic
01:57
and many take their defenses further.
31
117655
2211
przed dorosłymi pasożytami lęgowymi.
02:00
But whether a hosts can recognize and reject parasitic eggs and nestlings
32
120408
5172
Jednak to, czy rozpoznają, czy odrzucą podrzucone im jaja i pisklęta,
02:05
seems to depend on a few factors.
33
125580
2586
zależy od wielu czynników.
02:08
Eastern phoebes will accept
34
128791
1710
Fibiki oliwkowe akceptują
02:10
a Brown-headed Cowbird’s speckled egg into their nest,
35
130501
3754
nakrapiane jaja pasożytek,
02:14
though theirs are pure white.
36
134255
1960
choć ich własne są całkowicie białe.
02:16
The gray catbird, on the other hand,
37
136549
2127
Z kolei przedrzeźniacze ciemne
02:18
is an expert at rooting out the very same parasites.
38
138676
3712
są ekspertami w wykrywaniu i pozbywaniu się tych pasożytów.
02:22
It memorizes what the first egg in its nest looks like,
39
142638
3504
Zapamiętują złożone przez siebie jaja
02:26
which is usually its own, and tosses any aberrations.
40
146142
3920
i wyrzucają te, które od nich odbiegają.
02:30
This retaliatory adaptation can fuel an evolutionary arms race
41
150521
4713
To odwetowe podejście napędza ewolucyjną wojnę zbrojeń,
02:35
where brood parasites evolve eggs that closely mimic their host’s.
42
155234
5005
w której pasożyty wykształcają jaja coraz bardziej podobne do jaj gospodarzy.
02:40
Interestingly, birds that do reject parasitic eggs
43
160531
3462
Co ciekawe ptaki, które pozbywają się obcych jaj,
02:43
are usually clueless when it comes to parasitic chicks.
44
163993
3837
z reguły nie potrafią rozróżnić własnych piskląt od podrzuconych.
02:48
Reed warblers are good at ejecting poorly matching cuckoo eggs.
45
168164
4337
Trzcinniczki dobrze sobie radzą z odrzucaniem niepasujących jaj kukułki,
02:52
But if one hatches in their nest,
46
172543
1960
jednak gdy któremuś uda się wykluć,
02:54
they’ll care for it even after it’s grown six times their size.
47
174503
4088
będą o nie dbały nawet, jeśli to urośnie do rozmiaru sześć razy większego niż one.
Choć pozbywanie się podrzuconych piskląt to rzadkie zjawisko,
02:59
Though chick rejection is a rarer phenomenon,
48
179175
2919
03:02
there are some noteworthy examples.
49
182094
2545
można znaleźć kilka ciekawych przykładów.
03:04
While incubating its eggs, the Australian superb fairy-wren sings to them,
50
184764
5213
Australijska chwostka szafirowa śpiewa w trakcie wysiadywania jaj.
03:10
imparting a unique note that its chicks use as a kind of password.
51
190061
4629
Tak przekazuje swoim pisklętom unikalny ton, który pełni rolę hasła.
03:15
When a cuckoo is in the wren’s nest, it hatches first and pushes the others out.
52
195066
5130
Kukułki wykluwają się pierwsze i wypychają inne pisklęta z gniazda.
03:20
But, perhaps because it hatched sooner,
53
200363
2794
Może właśnie dlatego, że wykluwają się szybciej,
03:23
the cuckoo chick wasn't able to learn the password,
54
203157
3045
małe kukułki nie są w stanie nauczyć się tajnego hasła
03:26
and so it doesn’t croon the right begging call.
55
206494
3003
i tuż po narodzeniu nie śpiewają odpowiednim tonem.
03:29
At this point, the adults usually abandon their nest and start another.
56
209914
4838
Słysząc to, dorosłe chwostki nie wracają do gniazda i wyruszają, żeby założyć nowe.
03:35
Altogether, host species show a remarkable variety of responses.
57
215378
4963
Gospodarze wykazują się niezwykłą różnorodnością zachowań.
03:40
This seems to partially be a result of how long
58
220341
2586
Prawdopodobnie zależy to od tego,
03:42
brood parasitism has been in their environment,
59
222927
2836
jak długo pasożytnictwo lęgowe pojawiało się w ich otoczeniu,
03:45
and thus how much time they've had to evolve suitable adaptations.
60
225763
4004
a w rezultacie jak wiele czasu miały, żeby na nie zareagować.
03:50
In fact, studies have shown that those hosts that reject parasitic eggs
61
230142
4338
Badania wykazały, że gospodarze, którzy rzadziej pozbywają się pasożytów,
03:54
less frequently can visually distinguish between their eggs and a brood parasite’s.
62
234480
5464
dostrzegają różnicę w wyglądzie jaj.
04:00
They simply lack a response to the visual information.
63
240069
3295
Po prostu ignorują ten sygnał wizualny.
04:03
This is probably because, before brood parasitism appeared,
64
243739
3546
Robią tak prawdopodobnie dlatego,
że przed pojawieniem się pasożytnictwa lęgowego
04:07
responding would have likely had no adaptive value.
65
247285
3336
takie zachowanie nie miało żadnej wartości adaptacyjnej.
04:11
And even when hosts do recognise a parasite,
66
251163
3337
Nawet gdy gospodarze rozpoznają pasożyta,
04:14
getting rid of it may not be the best option.
67
254500
2586
pozbycie się go może nie być najlepszą opcją.
04:17
The host, especially if it’s small, might not be able to kill the parasite—
68
257420
4921
Gospodarz, zwłaszcza mały, może nie być w stanie zabić pasożyta
04:22
or could risk breaking its own eggs in the process.
69
262341
3087
lub nie chce ryzykować zniszczeniem przy okazji własnych jaj.
04:25
Unless the brood parasite kills all of the host’s young,
70
265594
3754
Chyba że pasożyt czerwiu zabija wszystkie młode gospodarza,
04:29
it may be best to simply foster the imposter.
71
269557
3754
może lepiej po prostu wychować oszusta.
04:33
Brood parasitism tends to evoke horror and disdain.
72
273686
3670
Pasożytnictwo lęgowe zwykle wywołuje oburzenie.
04:37
But why should it be thought of as any more objectionable
73
277356
2920
Ale dlaczego miałoby być trudniejsze do przyjęcia
04:40
than predator-prey relationships?
74
280276
2419
niż relacja drapieżnik-ofiara?
04:42
And is it ever productive to impose human morals onto other animals?
75
282695
4546
Czy narzucanie moralności ludzkiej zwierzętom okazało się kiedyś produktywne?
04:47
Or does it end up saying more about us than it does them?
76
287700
3587
Może mówi to więcej o nas niż o nich?
04:51
Whichever way you swing it,
77
291746
1585
Jakkolwiek do tego nie podejdziemy,
04:53
brood parasitism is yet another example of the fascinating turns evolution has taken.
78
293331
6297
pasożytnictwo lęgowe to kolejny przykład fascynujących zmian ewolucyjnych.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7