A curable condition that causes blindness - Andrew Bastawrous

197,707 views ・ 2015-09-28

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Can Boysan
00:06
An estimated 20 million cases of blindness worldwide are caused by cataracts,
0
6612
6007
Dünya çapında tahmini 20 milyon körlük vakası, görüntüleri odaklayan,
00:12
a curable condition affecting the lens that focuses images onto the eye's retina.
1
12619
6596
merceği etkileyen iyileştirilebilir olan katarakttan kaynaklanmaktadır.
00:19
A cataract occurs when proteins in the lens lose their normal arrangement,
2
19215
4463
Katarakt, mercek içindeki proteinler normal düzenlerini kaybettiğinde
00:23
clumping together in a way that causes discoloration or clouding,
3
23678
4305
renk bozulmasına veya bulanıklaşmaya neden olacak şekilde kümelenince olur
00:27
and eventually blocks most vision.
4
27983
2475
ve sonunda görüşün çoğunu engeller.
00:30
Cataracts can be caused by eye injury,
5
30458
2179
Katarakta göz yaralanması, bazı ilaçlar,
00:32
certain medications,
6
32637
1448
ultraviyole radyasyon, diyabet,
00:34
ultraviolet radiation,
7
34085
1635
00:35
diabetes,
8
35720
1224
sigara içmek
00:36
smoking,
9
36944
1060
veya bazı genetik bozukluklar
00:38
or some genetic disorders.
10
38004
2029
neden olabilir.
00:40
But the most common cause is aging.
11
40033
2635
Ama en yaygın sebep yaşlanmaktır.
00:42
In the United States, more than 50% of people over the age of 80 develop them.
12
42668
5039
ABD'de, 80 yaşın üzerindeki insanların %50'den fazlasında vardır.
00:47
Cataracts were treated over 2,500 years ago in India,
13
47707
4910
Katarakt 2500 yıl önce Hindistan'da tedavi edilirdi
00:52
though similar procedures may have existed even earlier
14
52617
3282
ancak Eski Mısır ve Babil'de de daha önce
00:55
in Ancient Egypt and Babylon.
15
55899
2640
benzer prosedürler mevcut olabilir.
00:58
The most common procedure, called couching,
16
58539
2178
Koltuklama olarak adlandırılan en yaygın prosedür,
01:00
involved pressing a sharp instrument into the eye
17
60717
3176
bulanık merceği gevşetmek ve çıkarmak için
01:03
to loosen and push the clouded lens out of the way.
18
63893
4244
keskin bir aletin göze basılmasını içeriyordu.
01:08
Although this could increase the amount of light entering the eye,
19
68137
3302
Göze giren ışığın artma şansı yükselmesine rağmen,
01:11
the lack of a lens would leave the patient's vision out of focus.
20
71439
4145
lensin yok olması, hastanın görmesini bulanıklaştırır.
01:15
Despite its low success rate, and high risk of infection or injury,
21
75584
4241
Düşük başarı oranı ve yüksek enfeksiyon veya yaralanma riski olmasına rağmen,
01:19
couching is still performed in some parts of the world.
22
79825
3441
koltuklama dünyanın bazı bölgelerinde yapılmaya devam ediyor.
01:23
Later procedures would also focus on removing the cloudy lens,
23
83266
4114
Son teknolojiler bulanık lensin çıkarılmasına odaklanmaktadır,
01:27
for example, by making an opening in the cornea to pull out the lens
24
87380
4686
örneğin bulanık lensi, onu çevreleyen ince zar ile birlikte çekip almak için
01:32
along with the membrane capsule surrounding it.
25
92066
3317
korneada delik açmak gibi.
01:35
While the invention of eyeglasses allowed for some restoration of focus,
26
95383
4207
Gözlüğün icadı odaklanmanın düzenlenmesine izin verdi
01:39
they had to be extremely thick to help.
27
99590
3212
ama tam işe yaraması için aşırı kalınlıkta olmak zorundadır.
01:42
Furthermore, such techniques still caused complications,
28
102802
3377
Ayrıca, bu teknikler hâlâ retinaya zarar veren
01:46
like damaging the retina,
29
106179
1631
veya göze rahatsızlık veren dikişler gibi
01:47
or leaving the eye with uncomfortable stitches.
30
107810
3240
komplikasyonlara sebep olabiliyordu.
01:51
But in the 20th century, something unexpected happened.
31
111050
3282
Fakat 20. yüzyılda, beklenmeyen bir şey oldu.
01:54
Eye surgeon Sir Harold Ridley was treating World War II casualties
32
114332
4941
Göz cerrahı Sir Harold Ridley 2.Dünya Savaşı'nda yaralıları tedavi ederken
01:59
when he noticed that acrylic plastic from a shattered aircraft cockpit
33
119273
4574
uçağın pilot kabininden kopmuş akrilik plastik parçasının
02:03
had become lodged in a pilot's eyes without triggering an adverse reaction.
