What are those colors you see when you rub your eyes? - Paul CJ Taylor

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Eren Gokce

In the late 1600s, Isaac Newton conducted a series of experiments

1600′lerin sonlarında Isaac Newton,

göz güvenliğinin en temel iki kuralını çiğneyen bir dizi deney yaptı;

that broke the two most fundamental rules of eye safety—

in one, he stared at the sun,

birinde güneşe baktı,

and in the other he stuck a needle under his eyeball.

diğerinde ise göz küresinin altına bir iğne soktu.

Newton was hoping to better understand the lights and colors

Newton, gözleriniz kapalıyken bazen ortaya çıkan

that sometimes appear when your eyes are closed.

ışık ve renkleri daha iyi anlamayı umuyordu.

If you've ever sat around an evening campfire or, unlike Newton,

Eğer bir akşam kamp ateşinin etrafında oturduysanız ya da Newton’un aksine

unintentionally glanced at the sun,

istemeden güneşe baktıysanız,

you may have noticed illuminated patterns briefly dance along your vision

karanlığa gömülmeden önce görüşünüz boyunca kısa bir süre dans eden

before fading into darkness.

ışıklı desenler fark etmiş olabilirsiniz.

So how do these visual illusions, known as afterimages, form?

Peki, art görüntü olarak bilinen bu görsel yanılsamalar nasıl oluşur?

Inside the retina, specialized cells called photoreceptors

Retinanın içinde fotoreseptör adı verilen

özelleşmiş hücreler ışığı alır ve beynin anlayabileceği bir sinyale dönüştürür.

take in light and turn it into a signal the brain can understand.

Photoreceptors contain thousands of molecules called photopigments,

Fotoreseptörler, belirli renklere duyarlı olan

ve fotopigment adı verilen binlerce molekül içerir.

which are sensitive to particular colors.

When a light-photon strikes a pigment, part of the photopigment’s structure,

Bir ışık fotonu bir pigmente çarptığında,

fotopigmentin kromofor olarak bilinen yapısının bir kısmı,

known as chromophore,

absorbs the energy by temporarily altering its molecular structure

ağartma adı verilen bir süreçte moleküler yapısını

in a process called bleaching.

geçici olarak değiştirerek enerjiyi emer.

This reconfiguration induces a cascade of chemical reactions

Bu yeniden yapılandırma, beyne bir elektrik darbesi yönlendiren

that route an electrical pulse to the brain.

bir dizi kimyasal reaksiyona neden olur.

And once your brain assembles the signals

Beyniniz yaklaşık 200 milyon fotoreseptör hücresinden gelen sinyalleri

from approximately 200 million photoreceptor cells,

bir araya getirdiğinde

you see an image.

bir görüntü görürsünüz.

So how does this lead to an afterimage?

Peki bu nasıl bir art görüntüye yol açar?

Scientists aren't quite sure,

Bilim insanları tam olarak emin değiller,

but a leading theory suggests that photoreceptors may be to blame.

ancak önde gelen bir teori

fotoreseptörlerin sorumlu olabileceğini öne sürüyor.

Looking at something bright causes many pigments in a photoreceptor to bleach.

Parlak bir şeye bakmak, fotoreseptördeki birçok pigmentin ağarmasına neden olur.

In this state, photopigments can't absorb light well and need to regenerate.

Bu durumda, fotopigmentler ışığı iyi ememez ve yenilenmeleri gerekir.

However, it's believed that photoreceptor cells momentarily continue to fire

Bununla birlikte, fotoreseptör hücrelerinin anlık olarak ateşlemeye

ve beyne sinyaller göndermeye devam ettiğine

and to send signals to the brain,

ve gözlerinizi kapattığınızda yanan kamp ateşini

transforming the blazing campfire to a bright pattern as you close your eyes.

parlak bir desene dönüştürdüğüne inanılmaktadır.

This is known as a positive afterimage.

Bu pozitif ardıl görüntü olarak bilinir.

Positive afterimages normally fade within a few seconds,

Pozitif ardıl görüntüler normalde birkaç saniye içinde kaybolur

and, under certain conditions,

ve belirli koşullar altında

can be replaced by what is known as a negative afterimage.

yerini negatif ardıl görüntü olarak bilinen görüntüye bırakabilir.

The original colors appear to be swapped for their approximate complement:

Orijinal renkler tamamlayıcılarıyla değiştirilmiş gibi görünür:

blue with yellow, red with cyan, green with magenta.

Mavi ile sarı, kırmızı ile camgöbeği, yeşil ile macenta.

