What killed all the bison? - Andrew C. Isenberg

Çeviri: Güzide Nisa Nur Saygılı Gözden geçirme: esra kurul

It was 1861, and Lone Bear was leading Eagle Plume on his first-ever hunt.

1861′de Yalnız Ayı, Kartal Tüyü’nü ilk avına götürüyordu.

He paused and told Eagle Plume the rules:

Durdu ve Kartal Tüyü’ne kuralları anlattı:

once he saw the bison herd, he needed to wait until someone older signaled;

Bizon sürüsü görür görmez bir büyüğü işaret edene kadar beklemeliydi

and when it came time, to kill only what his horse could carry.

ve vakit geldiğinde sadece atının taşıyabileceği kadarını öldürmeliydi.

Lone Bear advanced, then beckoned, and suddenly they were off.

Yalnız Ayı ilerledi ardından işaret etti ve aniden kayboldular.

Eagle Plume and Lone Bear were Kiowa,

Kartal Tüyü ve Yalnız Ayı Kivoyalardı,

which was one of several Indigenous groups that lived on the Great Plains.

Büyük Ova’da yaşayan bir kaç yerli halkından birisindendiler.

By the mid-1700s, many Plains nations were using horses

1700′lerin ortalarında pek çok Ova Kızılderilisi Kuzey Amerika’nın

to hunt the area’s plentiful bison, North America’s largest land mammals.

en büyük kara memelileri, semirmiş bizonları avlamak için at kullanıyorlardı.

They survived on bison meat,

Bizon etiyle hayatta kalıyorlardı,

made the bison’s summer hides into lodges, and winter coats into blankets,

bizon postlarıyla yazlık çadır, kışlık postlarıyla battaniye

and used bison bones and horns for tools and sinew as thread.

yaptılar ve boynuzlarıyla alet, sinirlerini ip olarak kullandılar.

But in the decades to come, millions of bison will be slaughtered,

İleriki yıllarda milyonlarca bizon öldürülecekti

and the Plains societies’ survival and cultures fundamentally—

ve Ova Kızılderilileri’nin hayatı ve kültürleri

and deliberately— threatened.

kökten ve kasten tehlikeye girecekti.

After the American Civil War,

Amerikan İç Savaşı'ndan sonra,

thousands of US settlers began occupying the Plains,

binlerce ABD’li yerleşimci Ova’nın

intent on exploiting its natural resources.

doğal kaynaklarını sömürmek için işgal etti.

During the 1860s, Plains nations pushed back against the US military.

1860′larda, Ova Kızılderilileri ABD ordusuna karşı geri çekildi.

William Sherman resented the army’s defeats.

William Sherman ordunun yenilgilerine öfkelendi.

His ruthless military tactics had recently helped end the American Civil War.

Acımasız askeri taktikleri ABD İç Savaşı’nı bitirmeye yardım etmişti.

And, in 1869, he was appointed the US Army’s Commanding General.

Ve 1869′da ABD ordusunun Başkomutanı olarak atandı.

Now, his focus was on what he called “the Indian problem.”

Şimdi, odağı “Kızılderili sorunu” dediği şeydi.

US government officials were determined to force Native American people

ABD hükümet görevlileri Yerli Halkı

into designated areas they called reservations.

ayrılmış bölgelere itmek konusunda kararlıydı.

This way, they could control Indigenous people

Bu şekilde, ABD’li yerleşimciler ve şirketler

while US settlers and companies profited off their land.

topraklarından kâr ederken yerli halkı kontrol edebilirlerdi.

Sherman pledged to stay out west, in his words,

Sherman batıya girmemek konusunda söz verdi, kendi deyişiyle:

“till the Indians are all killed or taken to a country where they can be watched.”

“Kızılderililer öldürülene veya gözetimle başka bir bölgeye götürülene dek”

Meanwhile, the demand for leather,

Aynı anda deride talep patlaması yaşandı,

like the kind used for belting to connect industrial machinery, boomed.

endüstriyel makinelerin bağlayan kayışlarınki gibi.

To meet the demand, US hunters armed with rifles

Talebi karşılamak için, tüfeklerle donanmış ABD'li avcılar,

killed bison all across the Plains.

Ovalar boyunca bizonları katlettiler.

