Why Shakespeare loved iambic pentameter - David T. Freeman and Gregory Taylor

Shakespeare neden "iambic pentameter"ı tercih ederdi? - David T. Freeman ve Gregory Taylor

1,774,471 views

2015-01-27 ・ TED-Ed


New videos

Why Shakespeare loved iambic pentameter - David T. Freeman and Gregory Taylor

Shakespeare neden "iambic pentameter"ı tercih ederdi? - David T. Freeman ve Gregory Taylor

1,774,471 views ・ 2015-01-27

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Selda Yener Gözden geçirme: Gülnar Khalilova Akdish
00:08
To someone first encountering the works of William Shakespeare,
0
8568
3403
W. Shakespeare'in dili eserleriyle ilk karşılaşan birine
00:11
the language may seem strange.
1
11971
2569
garip gelebilir.
00:14
But there is a secret to appreciating it.
2
14540
3085
Fakat bunu değerlendirmenin bir sırrı var.
00:17
Although he was famous for his plays, Shakespeare was first and foremost a poet.
3
17625
5758
Oyunlarıyla ünlü olmasına rağmen Shakespeare, öncelikle bir şairdir.
00:23
One of the most important things in Shakespeare's language
4
23383
2819
Shakespeare'in dilinin en önemli şeylerinden biri
00:26
is his use of stress.
5
26202
2538
vurguyu kullanma şeklidir.
00:28
Not that kind of stress,
6
28740
1413
Öyle sıradan vurgu değil,
00:30
but the way we emphasize certain syllables in words more than others.
7
30153
4345
kelimelerdeki belli heceleri diğerlerinden daha fazla vurgulamaktır.
00:34
We're so used to doing this that we may not notice it at first.
8
34498
3785
Bunu yapmaya öyle alışığız ki, ilk bakışta fark etmeyebiliriz.
00:38
But if you say the word slowly, you can easily identify them.
9
38283
4179
Fakat kelimeyi yavaşça söylerseniz kolaylıkla fark edebilirsiniz.
00:42
Playwright, computer, telephone.
10
42462
5810
Oyun yazarı, bilgisayar, telefon.
00:48
Poets are very aware of these stresses,
11
48272
2372
Şairler, şiirlerinde ritim oluşturmak için
00:50
having long experimented with the number
12
50644
1965
vurgulu ve vurgusuz hecelerin
00:52
and order of stressed and unstressed syllables,
13
52609
2994
düzeni ve sayısıyla uzun denemeler yapıp onları
00:55
and combined them in different ways to create rhythm in their poems.
14
55603
4912
farklı şekillerde bir araya getirdikleri için bu vurguların oldukça farkındadır.
01:00
Like songwriters,
15
60515
1062
Şarkı yazarları gibi
01:01
poets often express their ideas through a recognizable repetition of these rhythms
16
61577
4722
şairler de düşüncelerini sık sık bu ritimlerin fark edilir tekrarı
01:06
or poetic meter.
17
66299
2664
veya şiir ölçüsüyle ifade ederler.
01:08
And like music,
18
68963
1031
Müzikte olduğu gibi
01:09
poetry has its own set of terms for describing this.
19
69994
4113
şiirin de bunu tanımlamak için bir dizi terimi vardır.
01:14
In a line of verse,
20
74107
1512
Bir dizede
01:15
a foot is a certain number of stressed and unstressed syllables
21
75619
3630
vezin, belirli bir ölçü oluşturan vurgulu ve vurgusuz hecelerin
01:19
forming a distinct unit,
22
79249
2158
sayısıdır,
01:21
just as a musical measure consists of a certain number of beats.
23
81407
4335
tıpkı müzikal bir ölçü gibi belli sayıda vuruşlardan oluşur.
01:25
One line of verse is usually made up of several feet.
24
85742
3762
Bir dize genellikle birkaç vezinden oluşur.
01:29
For example, a dactyl is a metrical foot of three syllables
25
89504
4295
Örneğin, "üçlü hece" üç heceli,
01:33
with the first stressed, and the second and third unstressed.
26
93799
4177
birincisi vurgulu, iki ve üçüncüsü vurgusuz vezindir.
01:37
