What killed all the bison? - Andrew C. Isenberg

Translator: 24 Anh

It was 1861, and Lone Bear was leading Eagle Plume on his first-ever hunt.

Năm 1861, Lone Bear dẫn dắt Eagle Plume trong chuyến đi săn đầu tiên của anh ấy.

He paused and told Eagle Plume the rules:

Anh dừng lại và nói cho Eagle Plume nghe các quy tắc:

once he saw the bison herd, he needed to wait until someone older signaled;

một khi nhìn thấy đàn bò rừng, anh cần phải đợi tín hiệu từ trưởng lão;

and when it came time, to kill only what his horse could carry.

và khi đã đến lúc, chỉ giết những con bò mà ngựa của anh ta có thể chở về.

Lone Bear advanced, then beckoned, and suddenly they were off.

Lone Bear tiến lên, rồi vẫy tay, và đột nhiên họ tiến công.

Eagle Plume and Lone Bear were Kiowa,

Eagle Plume và Lone Bear là người Kiowa,

which was one of several Indigenous groups that lived on the Great Plains.

một trong số các nhóm bản địa sống trên Đại Bình nguyên.

By the mid-1700s, many Plains nations were using horses

Vào giữa những năm 1700, nhiều dân tộc tại Bình nguyên đã sử dụng ngựa

to hunt the area’s plentiful bison, North America’s largest land mammals.

để săn số lượng bò rừng dồi dào ở khu vực, động vật có vú trên cạn lớn nhất Bắc Mỹ.

They survived on bison meat,

Họ ăn thịt bò rừng,

made the bison’s summer hides into lodges, and winter coats into blankets,

dựng lều bằng da mùa hè của bò rừng, và dệt chăn từ lớp lông mùa đông của bò.

and used bison bones and horns for tools and sinew as thread.

và sử dụng xương và sừng bò rừng làm công cụ và gân làm sợi chỉ.

But in the decades to come, millions of bison will be slaughtered,

Nhưng trong những thập kỷ kế tiếp, hàng triệu con bò rừng sắp bị tàn sát,

and the Plains societies’ survival and cultures fundamentally—

và sự sống còn và nền văn hóa của các cộng đồng tại Bình nguyên

về cơ bản và có chủ ý đã bị đe dọa.

and deliberately— threatened.

After the American Civil War,

Sau Nội chiến Hoa Kỳ,

thousands of US settlers began occupying the Plains,

hàng ngàn người định cư Hoa Kỳ bắt đầu chiếm đóng Bình nguyên,

intent on exploiting its natural resources.

với ý định khai thác tài nguyên thiên nhiên nơi đây.

During the 1860s, Plains nations pushed back against the US military.

Trong những năm 1860,

các dân tộc tại Bình nguyên đã đẩy lùi quân đội Hoa Kỳ.

William Sherman resented the army’s defeats.

William Sherman phẫn nộ trước những thất bại của quân đội.

His ruthless military tactics had recently helped end the American Civil War.

Chiến thuật quân sự tàn nhẫn của ông gần đây đã giúp chấm dứt Nội chiến Hoa Kỳ.

And, in 1869, he was appointed the US Army’s Commanding General.

Và vào năm 1869, ông được bổ nhiệm làm Tổng Tư lệnh Quân đội Hoa Kỳ.

Now, his focus was on what he called “the Indian problem.”

Giờ đây, ông tập trung vào chuyện mà ông gọi là “vấn đề về người Ấn Độ”.

US government officials were determined to force Native American people

Các quan chức chính phủ Hoa Kỳ quyết tâm đẩy người Mỹ bản địa

into designated areas they called reservations.

vào các khu vực được chỉ định sẵn mà họ gọi là khu bảo tồn.

This way, they could control Indigenous people

Bằng cách này, họ có thể kiểm soát người bản địa

while US settlers and companies profited off their land.

trong khi những người định cư và công ty Hoa Kỳ thu lợi từ đất đai của họ.

Sherman pledged to stay out west, in his words,

Sherman cam kết sẽ ở lại phía Tây, theo lời của ông,

“till the Indians are all killed or taken to a country where they can be watched.”

“cho đến khi tất cả người da đỏ bị giết

hoặc đưa đến một đất nước nơi họ có thể bị canh giữ.”

Meanwhile, the demand for leather,

Trong khi đó, nhu cầu về da,

like the kind used for belting to connect industrial machinery, boomed.

chẳng hạn như loại da dùng làm dây đai để kết nối máy móc công nghiệp, bùng nổ.

To meet the demand, US hunters armed with rifles

Để đáp ứng nhu cầu, các thợ săn Mỹ được trang bị súng trường

killed bison all across the Plains.

đã giết bò rừng trên khắp Bình nguyên.