If you fixate on a bright image of a green flower on a yellow background,

Sarı bir arka plan üzerinde yeşil bir çiçeğin

parlak görüntüsüne sabitlenirseniz,

ardından beyaz bir ekrana bakarsanız veya gözlerinizi kapatırsanız,

then glance at a white screen, or close your eyes,

you will see a negative afterimage of a magenta flower on a blue background.

mavi bir arka plan üzerinde macenta

bir çiçeğin negatif art görüntüsünü görürsünüz.

Scientists are still working to understand the origins of negative afterimages,

Bilim insanları hâlâ negatif ardıl görüntülerin kökenini anlamaya çalışıyor

and there are multiple theories.

ve birden fazla teori var.

Some evidence suggests the source lies in the layers of neuronal cells

Bazı kanıtlar, kaynağın retinadaki ganglion hücreleri adı verilen

nöronal hücre katmanlarında yattığını öne sürerken,

in the retina called ganglion cells,

while other research implicates deeper processing in the brain.

diğer araştırmalar beyindeki daha derin işlemeyi ima ediyor.

Another theory suggests the source lies, again, in the photoreceptors.

Bir başka teori ise kaynağın yine fotoreseptörlerde yattığını öne sürüyor.

The idea is that certain cells are activated if one color—

Buna göre, yeşil gibi tek bir renk görüldüğünde

such as green— is viewed.

belirli hücreler aktive oluyor.

Meanwhile, other cells that are normally activated by viewing red—

Bu arada, normalde yeşilin tamamlayıcısı olan kırmızıya bakıldığında

green’s complement— are then left deactivated.

aktive olan diğer hücreler devre dışı bırakılır.

But if you stare at a green image for an extended period of time,

Ancak yeşil bir görüntüye uzun süre bakarsanız,

it's thought that while the activated green cells become fatigued,

aktive olan yeşil hücreler yorulurken,

kırmızı hücrelerin hâlâ girdiye duyarlı olduğu düşünülmektedir.

the red cells are still sensitive to input.

As a result, when you look away or close your eyes,

Sonuç olarak, başka tarafa baktığınızda veya gözlerinizi kapattığınızda,

the opposing red cells are momentarily more active than the tired green cells,

karşıt kırmızı hücreler yorgun yeşil hücrelerden

anlık olarak daha aktif hâle gelir

creating the perception of a color that is close to the original color’s complement.

ve orijinal rengin tamamlayıcısına yakın bir renk algısı yaratır.

But scientists still don’t know for sure.

Ancak bilim insanları hâlâ bundan emin değil.

And yet another puzzling visual illusion involves no light or staring at all.

Bir başka şaşırtıcı görsel yanılsama da hiç ışık ya da bakma gerektirmiyor.

Simply rubbing, or like Newton, inadvisably stabbing behind your eye

Basitçe gözünüzü ovuşturmak ya da Newton gibi,

gözünüzün arkasına dikkatsizce saplamak,

can generate the brief appearance of lights and colors.

kısa süreli ışık ve renk görünümleri yaratabilir.

These are known as pressure phosphenes.

Bunlar basınç fosfenleri olarak bilinir.

Newton hypothesized that the colorful circles of light

Newton, renkli ışık çemberlerinin retinasının

were caused by the physical bending of his retina.

fiziksel olarak bükülmesinden kaynaklandığını varsaymıştır.

Today, some scientists believe that pressure phosphenes

Bugün bazı bilim insanları basınç fosfenlerinin gerçekten de

are indeed the result of distortion—

bozulmanın bir sonucu olduğuna inanıyor -

that rubbing or poking your eyes physically stretches neurons,

gözlerinizi ovuşturmak veya dürtmek nöronları fiziksel olarak geriyor,

bending the photoreceptors out of shape and causing them to fire.

fotoreseptörleri şekilden şekle sokuyor ve ateşlenmelerine neden oluyor.

But again, the science of phosphenes is far from settled,

Ancak yine de fosfen bilimi henüz oturmuş olmaktan uzaktır

and there are other ways they can form.

ve oluşabilecekleri başka yollar da vardır.

For example, during procedures where magnetic pulses are sent

Örneğin, beynin belirli bölgelerine manyetik darbelerin

gönderildiği prosedürler sırasında,

into specific parts of the brain,

belirli körlük türlerine sahip olanlar da dahil olmak üzere

some people, including those with certain types of blindness,

bazı insanlar ışık parlamaları gördüklerini bildirmektedir.

report seeing flashes of light.

And astronauts, traveling where few others have gone before,

Daha önce çok az kişinin gittiği yerlere seyahat eden astronotlar,

often describe seeing similar effects when exposed to cosmic radiation

Güneş ve diğer yıldızlardan gelen kozmik radyasyona maruz kaldıklarında

from the Sun and other stars.

benzer etkiler gördüklerini anlatırlar.