The microbial jungles all over the place (and you) - Scott Chimileski and Roberto Kolter

Çeviri: Adel Kuzulu Gözden geçirme: Nihal Aksakal

As we walk through our daily environments,

Günlük ortamlarımızda hareket halindeyken,

we're surrounded by exotic creatures

çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük

that are too small to see with the naked eye.

egzotik yaratıklarla çevriliyiz.

We usually imagine these microscopic organisms, or microbes,

Bu mikroskobik organizmalar ya da mikropları

as asocial cells that float around by themselves.

genellikle etrafta dolanıp duran asosyal hücreler gibi hayal ederiz.

But in reality, microbes gather by the millions

Fakat aslında, milyonlarca mikrop bir araya gelerek

to form vast communities known as biofilms.

biyofilm olarak bilinen devasa topluluklar oluştururlar.

Natural biofilms are like miniature jungles

Doğal biyofilmler, yaşam ağının dört bir yanından gelen

filled with many kinds of microbes from across the web of life.

çeşitli türlerle dolu minyatür ormanlar gibiler.

Bacteria and archaea mingle with other microbes

Bakteriler ve arkeler;

algler, mantarlar ve protozoalarla karışarak,

like algae, fungi, and protozoa,

forming dense, organized structures that grow on almost any surface.

neredeyse her yüzeyde büyüyen yoğun ve organize yapılar oluştururlar.

When you pad across a river bottom,

Bir nehrin içinde adımladığınızda,

touch the rind of an aged cheese,

olgunlaşmış bir peynire dokunduğunuzda,

tend your garden soil,

bahçenizdeki toprağı ektiğinizde

or brush your teeth,

ya da dişlerinizi fırçaladığınızda,

you're coming into contact with these invisible ecosystems.

bu görünmez ekosistemlerle temasa geçersiniz.

To see how biofilms come about,

Nasıl oluştuğunu anlayabilmek için

let's watch one as it develops on a submerged river rock.

sualtındaki bir kayanın üzerinde gelişen bir biyofilmi hayal edelim.

This type of biofilm might begin with a few bacteria

Bu tür bir biyofilm, sıvı ortamda yüzen

swimming through their liquid environment.

birkaç bakteriyle başlayabilir.

The cells use rotating flagella to propel towards the surface of the rock,

Hücreler, yapışkan uzantılarının yardımıyla tuttukları

which they attach to with the help of sticky appendages.

kayanın yüzeyinde ileriye doğru gitmek için dönen kamçılarını kullanırlar.

Then, they start producing an extracellular matrix

Ardından, bölünürken ve çoğalırken onları bir arada tutan

that holds them together as they divide and reproduce.

hücre dışı bir matris üretmeye başlarlar.

Before long, microcolonies arise,

Çok geçmeden mikro koloniler ortaya çıkar.

clusters of cells sheathed in this slimy, glue-like material.

Mikro koloniler, yapışkan, tutkal gibi bir maddeyle kaplı hücre kümeleri.

Microcolonies grow to become towers,

Mikro koloniler kule benzeri yapılar halinde büyürken,

while water channels flow around them,

bu kulelerin aralarında

functioning like a basic circulatory system.

temel bir dolaşım sistemi gibi işleyen su kanalları oluşur.

But why do microbes build such complex communities

Peki mikroplar yalnız yaşayabilecekleri halde

neden böylesine karmaşık topluluklar oluşturuyorlar?

when they could live alone?

For one thing, microbes living in a biofilm

Öncelikle, bir biyofilm içinde yaşayan mikroplar,

are rooted in a relatively stable microenvironment

bir besin kaynağına erişebilecekleri

nispeten kararlı bir mikro ortama yerleşmiş olurlar.

where they may have access to a nutrient source.

There's also safety in numbers.

Ayrıca çoğunluk güvenlik demektir.

Out in the deep, dark wilderness of the microbial world,

Mikrobiyal dünyanın derin, karanlık ıssızlığında

isolated microbes face serious risks.

yalnız kalan mikroplar ciddi risklerle karşı karşıya.

Predators want to eat them,

Yırtıcılar onları yemek ister,

immune systems seek to destroy them,

bağışıklık sistemleri onları yok etmeye çalışır

and there are physical dangers, too,

ve bazı fiziksel tehlikeler de vardır.

like running out of water and drying up.

Suyun bitmesi ve kurumak gibi.

However, in a biofilm, the extracellular matrix

Oysa hücre dışı matris,

shields microbes from external threats.

bir biyofilmin içindeki mikropları dış tehditlerden korur.

Biofilms also enable interactions between individual cells.

Biyofilmler ayrıca bireysel hücreler arasındaki etkileşimleri de sağlar.