Dactyls can create lines that move swiftly and gather force,
27
97976
3188
Üçlü heceler, Robert Browning'in "The Lost Leader" şiirindeki gibi
01:41
as in Robert Browning's poem, "The Lost Leader."
28
101164
3377
hızlı geçilen ve etki uyandıran dizeler oluşturabilir.
01:44
"Just for a handful of silver he left us. Just for a rib and to stick in his coat."
29
104541
6964
"Just for a handful of silver he left us. Just for a rib and to stick in his coat."
01:51
Another kind of foot is the two-syllable long trochee,
30
111505
2898
Bir diğer ölçü türü, iki heceli uzun ölçü, yani
01:54
a stressed syllable followed by an unstressed one.
31
114403
3216
vurgulu bir hecenin ardından vurgusuz bir hecenin gelmesidir.
01:57
The trochees in these lines from Shakespeare's "Macbeth"
32
117619
2653
Shakespeare'in Machbeth'inden alınan bu dizelerdeki ikili hece
02:00
lend an ominous and spooky tone to the witches' chant.
33
120272
3952
cadıların şarkılarına kötülük çağıran ve ürkütücü bir ton katar.
02:04
"Double, double, toil and trouble; fire burn and cauldron bubble."
34
124224
6526
"Double, double, toil and trouble; fire burn and cauldron bubble."
02:10
But with Shakespeare, it's all about the iamb.
35
130750
2924
Fakat Shakespear'de hepsi "iamb"dir.
02:13
This two-syllable foot is like a reverse trochee,
36
133674
2867
İki heceli vezin, vurgulu-vurgusuz iki heceli veznin tersi gibidir
02:16
so the first syllable is unstressed and the second is stressed, as in,
37
136541
3952
yani ilk hece vurgusuz ikinci hece vurguludur;
02:20
"To be, or not to be."
38
140493
3722
"To be, or not to be."de olduğu gibi.
02:24
Shakespeare's favorite meter, in particular, was iambic pentameter,
39
144215
4210
Shakespeare'in özellikle tercih ettiği ölçü,
02:28
where each line of verse is made up of five two-syllable iambs,
40
148425
3407
her dizenin beş ikili heceden oluştuğu toplamda on heceli olan
02:31
for a total of ten syllables.
41
151832
3117
beşli hece (iambic pentameter) ölçüsüdür.
02:34
And it's used for many of Shakespeare's most famous lines:
42
154949
3408
Shakespeare'in en meşhur dizelerinin çoğunda kullanılmıştır:
02:38
"Shall I compare thee to a summer's day?"
43
158357
4240
"Shall I compare thee to a summer's day?"
02:42
"Arise fair sun, and kill the envious moon."
44
162597
4368
"Arise fair sun, and kill the envious moon."
02:46
Notice how the iambs cut across both punctuation and word separation.
45
166965
4441
İkili hecelerin hem noktalamayı hem de heceleri nasıl böldüğüne bakın.
02:51
Meter is all about sound, not spelling.
46
171406
4142
Ölçü sestedir, hecelemede değil.
02:55
Iambic pentameter may sound technical,
47
175548
2821
Beşli hece ölçüsü teknik görünebilir,
02:58
but there's an easy way to remember what it means.
48
178369
3053
fakat ne olduğunu anlamanın kolay bir yolu var.
03:01
The word iamb is pronounced just like the phrase, "I am."
49
181422
4247
"iamb" kelimesi tıpkı "I am" gibi telaffuz edilir.
03:05
Now, let's expand that to a sentence
50
185669
2306
Şimdi de bunu beşli ölçü olacak şekilde
03:07
that just happens to be in iambic pentameter.
51
187975
3180
bir cümleye uyarlayalım.
03:11
"I am a pirate with a wooden leg."
52
191155
4153
"Ben tahta ayaklı bir korsanım."
03:15
The pirate can only walk in iambs,
53
195308
2241
Korsan ancak iki adımda bir yürüyebilir,
03:17
a living reminder of Shakespeare's favorite meter.
54
197549
3127
Shakespeare'in tercih ettiği ölçüyü hatırlatıcı bir örnek.
03:20
Iambic pentameter is when he takes ten steps.
55
200676
3752
Beşli ölçü korsan on adım attığında olur.
03:24
