Which is stronger: Glue or tape? - Elizabeth Cox

Translator: Mai Chi Reviewer: Phuong Nguyen Le

Loại hồ dán cổ nhất trên thế giới khoảng hơn 8000 năm tuổi

The oldest glue in the world is over 8,000 years old

and comes from a cave near the Dead Sea.

và có nguồn gốc từ một hang động gần bờ Biển Chết.

Ancient people used this glue,

Người cổ đại dùng loại hồ dán này,

made from a mixture of animal bone and plant materials,

được làm từ hỗn hợp xương động vật và thực vật,

to waterproof baskets and construct utensils.

để làm giỏ chống thấm nước và vật dụng hàng ngày.

And for thousands of years after,

Hàng ngàn năm sau,

plants and animals were the glue that held human civilization together.

thực vật và động vật là chất keo kết nối nền văn minh nhân loại.

Today, we have enough types of tape and glue to build and repair almost anything.

Ngày nay, chúng ta có vô số loại băng keo và hồ dán

để lắp rắp và sửa chữa gần như mọi thứ.

But what gives glue and tape their stickiness?

Nhưng điều gì tạo nên độ bám dính của chúng?

And is one stronger than the other?

Và liệu thứ này có dính chắc hơn thứ kia?

Adhesives can be made from synthetic molecules

Chất kết dính được tạo thành từ các phân tử tổng hợp

or natural proteins and carbohydrates

hoặc các prôtêin và cacbon hydrat tự nhiên như là dextrin tinh bột thực vật,

like the vegetable starch dextrin,

the milk protein casein,

protêin casein trong sữa, và hyđrocacbon không no trong nhựa cây.

and the terpenes in tree resin.

In order to work, glue and tape need both adhesive bonds and cohesive bonds.

Để dính được, hồ dán và băng keo cần tính bám dính và tính liên kết.

Adhesive bonds occur between an adhesive’s molecules

Tính bám dính xảy ra giữa một phân tử dính

and the molecules of whatever it’s sticking to.

và một phân tử của bất cứ thứ gì nó dính vào.

Cohesive bonds happen between a glue or tape’s own molecules,

Tính liên kết xảy ra giữa những phân tử hồ dán hoặc băng keo

holding it together.

giữ chúng lại với nhau.

Most glues consist of adhesive polymers dissolved in a solvent

Hầu hết các loại hồ dán chứa pôlime bám dính tan trong một dung môi

that prevents them from sticking to the inside of the bottle.

ngăn chúng dính vào phía trong thành hộp.

The strong smell of many glues comes from the solvent,

Nhiều loại hồ dán nồng mùi bắt nguồn từ dung môi

which evaporates when exposed to air.

bay hơi khi tiếp xúc với không khí.

Some glues use water as a solvent,

Một số loại khác sử dụng dung môi là nước,

but others use chemicals that can be harmful to inhale.

một số khác sử dụng các hóa chất có thể gây hại nếu hít phải.

Glues with two or more components that chemically react instead of just drying

Các loại hồ dán có ít nhất hai thành phần phản ứng với nhau thay vì chỉ khô lại

can create stronger bonds.

có thể bám dính rất chắc.

Both the adhesive and cohesive bonds of glue are strong,

Cả tính bám dính và tính liên kết của hồ dán đều rất chắc,

but the drying process makes them irreversible.

nhưng khi khô lại, đó là một quá trình không thể đảo ngược.

This is why, if a glued surface is broken after it dries,

Đó là lí do vì sao nếu bề mặt dùng hồ dán bị nứt sau khi khô,

it can’t be reattached without new glue.

sẽ không thể dính lại được nữa nếu không có lớp hồ mới.

By contrast, when tape is applied to a surface,

Ngược lại, khi băng keo được dán vào bề mặt,

it forms weaker, reversible bonds,

sẽ hình thành một quá trình bám dính có thể đảo ngược.

so you can peel a piece of tape off a surface and use it again.

Vì thế, bạn có thể bóc miếng băng keo ra và sử dụng lại.

These weak bonds, called Van der Waals forces,

Tính bám dính yếu này, được gọi là lực Van der Waals,

can occur between any two materials,

nó có thể xảy ra giữa hai vật liệu bất kì, chỉ khi chúng thực sự gần nhau,

but only if they’re extremely close together,

gần hơn cả mức mắt thường có thể nhìn thấy.

closer than the naked eye can see.

