Why Shakespeare loved iambic pentameter - David T. Freeman and Gregory Taylor

Tại sao Shakespeare lại thích thể thơ năm chữ - David T. Freeman và Gregory Taylor

Translator: Yến Vũ Reviewer: Anh Nguyen

To someone first encountering the works of William Shakespeare,

Những ai lần đầu tiếp xúc với những tác phẩm của William Shakespeare,

the language may seem strange.

sẽ thấy ngôn ngữ ông sử dụng có vẻ lạ lùng.

But there is a secret to appreciating it.

Nhưng có một bí mật về việc thưởng thức ngôn ngữ của ông.

Although he was famous for his plays, Shakespeare was first and foremost a poet.

Mặc dù nổi tiếng về các vở kịch, Shakespeare trước hết là một nhà thơ.

One of the most important things in Shakespeare's language

Một điều quan trọng nhất về ngôn ngữ của Shakespeare

is his use of stress.

là cách mà ông nhấn âm.

Not that kind of stress,

Không phải cách nhấn bạn nghĩ

but the way we emphasize certain syllables in words more than others.

mà là cách ta nhấn mạnh một âm tiết nhiều hơn các âm khác.

We're so used to doing this that we may not notice it at first.

Chúng ta quen với việc làm điều này đến mức ban đầu không nhận ra.

But if you say the word slowly, you can easily identify them.

Nhưng nếu bạn nói thật chậm rãi một từ, bạn sẽ dễ dàng nhận ra.

Playwright, computer, telephone.

Playwright, computer, telephone.

Poets are very aware of these stresses,

Các nhà thơ rất ý thức về nhấn âm,

having long experimented with the number

đã làm nhiều thí nghiệm với con số

and order of stressed and unstressed syllables,

và thứ tự của âm tiết được nhấn và không nhấn,

and combined them in different ways to create rhythm in their poems.

và kết hợp chúng lại theo những cách khác nhằm tạo ra âm điệu trong thơ.

Like songwriters,

Giống các nhạc sĩ,

poets often express their ideas through a recognizable repetition of these rhythms

các nhà thơ thường thể hiện ý tưởng qua sự lập lại nhận biết được của âm điệu

or poetic meter.

hoặc tiết tấu thơ.

And like music,

Cũng như âm nhạc,

poetry has its own set of terms for describing this.

thơ có cách diễn tả riêng của mình.

In a line of verse,

Trong một dòng thơ,

a foot is a certain number of stressed and unstressed syllables

một âm nhịp là một số lượng nhất định các từ được và không được nhấn âm

forming a distinct unit,

tạo nên một đơn vị riêng biệt,

just as a musical measure consists of a certain number of beats.

giống như một ô nhịp chứa một số lượng phách nhất định.

One line of verse is usually made up of several feet.

Môt câu thơ thường được cấu tạo bởi một số nhịp thơ.

For example, a dactyl is a metrical foot of three syllables

Ví dụ, thơ Đactin có luật điệu ba âm tiết

with the first stressed, and the second and third unstressed.

trong đó âm tiết đầu được nhấn, âm thứ hai và ba không nhấn.

Dactyls can create lines that move swiftly and gather force,

Luật Đactin tạo nên những dòng thơ có nhịp nhanh và cường độ tăng,

as in Robert Browning's poem, "The Lost Leader."

như trong thơ của Robert Browning, "The Lost Leader"

"Just for a handful of silver he left us. Just for a rib and to stick in his coat."

"Just for a handful of silver he left us. Just for a rib and to stick in his coat."

Another kind of foot is the two-syllable long trochee,

Một dạng âm nhịp khác là thơ trochee dài hai âm tiết,

a stressed syllable followed by an unstressed one.

âm tiết được nhấn nối tiếp bởi âm tiết không được nhấn.

The trochees in these lines from Shakespeare's "Macbeth"

Thơ trochee từ đoạn trích bài "Macbeth" của Shakespeare

lend an ominous and spooky tone to the witches' chant.

thêm âm điệu lạ lùng và ma quái vào câu hát của những phù thủy.

"Double, double, toil and trouble; fire burn and cauldron bubble."

"Double, double, toil and trouble; fire burn and cauldron bubble."

But with Shakespeare, it's all about the iamb.

Nhưng với Shakespeare, đó là tất cả về nhịp thơ iamb.

This two-syllable foot is like a reverse trochee,

Luật thơ có hai âm tiết này giống như luật trochee-đảo,

so the first syllable is unstressed and the second is stressed, as in,

vậy âm tiết đầu sẽ không được nhấn, và âm tiết thứ hai được nhấn, ví dụ,

"To be, or not to be."

"To be, or not to be."

Shakespeare's favorite meter, in particular, was iambic pentameter,

Tiết tấu thơ yêu thích của Shakespeare, đặc biệt là thơ iambic 5 âm tiết,

where each line of verse is made up of five two-syllable iambs,

mà mỗi dòng thơ được cấu tạo bởi năm nhịp iamb hai âm tiết,

for a total of ten syllables.

cho tất cả mười âm tiết.

