A curable condition that causes blindness - Andrew Bastawrous

197,549 views ・ 2015-09-28

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Aleksandra Kosińska Korekta: Ola Królikowska
00:06
An estimated 20 million cases of blindness worldwide are caused by cataracts,
0
6612
6007
Około 20 milionów osób na świecie cierpi na ślepotę spowodowaną zaćmą.
00:12
a curable condition affecting the lens that focuses images onto the eye's retina.
1
12619
6596
To uleczalna choroba soczewki skupiającej obraz na siatkówce oka.
00:19
A cataract occurs when proteins in the lens lose their normal arrangement,
2
19215
4463
Zaćma tworzy się, kiedy zaburzony zostaje naturalny układ białek soczewki.
00:23
clumping together in a way that causes discoloration or clouding,
3
23678
4305
Powstające skupiska białek powodują przebarwienia, zmętnienie,
00:27
and eventually blocks most vision.
4
27983
2475
a w końcu ograniczają pole widzenia.
00:30
Cataracts can be caused by eye injury,
5
30458
2179
Zaćmę może spowodować uraz oka,
00:32
certain medications,
6
32637
1448
przyjmowanie pewnych leków,
00:34
ultraviolet radiation,
7
34085
1635
promieniowanie ultrafioletowe,
00:35
diabetes,
8
35720
1224
cukrzyca,
00:36
smoking,
9
36944
1060
palenie papierosów
00:38
or some genetic disorders.
10
38004
2029
albo zaburzenia genetyczne.
00:40
But the most common cause is aging.
11
40033
2635
Jednak najczęstszą przyczyną jest wiek.
00:42
In the United States, more than 50% of people over the age of 80 develop them.
12
42668
5039
W USA zaćma dotyka ponad 50% osób powyżej 80. roku życia.
00:47
Cataracts were treated over 2,500 years ago in India,
13
47707
4910
Zaćmę próbowano leczyć już ponad 2500 lat temu w Indiach,
00:52
though similar procedures may have existed even earlier
14
52617
3282
choć podobne zabiegi mogły mieć miejsce nawet wcześniej
00:55
in Ancient Egypt and Babylon.
15
55899
2640
w starożytnym Egipcie i Babilonie.
00:58
The most common procedure, called couching,
16
58539
2178
Najczęściej wykonywano tak zwany "couching"
01:00
involved pressing a sharp instrument into the eye
17
60717
3176
polegający na wetknięciu w oko ostrego przedmiotu
01:03
to loosen and push the clouded lens out of the way.
18
63893
4244
w celu poluzowania i przesunięcia zaćmionej soczewki.
01:08
Although this could increase the amount of light entering the eye,
19
68137
3302
Zwiększało to ilość światła docierającego do oka,
01:11
the lack of a lens would leave the patient's vision out of focus.
20
71439
4145
ale brak soczewki skutkował zaburzeniem ostrości.
01:15
Despite its low success rate, and high risk of infection or injury,
21
75584
4241
Mimo niskiego stopnia skuteczności i wysokiego ryzyka infekcji czy urazów
01:19
couching is still performed in some parts of the world.
22
79825
3441
ten zabieg wciąż jest wykonywany w niektórych częściach świata.
01:23
Later procedures would also focus on removing the cloudy lens,
23
83266
4114
Późniejsze techniki też opierały się na usunięciu zmętniałej soczewki,
01:27
for example, by making an opening in the cornea to pull out the lens
24
87380
4686
na przykład poprzez nacięcie rogówki i wyciągnięcie soczewki
01:32
along with the membrane capsule surrounding it.
25
92066
3317
wraz z otaczającą torebką z błon.
01:35
While the invention of eyeglasses allowed for some restoration of focus,
26
95383
4207
Wynalezienie okularów pozwoliło częściowo przywrócić ostrość widzenia,
01:39
they had to be extremely thick to help.
27
99590
3212
ale szkła musiały być strasznie grube.
01:42
Furthermore, such techniques still caused complications,
28
102802
3377
W dodatku takie zabiegi wciąż wywoływały powikłania,
01:46
like damaging the retina,
29
106179
1631
jak uszkodzenia siatkówki
01:47
or leaving the eye with uncomfortable stitches.
30
107810
3240
czy dyskomfort powodowany szwami na powierzchni oka.
01:51
But in the 20th century, something unexpected happened.
31
111050
3282
Jednak w XX wieku wydarzyło się coś niezwykłego.
01:54
Eye surgeon Sir Harold Ridley was treating World War II casualties
32
114332
4941
Chirurg okulista sir Harold Ridley zajmował się rannymi z II wojny światowej
01:59
when he noticed that acrylic plastic from a shattered aircraft cockpit
33
119273
4574
i zauważył, że akrylowy odłamek z kokpitu samolotu,
02:03
had become lodged in a pilot's eyes without triggering an adverse reaction.
