Picture a perfect society. What does it look like? - Joseph Lacey

Çeviri: Emel Çırakoğlu Gözden geçirme: Eren Gokce

You and a group of strangers have been gathered to design a just society.

Siz ve bir grup yabancı, adil bir toplum tasarlamak için toplandınız.

And to ensure none of you rig the system to benefit yourself,

Hiçbirinizin sistemi kendinize fayda sağlamak için kullanmaması için,

you’ve all been placed under a “veil of ignorance.”

hepiniz bir “bilmezlik perdesi” altına yerleştirildiniz.

Under this veil, you’re blind to certain information about each other

Bu perdenin altında, birbiriniz ve kendinizle ilgili

belirli bilgilere sahip olamazsınız.

and yourselves.

You don’t know your age or sex,

Yaşınızı veya cinsiyetinizi, mesleğinizi

your profession or natural talents, how much wealth you have,

veya doğal yeteneklerinizi, ne kadar servete sahip olduğunuzu,

or your religious or philosophical beliefs.

dini veya felsefi inançlarınızı bilmiyorsunuz.

So, according to political philosopher John Rawls,

Siyaset filozofu John Rawls'a göre,

you should be motivated to consider what’s most fair

toplumunuzun tüm vatandaşları için

for all your society's citizens.

neyin en adil olduğunu düşünmeye motive olmalısınız.

When Rawls published this thought experiment—

Rawls 1971 tarihli “Adalet Teorisi” adlı eserinde

“orijinal pozisyon” olarak bilinen bu düşünce deneyini yayınladığında,

known as “the original position”— in his 1971 opus “A Theory of Justice,”

he was trying to identify principles to support a realistic utopia.

gerçekçi bir ütopyayı destekleyecek ilkeleri belirlemeye çalışıyordu.

This visionary society would ensure everyone had the resources

Bu vizyoner toplum, herkesin hedeflerini özgürce takip etmek için

and opportunities required to freely pursue their goals.

gereken kaynaklara ve fırsatlara sahip olmasını sağlayacaktı.

Rawls was confident these principles could only be realized in a democracy.

Rawls, bu ilkelerin ancak bir demokraside gerçekleştirilebileceğinden emindi.

But he felt existing social structures weren’t the right path forward.

Ancak mevcut sosyal yapıların ileriye doğru yol olmadığını hissetti.

He believed free market philosophies and welfare capitalism

Serbest piyasa felsefelerinin ve refah kapitalizminin

led to unjust accumulations of wealth and power.

adaletsiz zenginlik ve güç birikimlerine yol açtığına inanıyordu.

And he saw models inspired by Marxism

Marksizmden ilham alan modelleri, ekonomiler ve insan doğası hakkında

as extreme reactions to capitalism’s flaws,

gerçekçi olmayan varsayımlarla kapitalizmin kusurlarına

with unrealistic assumptions about economies and human nature.

aşırı tepkiler olarak gördü.

So Rawls proposed a new kind of democracy.

Böylece Rawls yeni bir demokrasi türü önerdi.

One where no person was considered less valuable than another

Hiç kimsenin diğerinden daha az değerli sayılmadığı

and all citizens could live according to their own wills.

ve tüm vatandaşların kendi isteklerine göre yaşayabileceği bir yer.

And while the details of this vision can seem radical,

Bu vizyonun detayları radikal görünse de

Rawls believed that, under the veil of ignorance,

Rawls, cehalet perdesi altında özgür ve eşit insanların oybirliğiyle

free and equal people would unanimously agree to his fair society.

adil toplumunu kabul edeceğine inanıyordu.

So, let’s play out this thought experiment.

Öyleyse, bu düşünce deneyini yapalım.

The first step in designing our society is deciding how to distribute

Toplumumuzu tasarlamanın ilk adımı, Rawls'un birincil mallar dediği şeyin

what Rawls called primary goods.

nasıl dağıtılacağına karar vermektir.

These include the basic liberties, opportunities, and wealth

Bunlar, çoğu hedefi gerçekleştirmek için

gerekli temel özgürlükleri, fırsatları ve zenginliği içerir.

necessary for pursuing most goals.

Rawls believed our justice-architects would agree

Rawls, adalet mimarlarımızın, ifade özgürlüğü ve seçtikleri kişiyle

to an “equal scheme of basic liberties” for all,

ilişki kurma özgürlüğü de dahil olmak üzere

herkes için “eşit temel özgürlükler şemasını”

including freedom of speech

and the freedom to associate with whoever they choose.

kabul edeceğine inanıyordu.

After all, without the freedom to pursue one's goals,

Sonuçta, kişinin hedeflerini takip etme özgürlüğü olmadan,

resources like wealth and job opportunities lose their value.

servet ve iş fırsatları gibi kaynaklar değerlerini kaybeder.

Citizens would also have equal political liberties to vote and run for office.

Vatandaşlar ayrıca oy kullanma ve göreve aday olma konusunda

eşit siyasi özgürlüklere sahip olacaklardı.

Next, Rawls believes the architects would establish what he calls

Daha sonra Rawls, mimarların “adil fırsat eşitliği” dediği şeyi

“fair equality of opportunity.”

kuracağına inanıyor.