When microbes are packed against each other in close proximity,

Mikroplar birbirlerine çok yakın olduklarında,

they can communicate,

iletişim kurabilir,

exchange genetic information,

genetik bilgi alışverişinde bulunabilir

and engage in cooperative and competitive social behaviors.

ve işbirlikçi ve rekabetçi sosyal davranışlarda bulunabilirler.

Take the soil in your garden,

Binlerce bakteri türüne ev sahipliği yapan

home to thousands of bacterial species.

bahçenizdeki toprağı düşünün.

As one species colonizes a plant root,

Bir tür bir bitki kökünü kolonize ederken,

its individual cells might differentiate into various subpopulations,

bireysel hücreleri her biri belirli bir görevi yerine getiren

each carrying out a specific task.

çeşitli alt popülasyonlara farklılaşabilir.

Matrix producers pump out the extracellular goo,

Matris üreticileri hücre dışı yapışkan maddeyi dışarı pompalar,

swimmers assemble flagella and are free to move about or migrate,

yüzücüler flagella toplar ve hareket etmekte

and spore-formers produce dormant, tough endospores

veya göç etmekte serbestler ve spor oluşturucular

that survive starvation,

zararlı radyasyondan,

aşırı sıcaklıklar ve açlıktan kurtulan

temperature extremes,

and harmful radiation.

hareketsiz, sert endosporlar üretir.

This phenomenon is called division of labor.

Bu olaya iş bölümü denir.

Ultimately, it gives rise to a sophisticated system of cooperation

Nihayetinde, kendi içinde çok hücreli bir organizma gibi

that's somewhat like a multicellular organism in itself.

karmaşık bir işbirliği sistemine yol açar.

But because biofilms often contain many different microbes

Ancak biyofilmler genellikle birbirleriyle yakından ilişkili olmayan

that aren't closely related to each other,

birçok farklı mikrop içerdiğinden,

interactions can also be competitive.

etkileşimler de rekabetçi olabilir.

Bacteria launch vicious attacks on their competitors

Bakteriler, çevreye kimyasal madde salgılayarak

by secreting chemicals into the environment,

veya yakındaki hücreleri kelimenin tam anlamıyla

or by deploying molecular spears to inject nearby cells with toxins

havaya uçuran toksinleri enjekte etmek için

moleküler mızraklar uygulayarak rakiplerine kötü saldırılar başlatır.

that literally blow them up.

In the end, competition is all about resources.

Sonuçta rekabet tamamen kaynaklarla ilgili.

If one species eliminates another,

Bir tür diğerini ortadan kaldırırsa,

it keeps more space and food for itself.

kendisi için daha fazla yer ve yiyeceği olur.

Although this dramatic life cycle occurs beyond the limits of our vision,

Bu dramatik yaşam döngüsü, vizyonumuzun sınırlarını aşmasına rağmen,

microbial communities provide humans and other species with tangible,

mikrobiyal topluluklar insanlara ve diğer türlere somut

and sometimes even delicious, benefits.

ve hatta bazen lezzetli faydalar sağlar.

Microbes make up a major fraction of the biomass on Earth

Mikroplar yeryüzündeki biyokütlenin önemli bir bölümünü oluşturur

and play a critical role within the global ecosystem

ve biz de dahil olmak üzere

that supports all larger organisms,

tüm daha büyük organizmaları destekleyen küresel ekosistemde

including us.

kritik bir rol oynar.

They produce much of the oxygen we breath,

Nefes aldığımız oksijenin çoğunu üretirler

and are recruited to clean up environmental pollution, like oil spills,

ve petrol döküntüleri gibi çevre kirliliğini temizlemek

or to treat our waste water.

veya atık suyumuzu arıtmak için işe alınırlar.

Not to mention, biofilms are normal and flavor enhancing parts

Buna ilaveten biyofilmler normal

ve peynir, salam ve kombucha

of many of the foods we enjoy,

including cheese,

dahil olmak üzere

sevdiğimiz birçok yiyeceğin lezzet arttırıcı kısımlarıdır.

salami,

and kombucha.

Bir dahaki sefere dişlerinizi fırçaladığınızda,

So the next time you brush your teeth,

bite into that cheese rind,

peynir kabuğunu ısırdığınızda,

sift through garden soil,

bahçe toprağını eşeleyince

or skip a river stone,

veya bir nehir taşını atlayınca,

look as close as you can.

olabildiğince yakından bakın.

Imagine the microbial jungles all around you

Etrafınızdaki keşfedilmeyi ve incelenmeyi bekleyen

waiting to be discovered and explored.

mikrobik ormanları hayal edin.