And it's used for many of Shakespeare's most famous lines:

Và điều này được dùng nhiều trong các câu thơ nổi tiếng của Shakespeare:

"Shall I compare thee to a summer's day?"

"Shall I compare thee to a summer's day?"

"Arise fair sun, and kill the envious moon."

"Arise fair sun, and kill the envious moon."

Notice how the iambs cut across both punctuation and word separation.

Hãy để ý cách nhịp iambs cắt ngang qua cả dấu chấm câu và cách tách từ.

Meter is all about sound, not spelling.

Nhịp thơ là tất cả liên quan đến âm thanh, chứ không phải đánh vần.

Iambic pentameter may sound technical,

Thơ năm chữ iambic nghe có vẻ kỹ thuật,

but there's an easy way to remember what it means.

nhưng có một cách dễ dàng để nhớ rằng nó có nghĩa là gì.

The word iamb is pronounced just like the phrase, "I am."

Từ ngữ iamb được phát âm giống với cụm từ "I am."

Now, let's expand that to a sentence

Giờ, hãy cùng mở rộng đến một câu

that just happens to be in iambic pentameter.

mà chỉ xuất hiện trong câu thơ năm chữ iambic.

"I am a pirate with a wooden leg."

"Tôi là một tên cướp biển có cái chân gỗ."

The pirate can only walk in iambs,

Tên cướp biển chỉ có thể đi theo nhịp iambs,

a living reminder of Shakespeare's favorite meter.

một sự gợi lại sống động cho nhịp thơ yêu thích của Shakespeare.

Iambic pentameter is when he takes ten steps.

Thơ năm âm tiết luật iambs là khi hắn bước mười bước chân.

Our pirate friend can even help us remember how to properly mark it

Người bạn cướp biển thậm chí giúp ta nhớ cách đánh dấu chính xác nó

if we image the footprints he leaves walking along a deserted island beach:

nêu ta tưởng tượng dấu chân anh ta để lại khi đi qua bờ biển của hòn đảo hoang:

A curve for unstressed syllables, and a shoe outline for stressed ones.

Dấu cong cho những âm tiết không được nhấn và dấu giày cho những âm tiết được nhấn.

"If music be the food of love, play on."

"Nếu âm nhạc là thức ăn cho tình yêu, hãy tiếp tục chơi."

Of course, most lines of Shakespeare's plays

Dĩ nhiên, hầu hết các vở kịch Shakespeare

are written in regular prose.

đều được viết bằng văn xuôi.

But if you read carefully,

Nhưng nếu đọc kỹ,

you'll notice that Shakespeare's characters turn to poetry,

bạn sẽ thấy rằng các nhân vật của ông đã biến chúng thành thơ,

and iambic pentameter in particular,

và đặc biệt là thơ năm âm nhịp iambs,

for many of the same reasons that we look to poetry in our own lives.

cũng vì nhiều lý do tương tự khiến ta tìm đến thơ trong cuộc đời.

Feeling passionate, introspective, or momentous.

Cảm thấy đam mê, tâm trạng, hoặc quan trọng.

Whether it's Hamlet pondering his existence,

Bất kể là khi Hamlet suy tư về sự tồn tại của mình,

or Romeo professing his love,

hoặc khi Romeo bày tỏ tình cảm,

the characters switch to iambic pentameter when speaking about their emotions

các nhân vật tự chuyển sang thơ iamb 5 âm tiết khi họ nói về cảm xúc

and their place in the world.

và vị trí của họ trên thế giới này.

Which leaves just one last question.

Vậy chỉ còn lại câu hỏi cuối cùng.

Why did Shakespeare choose iambic pentameter for these moments,

Tại sao Shakespeare lại chọn thơ năm âm nhịp iamb cho những giây phút này,

rather than, say, trochaic hexameter or dactylic tetrameter?

mà không phải, ví dụ, là thơ lục âm trochaic hay thơ tứ âm dactylic

It's been said that iambic pentameter was easy for his actors to memorize

Người ta nói rằng thơ năm âm nhịp iambs dễ nhớ đối với các diễn viên

and for the audience to understand

và dễ hiểu đối với khán giả

because it's naturally suited to the English language.

vì nó thích hợp với tiếng Anh.

But there might be another reason.

Nhưng có thể do lý do khác.

The next time you're in a heightened emotional situation,

Lần tới nếu bạn đang trong trạng thái cảm xúc dâng trào,

like the ones that make Shakespeare's characters burst into verse,

như cảm giác khiến các nhân vật của Shakespeare tuôn trào bằng thơ,

put your hand over the left side of your chest.

hãy đặt tay lên ngực trái.

What do you feel?

Bạn cảm thấy gì?

That's your heart beating in iambs.

Đó là tim bạn đang đập theo nhịp iambs.

Da duhm, da duhm, da duhm, da duhm, da duhm.

Da duhm, da duhm, da duhm, da duhm, da duhm.

Shakespeare's most poetic lines don't just talk about matters of the heart.

Những dòng đậm chất thi ca của Shakespeare không chỉ nói về vấn đề của trái tim.

They follow its rhythm.

Chúng đi theo nhịp điệu của nó.