Tape usually consists of a backing coated with a combination of a rubber

Băng keo thường gồm lớp vỏ không dính kết hợp với một loại cao su

or rubber-like "stretchy" component,

hoặc một thành phần đàn hồi giống cao su bên ngoài,

and a compound called a tackifier.

và một hợp chất dính, gọi là "tackifier" bên trong.

That’s the "sticky" component.

Đó là thành phần "dính".

A tape’s stickiness is determined

Độ dính của băng keo được xác định bởi tỉ lệ thành phần đàn hồi và tackifier,

by the proportion of elastic component and tackifier,

the thickness of adhesive spread onto the backing,

độ dày của chất dính trải rộng trên lớp vỏ cao su,

and the type of backing material.

và loại chất liệu của lớp vỏ.

No chemical reaction occurs when tape is pressed onto a surface.

Không có phản ứng hóa học nào xảy ra khi băng keo được dán vào một bề mặt.

Instead, the soft adhesive flows into the cracks and grooves of the surface.

Thay vào đó, chất bám dính sẽ lấp những khe và rãnh trên bề mặt.

This ability to slide into cracks and then stay in place is called viscoelasticity.

Khả năng lấp đầy những khe hở và bám dính được gọi là "viscoelasticity".

Once the viscoelastic adhesive fills these microscopic crevices,

Một khi chất kết dính viscoelastic lấp đầy những kẽ hở vi mô này,

it is close enough to form Van der Waals forces.

nó đủ gần để tạo ra lực Van der Waals.

So what’s the world’s strongest adhesive?

Vậy chất bám dính chắc nhất thế giới là gì?

Well, there’s no one answer.

Không có câu trả lời rõ ràng cho vấn đề này.

In terms of absolute strength of adhesive bonds,

Xét về độ chắc tuyệt đối của tính bám dính,

glue is stronger than tape,

hồ dán dính chắc hơn hẳn băng keo,

but no single adhesive works well in all circumstances.

nhưng lại không thể sử dụng linh hoạt trong mọi trường hợp,

Of the glues, cyanoacrylates, or super glues,

Trong các loại hồ dán, cyanoacrylate hay siêu hồ dán,

may form the strongest bonds,

có thể tạo độ bám dính chắc nhất,

but two-component epoxy glues have much higher resistance to heat and shearing,

song, hai loại hồ epoxy này lại bền hơn dưới sức nóng và tác động lực,

and are compatible with a wider range of surfaces.

tương thích với rất nhiều bề mặt.

So, if you wanted to dangle an anvil in the air,

Vì thế, nếu bạn muốn dán một cái đe trong không khí,

super glue might be your best bet.

siêu hồ dán có lẽ sẽ là lựa chọn tốt nhất.

But if you’re doing so over an active volcano,

Nhưng nếu là trên một miệng núi lửa đang hoạt động,

you’d want an epoxy instead.

bạn sẽ muốn dùng epoxy.

And in order to work at all,

Để kết dính, chất keo cần đủ diện tích tiếp xúc.

glues need enough real estate where surfaces touch.

If for some reason you wanted to make a chain of bowling balls,

Nếu vì một lí do nào đó bạn muốn dán bóng bowling thành chuỗi dây,

duct tape would be better.

băng keo lại là sự lựa chọn tốt hơn.

Engineers weigh similar, if less absurd, factors all the time.

Các kĩ sư không ngờ cân đo các yếu tố tương đồng.

Chọn ra loại hồ dán thích hợp nhất để chống lại sức nóng động cơ

Choosing the right glue to withstand the heat inside an engine

is a matter of life and death.

là vấn đề sống còn.

And though the strength of duct tape’s adhesive bonds

Dù độ chắc của chất bám dính băng keo

can’t compete with those of epoxy glues,

không thể so sánh với độ dính của hồ epoxy,

tape does have the advantage of instantaneous stickiness in an emergency.

băng keo có lợi thế trong những trường hợp cần dính khẩn cấp.

Glue may be necessary to get a rocket to space,

Hồ dán có lẽ sẽ cần thiết để phóng tên lửa vào không gian,

but when it comes to extraterrestrial repairs,

nhưng một khi cần sửa chữa ngoài đấy,

stick to duct tape: liquid glues don’t work in zero gravity.

hãy dùng băng keo: hồ không thể bám dính trong trạng thái không trọng lực.