A curable condition that causes blindness - Andrew Bastawrous

Translator: Vi Phan Reviewer: Hong-Hanh Tran

An estimated 20 million cases of blindness worldwide are caused by cataracts,

Ước tính, trên thế giới, có khoảng 20 triệu ca mù loà do đục thủy tinh thể.

a curable condition affecting the lens that focuses images onto the eye's retina.

Tình trạng bệnh có thể chữa được này gây ảnh hưởng lên cách

mà thuỷ tinh thể hội tụ hình ảnh lên võng mạc.

A cataract occurs when proteins in the lens lose their normal arrangement,

Đục thủy tinh thể xảy ra khi protein trong thấu kính

clumping together in a way that causes discoloration or clouding,

mất đi trật tự, dồn tụ, gây hiện tượng phai màu hay màng sương,

and eventually blocks most vision.

và kết cục là cản trở gần hết tầm nhìn.

Cataracts can be caused by eye injury,

Đục thủy tinh thể có thể là do bị thương ở mắt,

certain medications,

một số loại thuốc, tia cực tím,

ultraviolet radiation,

diabetes,

bệnh tiểu đường, hút thuốc hay rối loạn di truyền.

smoking,

or some genetic disorders.

Nhưng nguyên nhân phổ biến nhất là lão hóa.

But the most common cause is aging.

In the United States, more than 50% of people over the age of 80 develop them.

Tại Mỹ, hiện tượng này xuất hiện ở hơn 50% người trên 80 tuổi.

Cataracts were treated over 2,500 years ago in India,

Đục thuỷ tinh thể đã được chữa trị khoảng 2,500 năm trước tại Ấn Độ,

though similar procedures may have existed even earlier

bằng những phương pháp tương tự đã có từ trước đó

in Ancient Egypt and Babylon.

ở Ai Cập cổ đại và Babylon.

Phương pháp phổ biến nhất là đánh mộng mắt:

The most common procedure, called couching,

involved pressing a sharp instrument into the eye

nhấn một dụng cụ sắc nhọn vào mắt để làm rộng

to loosen and push the clouded lens out of the way.

và đẩy thuỷ tinh thể bị màng sương ra khỏi vị trí.

Although this could increase the amount of light entering the eye,

Tuy lượng ánh sáng đi vào mắt tăng,

the lack of a lens would leave the patient's vision out of focus.

việc thiếu thuỷ tinh thể sẽ khiến thị lực của bệnh nhân yếu đi.

Despite its low success rate, and high risk of infection or injury,

Tuy tỉ lệ thành công thấp và khả năng nhiễm trùng và tổn thương cao,

couching is still performed in some parts of the world.

việc đánh mộng mắt vẫn được thực hiện ở nhiều nơi trên thế giới.

Later procedures would also focus on removing the cloudy lens,

Những phương pháp sau này cũng nhắm đến việc gỡ bỏ thuỷ tinh thể có màng sương,

for example, by making an opening in the cornea to pull out the lens

như cách mở giác mạc, tách thuỷ tinh thể

along with the membrane capsule surrounding it.

khỏi lớp vỏ màng xung quanh.

While the invention of eyeglasses allowed for some restoration of focus,

Mắt kính, tuy cho phép khôi phục tiêu cự,

they had to be extremely thick to help.

nhưng phải vô cùng dày mới đạt được hiệu quả.

Furthermore, such techniques still caused complications,

Hơn nữa, những kỹ thuật này vẫn gây ra biến chứng,

like damaging the retina,

như tổn hại võng mạc,

or leaving the eye with uncomfortable stitches.

hay để lại những đường khâu không thoải mái cho mắt.

But in the 20th century, something unexpected happened.

Nhưng vào thế kỷ 20, một bất ngờ đã xảy ra.

Eye surgeon Sir Harold Ridley was treating World War II casualties

Nhà phẫu thuật mắt Harold Ridley công tác trong thế chiến thứ 2

when he noticed that acrylic plastic from a shattered aircraft cockpit

nhận thấy miếng nhựa acrylic từ mảnh vỡ máy bay

had become lodged in a pilot's eyes without triggering an adverse reaction.

găm vào mắt phi công mà không gây ra phản ứng tiêu cực.