Sherman and other military officials

Sherman ve diğer askeri görevliler

realized they could meet their goal passively,

bu sallantılı endüstrinin kontrolsüz

by letting this lurching industrial economy run unchecked.

ilerleyişine izin verirlerse hedeflerine pasif olarak ulaşabileceklerini gördüler.

Their idea was that, if hunters depleted the bison,

Fikirleri şuydu eğer insanlar bizonları tüketirse

Plains Indigenous peoples would be starved into submission.

Ova Kızılderilileri açlıktan teslim olabilirlerdi.

One US colonel told a visiting British lieutenant,

Bir ABD'li albay ziyarete gelen bir İngiliz teğmene şunları söyledi:

“Kill every buffalo you can! Every buffalo dead is an Indian gone.”

“Yapabildiğin her bufaloyu öldür! Ölen her bufalo ölmüş bir Kızılderilidir.”

The US military refused to enforce treaties that barred civilian hunters

ABD ordusu, sivil avcıları kabile topraklarından yasaklayan

from tribal territory,

anlaşmaları uygulamayı reddetti

and it sometimes provided hunters with protection and ammunition.

ve bazen avcılara koruma ve mühimmat sağladı.

Many hide hunters killed 50 bison a day.

Birçok gizli avcı günde 50 bizon öldürdü.

During a two-month span in 1876,

1876′da iki aylık bir sürede

one hunter killed 5,855 bison,

bir avcı 5,855 bizonu öldürdü ve

the near-constant firing of his rifle leaving him deaf in one ear.

tüfeğinin sürekli yakın ateşinden dolayı tek kulağı sağır oldu

Some of the bison the hunters shot wandered away and died.

Bazı bizon avcıları vurulup, ilerlediler ve öldüler.

Commonly, the hunters would only retrieve the bison's hides and tongues,

Genellikle avcılar bizonların sadece postlarını ve dillerini alır,

leaving the rest to rot.

kalanını çürümeye bırakırlardı.

Inexperienced skinners destroyed hides as they flayed them.

Deneyimsiz deri yüzücüleri postları yüzerken yok ettiler.

And bison carcasses that were left were torn to pieces by other animals.

Bırakılan bizon leşleri diğer hayvanlarca parçalandı.

So hunters began lacing bison meat with poison

Böylece avcılar bizon etlerine zehirlerdi

so they could also collect wolf pelts.

ki kurt postlarını da toplayabilsinler.

Native American people protested,

Kızılderililer, insan ve hayvan

and humanitarian and animal rights groups tried to intervene

hakları grupları, bizon popülasyonu dibi görürken

as the bison population plummeted.

müdahale etmeye ve karşı çıkmayı denedi.

Legislation that would make bison hunting illegal in federal territories

1874′te federal bölgelerde bizon avını yasaklayan

even passed Congress in 1874— but the US President vetoed it.

bir kanun kongreden geçti ama ABD başkanı veto etti.

After all, the sordid strategy was working:

Sonuçta, iğrenç strateji işe yarıyordu:

many Plains nations faced starvation and were being forced onto reservations.

Pek çok Ova Kızılderilisi açlıkla yüzleşti ve ayrılan yerlere gitmek zorunda kaldı.

Back in 1800, tens of millions of bison swept the Great Plains.

1800′lerde on milyonlarca bizon Büyük Ova’yı silip süpürüyordu.

By 1900, there were fewer than 1,000 in existence.

1900′lerde 1000 taneden daha azı kalmıştı.

Some wealthy US citizens created bison preserves which helped save the species.

Bazı zengin ABD vatandaşları bizonları kurtarmaya yardım olan alanlar oluşturdu.

But the preserves functioned mainly as tourist attractions,

Ancak koruma alanları çoğunlukla turistik yerlerler oldu

and some of them carved even more land off Native American reservations.

ve bazıları Yerli halktan daha fazla arazi aldı.

As of 2021, the bison population had grown to around 500,000.

2021′de bizon popülasyonu 500,000 civarına yükseldi.

A vast majority live on private ranches.

Büyük çoğunluğu özel çiftliklerde yaşıyor.

In recent years, Plains nations have reintroduced some 20,000 bison

Son yıllarda Ova Kızılderilileri 20,000 bizonu kabile topraklarına

to tribal lands.

yeniden getirdi.

They aim to heal and restore the relationship

Bizon katliamında kasıtlı saldırılar ilişkileri

that was so flagrantly attacked during the bison slaughter.

iyileştirmeyi ve eski haline getirmeyi hedefliyorlar.