Our pirate friend can even help us remember how to properly mark it
56
204428
3336
Korsan arkadaşımız bize bunun nasıl gösterildiğini de hatırlatır,
03:27
if we image the footprints he leaves walking along a deserted island beach:
57
207764
4402
terk edilmiş bir ada kumsalı boyunca bıraktığı ayak izlerini düşünürsek:
03:32
A curve for unstressed syllables, and a shoe outline for stressed ones.
58
212166
5692
Vurgusuz hece için bir kavis ve vurgulu için bir ayakkabı izi.
03:37
"If music be the food of love, play on."
59
217858
4435
"If music be the food of love, play on."
03:42
Of course, most lines of Shakespeare's plays
60
222293
2279
Tabii ki, Shakespeare'in oyunlarında satırların çoğu
03:44
are written in regular prose.
61
224572
2248
nesir türündedir.
03:46
But if you read carefully,
62
226820
1346
Fakat dikkatli okursanız
03:48
you'll notice that Shakespeare's characters turn to poetry,
63
228166
2924
Shakespeare'in karakterlerinin, şiire
03:51
and iambic pentameter in particular,
64
231090
2222
ve özellikle beşli hece ölçüsüne başvurduğunu görürsünüz,
03:53
for many of the same reasons that we look to poetry in our own lives.
65
233312
4466
tıpkı kendi hayatımızda benzer sebeplerden dolayı şiire yöneldiğimiz gibi.
03:57
Feeling passionate, introspective, or momentous.
66
237778
5523
Tutkulu, içe dönük veya derin duygular hissetmek.
04:03
Whether it's Hamlet pondering his existence,
67
243301
3507
Hamlet'in var oluşunu düşünmesi
04:06
or Romeo professing his love,
68
246808
2292
veya Romeo'nun aşkını ilan etmesi olsun,
04:09
the characters switch to iambic pentameter when speaking about their emotions
69
249100
3748
karakterler duygularından ve dünyada bulunma amaçlarından bahsederken
04:12
and their place in the world.
70
252848
2439
beşli ölçüye döner.
04:15
Which leaves just one last question.
71
255287
3124
Bu ise bir soru işareti bırakır.
04:18
Why did Shakespeare choose iambic pentameter for these moments,
72
258411
3628
Neden Shakespeare bu anlarda bir vurgulu bir vurgusuz altılı hece
04:22
rather than, say, trochaic hexameter or dactylic tetrameter?
73
262039
4630
veya bir vurgulu iki vurgusuz üçlü hecedense beşli hece ölçüsünü seçmiştir?
04:26
It's been said that iambic pentameter was easy for his actors to memorize
74
266669
3469
Beşli hece ölçüsü İngiliz diline doğal bir uyum gösterdiği için,
04:30
and for the audience to understand
75
270138
1657
oyuncularının ezberlemesi ve
04:31
because it's naturally suited to the English language.
76
271795
4384
izleyicilerin anlamasının kolay olduğu söylenir.
04:36
But there might be another reason.
77
276179
1952
Ancak başka bir sebebi de olabilir.
04:38
The next time you're in a heightened emotional situation,
78
278131
2733
Bir daha, Shakespeare'in karakterlerine
04:40
like the ones that make Shakespeare's characters burst into verse,
79
280864
3181
birden şiir okutan türden coşkun bir hisse kapıldığınızda
04:44
put your hand over the left side of your chest.
80
284045
3505
elinizi göğsünüzün sol tarafına koyun.
04:47
What do you feel?
81
287550
1701
Ne hissediyorsunuz?
04:49
That's your heart beating in iambs.
82
289251
2929
Bir vurgusuz bir vurgulu atan kalbinizi.
04:52
Da duhm, da duhm, da duhm, da duhm, da duhm.
83
292180
5872
Da duhm, da duhm, da duhm, da duhm, da duhm.
04:58
Shakespeare's most poetic lines don't just talk about matters of the heart.
84
298052
4081
Shakespeare'in en şiirsel dizeleri sadece kalbe dair şeyler anlatmaz.
05:02
They follow its rhythm.
85
302133
2155
Kalbin ritmine de uyar.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7