This led him to propose surgically implanting artificial lenses into the eye

Điều này khiến ông nghĩ tới việc cấy thuỷ tinh thể nhân tạo vào mắt

to replace cataracts.

thay thế cho thủy tinh thể bị đục.

And despite initial resistance,

Bất chấp phản đối ban đầu,

the method became standard practice by the 1980s.

phương pháp đã trở thành tiêu chuẩn thực hành vào những năm 1980.

Since Ridley's discovery,

Từ khám phá của Ridley,

the intraocular lens has undergone several improvements.

thuỷ tinh thể nhân tạo đã trải qua nhiều cải tiến.

Modern lenses can fit into the membrane capsule

Những phiên bản hiện đại có thể vừa khít với lỗ hỏng

that the cataract is extracted from,

nơi thủy tinh thể bị đục vừa được lấy ra,

leaving more of the eye's natural anatomy intact.

giúp mắt giữ được cấu trúc giải phẫu tự nhiên.

And the ability to fine-tune the lens curvature

Và khả năng điều chỉnh độ cong của thấu kính

allows the surgery to restore a patient's normal vision

cho phép bệnh nhân khôi phục thị lực bình thường sau phẫu thuật

without the need for glasses.

mà không cần tới mắt kính.

Of course, surgical techniques have also progressed.

Dĩ nhiên, kỹ thuật phẫu thuật cũng đã tiến bộ.

Microscopic procedures use small instruments or lasers

Phương pháp vi mô sử dụng những dụng cụ nhỏ hoặc tia laser

to make precise incisions of one or two millimeters in the cornea,

để cắt chính xác tới một hay hai milimet ở giác mạc,

while an ultrasound probe breaks up and removes the cataracted lens

trong khi máy dò siêu âm phá vỡ và lấy thủy tinh thể bị đục ra

with minimal trauma to the eye.

chỉ để lại chấn thương cực nhỏ cho mắt.

Low-tech versions of this operation have made the surgery quick and inexpensive,

Phiên bản công nghệ thấp của dạng phẫu thuật này diễn ra nhanh và rẻ,

helping it spread across the developing world.

giúp nó tiếp cận với người dân ở những nước đang phát triển.

Places like Aravind Eye Hospital in India

Những nơi như bệnh viện mắt Aravind ở Ấn Độ

have pioneered high-volume, low-cost cataract surgery

dẫn đầu về phẫu thuật đục thuỷ tinh thể với số lượng nhiều,

for as little as six dollars.

giá rẻ tương đương 6 đô.

Why then, with all these advances,

Tại sao, với tất cả những tiến bộ này,

are there still so many blind people in the world?

vẫn có rất nhiều người bị mù trên thế giới?

The main issue is access to health care,

Vì việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe,

with poor infrastructure and a shortage of doctors

cơ sở hạ tầng nghèo nàn và thiếu hụt lực lượng bác sĩ

being a major barrier in many regions.

là rào cản chính của nhiều quốc gia.

But this is not the only problem.

Nhưng không chỉ có thế.

In many rural areas with poor education,

Ở nhiều vùng nông thôn có nền giáo dục yếu kém,

blindness is often accepted as an inevitable part of aging,

bị mù thường được chấp nhận như là một phần không thể tránh của tuổi già.

for which someone might not think to seek treatment.

ít ai nghĩ tới việc điều trị.

This is why information is crucial.

Thế nên, phổ cập thông tin là vô cùng quan trọng.

Increased community awareness programs and the spread of mobile phones

Gia tăng các chương trình nhận thức cộng đồng và phổ biến điện thoại di động

mean that many of those

đồng nghĩa với việc tiếp cận thêm nhiều người

who might have remained blind for the rest of their lives due to cataracts

đáng lẽ sẽ mù loà suốt phần đời còn lại vì đục thủy tinh thể.

are now reachable.

And for them, a brighter future is in sight.

Với họ, một tương lai tươi sáng hơn lại hiện ra.