Sherman and other military officials

Sherman và các quan chức quân sự khác

realized they could meet their goal passively,

nhận ra họ có thể đạt mục tiêu một cách thụ động,

bằng cách để mặc cho nền kinh tế công nghiệp đang trì trệ này

by letting this lurching industrial economy run unchecked.

vận hành không kiểm soát.

Their idea was that, if hunters depleted the bison,

Ý tưởng của họ là nếu thợ săn giết sạch bò rừng,

Plains Indigenous peoples would be starved into submission.

các dân tộc bản địa tại Bình nguyên sẽ chết đói và chịu quy phục.

One US colonel told a visiting British lieutenant,

Một đại tá Mỹ nói với một trung úy Anh đến thăm,

“Kill every buffalo you can! Every buffalo dead is an Indian gone.”

“Giết mọi con trâu có thể!

Mỗi con trâu chết là một người da đỏ biến mất.

The US military refused to enforce treaties that barred civilian hunters

Quân đội Hoa Kỳ từ chối thực thi các hiệp ước

cấm các thợ săn dân sự khỏi lãnh thổ của các bộ lạc,

from tribal territory,

and it sometimes provided hunters with protection and ammunition.

và đôi khi còn bảo vệ và cấp đạn dược cho thợ săn.

Many hide hunters killed 50 bison a day.

Nhiều thợ săn bò lấy da đã giết 50 con bò rừng mỗi ngày.

During a two-month span in 1876,

Trong khoảng thời gian hai tháng vào năm 1876,

one hunter killed 5,855 bison,

một thợ săn đã giết 5.855 con bò rừng,

the near-constant firing of his rifle leaving him deaf in one ear.

việc bắn súng gần như liên tục khiến anh ta bị điếc ở một tai.

Some of the bison the hunters shot wandered away and died.

Vài con bò rừng bị thợ săn bắn trúng đã lang thang đi và chết.

Commonly, the hunters would only retrieve the bison's hides and tongues,

Thông thường, những người thợ săn chỉ lấy da và lưỡi của bò rừng,

leaving the rest to rot.

để phần còn lại thối rữa.

Inexperienced skinners destroyed hides as they flayed them.

Những thợ lột da thiếu kinh nghiệm đã phá hủy tấm da trong khi lột da bò.

And bison carcasses that were left were torn to pieces by other animals.

Và xác bò rừng còn sót lại đã bị các động vật khác xé thành từng mảnh.

So hunters began lacing bison meat with poison

Vì vậy, các thợ săn bắt đầu tẩm độc vào thịt bò rừng

so they could also collect wolf pelts.

để họ có thể thu thập thêm da sói.

Native American people protested,

Người Mỹ bản địa biểu tình

and humanitarian and animal rights groups tried to intervene

và các nhóm nhân đạo và quyền động vật đã cố gắng can thiệp

as the bison population plummeted.

khi quần thể bò rừng giảm mạnh.

Legislation that would make bison hunting illegal in federal territories

đạo luật cấm săn bò rừng trên lãnh thổ liên bang

even passed Congress in 1874— but the US President vetoed it.

thậm chí đã được Quốc hội thông qua vào năm 1874—

nhưng Tổng thống Hoa Kỳ đã phủ quyết nó.

After all, the sordid strategy was working:

Rốt cuộc, chiến lược tàn ác đã có hiệu quả:

many Plains nations faced starvation and were being forced onto reservations.

nhiều dân tộc tại Bình Nguyên phải đối mặt với nạn đói và bị ép vào các khu bảo tồn.

Back in 1800, tens of millions of bison swept the Great Plains.

Trở lại năm 1800, hàng chục triệu con bò rừng có mặt khắp Đại Bình nguyên.

By 1900, there were fewer than 1,000 in existence.

Đến năm 1900, có ít hơn 1.000 con tồn tại.

Some wealthy US citizens created bison preserves which helped save the species.

Một số công dân Hoa Kỳ giàu có đã tạo ra các khu bảo tồn bò rừng

để giúp cứu loài này.

But the preserves functioned mainly as tourist attractions,

Nhưng các khu bảo tồn chủ yếu hoạt động như một địa điểm du lịch,

and some of them carved even more land off Native American reservations.

và một số trong số đó còn lấy thêm đất từ các khu bảo tồn của người Mỹ bản địa.

As of 2021, the bison population had grown to around 500,000.

Tính đến năm 2021, số lượng bò rừng đã tăng lên khoảng 500.000 con.

A vast majority live on private ranches.

Phần lớn sống trong các trang trại tư nhân.

In recent years, Plains nations have reintroduced some 20,000 bison

Những năm gần đây, các dân tộc tại Bình Nguyên

đã đưa khoảng 20.000 con bò rừng trở về vùng đất bộ lạc.

to tribal lands.

They aim to heal and restore the relationship

Họ muốn hàn gắn và khôi phục mối quan hệ đã bị tấn công trắng trợn

that was so flagrantly attacked during the bison slaughter.

trong cuộc tàn sát bò rừng.