This means society must be arranged so no one is unfairly deprived

Bu, toplumun değerli işler ve diğer pozisyonlar için rekabet etmek için

gerekli kaynaklardan haksız yere mahrum kalmayacak şekilde

of the resources necessary to compete for valued jobs and other positions.

düzenlenmesi gerektiği anlamına gelir.

However, after agreeing upon equality of liberty and opportunity,

Bununla birlikte, özgürlük ve fırsat eşitliği üzerinde anlaştıktan sonra

Rawls believes our justice-architects would see the benefits

Rawls, adalet mimarlarımızın bazı servet eşitsizliklerine izin vermenin

of allowing for some wealth inequalities.

faydalarını göreceğine inanıyor.

For example, greater profits can incentivize innovation,

Örneğin, daha fazla kâr yeniliği,

üretkenliği ve yatırımı teşvik edebilir.

productivity, and investment.

But Rawls also believes our designers would want to limit differences in wealth

Ancak Rawls, tasarımcılarımızın servet farklılıklarını

“fark ilkesi” olarak adlandırdığı şeyle sınırlamak isteyeceğine de inanıyor.

with what he calls “the difference principle.”

This states that wealth inequalities are only acceptable

Bu, servet eşitsizliklerinin ancak en az avantajlı vatandaşlara

fayda sağladıklarında kabul edilebilir olduğunu ve onları

when they benefit the least advantaged citizens,

katı eşitlik koşulları altında olacaklarından

making them better off than they’d be under conditions of strict equality.

daha iyi durumda hâle getirdiğini belirtir.

These tenets form the foundation of Rawls’ just society,

Bu ilkeler, Rawls'un adil toplumunun temelini oluşturur ve bunların

and he believed they could be achieved through what he called

“mülk sahibi demokrasi” olarak adlandırdığı şey ile

“property owning democracy.”

elde edilebileceğine inanıyordu.

This model would guarantee equal access to education and healthcare

Bu model, eğitim ve sağlık hizmetlerine eşit erişimi garanti edecek ve

and rely on government regulation to ensure a just distribution

mülk ve servetin adil bir şekilde dağıtılmasını sağlamak için

of property and wealth.

hükûmet düzenlemelerine dayanacaktır.

Rawls knew fully adopting this approach would require major changes

Rawls, bu yaklaşımı tam olarak benimsemenin mevcut demokrasiler için

büyük değişiklikler gerektireceğini biliyordu.

for existing democracies.

But he believed his principles could at least inspire

Ancak ilkelerinin en azından bazı acil iyileştirmelere

some immediate improvements.

ilham verebileceğine inanıyordu.

For example, Rawls advocated for limits on campaign spending

Örneğin, Rawls servetin siyaset üzerindeki etkisini azaltmak için

and political contributions

kampanya harcamaları ve siyasi katkılardaki sınırlamaları savundu.

to reduce the influence of wealth on politics.

He also endorsed policies fighting discrimination

Ayrıca, en kötü durumda olanlar için iyi bir durum sağlamak adına

and generous social safety nets like unemployment benefits

ayrımcılıkla mücadele politikaları ve işsizlik yardımları gibi

to ensure a good situation for the worst-off.

cömert sosyal güvenlik ağlarını onayladı.

Some philosophers have critiqued Rawls’ work.

Bazı filozoflar Rawls'un çalışmalarını eleştirdiler.

Ronald Dworkin argues that the difference principle

Ronald Dworkin, farklılık prensibinin,

kendi seçimleri nedeniyle bu konumda olsalar bile,

unfairly tethers society’s progress to the status of the worst-off,

toplumun ilerlemesini haksız bir şekilde

even if they’re in that position because of their own choices.

en kötü durumdakinin statüsüne bağladığını savunuyor.

Meanwhile, Martha Nussbaum believes Rawls’ thought experiment

Bu arada, Martha Nussbaum Rawls'un düşünce deneyinin

gerçek hayattaki ayrıntıları göz ardı ettiğine inanıyor.

overlooks real-life particulars.

For example, the special needs of a person with disabilities

Örneğin, engelli bir kişinin özel ihtiyaçları

might not be satisfied by the standard distribution of primary goods.

birincil malların standart dağıtımı ile karşılanamayabilir.

And more generally,

Bir de daha genel olarak,

some argue the architects in Rawls’ harmonious thought experiment

bazıları Rawls'un uyumlu düşünce deneyindeki mimarların,

are simply too different from the competing interests

gerçek toplumları inşa eden rakip çıkarlardan çok farklı olduğunu savunuyor.

building real societies.

But since its publication,

Ancak yayınlanmasından bu yana,

this thought experiment has inspired some very real consequences.

bu düşünce deneyi bazı çok gerçek sonuçlara ilham verdi.

Rawls’ rallying cry for social and political equality

Rawls'un sosyal ve politik eşitlik ve

daha adil bir şekilde düzenlenmiş bir kapitalizm biçimi için toplanan çığlığı

and a more justly regulated form of capitalism

has impacted countless political philosophers, activists, and policymakers.

sayısız siyasi filozofu, aktivisti ve politika yapıcıyı etkiledi.

And this new school of thought about justice continues to challenge people

Adalet hakkındaki bu yeni düşünce okulu,

insanları önyargılarını aşmaya ve adil bir toplumun

to look past their biases and consider what a fair society might truly look like.

gerçekte nasıl görünebileceğini düşünmeye meydan okumaya devam ediyor.