34
123847
5425
który utkwił w oku pewnego pilota, nie wywołał reakcji zapalnej.
02:09
This led him to propose surgically implanting artificial lenses into the eye
35
129272
6005
Ridley wpadł na pomysł, żeby chirurgicznie wkładać sztuczne soczewki
02:15
to replace cataracts.
36
135277
2115
w miejsce tych zmętniałych.
02:17
And despite initial resistance,
37
137392
1742
Mimo początkowych sprzeciwów
02:19
the method became standard practice by the 1980s.
38
139134
3731
do lat 80. ta technika stała się standardowym zabiegiem.
02:22
Since Ridley's discovery,
39
142865
1923
Od odkrycia Ridleya
02:24
the intraocular lens has undergone several improvements.
40
144788
4081
soczewka wewnątrzgałkowa została znacznie udoskonalona.
02:28
Modern lenses can fit into the membrane capsule
41
148869
3380
Dzisiejsze soczewki mieszczą się w torebce z błon,
02:32
that the cataract is extracted from,
42
152249
2213
z której usunięto kataraktę,
02:34
leaving more of the eye's natural anatomy intact.
43
154462
3280
dzięki czemu mniej ingerują w naturalną anatomię oka.
02:37
And the ability to fine-tune the lens curvature
44
157742
3074
Możliwość dobrania odpowiedniej krzywizny soczewki
02:40
allows the surgery to restore a patient's normal vision
45
160816
3122
pozwala na przywrócenie pacjentowi normalnego widzenia
02:43
without the need for glasses.
46
163938
2307
bez konieczności noszenia okularów.
02:46
Of course, surgical techniques have also progressed.
47
166245
3347
Udoskonalono też techniki zabiegów chirurgicznych.
02:49
Microscopic procedures use small instruments or lasers
48
169592
3690
Przy zabiegach pod mikroskopem używa się małych narzędzi albo lasera,
02:53
to make precise incisions of one or two millimeters in the cornea,
49
173282
5144
żeby zrobić w rogówce precyzyjne nacięcia wielkości jednego czy dwóch milimetrów.
02:58
while an ultrasound probe breaks up and removes the cataracted lens
50
178426
4621
Następnie za pomocą ultradźwięków rozbija się i usuwa zmętniałą soczewkę,
03:03
with minimal trauma to the eye.
51
183047
2576
ograniczając urazy oka do minimum.
03:05
Low-tech versions of this operation have made the surgery quick and inexpensive,
52
185623
4852
Wersje zabiegu z podstawowymi narzędziami są szybkie i mało kosztowne,
03:10
helping it spread across the developing world.
53
190475
3498
dzięki czemu upowszechniły się w krajach rozwijających się.
03:13
Places like Aravind Eye Hospital in India
54
193973
2913
Szpitale, takie jak Aravind Eye w Indiach,
03:16
have pioneered high-volume, low-cost cataract surgery
55
196886
3953
zaczęły na dużą skalę przeprowadzać niskokosztowe operacje zaćmy
03:20
for as little as six dollars.
56
200839
2306
nawet za sześć dolarów za zabieg.
03:23
Why then, with all these advances,
57
203145
2609
Dlaczego więc przy takim postępie
03:25
are there still so many blind people in the world?
58
205754
3313
na świecie wciąż jest tylu niewidomych?
03:29
The main issue is access to health care,
59
209067
2601
Problemem jest dostęp do opieki medycznej,
03:31
with poor infrastructure and a shortage of doctors
60
211668
2881
a zła infrastruktura i brak lekarzy
03:34
being a major barrier in many regions.
61
214549
3124
w wielu regionach stanowią poważną barierę.
03:37
But this is not the only problem.
62
217673
2150
To nie jedyny problem.
03:39
In many rural areas with poor education,
63
219823
2633
Na wielu obszarach rolniczych z kiepskim szkolnictwem
03:42
blindness is often accepted as an inevitable part of aging,
64
222456
4499
ślepota często uchodzi za nieuchronną oznakę starzenia,
03:46
for which someone might not think to seek treatment.
65
226955
2952
z którą nie ma potrzeby zgłaszać się do lekarza.
03:49
This is why information is crucial.
66
229907
2285
Dlatego szerzenie wiedzy jest tak ważne.
03:52
Increased community awareness programs and the spread of mobile phones
67
232192
4529
Akcje zwiększające świadomość społeczną i dostępność telefonów komórkowych
03:56
mean that many of those
68
236721
1540
sprawiły, że wiele z tych osób,
03:58
who might have remained blind for the rest of their lives due to cataracts
69
238261
3593
które do końca życia pozostałyby niewidome z powodu zaćmy,
04:01
are now reachable.
70
241854
1708
może teraz otrzymać pomoc.
04:03
And for them, a brighter future is in sight.
71
243562
2728
Ci ludzie będą mogli zobaczyć jaśniejszą przyszłość.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7