34
123847
5425
pilotun gözüne zarar vermeden yerleştiğini fark etti.
02:09
This led him to propose surgically implanting artificial lenses into the eye
35
129272
6005
Bu ona, kataraktı yok etmek için yapay lensleri göze cerrahi olarak
02:15
to replace cataracts.
36
135277
2115
yerleştirmeyi önermesini sağladı.
02:17
And despite initial resistance,
37
137392
1742
Başlangıçta direnç olmasına rağmen,
02:19
the method became standard practice by the 1980s.
38
139134
3731
bu metot 1980'lerden sonra standart olmaya başladı.
02:22
Since Ridley's discovery,
39
142865
1923
Ridley'nin buluşundan beri,
02:24
the intraocular lens has undergone several improvements.
40
144788
4081
intraoküler lenslerde birçok gelişme sağlandı.
02:28
Modern lenses can fit into the membrane capsule
41
148869
3380
Modern lensler,
kataraktların alındığı ince zara kolayca yerleştirilebilir
02:32
that the cataract is extracted from,
42
152249
2213
02:34
leaving more of the eye's natural anatomy intact.
43
154462
3280
ve bu işlem gözün doğal halini değiştirmez.
02:37
And the ability to fine-tune the lens curvature
44
157742
3074
Lens kavislerinin kolayca ayarlanabilir olması
02:40
allows the surgery to restore a patient's normal vision
45
160816
3122
cerrahlara, hastaların normal görüşünü
02:43
without the need for glasses.
46
163938
2307
gözlük kullanmadan onarma imkanı verir.
02:46
Of course, surgical techniques have also progressed.
47
166245
3347
Tabii ki ameliyat teknikleri de gelişti.
02:49
Microscopic procedures use small instruments or lasers
48
169592
3690
Mikroskop uygulamaları, çok küçük aletler veya lazer kullanarak
02:53
to make precise incisions of one or two millimeters in the cornea,
49
173282
5144
korneada bir veya iki milimetrelik delikler açmayı sağlıyor.
02:58
while an ultrasound probe breaks up and removes the cataracted lens
50
178426
4621
Aynı zamanda ultrason sondası kataraktlı lensi göze
en az zarar vererek kırmayı ve çıkarmayı sağlıyor.
03:03
with minimal trauma to the eye.
51
183047
2576
03:05
Low-tech versions of this operation have made the surgery quick and inexpensive,
52
185623
4852
Az gelişmiş teknolojiler ameliyatların ucuz ve çabuk yapılmasını sağlar,
03:10
helping it spread across the developing world.
53
190475
3498
gelişmekte olan ülkelerde ameliyatların hızla yayılmasına yardımcı olur.
03:13
Places like Aravind Eye Hospital in India
54
193973
2913
Mesela, Hindistan'daki Aravind Göz Hastanesi,
03:16
have pioneered high-volume, low-cost cataract surgery
55
196886
3953
altı dolar fiyat ile düşük maliyetli katarakt ameliyatına
03:20
for as little as six dollars.
56
200839
2306
öncülük etti.
03:23
Why then, with all these advances,
57
203145
2609
Peki, bu gelişmeler olmasına rağmen,
03:25
are there still so many blind people in the world?
58
205754
3313
dünyada neden bu kadar çok kör insan var?
03:29
The main issue is access to health care,
59
209067
2601
Birçok bölgedeki yetersiz altyapı ve doktor eksikliğinin
03:31
with poor infrastructure and a shortage of doctors
60
211668
2881
büyük engel oluşturmasındaki ana mesele
03:34
being a major barrier in many regions.
61
214549
3124
sağlık hizmetlerine erişimdir.
03:37
But this is not the only problem.
62
217673
2150
Ama tek sorun bu değil.
03:39
In many rural areas with poor education,
63
219823
2633
Eğitime sahip olmayan kırsal alanlarda
03:42
blindness is often accepted as an inevitable part of aging,
64
222456
4499
körlük genelde yaşlanmanın kaçınılmaz bir parçası olarak kabul edilir,
03:46
for which someone might not think to seek treatment.
65
226955
2952
bu nedenle tedavi bulmaya çabalanmaz.
03:49
This is why information is crucial.
66
229907
2285
Bilgi bu yüzden çok önemli.
03:52
Increased community awareness programs and the spread of mobile phones
67
232192
4529
Ömürlerinin kalan kısmı boyunca katarakttan dolayı
03:56
mean that many of those
68
236721
1540
kör kalacak insanların çoğu
03:58
who might have remained blind for the rest of their lives due to cataracts
69
238261
3593
cep telefonları ve toplumları bilinçlendirme programları sayesinde
04:01
are now reachable.
70
241854
1708
ulaşılabilir olmuşlardır.
04:03
And for them, a brighter future is in sight.
71
243562
2728
Onlar için daha iyi bir gelecek mümkündür.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7